Από τον Κων/νο Οικονόμου
ΑΗΔΩΝ ΚΑΙ ΖΗΘΟΣ: Η Αηδόνα (Αηδών) είναι πρόσωπο της Ελληνικής μυθολογίας που μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο πτηνό, το αηδόνι. Υπάρχουν τέσσερις εκδοχές για την μεταμόρφωση της Αηδόνας σε πουλί. Σύμφωνα με την πρώτη, η Αηδών ήταν κόρη του Πανδάρεω, και σύζυγος του Ζήθου, από τον οποίο απέκτησε ένα γιο, τον Ίτυλο. Όμως, η Αηδόνα ένιωσε ζήλια για τη Νιόβη, πολύτεκνη γυναίκα του αδελφού του Ζήθου, Αμφίονα, που είχε δώδεκα παιδιά. Αποφάσισε, μάλιστα, να σκοτώσει κάποιο από τα παιδιά εκείνης, αλλά, κατά λάθος, σκότωσε το δικό της μοναχογιό, τον Ίτυλο. Ο Δίας, για να της απαλύνει τον πόνο, την μεταμόρφωσε σε αηδόνι.
ΑΗΔΩΝ ΚΑΙ ΧΕΛΙΔΩΝ: Σύμφωνα με μία δεύτερη εκδοχή, η Αηδόνα ήταν σύζυγος του Πολύτεχνου. Κάποια στιγμή καυχήθηκε, πως η ευτυχία τους ήταν ανώτερη από εκείνη θείου ζεύγους, του Δία και της Ήρας. Η Ήρα για να την εκδικηθεί διέταξε την Έριδα να βάλει στην Αηδόνα την ιδέα να συναγωνιστεί σε κάποια δοκιμασία τον Πολύτεχνο. Η Αηδόνα νίκησε σε στοίχημα που έβαλαν οι δύο τους και ζήτησε μία νέα δούλα. Ο Πολύτεχνος, θυμωμένος, της πήγε την αδελφή της Χελιδόνα, την οποία, για να εκδικηθεί τη σύζυγό του, πιο πριν είχε βιάσει. Οι δύο αδελφές μηχανεύτηκαν μια πολύ σκληρή τιμωρία: σκότωσαν τον γιο του Πολύτεχνου και του τον έδωσαν να τον φάει. Ο Πολύτεχνος, μαθαίνοντας εκ των υστέρων τι είχε γίνει, προσπάθησε να εκδικηθεί. Όμως, οι φρουροί του Πανδάρεω, πατέρα της Αηδόνας, πρόλαβαν τον Πολύτεχνο και, αφού τον άλειψαν με μέλι, τον άφησαν στα έντομα. Η Αηδών όμως λυπήθηκε τον σύζυγο της και προσπάθησε να τον σώσει, κάτι που εξόργισε τον πατέρα της. Ο Δίας, τότε, μπήκε στη μέση και τους μεταμόρφωσε όλους σε πτηνά. Την Aηδόνα σε αηδόνι, την αδελφή της Χελιδόνα στο γνωστό μας χελιδόνι, τον Πολύτεχνο σε πελεκάνο, τη μητέρα της, Αρμαθόη, σε αλκυόνη και τέλος τον Πανδάρεω σε θαλασσαετό. Ο μύθος αυτός σε πολλές μυθικές συλλογές της Αρχαιότητας παρομοιάζει με τον ανάλογο μύθο της Πρόκνης και της Φιλομήλας, που ήταν κόρες του Πανδίονα.
ΑΡΠΥΙΕΣ ΚΑΙ ΑΗΔΩΝ: Σύμφωνα με μία παραλλαγή του μύθου του Πανδάρεω, η Αηδόνα ήταν μία από τις κόρες του, που μετά την τιμωρία του πατέρα τους για την κλοπή του σκύλου φύλακα του ιερού του Δία, μεγάλωσαν από τις θεές Αφροδίτη, Ήρα, Αθηνά και Άρτεμη. Όταν η Αφροδίτη ζήτησε από τον Δία να τους βρει κατάλληλους συζύγους, εμφανίστηκαν οι Άρπυιες, που αντί για γάμο τις παρέδωσαν ως δούλες στις Ερινύες, τις οποίες αναγκάστηκαν να υπηρετούν στο βασίλειο του Πλούτωνα, στον Κάτω Κόσμο.
ΠΡΟΚΝΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΜΗΛΑ: Μια ακόμη μυθική διήγηση που συμπεριλαμβάνει και την Αηδόνα είναι η ιστορία της Πρόκνης. Η Πρόκνη ήταν η μία από τις δύο θυγατέρες του βασιλιά της Αθήνας Πανδίονα. Αδελφή της Πρόκνης ήταν η Φιλομήλα, ενώ αδελφός της ήταν ο Ερεχθέας, διάδοχος του Πανδίονα στον αθηναϊκό θρόνο. Η Πρόκνη δόθηκε από τον πατέρα της ως σύζυγος στον βασιλιά της Θράκης Τυρέα, επειδή ο τελευταίος τον είχε βοηθήσει εναντίον των Θηβαίων. Η Πρόκνη και ο Τηρέας απέκτησαν μαζί ένα γιο, τον Ίτυ, αλλά καθώς δεν υπήρχε κάποια αγάπη ανάμεσά τους αφού ήταν γάμος κανονισμένος από τον πατέρα της Πρόκνης, ο Τηρέας άρχισε να την απατά με τη Φιλομήλα. Τότε η Πρόκνη έσφαξε τον γιο της και έδωσε το κρέας του στον Τηρέα για δείπνο. Αφού ο Τηρέας το αντιλήφθηκε, κατεδίωξε και τις δύο αδελφές. Τότε οι θεοί τις μεταμόρφωσαν, τη μεν Πρόκνη σε αηδόνι, τη δε Φιλομήλα σε χελιδόνι. Αλλά και ο Τηρέας μεταμορφώθηκε σε τσαλαπετεινό [έποψ]. Ο μύθος αυτός έγινε θέμα τραγωδιών από αρχαίους `Ελληνες τραγικούς ποιητές.
Ο Κωνστανίνος Αθ. Οικονόμου είναι δάσκαλος στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέας
Konstantinosa.oikonomu@gmail.com www.scribd.com/oikonomoukon
