Της Σοφίας Ορφανιώτη
«Πλούσια σε αρχαιολογικά και βυζαντινά ευρήματα είναι η περιοχή της Αργιθέας του νομού Καρδίτσας και αυτό υποδηλώνει ότι κατοικούνταν από τους αρχαίους χρόνους μέχρι την ύστερη αρχαιότητα.
Ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Αργιθέας και των Αγράφων γενικά κατά τη βυζαντινή περίοδο δεν μπορεί να εκτιμηθεί ικανοποιητικά παρά μόνο για την υστεροβυζαντινή περίοδο, ενώ για τις προηγούμενες περιόδους οι πηγές είναι λιγοστές και οι ανασκαφικές έρευνες σχεδόν ανύπαρκτες».
Αυτά επεσήμανε χθες βράδυ ο αρχαιολόγος της 19ης ΕΒΑ κ. Σπυρίδωνας Κουγιουμτζόγλου, στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργάνωσε στο «Χατζηγιάννειο» ο Σύλλογος Αργιθεατών ν. Λάρισας «Ο Άγιος Νικόλαος».
Στην εισήγηση του με θέμα «Τα Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Μνημεία της Αργιθέας» ο κ. Κουγιουμτζόγλου σημείωσε ακόμη ότι « Ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε στη περιοχή της Αργιθέας και των Αγράφων γενικά κατά τη βυζαντινή περίοδο δεν μπορεί να εκτιμηθεί ικανοποιητικά παρά μόνο για την υστεροβυζαντινή περίοδο, ενώ για τις προηγούμενες περιόδους οι πηγές είναι λιγοστές και οι ανασκαφικές έρευνες σχεδόν ανύπαρκτες.
Οι πιο γνωστές πόλεις της ύστερης αρχαιότητας σύμφωνα με τις βυζαντινές πηγές ήταν η Μητρόπολη και οι Γόμφοι, τοποθετημένες στα ριζά της ορεινής περιοχής των Αγράφων. Οι παλαιοχριστιανικοί οικισμοί της περιοχής φαίνεται ότι ερημώνονται σταδιακά, όπως συμβαίνει με πολλούς άλλους οικισμούς του ελληνικού χώρου, από τους οποίους ορισμένοι εξαφανίζονται, ενώ νέα κέντρα δημιουργούνται σε ασφαλέστερες περιοχές».
Μάλιστα κατέληξε ο κ. Κουγιουμτζόγλου σημαντικό ρόλο έπαιξε η κάθοδος των σλαβικών φιλών και άλλων επιδρομέων που δημιούργησαν ανασφάλεια στην ύπαιθρο.
Στην ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Η Ιστορική Ενότητα της Αργιθέας μέσα από τις Αρχαιότητες και τα Βυζαντινά Μνημεία» μίλησε ακόμη ο κ. Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης, αρχαιολόγος-επίτιμος διευθυντής ΑΔ΄ ΕΠΚΑ.
Στην εισήγηση του με θέμα «Αργιθέα- Αθαμανία: Προϊστορικές και Κλασσικές Αρχαιότητες» τόνισε μεταξύ άλλων ότι « Τα κύρια χαρακτηριστικά του τοπίου της χώρας των Αθαμάνων είναι οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι, τα άφθονα νερά, τα ποτάμια, οι διάσπαρτοι οικισμοί, τα δάση. Τα πρώτα ίχνη μόνιμης εγκατάστασης ανθρώπων στην ορεινή περιοχή της χώρας των Αθαμάνων στο θεσσαλικό χώρο, από την αρχαιολογική έρευνα εντοπίζονται στην εποχή του Χαλκού στη θέση «Παλαιόκαστρο» Πετρωτού. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών ερευνών αποκαλύφθηκαν αρχιτεκτονικά λείψανα αψιδωτών κατασκευών - οικιών από αργούς λίθους. Μέχρι τον 5ο π. Χ. αιώνα οι εγκαταστάσεις των Αθαμάνων, όπως και των Ηπειρωτών ήταν ατείχιστες. Μετά τον 5ο π. Χ. αιώνα παρουσιάζονται εξελικτικά μεγαλύτερες ή μικρότερες πόλεις με το συνοικισμό ενός φύλου ή μιας περιοχής».
Σύμφωνα με τις απόψεις πολλών περιηγητών και ιστορικών η σημαντικότερη πόλη των Αθαμάνων, η πρωτεύουσα τους Αργιθέα βρίσκεται στη θέση «Ελληνικά», ανάμεσα στα χωριά Αργιθέα και Θερινό. Σήμερα ορατά είναι τα ερείπια της πόλης, από ντόπιους πελεκημένους λίθους, κατά μήκος του σημερινού δρόμου Μουζακίου – Άρτας.
Τη χθεσινοβραδινή εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του συλλόγου Αργιθεατών ν. Λάρισας κ. Νανά Μαυραντζά η οποία χαρακτήρισε την Αργιθέα μία όμορφη και απόκρημνη περιοχή της Θεσσαλίας, ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ευρυτανίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας. Ένας άγνωστος προορισμός που κρατά ακόμη βαθιά ριζωμένη την παράδοση και την άγρια ομορφιά της ελληνικής φύσης, με πλούσια ιστορική διαδρομή.
Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Γιώργος Τουφεξής, αρχαιολόγος και αναπληρωτής προϊστάμενος της ΙΕ΄ ΕΠΚΑ , ενώ σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε και ο δήμαρχος Αργιθέας κ. Χρήστος Καναβός. Την συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιάννης Σούλας. Τέλος στο φουαγιέ του Χατζηγιάννειου υπήρχε έκθεση φωτογραφιών των ευρημάτων της Κλασσικής Περιόδου. Το υλικό παραχωρήθηκε ειδικά για την εκδήλωση από το Σύλλογο Αργιθεατών ν. Μαγνησίας.