Από τον Στάθη Αραποστάθη
Την Πέμπτη και την Παρασκευή, στις 26 και 27 Φεβρουαρίου διεξάγεται στην Λάρισα διημερίδα με θέμα ‘Η επικαιρότητα της ιστορίας και φιλοσοφίας της επιστήμης’. Η εκδήλωση γίνεται στην μνήμη ενός πολύ σημαντικού Λαρισαίου πανεπιστημιακού του Γιώργου Γκουνταρούλη που εργάστηκε ως καθηγητής στα πανεπιστήμια Πατρών, Θεσσαλονίκης και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Γκουνταρούλης υπήρξε από τους πρωτοπόρους του επιστημονικού χώρου με δημοσιευμένο έργο σχετικά με την ιστορία και φιλοσοφίας της φυσικής, των πειραμάτων στην φυσική καθώς την ιστορία της συγκρότησης των επιστημονικών κοινοτήτων. Υπήρξε ο μεταφραστής και σχολιαστής ενός ριζοσπαστικού βιβλίου του «Ενάντια στην Μέθοδο του Πωλ Φάγιεραμπεντ» όπου τονίζονταν τα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά και στοιχεία της συγκρότησης και μετασχηματισμού της επιστήμης.
Ο Γκουνταρούλης υπήρξε από τους πρώτους καθηγητές στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ένα τμήμα που ιδρύθηκε μέσα από την μεγάλη συνεισφορά και από τις προσπάθειες του Πέτρου Γέμτου (γνωστού και σημαντικού Λαρισαίου πανεπιστημιακού), του Διονύση Αναπολιτάνου και του Κώστα Γαβρόγλου που θα είναι και ο κύριος ομιλητής στην εκδήλωση την Πέμπτη το απόγευμα. Ο επιστημονικός χώρος της Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης είναι θεσμικά και επαγγελματικά κατοχυρωμένος σε ένα μεγάλο αριθμό χωρών σε όλο τον κόσμο καθώς αντίστοιχα τμήματα υπάρχουν σε όλα τα μεγάλα και σημαντικά πανεπιστήμια. Η επιστημονική κοινότητα είναι μία πολύ δυναμική κοινότητα που συνεχώς ανανεώνεται αλλάζοντας τον τρόπο που κατανοούμε την επιστήμη και την τεχνολογία τόσο ιστορικά όσο και φιλοσοφικά. Οι σύγχρονες τάσεις προσπαθούν να δούνε τις επιστήμες όχι μόνο ως γνωσιακά φαινόμενα και ως ορθολογικές δραστηριότητες αλλά και ως κοινωνικά φαινόμενα. Αναζητούν να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο πολιτικές προτεραιότητες, κοινωνικοί και θεσμικοί παράγοντες, ηθικές δεσμεύσεις και περιορισμοί συγκροτούν την πρακτική των επιστημόνων και των τεχνολόγων και διαμορφώνουν τον χαρακτήρα των επιστημών και των καινοτομιών. Η επιστήμη δεν είναι ουδέτερη αλλά ενσωματώνεται στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής και της εκάστοτε τοπικότητας ενώ παράλληλα η ίδια βοηθά στην διαμόρφωση και νομιμοποίηση πολιτικών, θεσμικών και κοινωνικών αλλαγών. Ειδικά σε περιόδους πολυδιάστατης κρίσης η κατανόηση του παρελθόντος μίας κοινωνικής δραστηριότητας όπως η επιστήμη μπορεί να είναι κρίσιμη, χρήσιμη αλλά και σημαντική πολιτικά και πολιτισμικά.
* Ο Στάθης Αραποστάθης είναι λέκτορας Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο ΕΚΠΑ
