Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή, που οφείλεται σε μείωση της οστικής πυκνότητας και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής των οστών (ποιότητας των οστών) και περισσότερο κινδυνεύουν:
* Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ή με πρόωρη εμμηνόπαυση.
* Άνδρες άνω των 70 ετών.
* Άτομα με διάφορα χρόνια νοσήματα όπως είναι ο υπογοναδισμός, η μεσογειακή αναιμία, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.
* Άτομα που λαμβάνουν κορτιζόνη για μακρά χρονικά διαστήματα.
* Άτομα με ιδιαίτερα χαμηλό σωματικό βάρος
* Άτομα με διατροφικά προβλήματα και μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου.
* Άτομα με ιστορικό κατάγματος ισχίου σε γονέα καθώς και ιστορικό κατάγματος των ιδίων.
Αξίζει επίσης, να σημειωθεί ότι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μειωμένη έκθεση στον ήλιο, η έλλειψη άσκησης και η κατάχρηση καφέ και τσαγιού.
ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η οστική απώλεια εξελίσσεται σταδιακά χωρίς συμπτώματα ή πόνους έως ότου προκύψει κάποιο κάταγμα. Τα πιο συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα αφορούν τη σπονδυλική στήλη, το ισχίο και τον καρπό. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών και 1 στους 5 άνδρες θα πάθουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Τα σπονδυλικά κατάγματα έχουν σημαντική νοσηρότητα (πόνο, παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης κ.ά.), ενώ τα κατάγματα του ισχίου συνδέονται με υψηλή θνησιμότητα αποτελώντας την πιο σοβαρή επιπλοκή της οστεοπόρωσης. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία σωματικής ανικανότητας και θνητότητας. Γι' αυτό, η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται ως η σιωπηλή επιδημία της εποχής μας.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Λόγω των συνεπειών της οστεοπόρωσης στην υγεία και στην ποιότητα ζωής των ατόμων, η πρόληψη της νόσου και των σχετιζόμενων με αυτή καταγμάτων θεωρείται βασική για τη διατήρηση της υγείας, της ποιότητας ζωής και της ανεξαρτησίας στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από την νεαρή ηλικία. Η σωστή διατροφή και η άσκηση αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία γερών οστών και στην εδραίωση ενός ορθού τρόπου ζωής που θα προστατέψει την υγεία των οστών και μετά την ενηλικίωση. Επιπλέον, θα συμβάλουν στην αναστολή της εξέλιξης της νόσου όταν αυτή εμφανιστεί. Οι γυναίκες άνω των 65 ετών, αλλά και όλα τα άτομα που μπορεί να έχουν επιβαρυνθεί από έναν ή περισσότερους παράγοντες που συντείνουν στην εμφάνιση της οστεοπόρωσης, θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικούς ελέγχους οστικής μάζας, μιας ανώδυνης και απλής εξέτασης, η οποία μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια την ύπαρξη και εξέλιξη της νόσου. Σε περίπτωση διάγνωσης της νόσου, σύγχρονες φαρμακευτικές μέθοδοι μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα οστεοπορωτικού κατάγματος και να επιβραδύνουν ή και να αναστείλουν την εξέλιξή της.
MΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Μ:Το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από οστεοπόρωση ή άλλους τύπους οστεοπάθειας είναι μικρό
Α: Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηλή πάθηση που πλήττει εκατομμύρια άτομα.
Μ:Η οστεοπόρωση αποτελεί πρόβλημα των ηλικιωμένων γυναικών
Α: Η οστεοπόρωση πλήττει άνδρες και γυναίκες όλων των φυλών. Αν και η αδυναμία των οστών εκδηλώνεται στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, το «χτίσιμο» γερών οστών ξεκινά στην παιδική ηλικία.
Μ:Τα κατάγματα από πτώσεις δεν σχετίζονται με οστεοπόρωση
Α:Τα κατάγματα σε άτομα άνω των 50 ετών μπορεί να είναι η πρώτη ένδειξη αδυναμίας των οστών λόγω οστεοπόρωσης ή χαμηλής οστικής μάζας.
Μ: Η διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι χρονοβόρος και επώδυνη
Α:Η εξέταση οστικής πυκνότητας είναι μια απλή και ανώδυνη διαδικασία που διαρκεί λιγότερο από 5-10 λεπτά.
Μ: Η οστεοπόρωση δεν μπορεί να προληφθεί
Α: Υπάρχουν πολλοί τρόποι να προστατεύσει κανείς την υγεία των οστών του, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Με σωστή διατροφή, σωματική άσκηση και ιατρική παρακολούθηση, όλοι μπορούν να έχουν γερά οστά.
Μ: Όταν κάποιος εμφανίσει οστεοπόρωση, δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να την αντιμετωπίσει
Α: Αν διαγνωστεί, η οστεοπόρωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με νέα φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη της απώλειας οστικής μάζας και στην αναδόμηση των οστών. Με τον τρόπο αυτό, ο ασθενής μπορεί να προλάβει τα επώδυνα και απειλητικά για τη ζωή κατάγματα.
Μ:Η οστεοπόρωση δεν έχει συνέπειες στη σωματική υγεία
Α: Η οστεοπόρωση συχνά οδηγεί σε επώδυνα κατάγματα που μπορεί να καταλήξουν σε αναπηρία, ακόμη και σε θάνατο. Πολλά άτομα με κατάγματα υποφέρουν από έντονο πόνο και απώλεια ύψους, ενώ πολλοί μπορεί να χάσουν την ικανότητα να ντύνονται μόνοι τους, να στέκονται όρθιοι και να περπατούν.
Μ:Η οστεοπόρωση δεν έχει συναισθηματικές συνέπειες
Α:Τα κατάγματα μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητική εικόνα του ατόμου για το σώμα του, καθώς και άσχημη διάθεση. Όλα αυτά προκαλούν σημαντικό άγχος και κατάθλιψη.
Από τον ορθοπαιδικό χειρουργό Κωνσταντίνο Ι. Αλεξίου
