Από τον Αχιλλέα Τραγούδα
ΤΑ ΕΦΗΒΙΚΑ ΜΟΥ χρόνια τα έζησα στην ταραγμένη δεκαετία του ’70 -εκεί ανάμεσα στο 1973 με 1976. Ήταν τα χρόνια της πολιτικής έντασης, της ιδεολογικής αντιπαράθεσης και της κομματικής αναζήτησης... Πολυτεχνείο, πτώση της χούντας, εισβολή στην Κύπρο, μεταπολίτευση, πρώτες εκλογές... Γεγονότα που σε «εκβίαζαν» να μεγαλώσεις, να αποκτήσεις άποψη, να επιλέξεις (με ποιους θα πας και ποιους ν’ αφήσεις). Κι απέναντί σου, είχες την ανεμελιά, την ανωριμότητα, τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, τον χαβαλέ, την αμφισβήτηση. Μπερδεμένη κι απαιτητική εποχή! Σήμερα θυμάμαι εκείνη την περίοδο με τρυφερότητα, αλλά τότε, όταν τη ζούσα, την ένιωθα σκληρή και αγχώδη, καθώς εγώ προσπαθούσα να ισορροπήσω ανάμεσα στα θέλω και τα πρέπει, ενώ η αγωνία για το αύριο μου χτυπούσε στην πλάτη για αποφάσεις ζωής. Φυσικά, δεν ήμουν ο μόνος μπερδεμένος. Όλη η παρέα βίωνε τα ίδια άγχη και τις ανάλογες αγωνίες. Ο Παύλος, ο Σπύρος, ο Ηλίας, ο Δημήτρης, ο Παντελής - όλοι στην ίδια ηλικία, όλοι στην ίδια γειτονιά.
Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ! Η γειτονιά μας δεν είχε συγκεκριμένο όνομα – ούτε σήμερα έχει. Αν κάτι τη χαρακτήριζε τότε, ήταν οι φυλακές. Θυμάστε τις φυλακές ανάμεσα στην Ιουστινιανού και την Πολυτεχνείου – εκεί που σήμερα δεσπόζει το 5ο Γυμνάσιο - Λύκειο; Αν σκεφτείτε τους γύρω δρόμους, σε μια διάμετρο διακοσίων μέτρων, αυτή ήταν η γειτονιά μας, αυτά τα σύνορά της, αυτός και ο μικρόκοσμός μας. Και οι φυλακές, το «ορόσημό» της. Το πανύψηλο τείχος της φυλακής, φυλάκιζε ανθρώπινες ψυχές, στοιβαγμένες σε πανάθλια αρχαία κελιά, αιχμαλώτιζε για πολλά χρόνια το εκκλησάκι του Αγίου Ελευθερίου και έσφιγγε δυνατά στα σπλάχνα του την παλιά πυριτιδαποθήκη. Και σαν να ήθελε να εξιλεωθεί για όλα αυτά, άφηνε στη μετώπη του μια τεράστια αλάνα να τη χαίρονται τα παιδιά... Ο κουρνιαχτός ανέμιζε στον ουρανό όταν η πιτσιρικαρία έστηνε «το διπλό» στο άψε-σβήσε και κάθε που έβρεχε μικρές λίμνες σχηματίζονταν ή τη μετέτρεπαν σε βούρκο. Απέναντι, οι κατοικίες των αξιωματικών της Αεροπορίας, με τα περιποιημένα παρτέρια και λίγο πιο κάτω, στη γωνία, ο Λεωνίδας ο μπακάλης.
Η ΓΩΝΙΑ Γαλάτη και Κολοκοτρώνη, ήταν το σημείο συνάντησης και το ορμητήριο της παρέας για την αλάνα, τα μπιλιάρδα του Κάρτου, τις μπουρδελότσαρκες στο Φρούριο, το κυριακάτικο παιχνίδι της ΑΕΛ στο Αλκαζάρ, το εφηβικό καμάκι στην Κούμα ή το ξεροστάλιασμα έξω από το γυμνάσιο θηλέων. Και κάθε φορά, όλοι ήταν εκεί: Ο Παύλος, ο Σπύρος, ο Ηλίας, ο Δημήτρης, ο Παντελής...
Κάποιες φορές, ερχόταν στη γωνία της παρέας και ο Λάκης, μαζί με τον κολλητό του, τον Στέλιο. Ο Λάκης ήταν ένα - δυο χρόνια μεγαλύτερός μας, είχε πηγαίο χιούμορ, εκφραζόταν με το σώμα και τα χέρια, έκανε πολιτικές αναλύσεις και μιλούσε συνεχώς για τέχνη. Ύστερα, χανόταν για μέρες στο δωμάτιό του...
«Διαβάζει», έλεγε η μητέρα του.
«Ε, κάτι γράφω», απαντούσε εκείνος.
Και φουσκώναμε από υπερηφάνεια εμείς, σαν βλέπαμε κείμενά του στη δεύτερη σελίδα της «Ελευθερίας».
Στις πανελλήνιες του ’74, ο Λάκης μάς αιφνιδίασε με την επιλογή του: Ιατρική! Ποτέ δεν καταλάβαμε ότι ήθελε να γίνει γιατρός, εμείς – από τα λεγόμενά του στη «γωνία της παρέας» - πάντα ηθοποιό και συγγραφέα τον φανταζόμασταν. Όταν για λίγες μονάδες δεν κατόρθωσε να περάσει στη σχολή, είδαμε έναν Λάκη απογοητευμένο και κατηφή. Ακόμα θυμάμαι τη σκηνή, να κάθεται στα σκαλάκια του σπιτιού του, στο πεζοδρόμιο της Γαλάτη και τον φίλο του τον Στέλιο να τον παρηγορεί.
Κι αυτός, μας αιφνιδίασε για μια ακόμη φορά, την επόμενη χρονιά: Νομική! Έτσι, ο Λάκης τράβηξε κατά την Κομοτηνή κι εμείς χάσαμε την παρέα του. Όμως, κάθε φορά που επισκεπτόταν τη Λάρισα, περνούσε από τη «γωνία της παρέας» για να μας πει τα νέα του...
ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ του ’76 (ακριβώς τέτοιες μέρες, πριν 40 χρόνια), μόλις έσκασε μύτη η άνοιξη με τις πρώτες λιακάδες της, νάσου κι ο Λάκης από την Κομοτηνή με τον Στέλιο (Φυσικό Πάτρας αυτός), στη «γωνία της παρέας». Ο Λάκης όπως πάντα έγραφε. Ο Λάκης όπως πάντα ήθελε να γίνει ηθοποιός. Ο Λάκης όπως πάντα δεν μπορούσε να περιμένει... Και την άκρη, τη βρήκε... Οι φοιτητές της Νομικής είχαν στα σκαριά μια θεατρική ομάδα κι αυτός ήταν ανάμεσά τους.
Εκείνη τη μέρα – και για πρώτη φορά - άκουσα για το Θεσσαλικό Θέατρο. Και το άκουσα από τον Λάκη. Εμείς, ιδέα δεν είχαμε... Ως αγχωμένοι έφηβοι εκείνης της εποχής, άλλα ήταν τα ενδιαφέροντά μας – η... κουλτούρα μπορούσε να περιμένει! Όμως ο Λάκης μιλούσε τόσο θερμά και εκφραστικά για το Θεσσαλικό Θέατρο, που, περίπου, μας έπεισε ότι στην αίθουσα του Ωδείου συντελούνταν μαγικά πράγματα! Έτσι, λίγες μέρες αργότερα, από περιέργεια (καθώς ποτέ μου δεν είχα παρακολουθήσει θεατρική παράσταση) και με το χαρτζιλίκι που προοριζόταν για τα μπιλιάρδα του Κάρτου, «έκοψα» εισιτήριο για τον κόσμο της φαντασίας που περιέγραφε ο Λάκης. Και ήταν πραγματικά ένας κόσμος μαγικός!
ΘΥΜΑΜΑΙ με κάθε λεπτομέρεια εκείνη την πρώτη φορά. Ήταν «Το πανηγύρι» του Δημήτρη Κεχαΐδη - το δεύτερο έργο που ανέβαζε το Θεσσαλικό μετά την «Αυλή των θαυμάτων» τα Χριστούγεννα του ’75. Στην είσοδο του Ωδείου, η Άννα Βαγενά (που δεν έπαιρνε μέρος στην παράσταση), καλωσόριζε τον κόσμο – εκεί είδα πρώτη φορά την Άννα, που μετά την επιτυχία του «Προξενιού» και τα εξώφυλλα που έκανε, ήταν γνωστή σε όλους. Κάθισα στην πέμπτη θέση (από τ’ αριστερά) της τέταρτης σειράς και παρακολούθησα την παράσταση, με έναν εκπληκτικό Κώστα Τσιάνο και μια συγκλονιστική Αλίκη Αλεξανδράκη. Αλλά το σημαντικότερο, ήταν τούτο: Από κείνη τη βραδιά το Θεσσαλικό μπήκε στη ζωή μου και στα χρόνια που ακολούθησαν, είδα τις περισσότερες από τις παραστάσεις του. Γέλασα με τις επιθεωρήσεις, διασκέδασα με τις κωμωδίες, συγκινήθηκα με τα δράματα (τι καταπληκτική παράσταση «Ο κύκλος με την κιμωλία»!), απογειώθηκα με τις τραγωδίες (η «Ηλέκτρα» θα μείνει για πάντα σημείο αναφοράς), γνώρισα αρκετούς από τους ανθρώπους του... Κι αυτό, χωρίς ίσως να το γνωρίζει ή να το φαντάζεται, το οφείλω στον Λάκη... Στον Λάκη, που λίγο μετά ανέβηκε στη σκηνή του Θεσσαλικού, έγραψε κείμενα που οι ηθοποιοί του τα απογείωσαν και πέταξε για την Αθήνα αναζητώντας την Ιθάκη του: να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας!
Σήμερα θυμάμαι με τρυφερότητα τον Μάρτιο του ΄76, όταν νεόκοπος ταξιδιώτης βρέθηκα στην προκυμαία του Θεσσαλικού και με το καράβι του ταξίδεψα και γοητεύτηκα από τις περιπέτειές του... Ακριβώς πριν 40 χρόνια! Σ’ αυτήν την προκυμαία, με πήγε από το χέρι ο Λάκης. Και σήμερα θέλω να του πω, μόνο αυτό...
-Σ’ ευχαριστώ Λάκη... Σ’ ευχαριστώ Λάκη Λαζόπουλε...
