Του ευρωβουλευτή της ΝΔ Γιώργου Κύρτσου
Οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών, των κυβερνήσεων και των πολιτικών κομμάτων αναγνωρίζουν, ο καθένας με τον τρόπο του, την τεράστια σημασία του προσφυγικού – μεταναστευτικού προβλήματος. Μέσα από τις θέσεις που διατυπώνουν βγαίνει το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κοινή στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος ούτε πρόκειται να υπάρξει στο άμεσο μέλλον.
Το πιθανότερο είναι ότι η Ε.Ε. θα συνεχίσει μία ασταθή πορεία με το προσφυγικό – μεταναστευτικό να λειτουργεί σαν καταλύτης στην αποδιοργάνωσή της.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Η μεγάλη αύξηση των προσφυγικών, μεταναστευτικών ροών οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απόφαση της Τουρκίας να επιτρέψει στους πρόσφυγες και στους οικονομικούς μετανάστες που έχουν συγκεντρωθεί στα εδάφη της να μετακινηθούν για να περάσουν στην Ε.Ε. μέσω Ελλάδας.
Η Τουρκία είναι μία εξαιρετικά σημαντική περιφερειακή δύναμη και είναι σε θέση να επηρεάζει τις αποφάσεις των κυβερνήσεων των ισχυρότερων χωρών της Ε.Ε.
Οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και άλλες πρωτεύουσες δείχνουν ιδιαίτερη κατανόηση στις επιλογές του Τουρκικού κράτους και του παρακράτους που συμμετέχει στη διακίνηση των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών. Θεωρούν ότι δεν μπορούν να έχουν την Τουρκία απέναντί τους στην κρίση στη Συρία και σε άλλα ζητήματα και προσπαθούν να φτάσουν στη συνεννόηση με αυτήν. Το πρόβλημα είναι ότι η τουρκική διπλωματία δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη σε τέτοιου είδους ζητήματα και έτσι δημιουργείται σε ένα σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης η εντύπωση ότι η Ε.Ε. διευκολύνει την Τουρκία χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των προσφυγικών ροών.
Αδύναμος κρίκος η Ελλάδα
Οι τουρκικές υπερβολές θα μπορούσαν να περιοριστούν – όχι όμως να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους – εάν η κυβέρνηση Τσίπρα ακολουθούσε την επιτυχημένη πολιτική της κυβέρνησης Σαμαρά. Οι κυβερνητικές προτεραιότητες είναι τώρα διαφορετικές και έτσι η Αθήνα δεν ασκεί πίεση στην Άγκυρα δεν προστατεύει τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας και αντιτίθεται στη δημιουργία χώρων υποδοχής και ελέγχου των προσφύγων και των μεταναστών.
Τα κενά στην κυβερνητική πολιτική μετατρέπουν την Ελλάδα σε εύκολο στόχο των Ευρωπαίων εταίρων οι οποίοι δέχονται μεγάλη πίεση από το προσφυγικό, μεταναστευτικό και δεν θέλουν να βγάλουν το λογαριασμό στην Τουρκία.
Θεσμική ασυνεννοησία
Την αντιμετώπιση του προβλήματος δυσχεραίνει και η δυσκολία συνεννόησης των ευρωπαϊκών θεσμών και των κυβερνήσεων των χωρών – μελών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατυπώνει προτάσεις οι οποίες είναι στη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις παρά την έγκρισή τους από την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ορισμένες κυβερνήσεις της Ε.Ε. αξιοποιούν το προσφυγικό για να περάσουν το μήνυμα ότι αντιτίθενται σε λύσεις που στηρίζονται στην εντατικοποίηση και στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας. Αξιοποιούν επίσης τις αντιρρήσεις τους και για να ψαλιδίσουν τις φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσωπικά του προέδρου κ. Γιούνκερ.
Εάν προσθέσουμε στα παραπάνω και τον τρόπο που διεξάγεται η διαρκής ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση, με την κάθε κυβέρνηση να συνδέει ζητήματα που την αφορούν, αντιλαμβανόμαστε γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολη η χάραξη και εφαρμογή κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού – μεταναστευτικού απαιτεί περισσότερα χρήματα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό σε μια περίοδο αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Είναι λογικό ορισμένες κυβερνήσεις όπως η ιταλική, να προσπαθούν να συνδυάσουν την ανάληψη πρόσθετων οικονομικών υποχρεώσεων με τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι να καθυστερεί η λήψη και η εφαρμογή των αναγκαίων αποφάσεων με τους περισσότερους πρωταγωνιστές να ρίχνουν ο ένας την ευθύνη στον άλλον και πολλοί από αυτούς να δείχνουν στην κατεύθυνση της Ελλάδας. Το χειρότερο είναι ότι σε δύο μήνες, οπότε θα βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες στο Αιγαίο, οι μεταναστευτικές ροές θα αυξηθούν από 50.000 – 60.000 το μήνα σε πάνω από 150.000 το μήνα δοκιμάζοντας τη συνοχή της Ε.Ε.
