Του Γιάννη Μήτσιου
Φυσικού - Νομικού
Κάνοντας μια αναδρομή στην παιδική μου ηλικία, δεν γίνεται να μην σταθώ στη γερμανική κατοχή. Οι εντυπώσεις είναι βαθιά χαραγμένες, νομίζω σε όλους όσοι την έζησαν. Το χωριό μου, το Αργυροπούλι, είχε αρκετούς Γερμανούς στρατιώτες. Είχαν επιτάξει τέσσερα κεντρικά σπίτια, μεταξύ των οποίων και τον δικό μας, στα οποία είχαν εγκατασταθεί 60 Γερμανοί στρατιώτες. Δεν νομίζω να πέσω έξω αν υποστηρίξω ότι η προτίμηση του χωριού μας οφείλεται στη γειτνίασή του με τη Μελούνα από το διάσελο της οποίας περνούσε τότε ο μοναδικός οδικός άξονας που ένωνε τη νότιο με τη βόρειο Ελλάδα. Εκτός από τον έλεγχο του βασικού αυτού οδικού άξονα, σκοπός των Γερμανών ήταν και ο έλεγχος των ανταρτών του Κάτω Ολύμπου. Στο τέλος Μαΐου του 1944 ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε κριθεί και οι Γερμανοί έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής και της ήττας. Η υποχώρησή τους γινόταν τακτικά, μεθοδικά και συντεταγμένα.
Τον επόμενο μήνα Ιούνιο του 1944, είχε υπογραφεί από τις νικήτριες δυνάμεις του πολέμου ΗΠΑ, Αγγλία και ΕΣΣΔ η λεγόμενη συμφωνία της Μόσχας. Η συμφωνία αυτή επικυρώθηκε την επόμενη χρονιά (1945) με τη συμφωνία της Γιάλτας από τους Ρούσβελτ, Στάλιν και Τσώρτσιλ, εκπροσώπους των τριών νικητριών δυνάμεων, η οποία χώριζε τα ευρωπαϊκά κράτη σε σφαίρες επιρροής, σε ανατολικό και δυτικό μπλοκ, με την Ελλάδα να κατατάσσεται στο δυτικό.
Στις αρχές Ιουνίου του 1944 οι άνδρες του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν ένα σαμποτάζ στο Αργυροπούλι. Σε ένα από τα σπίτια όπου κατοικούσαν οι Γερμανοί έριξαν μια χειροβομβίδα και η έκρηξή της προκάλεσε τον τραυματισμό ενός Γερμανού στρατιώτη ο οποίος μετά από λίγο κατέληξε. Το γεγονός αυτό ήταν η αιτία να γίνει το "ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε". Οι κάτοικοι των παρυφών του χωριού πρόλαβαν και έφυγαν στα βουνά και τους υπόλοιπους τους συγκέντρωσαν στην Κεντρική πλατεία. Διάλεξαν τρία παλικάρια 20-25 ετών, μεταξύ των οποίων και έναν αδερφό της μάνας μου, τα οποία σκότωσαν σε αντίποινα και οι υπόλοιποι άντρες μεταφέρθηκαν ως όμηροι στη Γερμανία. Τα γυναικόπαιδα τα έκλεισαν στην εκκλησία με σκοπό να τα κάψουν. Κατά τις 4 η ώρα το απόγευμα έφτασε μία τρίκυκλη μοτοσικλέτα και μετέφερε την εντολή, προφανώς του Φρουράρχου, να αφεθούν ελεύθεροι. Στο μεταξύ, από τις πρωινές ώρες, τα τέσσερα σπίτια που είχαν επιτάξει οι Γερμανοί φλέγονταν από τις εμπρηστικές οβίδες που είχαν ρίξει οι Γερμανοί.
Δύο μήνες αργότερα, στα τέλη Ιουλίου του 1944, έγινε ένα δεύτερο σαμποτάζ: Στο δρόμο που οδηγεί στην Κεντρική πλατεία, από την έκρηξη νάρκης σκοτώθηκε ένας Γερμανός μοτοσικλετιστής. Σε αντίποινα οι Γερμανοί σκότωσαν άλλο ένα παλικάρι και κατέκαψαν όλα τα σπίτια του χωριού απ' άκρη σ' άκρη. Για μία ακόμη φορά το Αργυροπούλι πλήρωσε βαρύτατο κόστος σε υλικές ζημιές και κυρίως σε αίμα στον βωμό των εθνικών αγώνων. Σε ό,τι αφορά στις λεγόμενες πολεμικές αποζημιώσεις για τις οποίες γίνεται μεγάλη συζήτηση τον τελευταίο καιρό, θα πρέπει να ειπωθεί ότι στο Αργυροπούλι για τις καταστροφές και τις υλικές ζημιές δεν δόθηκε καμία αποζημίωση. Για τα θύματα, ωστόσο, δόθηκε το έτος 1962 για κάθε άτομο ένα ποσό 40.000 δρχ. το οποίο ισοδυναμούσε με 135 χρυσές λίρες, που καθεμία άξιζε τότε 296 δρχ. Δεν ξέρω αν αυτό έγινε μόνο στο Αργυροπούλι.
Ο σημερινός όμως τρόπος διεκδίκησης των πολεμικών αποζημιώσεων προκαλεί κάποιες απορίες: Γιατί, άραγε, δεν διεκδικήσαμε τόσα χρόνια, πάνω από εβδομήντα, αυτές τις αποζημιώσεις; Επίσης γιατί επιμένουμε να χρησιμοποιούμε στη διεκδίκηση αυτή έναν άκρατο εθνολαϊκισμό που σημαίνει λαϊκισμό και δημαγωγία με κεντρικό πυρήνα το έθνος και όλα τα συμπαρομαρτούντα όπως πατρίδα, θρησκεία, ιστορία, ηρωικός λαός, θα κάνουμε κατάσχεση του γερμανικού κτιρίου του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Αθήνα; Μήπως δεν καταλαβαίνουν ότι αυτού του είδους οι φανφάρες ευνοούν τελικά και ερεθίζουν τα ακροδεξιά ένστικτα; Δεν δέχονται ότι τα θέματα αυτά τα χειρίζονται διεθνείς οργανισμοί, όπως το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και εφαρμόζονται οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου; Ρωτώ και αναρωτιέμαι.-
