Yπό τον τίτλο «Ο Στουρνάρας λέει πως η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πρέπει να είναι αναδρομική», το δελτίο πληροφόρησης για ευρωπαϊκά ζητήματα Agence Europe, που αναμεταδίδει το ΑΜΠΕ, δημοσιεύει συνέντευξη του Έλληνα υπουργού Οικονομικών. Σύμφωνα με τα όσα δηλώνει, ο κ.Στουρνάρας προσέρχεται στο Ecofin με δύο πράγματα στο μυαλό του: την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την ανεργία.
Στην εισαγωγή της συνέντευξης επισημαίνεται ότι η Αθήνα συνεχίζει τις προσπάθειές της και πιστεύει ότι «η επίτευξη των δημοσιονομικών της στόχων ως το τέλος τού έτους θα της επιτρέψει να προχωρήσει σε μια νέα μείωση του χρέους της, καθώς και σε χαλάρωση της λιτότητας προς ανακούφιση του ελληνικού λαού».
Αναφέρεται, επίσης, ότι ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών πιστεύει πως οι Ευρωπαίοι είναι πλέον σοφότεροι και καλύτερα εξοπλισμένοι σε σχέση με την αρχή της κρίσης, ενώ ο Ι. Στουρνάρας δεν κρύβει ότι συχνά έχει διαφωνήσει με τις επιλογές της τρόικας στα ζητήματα της ελληνικής οικονομίας.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:
«Δημοσιογράφος: Ο στόχος είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ως το τέλος του έτους, προκειμένου να πετύχετε άλλη μια αναδιάρθρωση χρέους. Τι είδους αναδιάρθρωση επιδιώκετε;
Ι. Στουρνάρας: Ο στόχος για τον φετινό προϋπολογισμό είναι μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα. Θα εντατικοποιήσουμε, όμως, τις προσπάθειές μας, ώστε να παράγουμε θετικό πρωτογενές πλεόνασμα, προκειμένου να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε τη συμφωνία του περασμένου Νοεμβρίου με την ευρωζώνη που αφορά την περαιτέρω μείωση του ελληνικού χρέους με τα κατάλληλα μέτρα. Τον Νοέμβριο, η αναδιάρθρωση του χρέους επετεύχθη μέσω της "επαναγοράς" χρέους αλλά και μέσω της μείωσης των επιτοκίων. Τώρα, δεν είναι δυνατή η επαναγορά χρέους. Η απόφαση να μειωθεί περαιτέρω το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν έχει προσδιοριστεί στην απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου, αλλά μπορεί να γίνει μέσω περαιτέρω μείωσης των επιτοκίων, τα οποία είναι δυνατόν να μειωθούν.
Δημοσιογράφος: Αυτό θα σας ικανοποιούσε;
Ι. Στουρνάρας: Ναι.
Δημοσιογράφος: Θα πιέσετε για συμμετοχή του επίσημου τομέα στη μείωση του χρέους;
Ι. Στουρνάρας: Αυτό είναι ένα θέμα που ενδεχομένως θα συζητηθεί στο μέλλον, αλλά δεν έχει προσδιοριστεί στη συμφωνία του Νοεμβρίου, η οποία λέει ότι η μείωση χρέους θα επιτευχθεί με "κατάλληλα μέτρα", τα οποία θα καθοριστούν, όταν θα επιτευχθεί πλεόνασμα. Δεν μπορώ να πω τίποτα γι αυτό το θέμα, είναι πολύ νωρίς.
Δημοσιογράφος: Το πρωτογενές πλεόνασμα θα σας επιτρέψει να χαλαρώσετε και τη λιτότητα. Ποια θα είναι η προτεραιότητά σας;
Ι. Στουρνάρας: Πράγματι, μια άλλη συμφωνία με την τρόικα προβλέπει ότι αν ξεπεράσουμε τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, το 70% του πλεονάσματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κοινωνική πολιτική και το υπόλοιπο θα κατευθυνθεί στην περαιτέρω μείωση του χρέους. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ύφεση για έκτη συνεχόμενη χρονιά και σε πρόγραμμα λιτότητας για τέταρτη χρονιά. Ο κόσμος έχει κουραστεί. Υπάρχουν πολλοί που δικαιούνται μείωση φόρων ή συμμετοχή σε προγράμματα κοινωνικής πολιτικής κ.λπ. Δεν μπορεί να είναι όλοι ικανοποιημένοι, αλλά αν ξεπεράσουμε τον στόχο, τότε θα μπορούμε να ικανοποιήσουμε κάποιο από αυτά τα αιτήματα.
Δημοσιογράφος: Εικοσιπέντε χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι θα μπουν σε διαδικασία κινητικότητας. Τι θα συμβεί σε αυτούς τους υπαλλήλους;
Ι. Στουρνάρας: Η κινητικότητα δεν σημαίνει ότι θα απολυθούν. Σημαίνει ότι μπορούν να μετακινηθούν σε θέσεις στον δημόσιο τομέα, όπου υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση για ανθρώπινο δυναμικό. Δεκαπέντε χιλιάδες άνθρωποι θα αποχωρήσουν στο πλαίσιο ενός σχήματος υποχρεωτικής εξόδου, αλλά θα αντικατασταθούν ένας προς έναν από νέους ανθρώπους που προέρχονται από την αγορά. Μόνο ένας στους πέντε υπαλλήλους, που συνταξιοδοτούνται, αντικαθίσταται. Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων έχει ήδη μειωθεί με την εφαρμογή αυτού του κανόνα. Έχουμε την πεποίθηση ότι από το 2010 ως το 2015, ο στόχος μείωσης του προσωπικού κατά 150.000 δημοσίους υπαλλήλους θα υπερκεραστεί. Όλες αυτές οι προσπάθειες δεν αφορούν τους αριθμούς, αλλά την ποιότητα και την προώθηση των νεότερων ανθρώπων.
Δημοσιογράφος: Είναι ταμπού οι αναγκαστικές απολύσεις στον ελληνικό δημόσιο τομέα;
Ι. Στουρνάρας: Τα τρία κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση συμφωνούν τώρα σε 15.000 υποχρεωτικές αποχωρήσεις.
Δημοσιογράφος: Πώς σκοπεύετε να βελτιώσετε τη συλλογή φόρων;
Ι. Στουρνάρας: Η φοροδιαφυγή αποτελεί πραγματικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Ως έναν βαθμό, ευθύνεται η φορολογική διοίκηση. Υφίστανται όμως και διαρθρωτικοί λόγοι, όπως το υψηλότερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις χώρες της ευρωζώνης. Αυξήσαμε τον αριθμό των ελέγχων, καθώς και τα πρόστιμα. Άλλος ένας λόγος που ενθαρρύνει τη φοροδιαφυγή είναι η υψηλή φορολογία. Όταν η κατάσταση βελτιωθεί, σκοπεύουμε να τη μειώσουμε.
Δημοσιογράφος: Πώς αντεπεξέρχονται όσοι έχουν τόσο χαμηλό ελάχιστο μισθό;
Ι. Στουρνάρας: Με τεράστια δυσκολία γιατί οι τιμές δεν έχουν μειωθεί αναλόγως. Μόνο τον φετινό Μάρτιο και Απρίλιο ήταν αρνητικός ο πληθωρισμός, για πρώτη φορά από το 1968. Για τον λόγο αυτόν εφαρμόζουμε διαρθρωτικά μέτρα τώρα, για να διευκολύνουμε τη μείωση των τιμών.
Δημοσιογράφος: Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τα τόσο υψηλά ποσοστά ανεργίας;
Ι. Στουρνάρας: Αν δεν επανέλθει η ανάπτυξη, η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται. Αναμένουμε να έχουμε θετική ανάπτυξη την επόμενη χρονιά, συνεπώς αναμένουμε να αρχίσει να μειώνεται το ποσοστό ανεργίας εντός του 2014. Πέραν αυτού, διαθέτουμε ενεργητικές πολιτικές για την απασχόληση που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Επιπλέον, οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία θα διευκολύνουν τη μετακίνηση ανθρώπινου δυναμικού από τους φθίνοντες κλάδους σε εκείνους που βρίσκονται σε άνθιση.
Δημοσιογράφος: Πώς μπορείτε να ξαναδώσετε στους ανθρώπους την εμπιστοσύνη;
Ι. Στουρνάρας: Οι άνθρωποι θα έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη όταν επιστρέψει η ανάπτυξη, όταν η ανεργία αρχίσει να μειώνεται και όταν η Ελλάδα είναι στέρεα προσδεμένη στη ζώνη του ευρώ. Αυτή η αβεβαιότητα έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα. Τώρα έχει πλήρως εδραιωθεί ότι η Ελλάδα δεν θα φύγει από την ευρωζώνη. Έχουμε ενδείξεις ότι η εμπιστοσύνη κερδίζει έδαφος: οι καταθέσεις επιστρέφουν, τα spreads έχουν μειωθεί, η βιομηχανική παραγωγή φαίνεται να σταθεροποιείται.
Δημοσιογράφος: Υπάρχουν άλλα σημάδια που δείχνουν ότι η ελληνική ανάκαμψη είναι καθ' οδόν;
Ι. Στουρνάρας: Περισσότεροι από 17 εκατομμύρια τουρίστες αναμένονται να επισκεφθούν την Ελλάδα φέτος. Κατά κάποιον τρόπο, αυτό ενδεχομένως αντισταθμίζει την κρίση στην Κύπρο, η οποία θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αύξηση του ΑΕΠ. Εκτός αυτού, παρατηρούμε ήδη ανάκαμψη στον τομέα της γεωργίας, με αύξηση των εξαγωγών και μείωση των εισαγωγών.
Δημοσιογράφος: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η συγχώνευση της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank;
Ι. Στουρνάρας: Μια προτεραιότητα είναι να έχουμε την αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, όπως έχει ήδη γίνει στη Eurobank. Προτεραιότητα είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και η αναδιάρθρωση των μη βιώσιμων τραπεζών. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα λειτουργούν ως ρυθμιστές για τις μικρότερες τράπεζες και, αφού τελειώσουμε με αυτή τη φάση της αναδιάρθρωσης, θα δούμε τις πιθανές συγχωνεύσεις και / ή τη διάθεση μετοχών. Η συγχώνευση της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank τώρα έχει παγώσει. Σε κάθε περίπτωση, μελετούμε την κατάσταση με προοπτική μεγιστοποίησης της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος. Δεν έχουμε την πρόθεση να δημιουργήσουμε έναν δημόσιο γίγαντα στο τραπεζικό σύστημα.
Δημοσιογράφος: Η τρόικα επικρίνεται συχνά. Αποτελεί καλό σύστημα για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Ι. Στουρνάρας: Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, αλλά είναι απαραίτητο αφού η τρόικα εκπροσωπεί τους δανειστές μας. Έχουμε μια καλή σχέση συνεργασίας μαζί τους. Δεν συμφωνούμε σε όλα. Για παράδειγμα, θεωρώ ότι τα οικονομικά μέτρα που μας επιβλήθηκαν ήταν κάπως υπερβολικά σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί. Η Ελλάδα έχει πληρώσει σχετικά υψηλό τίμημα, εν μέρει εξαιτίας των κυκλικών διακυμάνσεων των οικονομικών πολιτικών. Δεν καταφέραμε να πείσουμε την τρόικα να κατευθυνθεί σε καταλληλότερες πολιτικές για την ανάπτυξη και την ανεργία.
Δημοσιογράφος: Πιστεύετε ότι η ΕΕ έδρασε πάρα πολύ γρήγορα και με πολλή αυστηρότητα στο θέμα της δημοσιονομικής προσαρμογής;
Ι. Στουρνάρας: Στην περίπτωση της Ελλάδας, η δημοσιονομική προσπάθεια ήταν, κατά τη γνώμη μου, αρκετά σκληρή. Αλλά αναγνωρίζω πλήρως, επίσης, ότι η Ελλάδα ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Στην αρχή της κρίσης, η ΕΕ δεν έχει κανένα μηχανισμό για την αντιμετώπισή της. Τώρα είμαστε σοφότεροι και καλύτερα εξοπλισμένοι.
Δημοσιογράφος: Φοβάστε τη μετάδοση των επιπτώσεων από την κυπριακή κρίση;
Ι. Στουρνάρας: Όχι πια. Είχαμε κάποιες αρνητικές συνέπειες. Είχαμε κάποιες εκροές καταθέσεων από τα υποκαταστήματα κυπριακών τραπεζών την περίοδο της κρίσης, αλλά η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί και πάλι.
Δημοσιογράφος: Ακόμα και μετά το PSI, το ελληνικό χρέος προβλέπεται να αγγίξει το 175% του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά. Ήταν καλή ιδέα;
Ι. Στουρνάρας: Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αρνητικός εδώ και έξι χρόνια, γεγονός που έχει αυξήσει κατά πολύ τον λόγο χρέους ως προς το ΑΕΠ. Δεν είναι χρήσιμο να κάνουμε κριτική σε παλιότερες αποφάσεις τώρα. Θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν υπάρξει καλύτερες μέθοδοι για να πετύχουμε τη μείωση του χρέους. Η επαναγορά χρέους του Δεκεμβρίου ήταν ίσως καλύτερη.
Δημοσιογράφος: Θα έπρεπε να δοθεί αποζημίωση στην Κύπρο για τις απώλειες από το PSI;
Ι. Στουρνάρας: Εάν δώσουμε αποζημίωση, τότε δε θα υπάρχει PSI. Αν δώσεις αποζημίωση σε κάποιον, θα πρέπει να δώσεις σε όλους. Αν ανοίξει το κουτί της Πανδώρας της αποζημίωσης, δεν ξέρεις πού πρόκειται να τελειώσει.
Δημοσιογράφος: Η Κύπρος θα μπορούσε να πάρει 2 δισ ευρώ από το κονδύλι της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών;
Ι. Στουρνάρας: Η Κύπρος δεν έχει ζητήσει από την Ελλάδα αυτά τα 2 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση Ελλάδα δεν διαθέτει αυτό το ποσό. Αυτό είναι πολύ ατυχές, αλλά είναι γεγονός. Εύχομαι να είχαμε τους αναγκαίους πόρους για να βοηθήσουμε την Κύπρο.
Δημοσιογράφος: Είναι μια τραπεζική ένωση δυνατή χωρίς αλλαγή Συνθήκης;
Ι. Στουρνάρας: Θα πρέπει να ξεκινήσουμε αμέσως, με την παρούσα συνθήκη, και να προχωρήσουμε στις αναγκαίες αλλαγές της Συνθήκης μακροπρόθεσμα, αν αυτό είναι αναγκαίο.
Δημοσιογράφος: Είναι οι ελληνικές τράπεζες υποψήφιες για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση από τον ΕΜΣ;
Ι. Στουρνάρας: Η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα έχει ολοκληρωθεί σε λίγες εβδομάδες. Εντούτοις, όταν η δυνατότητα ανακεφαλαιοποίησης του ΕΜΣ τεθεί πλήρως σε εφαρμογή, είναι, νομίζω, δίκαιο να μπορεί να εφαρμοστεί αναδρομικά.
Δημοσιογράφος: Πιστεύετε ότι οι καταθέτες θα πρέπει να συμμετέχουν στη διάσωση (bailed-in) στην περίπτωση που μια τράπεζα πτωχεύσει;
Ι. Στουρνάρας: Ως οικονομολόγος, είμαι γενικά αντίθετος με την ιδέα της συμμετοχής στη διάσωση (bail-in) κάθε καταθέτη, καθώς αυτό ανατρέπει τη συναίνεση που έχει επιτευχθεί μετά τον πόλεμο για οικονομική σταθερότητα. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να υπάρχει απόλυτη προστασία των ασφαλισμένων καταθέσεων. Η Κύπρος είναι ένα μάθημα, που δεν πρέπει να επαναληφθεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατόν στη δημιουργία μιας πλήρους τραπεζικής ένωσης. Η ευρωζώνη είναι εκτεθειμένη σε περαιτέρω κινδύνους χωρίς μια σωστή Τραπεζική Ένωση.
Δημοσιογράφος: Ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας στο Ecofin κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας το 2014;
Ι. Στουρνάρας: Σίγουρα η ανεργία και η τραπεζική ένωση. Αυτά είναι τα πρώτα που έρχονται αυτή τη στιγμή στο μυαλό μου.
