Περισσότερα θετικά στοιχεία βρίσκουν στο σύστημα εκλογών, όπως ισχύει τώρα στους δήμους και ουσιαστικά απορρίπτουν το προτεινόμενο από την κυβέρνηση ενιαίο ψηφοδέλτιο για τους δημοτικούς συμβούλους και ενιαίο για τους δημάρχους. Οι δύο πρόεδροι, ο σημερινός του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Δημ. Κατσαρός και ο προηγούμενος κ. Φιλ. Σαμαράς, απάντησαν στο ίδιο ερώτημα της «Ε»: Ποιο από τα δύο συστήματα εκλογής φαίνεται καλύτερο, για τους δήμους; Αυτό που πάει να περάσει η κυβέρνηση ή το ισχύον με τα χωριστά ψηφοδέλτια των παρατάξεων;
Δεν είναι τυχαία η επιλογή των δύο. Οι δικηγορικοί σύλλογοι εφαρμόζουν το σύστημα που προτίθεται να περάσει η κυβέρνηση. Αμφότεροι βρέθηκαν «αντίπαλοι» στις εκλογές του δικηγορικού συλλόγου και εντός του ίδιου ΔΣ. Με διοικητικά συμβούλια «δικά τους» ή όχι «δικά τους». Τι πιστεύουν λοιπόν; «Η προτεινόμενη ρύθμιση της κυβέρνησης για τις δημοτικές εκλογές είναι προφανές ότι υπακούει σε συγκυριακές εκλογικές σκοπιμότητες…» εκτιμά ο κ. Δ. Κατσαρός και ο κ. Φ. Σαμαράς ότι «θα διαφυλαχθεί η δημοκρατική αρχή της πολυφωνίας και θα συνεισφέρει πολύ περισσότερο στην πραγματική δημοκρατία. Ναι μεν έχει θετικά στοιχεία το ενιαίο, αλλά αυτά είναι πολύ λιγότερα από τα θετικά που θα υπάρχουν σε σχέση με τη δημοκρατία...» Αναλυτικά:
Ο κ. Δ. ΚΑΤΣΑΡΟΣ
«... Η φερόμενη μεταβολή στις δημοτικές εκλογές, δεν έχει ακριβώς τις ίδιες αναλογίες με ό, τι γίνεται μέχρι σήμερα στις δικηγορικές εκλογές, όπου είχαμε εκλογή συμβούλων μέσα από παρατάξεις-συνδυασμούς και απλή αναλογική, ενώ σύμφωνα με τις εξαγγελίες η εκλογή δημοτικών συμβούλων θα γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο, το ίδιο και του δημάρχου σε άλλη κάλπη. Το σημείο που ίσως πρέπει να αξιολογηθεί από τη μέχρι τώρα εμπειρία της διοίκησης των δικηγορικών συλλόγων, σε σχέση με την αναγγελθείσα αλλαγή του εκλογικού νόμου, είναι η περίπτωση που ο δήμαρχος, δεν εκφράζει την πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες αρνητικές ως επικίνδυνες, αφού θα καταλήγει ο δήμαρχος να εκφράζει προσωπικές απόψεις και όχι συλλογικές αποφάσεις.
Άλλη παρενέργεια μπορεί να είναι η δυσκολία συγκρότησης προεδρείου όπως «παραδοσιακά» σχεδόν γίνεται στους δικηγορικούς συλλόγους Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Από την άλλη μεριά η άμεση εκλογή του δημάρχου ή προέδρου δίδει σε αυτόν επιπρόσθετη νομιμοποίηση, η οποία όταν συνδέεται και με κατάλληλη προσωπικότητα, του επιτρέπει να συνθέτει διαφορετικές προτάσεις, να συμβιβάζει και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες αποδεκτές από το σώμα. Αυτή είναι και η φιλοσοφία του συστήματος άμεσης εκλογής του προέδρου σε συνδυασμό με το ισχύον ακόμη της απλής αναλογικής προκειμένου να ευνοείται και η ακώλυτη ανάδειξη ποικιλόμορφων ρευμάτων ιδεών και θέσεων μέσα στο δικηγορικό σώμα και στα όργανα διοίκησης αυτού.
Η προτεινόμενη ρύθμιση της κυβέρνησης για τις δημοτικές εκλογές είναι προφανές ότι υπακούει σε συγκυριακές εκλογικές σκοπιμότητες. Ωστόσο φαίνεται να «πατάει» στη γενικευμένη απαξίωση του πολιτικού προσωπικού, μέρος του οποίου είναι και αυτό της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο χώρο της οποίας εμφανίστηκαν τα γνωστά αρνητικά φαινόμενα. Ως πρόθεση θα ήταν ειλικρινής, αν είχαν προηγηθεί σοβαρές πρωτοβουλίες εξυγίανσης οι οποίες θα επηρέαζαν το κεντρικό πολιτικό προσωπικό, π.χ για τον περιορισμό του αριθμού των βουλευτών σε διακόσιους. Το ενιαίο ψηφοδέλτιο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα βελτιώσει το χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αν τα νέα πρόσωπα εκλεγούν με βάση την αναγνωρισιμότητα και όχι την ικανότητα, τις γνώσεις και τις αρχές τους, τότε θα έχουμε επανάληψη του γνωστού φαιδρού φαινομένου των λεγόμενων «λαμπερών» προσώπων στη Βουλή που «χαζολογάνε» σε εκπομπές τηλεοπτικής χαλάρωσης. Ούτε η αρνητική επενέργεια του κομματισμού θα εκλείψει αφού μπορεί να επιβάλει γραμμές και σταυροδότηση.
Σε κάθε περίπτωση κρίσιμο στοιχείο για την εκλογή ενός πολίτη στο αξίωμα του δημοτικού συμβούλου ή δημάρχου ή σε οιοδήποτε αξίωμα, είναι πέρα από την αφιέρωση στο σκοπό και την ανάλογη προσωπικότητα, η γνώση των προβλημάτων, οι αρχές και οι θέσεις για τη λύση τους, ασφαλώς και το αξιακό σύστημα που τον εμπνέει. Δεν γνωρίζω ποιο είναι το ιδανικό σύστημα, που θα εγγυάται την ανάδειξη πολιτών με τα προσόντα αυτά, όταν μάλιστα ο μεγάλος Πλάτων στη Πολιτεία του γράφει ότι κανένα πολιτικό σύστημα δεν είναι αντάξιο του φιλοσόφου. Πάντως στη δράση μας στα «κοινά» πρέπει να προσερχόμαστε με ειλικρίνεια, με επιχειρήματα, με θέσεις και αρχές που έχουν κοινωνικές αναφορές, συλλογική επεξεργασία και έκφραση. Όχι ουδέτερα, δήθεν υπερβατικά, όπου όλα μπορούν να γίνουν ή ακόμη χειρότερα να είναι όλα. Από εκεί και πέρα, όσοι υπηρετούμε αιρετά δημόσια αξιώματα στους συλλογικούς χώρους, καλούμαστε να αποδεικνύουμε ότι το πράττουμε ακηδεμόνευτα και χωρίς εξαρτήσεις. Όχι να το διακηρύσσουμε ανέξοδα, αλλά να το διδάσκουμε με τη δραστηριότητα και τη συμπεριφορά μας».
Ο κ. Φ. ΣΑΜΑΡΑΣ
«Φαινομενικά είναι σωστό το ενιαίο ψηφοδέλτιο. Αποφεύγεις πληθώρα υποψηφίων, υποψηφιότητες με το ζόρι κ.λπ. Επίσης, μπορεί να προτιμηθούν υποψήφιοι από διαφορετικές παρατάξεις και να ψηφισθούν από τον ίδιο ψηφοφόρο. Υπάρχει όμως ο εξής κίνδυνος: Μια πλειοψηφούσα ομάδα, με αυστηρά κριτήρια, να πριμοδοτήσει τους δικούς της υποψηφίους και να έχουμε εκλεγμένους συμβούλους, μόνο ενός συνδικαλιστικού φορέα. Στην ουσία έχουμε πλέον μονοκρατορία. Η άποψή μου είναι ότι είναι καλύτερο το σύστημα με τα πολλά ψηφοδέλτια και όχι το ενιαίο. Εκπροσωπούνται όλες οι παρατάξεις, γίνεται διάλογος και συγκερασμός απόψεων και υπάρχει πιο αντιπροσωπευτική άποψη σε ένα διοικητικό συμβούλιο.
Με το ενιαίο ψηφοδέλτιο ο εκάστοτε πρόεδρος- δήμαρχος, αν δεν έχει πλειοψηφία, έχει δεμένα τα χέρια του και δεν μπορεί να εκφράσει το δικό του σχεδιασμό και άποψη. Εφαρμόζει λοιπόν την άποψη της πλειοψηφίας με την οποία μπορεί να διαφωνεί κάθετα.
Πιστεύω ότι το νέο σύστημα που προτείνεται με το ενιαίο ψηφοδέλτιο, δεν είναι πλουραλισμός μέσα στην τοπική αυτοδιοίκηση, Πάλι θα γυρίσουμε στο «καπέλωμα». Πάλι θα δημιουργηθούν «γκέτο» και ομάδες που επηρεάζονται και θα μείνουν έξω αξιόλογα άτομα. Είναι παγίδα. Θέλουν λοιπόν μα φέρουν αυτό το σύστημα λόγω τρόικας και οικονομίας χρημάτων. Νομίζω ότι τα όποια χρήματα εξοικονομούνται μπορούν να βρεθούν από αλλού, με τη μείωση του αριθμού των υποψηφίων. Να μην πούμε για τα τεράστια ψηφοδέλτια «σεντόνια». Είναι προτιμότερο να έχεις πέντε ψηφοδέλτια με προορισμένο αριθμό υποψηφίων είναι πολύ πιο εύχρηστο στη διαλογή.
Πιστεύω ότι θα διαφυλαχθεί η δημοκρατική αρχή της πολυφωνίας και θα συνεισφέρει πολύ περισσότερο στην πραγματική δημοκρατία. Ναι μεν έχει θετικά στοιχεία το ενιαίο, αλλά αυτά είναι πολύ λιγότερα από τα θετικά που θα υπάρχουν σε σχέση με τη δημοκρατία. Δεν νομίζω να είναι τόσο δαπανηρό τα πολλά ψηφοδέλτια, αλλά με λιγότερους υποψήφιους.
Το πρόβλημα είχε σχέση με την δημοκρατία και το πόσο λειτουργούν οι δημοκρατικοί θεσμοί. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Βουλή, δεν είναι δημοκρατία: Το να υποχρεώνεις όλες τις ανεξάρτητες και ελεύθερες φωνές και να πάνε όλοι σαν τα πρόβατα και να ψηφίζουν ομαδικά, εναντίον της συνείδησής τους και σε βάρος των συμφερόντων του λαού. Δυστυχώς οδηγούμαστε σε άλλη ατραπό και φοβούμαι ότι θα συμβεί το ίδιο και στους δήμους...»
Ε. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ
