Η πρόσκληση προήλθε από την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας , που γιόρταζε την Εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου με δοξολογία, κατάθεση στεφάνων στο «Μνημείο του Ελληνισμού», επετειακές ομιλίες και χορευτικές παραστάσεις από 3 χορευτικά συγκροτήματα, στον κατάμεστο «Οίκο του Ελληνισμού».
΄Ελληνες δεύτερης και τρίτης γενιάς αλλά και Ούγγροι καταχειροκρότησαν τη Χορευτική Ομάδα του Συλλόγου Βλατσιωτών, η οποία παρουσίασε μια ιδιαίτερα προσεγμένη παράσταση, με σεβασμό στα λαογραφικά στοιχεία της Βλάστης και της Δυτικής Μακεδονίας και κυρίως με αγάπη και μεράκι γι αυτό που πρεσβεύει, τη διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του λαϊκού πολιτισμού της ιδιαίτερης πατρίδας. Τη μουσικοχορευτική επιμέλεια του προγράμματος είχε ο Γιάννης Βασβατέκης. Να αναφέρουμε εδώ ότι το ταξίδι της χορευτικής ομάδας στη Βουδαπέστη είναι το 8ο ταξίδι σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στη Βουδαπέστη ο Σύλλογος, συμμετείχε σε μια σπουδαία και τιμητική εκδήλωση με θέμα «Η παρουσία και η δράση της οικογένειας Σίνα στην Ουγγαρία». Την εκδήλωση διοργάνωσε το τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου EOTVOS LORAND με την υποστήριξη της Ελληνικής πρεσβείας και του Ινστιτούτου ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας. Κεντρική ομιλήτρια η ιστορικός Dr.Eszter Bakonyi.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Βλατσιωτών Κώστας Βασβατέκης, στο χαιρετισμό του, αναφέρθηκε στη σχέση που συνδέει τη Βλάστη με την οικογένεια Σίνα, ενώ η Κατερίνα Παλαιού και η Εύη Τζαφέτα, μέλη της χορευτικής ομάδας, απήγγειλαν ποιήματα του Ζαλοκώστα και του Τερτσέτη, αφιερωμένα στον Γεώργιο και Σίμωνα Σίνα. Την εκδήλωση τίμησαν ο πρέσβης της Ελλάδας στην Ουγγαρία, η Διευθύντρια της Φιλοσοφικής Σχολής, φορείς του Ελληνισμού, και σπουδαστές του τμήματος.
Οι Βλατσιώτες διέσχισαν την «Γέφυρα των Αλυσίδων», όπου είναι εντοιχισμένο το οικόσημο της οικογένειας Σίνα καθώς και αναμνηστική πλάκα με τα ονόματα των Σίνα και Σέτσενι που χρηματοδότησαν την κατασκευή της γέφυρας.
Επισκέφθηκαν την Ουγγρική Ακαδημία επιστημών, πνευματικό και οικονομικό δημιούργημα του Σίμωνα Σίνα
Επισκέφθηκαν επίσης και κατέθεσαν στεφάνι, στο σπίτι όπου ο Νικόλαος Δούμπας άφησε την τελευταία του πνοή, το Μάρτιο του 1900, ευρισκόμενος στη Βουδαπέστη, για να συμμετάσχει σε συνδιάσκεψη πολιτιστικών θεμάτων. ΄Ηταν το σπίτι του πεθερού του Στέφανου Μάνου, τότε Δημάρχου Βουδαπέστης, από την Κλεισούρα Καστοριάς. Στεφάνι κατέθεσαν επίσης ο επιτετραμμένος της Ελληνικής πρεσβείας, ο πρέσβης της Κύπρου, ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης κ.α. φορείς, ενώ ο Μητροπολίτης Αυστρίας-Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κ.κ. Αρσένιος τέλεσε τρισάγιο και το μέλος της Χορευτικής Ομάδας Ευτυχία Κολοβέτσιου ανέγνωσε κείμενο του Θεαγένη Λειβαδά για τον Νικόλαο Δούμπα.
Δεν παρέλειψαν οι Βλατσιώτες να προσκυνήσουν στην Ελληνική εκκλησία, την «Κοίμηση της Θεοτόκου», που εγκαινίασε στα 1800 ο Βλατσιώτης επίσκοπος Βούδας Διονύσιος Παπαγιαννούσης, ο οποίος πρωτοστάτησε και στην ίδρυση του ελληνικού Σχολείου της Πέστης, το 1812, το οποίο χτίστηκε με δαπάνες της «Κοινότητος ορθοδόξων Γραικών τε και Μακεδόνων».
Περπατώντας στους δρόμους της πόλης ξεδιπλώθηκε μπροστά τους η ιστορία της πόλης με τη μαγική ατμόσφαιρα, το ασύγκριτο παραμυθένιο σκηνικό. Κατά την επίσκεψη στα παραδουνάβια χωριά επισκέφθηκαν το μέγαρο της οικογένειας Σίνα στο Γκόντολο, μέσα σε μια τεράστια έκταση, που με τα προϊόντα της εφοδίαζε την πρωτεύουσα, όπου οι Σίνα είχαν ιδρύσει σχολή κηπουρικής, αμπελουργίας και ίδρυμα που απέβλεπε στην παροχή διδακτικών μέσων και υποτροφιών στα φτωχά παιδιά και βράβευση των δασκάλων. Είχαν δημιουργήσει επίσης μια πινακοθήκη με έργα Ούγγρων ζωγράφων.
Το ταξίδι του Συλλόγου Βλατσιωτών και της Χορευτικής ομάδας στη Βουδαπέστη ήταν ένα ταξίδι μνήμης και ιστορίας. Οι μακρινοί Μακεδόνες πραματευτάδες, οι έμποροι, τα παλιά αρχοντικά των Ελλήνων με την κλασικιστική αρχιτεκτονική και η διαχρονική ελληνική κουλτούρα συντηρούν ακόμα την αίγλη των Ελλήνων στη χώρα των Μαγυάρων.
ΝΕΛΛΗ ΒΑΣΒΑΤΕΚΗ
