Με αγάπη και σεβασμό στο προγονικό παρελθόν

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΙΡΑΝΤΑΣ ΣΟΦΙΑΝΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗN ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

«Η προίκα» των Μιράντας Σοφιανού και Φωτεινής Στεφανίδη, βρήκε τη θέση της χθες στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας. Το πολυτελές αυτό λεύκωμα, που αποτυπώνει και σημειολογικά την έννοια «προίκα», περιλαμβάνει έργα κεντητικής, ραπτικής και υφαντικής τέχνης του 18ου, 19ου και αρχών του 20ού αιώνα, προερχόμενα από την Κωνσταντινούπολη και την Πέργαμο της Μικράς Ασίας παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που οργάνωσε η ΔΠΛ, το Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών ν. Λάρισας.

Τα κεντήματα, τα υφάσματα και τα ενδύματα αυτά ανήκουν στην οικογενειακή συλλογή Σοφιανού και συμπληρώνουν μια πλήρη προίκα. Κομψοτεχνήματα της φιγούρας, του λούσου και χρηστικά του σπιτιού, τσεβρέδες, τραπεζομάντιλα, κουρτίνες, εργόχειρα μοναδικά κάθε λογής, κρεβατόγυροι, καλύμματα, σεντόνια, υφαντές κουβέρτες, φορεσιές, μαντίλια, γιλέκα, πουκάμισα, εσώρουχα, μαξιλάρια, έως και υφάσματα άραφτα (νυφικό με άκοφτο λαιμό), χαρτιά με προσχέδια, κλωστές και μοτίβα. Η ιδιαίτερων απαιτήσεων αυτή έκδοση, περιλαμβάνει διακόσιες σαράντα πρωτότυπες φωτογραφίες εικαστικού ενδιαφέροντος, οι λήψεις των οποίων έγιναν ειδικά και αποκλειστικά για το σκοπό αυτό από την εικαστικό, Φωτεινή Στεφανίδη. Τα κείμενα όσο και τα σχόλια που συνοδεύουν τις εικόνες προσφέρουν στον αναγνώστη μοναδικές πληροφορίες για την εποχή, την τέχνη του αργαλειού και του μεταξιού αποτυπώνοντας -βελονιά τη βελονιά- την τέχνη της κεντητικής, που άνθησε στους δυο τόπους που συνθέτουν τη Συλλογή Σοφιανού.
Οι εικόνες του βιβλίου διανθίζονται με σχετικά ποιητικά και λογοτεχνικά αποσπάσματα. Δεν ήταν όμως μονάχα «Η Προίκα» που παρουσιάστηκε χθες καθώς το κοινό είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τη δίδυμη έκδοση της «Προίκας», «Ο παππούς μου ο Φάχρη» και τις ποιητικές συλλογές της Μιράντας Σοφιανού «Το Νήμα Βαστάει Γερά» και «Φούγκα σε Χρώμα Κόκκινο». Η διευθύντρια του Ιστορικού Μουσείου Ύδρας κ. Ντίνα Αδαμοπούλου παρουσίασε το βιβλίο «Ο παππούς μου ο Φάχρη» σημειώνοντας μεταξύ άλλων «έχει γραφεί απλά, αληθινά, ανεπιτήδευτα, με σεβασμό και αγάπη για το προγονικό παρελθόν με το οποίο, στον συναισθηματικό κόσμο και το νου της Μιράντας Σοφιανού υπάρχει όχι απλά μια δυνατή αμφίδρομη σχέση, αλλά ένας πραγματικός ομφάλιος λώρος που συνδέει την Περγαμηνή μου φίλη μόνιμα με αυτό». Ο Αντιπλοίαρχος Λιμενικού Σώματος, Διοικητής Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας κ. Ευάγγελος Δανόπουλος αναφέρθηκε εκτενώς στο θέμα του ξεριζωμού των Μικρασιατών και παρουσίασε το λεύκωμα «Η Προίκα», χαρακτηρίζοντας τα συγγράμματα της κ. Σοφιανού δείγματα τέχνης μιας συγκλονιστικής εποχής που τεκμηριώνουν αναμφίβολα τον υψηλό πολιτιστικό δείκτη του μικρασιατικού ελληνισμού. «Τα έργα της συλλογής, της Προίκας των Σοφιανών, φαίνεται να διατηρούν έντονα την εθνική τους υπόσταση, αντικατοπτρίζοντας, όπως οι δοξασίες και τα έθιμα, την λαϊκή ψυχή και το κοινωνικό σύνολο μέσα από το οποίο προέρχεται και ο δημιουργός ή οι δημιουργοί τους. Ενδιαφέρον έχει να παρακολουθήσουμε μέσω των εντυπωσιακών φωτογραφιών που συνοδεύουν τα κείμενα, το γεγονός ότι μέσα από την μακρόχρονη παράδοση η συλλογή αυτών των χειροποιημάτων επιβίωσε, αναδημιουργήθηκε, εκφράστηκε με νέα στοιχεία και τέλος εμφάνισε νέους μορφολογικούς τύπους που της προσέδωσαν τη δική της αποκλειστικά σφραγίδα» ανέφερε χαρακτηριστικά
Καταλήγοντας, ο κ. Δανόπουλος τόνισε ότι στόχος είναι να μη χαθούν για πάντα οι πατρίδες της Μικράς Ασίας και δεν θα χαθούν αν μείνουν –και θα μείνουν- για πάντα αλησμόνητες.
Η ίδια η συγγραφέας μιλώντας στο κοινό είπε «Γεννήθηκα στην Νέα Σμύρνη από γονείς πρόσφυγες. Από μικρή άκουγα τις ιστορίες της οικογένειας και της Περγάμου. Στην συνέχεια κληρονόμησα ένα μεγάλο υλικό από γράμματα - φωτογραφίες συμβόλαια και άλλα ντοκουμέντα που μου επέτρεψαν να τα κάνω βιβλίο για να μη χαθούν. Οι αναμνήσεις είναι συχνά ίδιες με των άλλων Μικρασιατών. Και είναι σημαντικές για εμάς και την ιστορία μας. Η «Προίκα» είναι η προίκα του παππού μου από την πόλη που παντρεύτηκε την γιαγιά μου την Μυρσίνη την Περγαμηνή. Η «Προίκα» ήρθε κάτω από τραγικές συνθήκες στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1914 λίγο πριν τον πόλεμο. Έτσι σώθηκε! Και ίσως είναι η μόνη που έφθασε ολόκληρη και ανέπαφη από την Μ. Ασία. Όταν άρχισα να κάνω έρευνα για την οικογένειά μου και τις ρίζες μου κατάλαβα πόσες σημαντικές προσωπικότητες υπήρξαν και ήθελα κάτι να πω γι’ αυτούς, ώστε μέσα στην σκόνη του χρόνου να μην ξεχαστούν. Αυτά τα βιβλία είναι περισσότερο για το μέλλον παρά για το παρών, έγραψε ο Θοδωρής Κοντάρας ιστορικός - φιλόλογος και μέγας ερευνητής της Μ. Ασίας».
Την εκδήλωση συντόνιζε η δημοσιογράφος Δέσποινα Θεοδώρου.