Στο Κάστρο της Αρχαίας Μελιβοίας θα αφιερωθεί η σημερινή αρχαιολογική συνάντηση – αρχαιολογική ημερίδα στη Βελίκα που διοργανώνει ο Δήμος Μελιβοίας και η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στις 8.30 μ.μ. στο «Θέατρο Θάλασσας Πλατανιά». Η εκδήλωση, με θέμα «Αρχαιολογική Συνάντηση για την Αρχαία Μελίβοια» θα περιλαμβάνει μια σειρά ενδιαφέρουσων συζητήσεων για τη σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη της περιοχής του καθώς αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο μέσα από τις ανασκαφές αποκαλύπτοντας την επιβλητική μορφή του από τα βάθη της γης.
Για τις αρχαιολογικές ανασκαφές, τα χαρακτηριστικά του Κάστρου της και τα ευρήματα θα κάνουν λόγο οι αρχαιολόγοι Θανάσης Τζιαφάλιας, Χαράλαμπος Ιντζεσίλογλου, Bruno Helly και Σταυρούλα Σδρόλια, οι οποίοι θα αναφερθούν στις έρευνες που πραγματοποίησαν σχετικά με τη σημαντική πόλη, που αναφέρεται στους αρχαίους συγγραφείς μέχρι τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια. Στο πλαίσιο της αρχαιολογικής συζήτησης θα παρουσιαστούν οι νεότερες απόψεις για τη θέση της αρχαίας πόλης, την οποία οι περισσότεροι ερευνητές τοποθετούν στο λόφο Καστρί Βελίκας, καθώς και στοιχεία για τις ανασκαφές στο Λόφο Σκιαθά και στο Κάστρο Βελίκας, τα οποία θα συνοδεύονται από προβολή φωτογραφικού υλικού.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται με αφορμή τις ανασκαφές που γίνονται από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στο Κάστρο της Βελίκας. Η αρχαιολόγος κ. Σταυρούλα Σδρόλια περιγράφει παρακάτω τα χαρακτηριστικά του Κάστρου που προέκυψαν από τις ανασκαφές και τις έρευνες. «Εδώ και ενάμιση χρόνο περίπου, με τη βοήθεια του Δήμου Μελιβοίας, αποκαλύψαμε μεγάλο μέρος αυτού του Κάστρου που δεν φαινόταν πριν καθώς σκεπαζόταν από λάσπες. Πριν γίνουν αυτές οι ανασκαφές η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζαμε τίποτα γι’ αυτό. Πρόκειται λοιπόν για οχύρωση παλαιοχριστιανικής περιόδου και η ανέγερσή του τοποθετείται κατά προσέγγιση στον 4ο – 5ο αιώνα π.Χ. Η οχύρωση των παλαιοχριστιανικών χρόνων βρίσκεται στο λόφο ανατολικά της μονής Θεολόγου Μελιβοίας, σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα. Κτίστηκε στη θέση της ακρόπολης της αρχαίας Μελιβοίας, της πόλης του ομηρικού βασιλιά Φιλοκτήτη, που καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ. Προσφέρει εποπτεία σε όλους τους παράλιους οικισμούς, από το ακρωτήριο Δερματάς μέχρι το Μαυροβούνι, που ανήκαν στην επικράτεια της αρχαίας πόλης και βρίσκονταν κατά μήκος του παραθαλάσσιου δρόμου από τη Μακεδονία προς τη νότια Ελλάδα» μας πληροφορεί η κ. Σδρόλια.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΒΕΛΙΚΑΣ
Σύμφωνα με την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, το Κάστρο έχει έκταση 21 στρέμματα με τείχος πάχους δύο μέτρων ενώ το ύψος του φθάνει κατά τόπους τα τρία μέτρα. Στην ανατολική και νότια πλευρά, που σώζονται σε μεγαλύτερο ύψος, έχουν αποκαλυφθεί πέντε πύργοι και δύο πύλες. Στη νότια πλευρά, παράλληλα με το βυζαντινό τείχος, διατηρείται σημαντικό τμήμα της αρχαίας οχύρωσης και στο εσωτερικό του Κάστρου σώζονται αρκετά κτίσματα, όπως φάνηκε από τις πρώτες ανασκαφικές έρευνες, οι οποίες εκτός των άλλων, έφεραν στο φως πολλά τμήματα αποθηκευτικών αγγείων για τα κύρια προϊόντα της περιοχής, που ήταν το κρασί και το λάδι.
Ακόμη στους πρόποδες του λόφου σώζονται αρχαία νεκροταφεία ενώ στην πεδινή παραθαλάσσια περιοχή, όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη, αποκαλύφθηκε πρόσφατα μεγάλο παλαιοχριστιανικό συγκρότημα του 6ου αιώνα μ.Χ. με ελαιοτριβείο και αποθηκευτικούς χώρους, κτισμένο δίπλα σε παλαιοχριστιανική εκκλησία.
Η Μελιβοία των πρώτων βυζαντινών χρόνων αναφέρεται για τελευταία φορά στο έργο του Στέφανου Βυζάντιου τον 5ο αιώνα. Την εποχή αυτή και μέχρι τον 7ο αιώνα υπήρχαν ανθηροί παράλιοι οικισμοί στα παράλια της Βελίκας, της Σωτηρίτσας και του Αγιόκαμπου ενώ αργότερα ο πληθυσμός μετακινήθηκε σε οικισμό με μεγαλύτερο υψόμετρο από φόβο προς τους πειρατές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη επισκευής του θα υποβληθεί για ένταξη στο ΕΣΠΑ όταν αναγγελθούν οι σχετικές προκηρύξεις.
Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ «ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ»
ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ «ΘΕΑΤΡΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ»
Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης θα παρουσιαστεί η τραγωδία του Σοφοκλή «Φιλοκτήτης», η οποία αναφέρεται στον ομώνυμο ομηρικό βασιλιά της αρχαίας Μελιβοίας και αποτελεί έκδοση του Δήμου. Στην έκδοση αυτή θα αναφερθούν ο ποιητής Κώστας Λάνταβος ο οποίος και μετέφρασε το αρχαίο κείμενο και ο φιλόλογος Θωμάς Ψύρρας που έκανε τα εισαγωγικά σχόλια, ενώ αποσπάσματα του έργου θα διαβάσει η ηθοποιός Πόπη Πελτεκοπούλου.
Σημειώνεται ότι η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνέχεια της 1ης Αρχαιολογικής Συνάντησης που είχε οργανωθεί το 1996, πρακτικά της οποίας διατίθενται από το Δήμο Μελιβοίας σε βελτιωμένη και επαυξημένη έκδοση με τίτλο η «Ιστορική Μελίβοια». Αφορμή για την οργάνωση της φετινής ημερίδας αποτέλεσαν οι τελευταίες ανασκαφικές έρευνες στο Κάστρο Βελίκας, που αποκάλυψαν μεγάλο μέρος του περιβόλου και συνεχίζονται. Στην εκδήλωση αναμένεται να παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο κοινό τα σημαντικά ευρήματα που προέκυψαν από αυτές τις έρευνες και δείχνουν το μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον της ευρύτερης περιοχής. Χορηγός της εκδήλωσης είναι το βιβλιοπωλείο «Παιδεία».
