Κάτι που ίσως και το περίμενα, δίνοντας γη και ύδωρ στην τότε δημοτική αρχή και τέλος η αρνητική στάση της πόλης, που δεν στήριξε την επίμονο και επίπονο έως τότε προσπάθειά μου» στο Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης επισημαίνει σήμερα σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στην «Ε» ο Λαρισαίος εικαστικός Ανδρέας Γιαννούτσος που μετά από απουσία 10 χρόνων εκθέτει ξανά στη Λάρισα.
Ο κ. Γιαννούτσος στη συνέντευξή του μιλάει για την έκθεσή του που εκτίθεται στη Δημοτική Πινακοθήκη, το πολιτιστικό προϊόν που παράγει η Λάρισα, τους μη βιβλιόφιλους Ελληνες που δίνουν μόλις 5 λεπτά για αγορά βιβλίων ετησίως, αλλά και τους νέους δημιουργούς που αν και φλέγονται από τη φωτιά της δημιουργίας αφομοιώνονται από τις ανάγκες τις καθημερινότητας.
Συνέντευξη στον Θανάση Αραμπατζή
*Κύριε Γιαννούτσο, μπορείτε να μας επεξηγήσετε τον τίτλο της έκθεσης «επίμονες χartινες κυρίες»;
-Κύριε Αραμπατζή, πριν σας απαντήσω, θα ήθελα προηγουμένως να σας πω ότι χαίρομαι που βρίσκομαι κοντά σας και να σας ευχαριστήσω για τη δυνατότητα και ευκαιρία που μου δίνετε, μέσω του χώρου της στήλης σας, χώρου μιας έγκριτης και ιστορικής εφημερίδας όπως είναι η «Ελευθερία» και της συνέντευξης να συνομιλήσω μαζί σας και να επικοινωνήσω με τους συμπολίτες μας και αναγνώστες σας.
Διαβάζοντας τον τίτλο κανείς διαπιστώνει άμεσα το οπτικό «τέχνασμα» του χ… art από το χάρτινες που αναφέρεται στο αισθαντικό μέρος της θεματικής και βέβαια στη συνέχεια το «κυρίες» που υπαινίσσεται τη φιγούρα ή αναπτύγματα με γυναικείες φιγούρες. Το επίμονες χαρακτηρίζει διαδραστικά το επί μακρού και επίπονου του εγχειρήματος/πονήματος της συγκεκριμένης κατάθεσης.
Βαθύτερα όμως οι χartινες κυρίες διατυπώνουν την ιδεολογία της όλης παρουσίασης και έκθεσης. Αποτελούν τα ιδεοληπτικά, δομικά, μορφοπλαστικά αλλά και οργανωτικά στοιχεία του έργου μου. Πρόκειται για χειρονομιακά σύγχρονα περιγραμμικά ιδιώματα, που επεξεργάστηκα με βάση το χαρτί, αγαπημένα και γνώριμα από προηγούμενες περιόδους υλικά και ελαφρές ύλες, μελάνες χρωματιστά μολύβια, κάρβουνο, κιμολίες που συντάσσουν και επιτηδεύουν αισθαντικά αναπτύγματα με βάση τη γυναικεία φιγούρα. Είναι τα ζωντανά εκείνα άυλα πλάσματα, που δραπετεύουν από την καθαρότητα και σιγή της καρδιάς, τη γοητεία και δύναμη των ονείρων μας και κόντρα στη λογική ισορροπούν στη ζώνη της πλάνης και ουτοπίας. Ευάλωτα πλάσματα και αερικά από κιμολία και ουρανό, ματώνουν ενώ πειθαρχούν στο απρόβλεπτο, γίνονται κάμπος προσμονών, κομμάτι της κόλασης, του έρωτα, της ιστορίας, του μύθου.
ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΜΟΥ
*Επιστρέφετε μετά από δέκα χρόνια απουσίας από τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Τι σας οδήγησε σε αυτό;
-Μετά από την απίστευτη και ξαφνική απομάκρυνσή μου από τη Διεύθυνση του αγαπημένου μου Εικαστικού αυτό που με σόκαρε και συνέβαλε στην απουσία και μη συμμετοχή μου στα δρώμενα της πόλης ήταν η ευτελής και άμεση «εγκατάλειψη / εξαφάνιση έως και ακύρωσή» μου από τον υπουργό Πολιτισμού, τους άμεσους και έμμεσους συνεργάτες μου, τους τοπικούς καλλιτέχνες που εκτός ελαχίστων με αμφισβήτησαν, κάτι που ίσως και το περίμενα, δίνοντας γη και ύδωρ στην τότε δημοτική αρχή, των «φίλα προσκείμενων» συντελεστών και «παρεπιδημούντων την Ιερουσαλήμ» και τέλος η αρνητική στάση της πόλης, που δεν στήριξε την επίμονο και επίπονο έως τότε προσπάθειά μου, που δεν στήριξε ουσιαστικά τη συνέχεια, την ιστορική, θαυμάσια και δυναμική έως τότε πορεία του Κέντρου, αλλά αντίθετα με τη σιωπή της συμμετείχε στην «άνευ λόγου» απομάκρυνσή μου από το τότε εκτελεστικό όργανο του Δήμου.
*Πώς κρίνετε την πολιτιστική παραγωγή και ποιο το πολιτιστικό επίπεδο της πόλης;
-Κατ’ αρχάς κ. Αραμπατζή να πούμε το εξής: το μεγάλο ζητούμενο από παλαιότερα, στοίχημα πολιτισμικής πρακτικής ήταν και είναι η αναβάθμιση αλλά και ουσιαστική αποκέντρωση του πολιτιστικού προϊόντος, ζητούμενο που σταθερά αναλλοίωτο παραμένει. Πιο απλά ότι αποτελεί και αφορά την Ελλάδα να μην είναι μόνο η Αθήνα, αλλά να αφορά και το υπόλοιπο τμήμα της χώρας μας εκτός αυτής, που πάει να πει να χρηματοδοτούνται και άλλες πόλεις και κέντρα αντίστοιχα και ανάλογα έτσι ώστε να παράγεται έργο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Έχουμε πολιτιστική ευμάρεια με ανάλογο αυξητικό ανακλαστικά ποιοτικό δείκτη όσο καλά ή και καλύτερα χρηματοδοτούνται και υποστηρίζονται οι φορείς του πολιτισμού μας, βλέπε Μουσεία, Οργανισμούς. Μου είναι δύσκολο να εκτιμήσω εκτός νυμφώνος, παρά του ότι γνωρίζω λίγο ως πολύ την υπάρχουσα οικονομική συγκυρία και κατάσταση, προσθετικά δε αναλογιζόμενος τις δύσκολες νυν συνθήκες της πάγιας και μόνο λειτουργικής δαπάνης και το δύσκολο της επιβίωσης των Μουσείων μας ή άλλων Οργανισμών όπως είναι το Θεσσαλικό, έχω την εντύπωση ότι με θυσίες παράγεται έργο. Σαν πιο κοντά στα της Πινακοθήκης απλά διαπιστώνω πληθώρα και ταυτόχρονη διάχυση πολλών «μικρών» εκδηλώσεων, πολιτική που ίσως αδυνατίζει στον επιμερισμό της τη δυναμική και ποιότητα των εκθέσεων. Τώρα για το πολιτιστικό επίπεδο της πόλης και χώρας, παράλληλες σχέσεις, το έχω αναφέρει ξανά ότι η επιτήδευση με τον πολιτισμό είναι μια σπάνια ιδιότητα που την έχουν ελάχιστοι από τους συμπολίτες μας. Κατ’ αρχήν παρατηρώντας την κινητικότητα των πάσης φύσεως εκδηλώσεων και το πλήθος που εν γένει συμμετέχει σ’ αυτές έχω την αίσθηση ότι «ανακυκλώνεται» από περίπου τον ίδιο αριθμό συμπολιτών, που με βάση την πληθυσμιακή αναλογική της πόλης νομίζω ότι δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το ένα ή δύο τοις χιλίοις. Με γνωστές στατιστικές επίσης διαπιστώνεται ότι και το βιβλίο δεν αποτελεί τον καλύτερο ίσως φίλο μας, μιας και σε πρόσφατη ποσοστική πληθυσμιακή επιμέρεια των χρημάτων του πολίτη που αναλογικά αποδίδονται ως ετήσια κατανάλωσή του σε βιβλία αντιστοιχούν μόλις πέντε λεπτά.
ΕΜΠΟΔΙΟ Ο ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ
*Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, ένα προσωπικό σας στοίχημα που έληξε άδοξα, γιατί έγινε αυτό;
-Φαντάζομαι ότι κυρίαρχο στοιχείο της ακύρωσης και παύσης του, αποτέλεσε η δυσκολία του Υπουργείου όπως και του Δήμου εμπρός στο «δυσβάστακτο» του κόστους της χρηματοδότησης και το ακατόρθωτο να διαπιστωθούν αναγκαιότητες αλλά και έργο, πολύ μακράν του υποτιθέμενου δικού τους στόχου μιας πολιτιστικής αναβάθμισης όπως και αποκέντρωσης του πολιτιστικού προϊόντος, πράγμα εμφανές προς το τέλος της θητείας μου που μέσα από μια κάκιστη, ασυνεχή έως και ανύπαρκτη χρηματοδότησή μας, οδήγησε πολλές φορές το Κέντρο σε δυσλειτουργίες και αδιέξοδα. Τώρα σε ό,τι αφορά τη δική μου απομάκρυνση, ήταν φανερό ότι στις προθέσεις του Δήμου και εμπόδιο στην παύση του Εικαστικού αποτελούσε ο δυναμικός διευθυντής του. Άρα το ζητούμενο της σπαζοκεφαλιάς ήταν το «πώς φεύγει», αυτό επετεύχθη εύκολα, κόσμια και κομψά με αφορμή και πρόσχημα την από μηχανής, αναίτια, ιδιοτελώς παθογενή πρόταση καλλιτέχνιδας του ΔΣ για αλλαγή διεύθυνσης. Κάτι που με χαρά έγινε αποδεκτό φυσικά από τα μέλη του δήμου και τη συμμετοχή της εκπροσώπου του Υπουργείου που επιμελώς φρόντισαν να παρευρίσκεται στο ΔΣ. Έτσι επιτέλους μπορούσαν να ελέγξουν το παιχνίδι της διάλυσης.
*Σε μια χώρα με έντονα τα σημάδια της κρίσης, πώς είναι δυνατόν να προκύψουν νέοι δημιουργοί και οι παλιοί να συνεχίσουν να δημιουργούν;
-Η ερώτησή σας κ. Αραμπατζή νομίζω ότι προσεγγίζεται εξετάζοντας κατ’ αρχάς τις έννοιες βιοπορισμός-δημιουργία. Δύσκολη από μόνη της έννοια η επιβίωση του δημιουργού και πόσο μάλλον υπό τις παρούσες αντιξοότητες και δύσκολες συνθήκες έως αδύνατη όταν βιοπορίζεται από τη δημιουργία του και παραγωγή. Ανύπαρκτη αγορά και ζήτηση, μηδενική διακίνηση. Δείτε μόνο την κινητικότητα των Γκαλερί, οι περισσότερες κλείνουν λόγω ανυπαρξίας ενδιαφέροντος. Συμπέρασμα ο νέος όσο και ο παλιός δημιουργός αντιμετωπίζουν εξ ίσου σοβαρά προβλήματα, επιζούν δουλεύοντας παράλληλα στην εκπαίδευση, τις εφαρμογές ή το μεροκάματο. Δεν φαντάζονται ούτε στον ύπνο τους εργαστήρι ή δικό τους χώρο, κι όταν αυτός βρεθεί με θυσίες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν κατ’ ανάγκη τον ελάχιστο χρόνο που τους απομένει και μέσα από υλικά που αγοράζουν ως είδος πολυτελείας να εκφράσουν… την τραγωδία τους. Υπάρχει και η «ευχάριστη» επιλογή που κυρίως σήμερα και σε μεγάλη έκταση ως εικόνα συμπεριφοράς διαπιστώνουμε. Τον καλλιτέχνη του σαββατοκύριακου που λεν και οι Γάλλοι. Ανύπαρκτες απαιτήσεις, ερασιτεχνισμός, κενότητα. Ωστόσο σημειώστε αυτό, βαθύτερος στόχος του πολιτισμού είναι η αληθής ευτυχία. Ο πολιτισμός χρειάζεται χρήματα, αυτό αφορά από τη στρατηγική του και πολιτική σχεδιασμού έως τη δράση του και ύπαρξη.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΤΡΑΧΥΣ ΚΑΙ ΟΔΥΝΗΡΟΣ
*Τι έχετε να πείτε σε όλους αυτούς που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να δημιουργήσουν και επειδή πρέπει να ζήσουν δεν προλαβαίνουν να δημιουργήσουν;
-Ότι ο δρόμος της τέχνης είναι τραχύς και οδυνηρός για όλους. Για την πρώτη ομάδα, ομάδα υψηλής ευθύνης όπου και ανήκω και για την οποία η τέχνη αποτελεί τρόπο ζωής, νομίζω ότι δεν βοηθούν τα ευχολόγια και ξόρκια, ο κόσμος ανάποδα να γυρίσει θα ανταποκριθούν σ’ αυτό που τους επιτάσσει η καρδιά τους, κρατούν ζωντανή τη φωτιά της δημιουργίας και του δαίμονα που τους κατακαίει, δεν φοβούνται τη ζωή, της επιβάλλουν τον ρυθμό τους. Όσο για το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων που τους αφομοιώνει ο βιοπορισμός και δεν μπορούν να δημιουργήσουν πράγματι λυπάμαι, αλλά εδώ θα ήταν καλοδεχούμενη ίσως μια συλλογική προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών, βοήθειας και ευαισθησίας.
