Γεννήθηκε στο Πέζαρο, μια παραθαλάσσια κωμόπολη της κεντρικής Ιταλίας. Ηταν ο άνθρωπος που επρόκειτο να σαρώσει σαν θύελλα τις όπερες της Ιταλίας. Ο πατέρας του Τζουζέπε ήταν ταλαντούχος τρομπετίστας και η μητέρα του δημοφιλής τραγουδίστρια σε μικρούς οπερατικούς ρόλους. Ο Τζουζέπε το 1801 έγινε δάσκαλος του κόρνου στην Ακαδημία της Μπολόνια και άρχισε να διδάσκει μουσική στον εννιάχρονο γιο του. Ο νεαρός Ροσίνι ήταν απείθαρχος μαθητής, αλλά ταλαντούχος μουσικός. Τραγουδούσε, έπαιζε βιολί, κόρνο και πιάνο, έδινε δημόσιες παραστάσεις και συνέθετε. Οι διάσημες «Σονάτες για έγχορδα» γράφτηκαν το 1804, όταν ήταν 12 χρονών. Το 1806 γράφτηκε στη Σχολή Μουσικής της Μπολόνια, σε ηλικία 14 χρονών και έγραψε την πρώτη του «σοβαρή όπερα», «Δημήτριος και Πολύβιος».
Το 1810, ο Ροσίνι έφυγε από τη Μουσική Σχολή της Μπολόνια και ξεκίνησε μια εκπληκτικά παραγωγική σταδιοδρομία. Συνέθεσε 39 όπερες σε λιγότερο από 20 χρόνια. Αρχικά στράφηκε στην κωμική όπερα (opera buffa). Το είδος αυτό ήταν πολύ δημοφιλές τότε και ταίριαζε στην εύθυμη και αισιόδοξη φύση του Ροσίνι. Όταν το 1811 παίχτηκε στην Μπολόνια η κωμική όπερά του «Η περίεργη παρεξήγηση» ήταν ένας θρίαμβος και τον επόμενο χρόνο ανέβασε άλλες δύο όπερες. Συγχρόνως υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με την περίφημη όπερα του Μιλάνου La Scala και με τα θέατρα της Βενετίας. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα είχε δώσει στην «opera buffa» την προσωπική του σφραγίδα.
Τον Φεβρουάριο του 1813, στο θέατρο La Fenice της Βενετίας δόθηκε η πρεμιέρα του πρώτου σοβαρού του αριστουργήματος, Tancredi. Τον θρίαμβο του έργου αυτού ακολούθησε ένας άλλος τρεις μήνες αργότερα, με την «Ιταλίδα στο Αλγέρι». Στα 21 του χρόνια ο Ροσίνι είναι ο δημοφιλέστερος συνθέτης της Ιταλίας.
Το 1815 γνώρισε την diva Ιζαμπέλα Κολμπράν, μια εξαιρετικά αδιάφορη προσωπικότητα εκτός σκηνής. Όταν όμως έπαιζε μεταμορφωνόταν και μάγευε το ακροατήριο με το φωνητικό της φάσμα. Ο Ροσίνι την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα. Εκείνος ήταν 30 χρονών κι εκείνη 37, παντρεύτηκαν αλλά ο γάμος τους δεν ήταν ευτυχισμένος. Το ίδιο χρόνο έγραψε τον «Κουρέα της Σεβίλης» (Il Barbiere di Seviglia) την όπερα που έμελλε να γίνει η πιο δημοφιλής του συνθέτη. Η «Σεμίραμις» που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας στις 3 Φεβρουαρίου του 1823, ήταν το σοβαρότερο οπερατικό του έργο. Ενώ η μεγάλη ρομαντική όπερά του «Γουλιέλμος Τέλος», που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Οπερα του Παρισιού, το 1829, υπήρξε το οπερατικό κύκνειο άσμα του. Από το 1830 έως το 1835 συνέθεσε διάφορες άριες και ντουέτα για τραγουδιστές. Τα έργα αυτά εκδόθηκαν σ’ έναν τόμο με τίτλο «Ο Χορός» και γράφτηκαν στο εύθυμο ύφος της ναπολιτάνικης ταραντέλας του 18ου αι. Το 1837 χώρισε με την Ιζαμπέλα και ζούσε με την πρώην εταίρα Ολυμπία Πελιζιέ. Παντρεύτηκαν μετά τον θάνατο της Ιζαμπέλα το 1846 και εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι. Στη βίλα που έκτισαν σε προάστιο του Παρισιού δημιούργησαν παρτέρια λουλουδιών που σχημάτιζαν διάφορα μουσικά όργανα.
Στο σπίτι αυτό το ζευγάρι οργάνωνε τα περίφημα Σαββατιάτικα Βραδινά, όπου ο Ροσίνι δεχόταν τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες και μουσικούς της εποχής. Πνευματώδης και οξυδερκής καθώς ήταν, εγκλιματιζόταν αμέσως σε οποιοδήποτε περιβάλλον, γεγονός που τον έκανε καλοδεχούμενο και κοσμαγάπητο. Εκείνη την περίοδο, σ’ ένα ξέσπασμα δημιουργικότητας παρήγαγε πολυάριθμα μικρά έργα όπως τα «Αμαρτήματα των Γηρατειών». Το 1864 ο συνθέτης έγραψε ένα εκπληκτικό θρησκευτικό έργο, τη «Μικρή Πανηγυρική Λειτουργία». Στο υπόλοιπο της ζωής του είχε αποσυρθεί και δεν γνώρισε ποτέ ξανά τη δόξα της πρώτης σταδιοδρομίας του. Το φθινόπωρο του 1868, μια επέμβαση αποκάλυψε τον καρκίνο και πέθανε την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου σε ηλικία 76 χρόνων. Ο Τζοακίνο Ροσίνι έπλασε μουσική φωτεινή, γεμάτη ζωντάνια, απόλαυσε την ομορφιά της ζωής και θάμπωσε τον κόσμο με το έργο του.
Νέλλη Βασβατέκη,
πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Σ.Ο.
