φοβάσαι να μην πέσει η οροφή; Σάββατο 4 Μαρτίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ «Μουσικότροπο» 2023, στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας, έγιναν τα εγκαίνια της ατομικής έκθεσης της εικαστικού, Δήμητρας Εξάρχου, «Ισόδομο και Δομικά υλικά», που, αν και αυτοτελή, αποτελεί πνευματική συνέχεια της συμμετοχής της στο πρότζεκτ «Cargo». Θέμα της έκθεσης ο άνθρωπος ως «δομικό υλικό» της κοινωνίας. «Ένα στοιχείο που η κοινωνία αντιμετωπίζει ως απλό υλικό, δημιουργώντας αποθήκες στοίβαξής του. Ένα «υλικό» που ακόμη και σήμερα περιφέρεται, αλλάζει χέρια, σπάει, ραγίζει, προσπαθεί», γράφει το ένθετο της έκθεσης. Αξιοσημείωτο, ωστόσο, ήταν το γεγονός ότι όλοι σχεδόν οι παραβρισκόμενοι, ταύτισαν ένα συγκεκριμένο πίνακα με «το έγκλημα στα Τέμπη». Αλήθεια, τι συναισθηματική ένταση μπορεί να κρύβει ένα έργο, ώστε να αντανακλά την ίδια στιγμή την ύπαρξή του, αλλά και το περιβάλλον που το υποδέχεται; Ακόμη κι αν ο πίνακας δεν επικαλείται την τραγωδία στα Τέμπη, εντούτοις, μπορεί κάλλιστα να την καθρεφτίζει.
Η Μικρασιατική Καταστροφή, ο ξεριζωμός του ελληνισμού πριν από περίπου έναν αιώνα, με κάθε προέκταση και στο σύγχρονο μεταναστευτικό ζήτημα, αυτά τα πονεμένα ποτάμια της ανθρωπότητας, αποτελούν την πραγματική αφορμή της έκθεσης. Ποια είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής; Η Δήμητρα Εξάρχου έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να αποτυπώνει στον καμβά της απλά και σύνθετα οντολογικά και κοινωνικά ερωτήματα, να ανανεώνει τον κοινωνικό διάλογο.
Παρά τον περιορισμένο αριθμό έργων, που έγιναν ειδικά για την εκδήλωση, η εικαστικός πετυχαίνει να αποδώσει κλιμακωτά σκέψεις και συναισθήματα. Τα έργα της απεικονίζουν ανθρώπινους τοίχους∙ τοίχους που φέρουν πρόσωπα αντί για τούβλα. Όμως, ενώ αρχικά τα πρόσωπα φέρουν όλα τα χαρακτηριστικά του προσώπου και της ταυτότητάς τους (φύλο, ηλικία, θρησκευτικές πεποιθήσεις, κ.λπ.) σταδιακά αφαιρούνται για να απομείνουν τα περιγράμματά τους. Ο τοίχος μεταμορφώνεται σε συρματόπλεγμα, το συμπαγές δίνει τη θέση στο διάφανο, το αθέατο βγαίνει στο φως, το μακρινό έρχεται κοντά μας και το σώμα αναγνωρίζει την υπεροχή του πνεύματος. Είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό, μοιάζει να ψιθυρίζει η εικαστικός, όμοιοι στη διαφορετικότητά μας, διαφορετικοί στην ομοιότητά μας∙ άπαντες είμαστε σώμα της κοινωνίας, της ανθρωπότητας. Εύθραυστοι, ευάλωτοι, αναλώσιμοι, φθαρτοί και την ίδια στιγμή, όλοι μαζί ενωμένοι και αθάνατοι. Είμαστε οι δημιουργοί και το έργο μαζί. Οι τοίχοι της Δ. Εξάρχου δεν έχουν όρια∙ πλημμυρίζουν τον καμβά, σπάνε το πλαίσιο τους, συνεχίζουν να υπάρχουν έξω από αυτόν σε μια αέναη επανάληψη, σχεδόν ρυθμική, που προσδίδει στη γεωμετρία της άλλοτε τη συμμετρία της κυψέλης, άλλοτε τη συμμετρία των κυμάτων της θάλασσας. Στο «ισόδομο» αρχιτεκτονικό σύμπαν της Δήμητρας Εξάρχου τα τετράγωνα συνδιαλέγονται με τους κύκλους, η λογική με το συναίσθημα για να δημιουργήσουν νέα, πολύεδρα σχήματα, να προσφέρουν μια άλλη οπτική του κόσμου. Πώς μπορείς να γκρεμίσεις ένα τούβλο, έναν τοίχο, δίχως να φοβάσαι μην πέσει η οροφή; Η έκθεση διαρκεί έως τις 2 Απριλίου 2023.
