ΛΑΡΙΣΑ. ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ..

Η πολυκατοικία του Παππά

Δημοσίευση: 10 Δεκ 2023 10:01
Η πολυκατοικία του Παππά. Προετοιμασίες για κατεδάφιση. 1985 Η πολυκατοικία του Παππά. Προετοιμασίες για κατεδάφιση. 1985

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου nikapap@hotmail.com

Στο σημερινό μας κείμενο θα περιγράψουμε ένα γνωστό και οικοδομικά πρωτοπόρο κτίσμα της Λάρισας, την πολυκατοικία Παππά. Όπως διακρίνεται και στη δημοσιευόμενη φωτογραφία πρόκειται για ένα τριώροφο κτίριο, το οποίο βρισκόταν στη γωνία των οδών Μ. Αλεξάνδρου και Βασ. Παύλου (σήμερα Μανδηλαρά). Τονίζουμε τη σημασία «οικοδομικά πρωτοπόρο» γιατί αν και συναντάμε προπολεμικά τριώροφα κτίρια στη Λάρισα (ξενοδοχεία Πανελλήνιον και Ολύμπιον, κατοικία Ιωάννου Βελλίδη στον Λόφο της Ακρόπολης, απέναντι από την εκκλησία του Αγ. Αχιλλίου), οίκημα με διαφορετικά διαμερίσματα σε κάθε όροφο, ήταν το πρώτο που κτίσθηκε στη Λάρισα. Αυτός είναι και ο λόγος που από την πρώτη στιγμή ονομάσθηκε πολυκατοικία.

Το κτίριο κτίσθηκε στα χρόνια 1939-1940 από τον Φώτη Παππά, σε σχέδια του Αθηναίου αρχιτέκτονα-μηχανικού Παύλου Μιχαλέα, ενώ την επίβλεψη της κατασκευής είχε ο Κωνσταντίνος Μιχαλέας[1]. Όπως αναφέρθηκε ήταν τριώροφο, με αρμονική αρχιτεκτονική δομή και στις δύο πλευρές που έβλεπαν στους δρόμους.
Εσωτερικά οι χώροι ήταν πολυτελέστατοι και για τον λόγο αυτό μεταπολεμικά ο τρίτος όροφος χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για να φιλοξενήσει τη βασιλική οικογένεια, όσες φορές χρειάσθηκε να επισκεφθεί τη Λάρισα, αλλά και μερικές ακόμη ελληνικές και ξένες προσωπικότητες.
Η κατασκευή του κτιρίου έγινε επί δικτατορίας Μεταξά, στις παραμονές του Ελληνο-ιταλικού πολέμου και ως εκ τούτου ήταν υποχρεωτικό στο υπόγειο του κτιρίου να κατασκευασθεί ανάλογης χωρητικότητας καταφύγιο, το οποίο είχε δύο εισόδους προς τους αντίστοιχους δρόμους. Όπως γράφει η δημοσιογράφος Μαρίνα Αποστολοπούλου[2] το εμβαδόν του καταφυγίου ήταν 45 τετρ. μέτρα, αλλά η ασφάλεια που παρείχε το νεόδμητο, από ενισχυμένο σκυρόδεμα (μπετόν), κτίριο συγκέντρωνε σε ώρες συναγερμού μέχρι και 100 άτομα.
Με την κήρυξη του πολέμου το 1940 οι χώροι του κτιρίου στέγασαν το επιτελείο του Β’ Σώματος Στρατού, που είχε έδρα τη Λάρισα, στις στρατιωτικές μονάδες του οποίου είχαν ανατεθεί όλες οι πολεμικές δραστηριότητες στο αλβανικό μέτωπο. Αυτό όμως δεν κράτησε για πολύ, αφού με την κατάληψη της Λάρισας τον Απρίλιο του 1941 από τους Γερμανούς, επιτάχθηκε. Λόγω της ανθεκτικής κατασκευής του ο σεισμός του Μαρτίου του 1941 δεν το έθιξε και χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές ως Διοικητήριο.
Ως Διοικητήριο συνέχισε και αργότερα όταν τους Γερμανούς αντικατέστησαν ως κατοχική δύναμη στην πόλη οι Ιταλοί. Μετά την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, το κτίριο ήταν και πάλι κατειλημμένο και στους χώρους του διέμεναν Άγγλοι αξιωματούχοι και αργότερα στεγάζονταν ελληνικές αρχές, μέχρι το 1951. Από το έτος αυτό και μετά η πολυκατοικία Παππά φιλοξένησε την οικογένεια του ιδιοκτήτη Φώτη Παππά, αλλά και άλλους ενοίκους.
Με την ευκαιρία αυτή θα επιχειρήσουμε μια μικρή αναφορά στον ιδιοκτήτη της πολυκατοικίας. Ο Φώτης Παππάς γεννήθηκε το 1876 στο Σελλειό (Αργυρόκαστρο) και σε μικρή ηλικία ήλθε στη Λάρισα κοντά στον θείο του Κωνσταντίνο Παππά, ο οποίος είχε ιδρύσει μαζί με τον Κωνσταντίνο Σκαλιώρα και τον Χρήστο Δημητριάδη το 1893 μύλο στην περιοχή Ταμπάκικα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1900 ανέλαβε ηγετική θέση στην επιχείρηση, η οποία άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς.
Καταξιώνεται από τη Λαρισαϊκή κοινωνία και σταδιακά αναδεικνύεται σε μια σημαντική προσωπικότητα της πόλης τόσο κατά τα προπολεμική, όσο και κατά την μεταπολεμική περίοδο.
Εκτός από την ιδιοκτησία του Μύλου του Παππά, ενός εμβληματικού κτίσματος για τη Λάρισα, οι εγκαταστάσεις του οποίου αξιοποιήθηκαν κατά τον καλύτερο τρόπο από τον Δήμο Λαρισαίων όταν το 1988 έγινε κάτοχός του, βοήθησε κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα τον Μιχαήλ Σάπκα, πρόεδρο της Φιλοπτώχου Μακεδονικής Αδελφότητος Λαρίσης στην εθνική δράση του. Υπήρξε από τα πρώτα δραστήρια μέλη της ΕΥΗΛ (Εταιρείας Ύδρευσης και Ηλεκτρισμού Λαρίσης, πρόδρομος του ΟΥΗΛ και αργότερα της ΔΕΥΑΛ) μια εταιρείας η οποία έπειτα από πολλές και άγονες προσπάθειες, το φως και το νερό έφθασε στα σπίτια όλων των Λαρισαίων. Διετέλεσε μέλος της Φιλαρχαίου Εταιρείας των Θεσσαλών, οποία μερίμνησε για τη συλλογή, την καταγραφή και την αποθήκευση των διάσπαρτων ανά την πόλη αρχαιοτήτων.
Ως μέλος του τοπικού τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού πρόσφερε κατά διάρκεια της κατοχής βοήθεια, περίθαλψη και στοργή στο Στρατόπεδο κρατουμένων. Μεταπολεμικά διετέλεσε πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Λαρίσης και στις δημοτικές εκλογές του 1954, επικεφαλής ψηφοδελτίου προσωπικοτήτων, έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος, με αντίπαλο τον δικηγόρο και πολιτευτή Δημήτριο Χατζηγιάννη, από τον οποίο και ηττήθηκε. Απεβίωσε το 1963 σε ηλικία 87 ετών.
Η πολυκατοικία στην Τρίγωνη πλατεία που έφερε το όνομά του δεν είχε μεγάλο προσδόκιμο χρόνο ζωής.
Διατηρήθηκε μόνο 46 χρόνια, γεμάτα από περιπέτειες και διαδοχικούς ενοίκους, αυταρχικούς και φίλιους. Το 1985 κατεδαφίσθηκε, για να ακολουθήσει την πορεία γειτονικών κτισμάτων τα οποία εν τω μεταξύ είχαν γιγαντωθεί και το είχαν ταπεινώσει σε ύψος και νεοτερικότητα.
Μοιραία πόλη η Λάρισα, που εδώ και χρόνια έχει βρει τον τρόπο να εξοστρακίζει την ιστορικότητα των κτισμάτων της με τον απλούστερο τρόπο, την κατεδάφιση.

-----------------

[1]. Ο μηχανικός Κωνσταντίνος Μιχαλέας από την Αθήνα μας είναι γνωστός. Συνεργάσθηκε στενά με τον δήμαρχο Μιχαήλ Σάπκα κατά το διάστημα 1930-1934 και είχε κατασκευάσει τη Δημοτική αγορά και όλα τα εκπαιδευτικά διδακτήρια της Λάρισας, από τα οποία το μόνο που παραμένει είναι το κτίριο του Α’ Γυμνασίου Αρρένων. Ο Παύλος Μιχαλέας προφανώς πρέπει να είναι ο γιος του.
[2]. Αποστολοπούλου Μαρίνα. Η «πολυκατοικία του Παππά», γωνία Μανδηλαρά-Μεγάλου Αλεξάνδρου. Γκρεμίζεται μια …ιστορία μισού αιώνα. Εφ. «Ελευθερία» φύλλο της 26ης Μαΐου 1985. Οφείλω ευχαριστίες στον Βαγγέλη Ρηγόπουλο, μέλος της Φωτοθήκης, για την εντόπιση του δημοσιεύματος.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

INTERCOMM FOODS
Μείνε μαζί μας

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass