Ο έρωτας ξεθυμαίνει με την πάροδο του χρόνου, αν δεν μετεξελιχθεί σε αγάπη. Ενώ η αγάπη αυξάνει με την πάροδο του χρόνου και κάνει αδιάλυτο το δεσμό των συζύγων. Είναι άκρως συγκινητικό και ιδιαίτερα διδακτικό το παράδειγμα Ρωμαίας γυναίκας, της οποίας ο σύζυγος είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Την ώρα εκτελέσεως της θανατικής ποινής του, στάθηκε απέναντί του και βυθίζοντας ξίφος στο στήθος της, τον ενίσχυε λέγοντας : «βλέπεις, δεν πονώ»! Αυτή η θεώρηση του γάμου προϋποθέτει αντιμετώπισή του, όχι μόνον ως ανθρώπινου, αλλά και ως θείου δικαίου κοινωνία. Έτσι αναγνωρίστηκε από αυτήν ακόμη τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Την ειδωλολατρική (Μοδεστίνος). Ενώ ο Χριστιανισμός εξύψωσε τον γάμο σε μυστήριο. Και μάλιστα μεγάλο μυστήριο, που έχει την αναφορά του στο Χριστό και στην Εκκλησία, όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος (Εφεσ. 5, 32). Με άλλα λόγια ο γάμος δεν είναι απλώς η φυσική ένωση ανδρός και γυναικός, αλλά η ενώπιον Θεού και ανθρώπων υπόσχεση αιώνιας αφοσίωσης και αγάπης των συζύγων. Και είναι αδιάλυτος. Είναι κατηγορηματική η προσταγή του Θεανθρώπου: «Αυτό, που ο Θεός ένωσε, άνθρωπος ας μην το χωρίζει» (Ματθ. 19,7).
Για να παραμείνει ο γάμος αδιάλυτος και η οικογένεια άρρηκτη, χρειάζεται συνεχής καταφυγή και ενίσχυση των συζύγων, καθώς και των παιδιών που θα ακολουθήσουν, με τη θεία Χάρη. Αυτή παρέχεται με τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας, στα οποία πρέπει να συμμετέχουν όλοι, σύζυγοι και παιδιά, αρχίζοντας από την εξομολόγηση .
Η εξομολόγηση είναι το ιερό μυστήριο, όπου ο άνθρωπος ανοίγει την καρδιά του στον εξομολόγο ως κατενώπιον Θεού και εξαγορεύεται με ειλικρίνεια και συντριβή καρδιάς τις αμαρτίες (σκέψεις, λόγους και πράξεις). Τα πλέον απόκρυφα της ζωής του, που δεν μπορεί να εμπιστευτεί σε κανέναν άλλο. Ούτε καν στον ή στην σύζυγό του. Η εξομολόγηση είναι το ευεργετικό φάρμακο θεραπείας της ψυχής ή, όπως είπε ο Ωριγένης, το εμετικό «διά του οποίου αποβάλλομεν την εσωτερικήν αιτίαν του κακού». Και αυτός ακόμη ο Βολταίρος ομολογεί ότι «Δυνάμεθα να θεωρήσωμεν την εξομολόγησιν ως τον μέγιστον χαλινόν των αποκρύφων εγκλημάτων». Με την εξομολόγηση λαμβάνει καθένας άφεση των αμαρτιών του και ανακαινίζεται ψυχοσωματικά. Αποφορτίζεται το αμαρτωλό του φορτίο και γίνεται άλλος άνθρωπος. Όπως η θάλασσα που νικάει τη φωτιά, όσο δυνατή κι αν είναι, έτσι και η χάρη του Θεού και το έλεός του νικάει την αμαρτία και λυτρώνει τον αμαρτωλό. Γι’ αυτό ο άγιος Παΐσιος τόνιζε την ανάγκη να υπάρχει έξω από κάθε πόλη ένα μοναστηράκι με πνευματικό επί 24ώρου βάσεως, ώστε να μπορεί να καταφεύγει καθένας προς εξομολόγηση, όποτε νιώθει πιεστική την ανάγκη μέσα του.
Την ειδική εξουσία της άφεσης των αμαρτιών έδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους μετά την Ανάσταση, όταν ήταν συναγμένοι στο υπερώο της Ιερουσαλήμ, λέγοντας τους: «Λάβετε Πνεύμα Άγιον: άντινωναφήτε τας αμαρτίας, αφίενται (συγχωρούνται) αυτοίς, άν τίνων κρατήτε κεκράτηνται» (=θα μένουν ασυγχώρητες) (Ιω. 20,22-23). Και δια των Αποστόλων δόθηκε αυτή η εξουσία στους διαδόχους τους κληρικούς.
Πόσο θαυμαστή είναι αυτή η εξουσία, το φανερώνουν οι λόγοι του ιερού Χρυσοστόμου: “Οι την γηνοικούντες και εν ταύτη ποιούμενοι την διατριβήν, τα εν ουρανοίς επετράπησαν διοικείν” (P.G 48,43).Δηλαδή οι κληρικοί, που κατοικούν στην γη και σ’ αυτήν περνούν τη ζωή τους, έλαβαν από το Θεό την δυνατότητα να ρυθμίζουν τα ουράνια. Για την εξουσία αυτή των κληρικών να συγχωρούν αμαρτίες, έχουμε μαρτυρίες από το αρχαίο εκκλησιαστικό βιβλίο «Αποστολικαί Διαταγαί» και από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Αλλά και σύγχρονες μαρτυρίες. Εξομολόγος απαντώντας σε απορία εξομολογουμένου πώς βρήκε τη θεραπεία του με την προσέλευση στο ιερό μυστήριο της εξομολόγησης αντί στην επιστήμη, είπε: «Εγώ φοράω πετραχήλι»! Ήθελε να δηλώσει, ότι δεν οφείλεται η θεραπεία στην ικανότητα του εξομολόγου, αλλά στη θεία Χάρη.
Την θεραπευτική δύναμη της θρησκείας γενικά και ειδικά του μυστηρίου της εξομολογήσεως βεβαιώνουν κορυφαίοι ψυχολόγοι και ψυχίατροι, όπως ο Βόλφγκανγκ Κρέτσμερ, ιδρυτής της ψυχιατρικής σχολής της Βιέννης, ο διακεκριμένος καθηγητής της νευρολογίας και ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης Σταύρος Μπαλογιάννης κ.α. Ο δε καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπ. Καλιάφας αναφέρει, ότι ευρισκόμενος στο εξωτερικό αρρώστησε και επισκέφθηκε γιατρό προς θεραπεία του. Εκείνος τον ερώτησε ποια είναι η σχέση του με τη θρησκεία. Και του υπέδειξε να τακτοποιήσει πρώτα τη σχέση του με τη θρησκεία και να επανέλθει. Και ο αγιορείτης ιερομόναχος π.Αθανάσιος Σιμωνοπετρίτης διηγείται την ιδιαίτερη αίσθηση που του έκανε η εξομολόγηση του μακαρίτη Χαρίλαου Φλωράκη στον Περισσό Αθηνών, όπoυ τον κάλεσε εκείνος λίγο πριν το θάνατό του. Ήταν, λέει, η εξομολόγησή του από τις λίγες που έχει ακούσει ως πνευματικός όλα τα χρόνια που εξομολογεί.
Η εξομολόγηση είναι το μυστήριο του Θείου ελέους. Μας απαλλάσσει από τις αμαρτίες και τις ενοχές που μας καταδιώκουν. Μας ταράσσουν, αναστατώνουν τη ζωή. Την κάνουν αβίωτη.
Σε ζωντανή εκπομπή του ραδιοφωνικού Σταθμού “Πειραϊκή Εκκλησία ” σχετική με τις εκτρώσεις, κατατέθηκε τηλεφωνικά ομολογία γυναίκας – νοσηλεύτριας, που είχε προβεί σε έκτρωση πριν 18 χρόνια. Όλο αυτό τον καιρό, είπε, η ζωή της ήταν ένα μαρτύριο. Βασανιζόταν από τις τύψεις κάθε τόσο. Δεν μπορούσε να ησυχάσει. Συχνά τις νύχτες ξυπνούσε τρομαγμένη από εφιάλτες. Έβλεπε στον ύπνο της χεράκια και ποδαράκια. Λυτρώθηκε, ύστερα από ειλικρινή εξομολόγηση. Έτσι γίνεται κατανοητό και δικαιολογείται πλήρως ο χαρακτηρισμός του μυστηρίου της εξομολόγησης ως «Λουτρού παλιγγενεσίας», «Δευτέρου βαπτίσματος» κ.ά. Εύστοχα ο Μητροπολίτης Κιέβου Πέτρος Μογίλας (17οςαι.)αναφέρεται στο ιερό αυτό μυστήριο τονίζοντας: «Καθάπερ με την αμαρτίαν υστερούμεθα της Θείας Χάριτος…. δια της μετανοίας πάλιν ταύτην αποκτώμεθα».
Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και γι ’αυτό διατηρείται ανεξάλειπτη στη μνήμη μου η εικόνα της εξομολόγησης νέου, πτυχιούχου του Πολυτεχνείου, που αντίκρισα πριν από πολλές δεκαετίες στο Καθολικό. Τον κεντρικό ναό του μοναστηριού της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Σε μια άκρη του μεγάλου αυτού ναού αντίκρισα από μακριά στα στασίδια δυο φιγούρες. Σε ένα στασίδι στεκόταν όρθιος, στραμμένος με το κεφάλι κάτω προς το συνεχόμενο στασίδι, όπου βρισκόταν επίσης όρθιος σεβάσμιος πνευματικός, ο γέροντας ιερομόναχος π. Άνθιμος Αγιαννανίτης. Συντετριμμένος και κλαίων ο νέος εξομολογείτο ψιθυριστά τις αμαρτίες του προς τον πνευματικό, που ήταν επίσης σκυμμένος πάνω από το κεφάλι του νέου. Το άγγιζε στοργικά με τις παλάμες των χεριών του και δακρύζοντας ενίσχυε, όπως φαινόταν από μακριά, με καλοσύνη και κατανόηση τον εξομολογούμενο. Τον τόνωνε και τον υποστήριζε ψυχικά. Πόσο μίλησε στην καρδιά μου αυτή η εικόνα, δεν εκφράζεται με λόγια!
Ύστερα από όλα αυτά αντιλαμβάνεται καθένας την ευεργετική επίδραση του μυστηρίου της εξομολογήσεως. Τόσο στην ηρεμία του ανθρώπου λόγω της αποκατάστασής της σχέσης του με το Θεό, που διαταράσσεται εξαιτίας της αμαρτίας, όσο και στην εξομάλυνση των αντιθέσεων και διαφορών του με τους συνανθρώπους του. Ιδίως δε στην εξομάλυνση των αντιθέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, και στη σύσφιξη των σχέσεων τους. Και μάλιστα όταν υπάρχει κοινός εξομολόγος, ο οποίος με τη Θεία Χάρη και την εμπειρία του στα θέματα ψυχοπαθολογίας της καθημερινής ζωής, θα βοηθήσει στην αποφυγή των συγκρούσεων. Έτσι η οικογένεια θα μπορέσει να αναδειχθεί φυτώριο αγάπης και ειρήνης , μία «κατ’ οίκον εκκλησία». «Ένα ένα μικρό βασίλειο της Αγίας Τριάδος» όπως είπεο μακαριστός καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου του Αγίου Όρους Αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος Καψάνης. Και θα μπορέσουν γονείς και παιδιά να χαρούν τη ζωή τους και να σταθούν στην αιωνιότητα μπροστά στο Θεό, για να ζήσουν μαζί του αιωνίως.
* Ο Βασίλειος Χ. Στεργιούλης, είναι θεολόγος
