Ο Ερντογάν συνηθίζει να φωνάζει και να απειλεί και πολλοί εκτιμούν πως πρόκειται για κινήσεις εσωτερικής κατανάλωσης, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει τον κίνδυνο που εγκυμονεί αυτή η τακτική.
Τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι ποιοι είναι οι στόχοι της τουρκικής ηγεσίας και κυρίως αν ο Ερντογάν μπορεί να προκαλέσει θερμό επεισόδιο ή ακόμη και πόλεμο.
Αυτό όμως που κάνει ο Ερντογάν είναι να στέλνει ένα μήνυμα προς τις μεγάλες δυνάμεις, ότι αν δεν του επιτρέψουν να κάνει αυτό που θέλει, που σημαίνει να ακυρώσει την Κουρδική παρουσία και αυτονομία στα δυτικά του Ευφράτη, τότε θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα σε ολόκληρη την περιοχή. Και επειδή είναι στριμωγμένος από αυτήν την πλευρά θεωρεί ότι μπορεί να μεταφέρει με ελάχιστο κόστος την πίεση προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Με αυτόν τον τρόπο επίσης πιστεύει ότι θα ικανοποιήσει την κοινή γνώμη στο εσωτερικό της Τουρκίας και κυρίως να ανυψώσει το γόητρο του στρατού του που είχε πληγεί. Μην ξεχνάμε ότι ο Τουρκικός στρατός πριν καταλάβει ύστερα από τρείς μήνες το Αφρίν είχε υποστεί μεγάλες απώλειες. Αυτά τα στοιχεία κάνουν τον Ερντογάν επικίνδυνο. Είναι μια απειλή προς τη Δύση λοιπόν, υπονοώντας , ότι «αν δεν μου δώσετε αυτά που ζητάω τότε έχω τη δυνατότητα να γίνω πολύ κακός και να δημιουργήσω αστάθεια σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου»!
Η Τουρκία μπορεί να « μπήκε » τελικά στο Αφρίν, όμως ο κύριος όγκος των δυνάμεων της Κουρδικής πολιτοφυλακής, είχε φροντίσει να την εγκαταλείψει αφήνοντας τους Τούρκους να καταγάγουν μια πύρρεια νίκη. Επίσης είναι δύσκολο να της επιτρέψουν οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι να ισοπεδώσει κατοικημένες περιοχές γεγονός που θα την αναγκάσει να διατηρήσει μεγάλες δυνάμεις για τον έλεγχο της περιοχής.
Σε ότι αφορά όμως την Κυπριακή ΑΟΖ, το θέμα είναι πιο σύνθετο δεδομένου ότι εκεί εμπλέκονται και άλλοι όπως είναι η Ιταλία και το Ισραήλ αλλά και οι ίδιες οι ΗΠΑ με την EXXON MOBIL. Αν θεωρούμε ότι εκεί υπάρχουν συμφέροντά τους και ότι θέλουν να κάνουν γεωτρήσεις, είναι σωστό, πλην όμως μέχρι τώρα δεν έχουμε δει μια ιδιαίτερη κινητοποίηση δυνάμεων που θα είχαν συμφέρον να προασπίσουν τα δικαιώματα της Κυπριακής δημοκρατίας. Δεν έχουμε για παράδειγμα δει αυτό που πολλοί περιμένανε στην Ελλάδα, να ενεργοποιείται η συμμαχία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, δεν έχουμε μια ηχηρή παρέμβαση ούτε καν τυπική από πλευράς Ισραήλ, και δεν είδαμε τη δυνατότητα της Ιταλίας να παρέμβει δραστικά ή ότι θα εμπλακεί στρατιωτικά με την Τουρκία για μια γεώτρηση. Όσον αφορά τις ΗΠΑ θα περιμένουμε να δούμε πως θα αντιδράσουν!
Η Τουρκία είναι μια χώρα αναντικατάστατη όσο κακό παιδί και να γίνει. Για το ΝΑΤΟ συγκεκριμένα δεν υπάρχει κάποιος άλλος περιφερειακός εταίρος που μπορεί να αντικαταστήσει την Τουρκία στη γεωστρατηγική της αξία. Άρα λοιπόν οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη μπαίνουν σε ένα δίλημμα. Να χάσουνε την Τουρκία από σύμμαχο στην περιοχή, ή απλώς να διαχειριστούνε αυτήν την κατάσταση. Έτσι γι αυτόν το λόγο δεν είναι επιθετικοί ή πιεστικοί μαζί της, και δεν της δημιουργούν ιδιαίτερο πρόβλημα. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η μεγάλη στρατηγική σημασία που έχει αυτή χώρα, ο όγκος του στρατού και της οικονομίας της έχει πολύ μεγάλη σημασία. Μην ξεχνάμε ότι μπορεί η Τουρκία να έχει αυτή τη στιγμή κακές σχέσεις με τη Γερμανία για παράδειγμα, όμως οι γερμανικές επενδύσεις συνεχίζουν να είναι τεράστιες στην Τουρκία. Μπορεί λοιπόν οι Τούρκοι να είχαν μια δυσάρεστη από ότι φάνηκε συνάντηση με την Μέρκελ στο Βερολίνο αλλά οι οικονομικές σχέσεις τους, πάνε μια χαρά.
Είναι δύσκολο λοιπόν να πούμε ότι μπορεί η Τουρκία να μας κάνει πόλεμο σ’ αυτή τη φάση. Όμως τα πολλά σημεία κλιμάκωσης των προκλήσεων δεν ξέρουμε ποια στιγμή θα μετατραπούν σε ένα θερμό επεισόδιο. Το γεγονός ότι ο Ερντογάν θα πήγαινε για έναν άλλο πόλεμο, έχοντας καθηλώσει δυνάμεις στο μέτωπο της Αφρίν, θα ήταν μάλλον παράλογο, δεν πρέπει όμως να μας καθησυχάζει. Ως εκ τούτου δεν πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ενός πολέμου! Άλλωστε και ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκος Κοτζιάς, είπε σε κάποια στιγμή, ότι την επόμενη φορά που θα περάσει την κόκκινη γραμμή η Τουρκία, η αντίδραση της Ελλάδας δεν θα είναι ειρηνική.
Η γενεσιουργός αιτία της κλιμάκωσης της έντασης από πλευράς Τουρκίας βρίσκεται στο Αφρίν κι αυτό εμείς δεν μπορούμε να το επηρεάσουμε. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε και βλέποντας ιστορικά τα πράγματα, η Ελλάδα και άλλες χώρες αντιμετωπίζουν την τουρκική προκλητικότητα αναζητώντας συμμάχους στα Βαλκάνια. Αυτό συνέβη από τους βαλκανικούς πόλεμους μέχρι την κρίση του 1987 και τη συμφωνία του Ανδρέα Παπανδρέου με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας Ζίβκοφ. Η Ελλάδα λοιπόν αυτή τη στιγμή θα πρέπει να σφυρηλατήσει σχέσεις συμμαχίας και συνεργασίας στα Βαλκάνια, γι’ αυτό μεταξύ άλλων το ζήτημα με τη FYROM πρέπει να κλείσει. Αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι να χτίσουμε γερές και στέρεες συμμαχίες, οι οποίες μπορούν να δράσουν πολύ πιο αποτελεσματικά και αποτρεπτικά από ότι οι συμμαχίες με το Ισραήλ ή την Αίγυπτο. Απλώς πρέπει να βρούμε δυνάμεις που έχουν λόγο να μας στηρίξουν. Και υπάρχουν χώρες στα Βαλκάνια που δυσανασχετούν με την πολιτική της Τουρκίας. Επίσης είναι η Αλβανία και η FYROM, οι οποίες θα ήθελαν να δουν τον εαυτό τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όσο πλησιάζουν αυτήν την προοπτική τόσο θα απομακρύνονται από την Τουρκία. Έτσι λοιπόν μέσω της δικής μας αποτρεπτικής δύναμης αλλά και των συμμαχιών μας, να φτάσουμε στο σημείο που τα απόνερα της Συριακής κρίσης, να μην μας πλήττουν. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις συμμαχίες που ήδη έχουμε, βάζοντας τους συμμάχους μας προ των ευθυνών τους, να δημιουργήσουμε νέες συμμαχίες και κυρίως να αυξήσουμε την πολεμική μας μηχανή χωρίς όμως μίζες.
* Του Ντίνου Ζήσου
