Του Δημήτρη Βάλλα
Σε κακό... χάλι προσβάλλοντας για ακόμα μια φορά την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης που καθημερινά οδηγείται στη λήθη και στην ανυπαρξία, βρίσκονται εδώ και χρόνια τώρα δύο υπέροχα «δίδυμα» κτίσματα στην οδό 31ης Αυγούστου και Μαβίλη στο κέντρο της πόλης που τελικά φαίνεται να δίνονται... βορά στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου, αλλά και στα διάφορα περιθωριακά στοιχεία όλων των εθνικοτήτων που κατά καιρούς τα έχουν κάνει στέκι τους. καταστρέφοντας τα πάντα.
Τα σπίτια που είναι γνωστά σε όλους τους Λαρισαίους έχουν ισόγειο, ημιυπόγειο και κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η σοφίτα στο κεντρικό τμήμα της πρόσοψής τους που έχει συμμετρικά ανοίγματα με παραστάδες και η στέγη που καταλήγει σε γείσο ο οποίος στηρίζεται σε μία σειρά από φουρούσια.
Πρόσφατη μελέτη του ΤΕΕ τα έχει προτείνει να χαρακτηριστούν ως διατηρητέα , αλλά μάλλον μάταιος κόπος καθώς στη Λάρισας επίσημα ως διατηρητέα μέχρι στιγμής είναι μόνο έξι περίπου κτίσματα.
Οι πόρτες είναι ανοιχτές και ο καθένας μπορεί να μπει μέσα και μάλιστα κεντρικά από την πόρτα της αυλής που βρίσκεται επί της οδού 31ης Αυγούστου. Το εσωτερικό είναι άθλιο και δεν θυμίζει με τίποτα της παλιές καλές εποχές μέχρι τουλάχιστον στις αρχές του 1990, όπου το ένα σπίτι είχε ενοίκους και στο άλλο στεγαζόταν το φροντιστήριο τότε «Γνώση».
Ο φακός της «Ελευθερίας» κατέγραψε την όλη απογοήτευση που επικρατεί στο πρώτο κτίσμα -που να φανταστείτε βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση- ενώ θλίψη μόνο προκαλεί εκεί η αντιπαράθεση των φωτογραφιών με τα περασμένα μεγαλεία που θα δείτε.
Τώρα το δεύτερο ίδιο σπίτι που τμήμα του βρίσκεται και επί της οδού Μαβίλη, στο... παραπέντε σώθηκε από πυρκαγιά καθώς μια κρύα βραδιά του Απριλίου τυλίχθηκε στις φλόγες όταν κάποιοι που περιστασιακά θέλησαν εκεί να περάσουν τη βραδιά τους έβαλαν φωτιά για να ζεσταθούν. Χρειάστηκε μια δίωρη μάχη των πυροσβεστών με τις φλόγες για να σωθεί τελικά από την ολοκληρωτική καταστροφή.
Βέβαια τα σπίτια έχουν ιδιοκτήτες που τα ίχνη τους χάνονται ακόμα και πέραν του Ατλαντικού, όμως όπως αναφέρει στην «Ε» και ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας κ. Μάκης Παρασκευάς, δυστυχώς δεν υπάρχει μέριμνα για αυτά τα κτίσματα και ούτε δίνονται οικονομικά κίνητρα στους ιδιοκτήτες τους να τα ανακαινίσουν.
«Η μοίρα μας είναι», τόνισε χαρακτηριστικά «να παρεμβαίνουμε μόνο όταν αρχίζει το γκρέμισμά τους προσπαθώντας να σταματήσουμε το κακό...»
Τα κτίρια Σ.Ο.Σ
Βέβαια τα κτίρια αυτά μέσα από τη μελέτη του ΤΕΕ θεωρούνται εν δυνάμει διατηρητέα, όμως δεν είναι τα μόνα που υπάρχουν στη Λάρισα που σε λίγο πια δεν θα έχει να επιδείξει τίποτα, τουλάχιστον από το νεοκλασικό της παρελθόν...
Έτσι οι άξονες που είχε παρουσιάσει παλαιότερα ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Ντίνος Διαμάντος θεωρούνται ακόμα επίκαιροι:
Χρειάζεται λοιπόν ένα «μητρώο διατηρητέου δομικού πλούτου» μέσα από το οποίο θα σχεδιαστεί η δημοτική πολιτική στους εξής άξονες:
*Διάσωσης.
*Συντήρησης ή και αποζημίωσης αν κάτι πρέπει να περιέλθει στον Δήμο μέσα από «άυλους τρόπους» , όπως, απόδοση τίτλου μεταφοράς Σ.Δ. στον ιδιοκτήτη ή εγκατάσταση-χρήση συστημάτων ΑΠΕ για τα 25 χρόνια που επιδοτείται κ.ά.
*Σχεδιασμός και έλεγχος της «επανάχρησης» των κτιρίων αυτών.
*Ανάπτυξη αρχιτεκτονικών διαγωνιστικών διαδικασιών.
*Δημιουργία μηχανισμού κινήτρων για ιδιώτες ώστε και η ιδιωτική πρωτοβουλία να αποκτήσει τη νοοτροπία (και να το κάνουν πράξη οι μηχανικοί) υλοποίησης των ιδιωτικών έργων μέσα από σχεδιασμό γραμμών, όγκου, λειτουργίας και υλικών που θα αυξάνουν την ποιότητα ζωής και θα βελτιώνουν τον περιβαλλοντικό και τον αρχιτεκτονικό δείκτη σημαντικά. Τα οφέλη για την πόλη και τους κατοίκους είναι, πέρα από τη διαφύλαξη και έμπρακτη καταγραφή της ιστορικής και αρχιτεκτονικής μνήμης και περιβαλλοντικά, αλλά και οικονομικά.
