ακόμα σε εξέλιξη και τα νερά ακόμη να απειλούν σπίτια και υποδομές και στους τέσσερις θεσσαλικούς νομούς, η νέα απειλή είναι ήδη παρούσα και αφορά τη Δημόσια Υγεία.
Δυστυχώς η καταστροφή στη Θεσσαλία δεν έχει μόνο τις προφανείς συνέπειες καθώς πλέον άπαντες έχουν στραμμένο το βλέμμα στην υγιειονομική «βόμβα» που μπορεί να σκάσει τις επόμενες ημέρες. Εξάλλου, τα λιμνάζοντα νερά, η καταστροφή των δομών ύδρευσης όπως στην περίπτωση του Βόλου, τα πτώματα ζώων και τα κουνούπια δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Ήδη το Υπουργείο Υγείας προχώρησε στη σύσταση μιας επιτροπής task force για να προλάβουν ενδεχόμενη επιδημιολογική βόμβα στη Θεσσαλία. Το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, γίνεται η βάση του Συντονιστικού Κέντρου Δημόσιας Υγείας και αναλαμβάνει τα ηνία στη διαχείριση της κατάστασης σε συνεργασία με τα ειδικά κλιμάκια του ΕΟΔΥ αλλά και όλες τις υπηρεσίες και δομές υγείας με επικεφαλής τον καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας Χρήστο Χατζηχριστοδούλου.
Εξαιτίας της κρισιμότητας της κατάστασης αλλά και των θεωριών που άρχισαν να κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο από αναξιόπιστες πηγές που σπέρνουν φόβο και πανικό στους πολίτες σχετικά με το τι θα πρέπει να κάνουμε το επόμενο διάστημα προκειμένου να προφυλάξουμε την υγεία μας, ιδιαίτερα με το θέμα της κατανάλωσης και χρήσης γενικότερα του πόσιμου νερού, ο καθηγητής κ. Χατζηχριστοδούλου εξηγεί στην «ΕτΔ» πώς θα εργαστεί η Task Force που αναλαμβάνει την επιδημιολογική επιτήρηση, στο επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης και την ίδια ώρα καλεί τους πολίτες να εμπιστεύονται για την ενημέρωσή τους, μόνο τους επίσημους φορείς όπως είναι το Υπουργείο Υγείας, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, οι Δήμοι.
Ξεκινώντας με την παραδοχή ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος εμφάνισης διαφόρων ιών όπως γαστρεντερίτιδες, αλλά και διάφορα νοσήματα εξαιτίας των κουνουπιών, τονίζει ότι ήδη η Ομάδα Εργασίας έχει καταρτίσει πρόγραμμα ελέγχων του πόσιμου νερού στις πληγείσες περιοχές με συγκεκριμένη συχνότητα και ανάλογα με τα ευρήματα θα εκδίδει οδηγίες για τους πολίτες. Όσον αφορά το πόσιμο νερό για την περιοχή της Λάρισας ισχύει όπως λέει η οδηγία της ΔΕΥΑΛ και του Δήμου Λαρισαίων ότι είναι ασφαλές και ελέγχεται, ωστόσο στις περιοχές όπου το δίκτυο έχει υποστεί ζημιές και η υδροδότηση άργησε να αποκατασταθεί όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Βόλου η σύσταση είναι οι πολίτες να καταναλώνουν μόνο εμφιαλωμένο νερό και για άλλες εργασίες όπως προσωπική υγιεινή, πλύσιμο πιάτων το νερό να το βράζουν προηγουμένως. «Το δίκτυο βρίσκεται υπό πίεση. Προφανώς και χρειάζεται χρόνος μέχρι να αποκατασταθεί και πιθανότητα έχουν εισρεύσει ακατάλληλα νερά. Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας και μάλιστα έχουμε καταρτίσει δίκτυο διάγνωσης και καταγραφής των κρουσμάτων, ενώ είμαστε και σε πλήρη ετοιμότητα με ταχείς αναλυτές στα νοσοκομεία και υπάρχει και πρόβλεψη για τα Κέντρα Υγείας».
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που θα αντιμετωπίσει η Task Force είναι τα κουνούπια και μάλιστα όπως λέει ο κ. Χατζηχριστοδούλου θεωρείται πιθανή η εμφάνισή τους, καθώς η Θεσσαλία το καλοκαίρι βρέθηκε στο επίκεντρο με κρούσματα του Ιού Δυτικού Νείλου. «Η ζέστη που ακολουθεί και τα κουνούπια που συρρέουν στην περιοχή αποτελούν ιδανική συνθήκη για τη μετάδοση ασθενειών ιός του Δυτικού Νείλου, κλπ. Παρότι είμαστε στο τέλος της περιόδου προετοιμαζόμαστε για να το αντιμετωπίσουμε μόλις υποχωρήσουν τα νερά. Θα ενισχύσουμε την εντομολογική παρατήρηση και όπου διαπιστώνεται πρόβλημα θα παρεμβαίνουμε άμεσα με εντομοκτονίες. Πρόβλεψη θα υπάρχει και για το προσωπικό με χορήγηση ειδικών στολών, εντομοαπωθητικών κ.α. Δουλεύουμε παράλληλα και σε συνεργασία με όλους τους φορείς με στόχο και ταυτόχρονα σε δύο άξονες πρόληψη και αντιμετώπιση των συνεπειών της πλημμύρας. Καθημερινά θα γίνεται εκτίμηση της κατάστασης, ανά πληγείσα περιοχή, και θα λαμβάνονται τα απαραίτητα και στοχευμένα μέτρα προστασίας με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της κάθε περιοχής».
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός
Μάλιστα χθες πραγματοποιήθηκε υπό την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη η σύσκεψη παρουσίασης του επιχειρησιακού σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση απειλών δημόσιας Υγείας. Στη σύσκεψη συμμετείχαν: οι εκπρόσωποι της Περιφέρειας κ. κ. Α. Κοντός, Γ. Ζήγρας και Χ. Μιχαλάκης, οι καθηγητές Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ειδικοί σε σχετικά ζητήματα, Μ. Σπελέτας, Ν. Παπαδόπουλος, η Δ. Περβανίδου από τον ΕΟΔΥ, η Ο. Πινακά από τις Κινητές Μονάδες Υγείας (ΚΟΜΥ), και οι κ.κ. Μ. Κυρίτση, Χ. Μπογογιαννίδου και Β. Νακούλας από το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στη σύσκεψη παρουσιάστηκε αναλυτικά ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για την πρόληψη και την αντιμετώπιση απειλών Δημόσιας Υγείας, ενώ παράλληλα ενημερώθηκαν οι συμμετέχοντες για τις ενέργειες στις οποίες έχει ήδη προβεί το Υπουργείο Υγείας.
Ειδικότερα παρουσιάστηκε ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για τον έλεγχο και τη διασφάλιση ποιότητας του νερού στις πληγείσες περιοχές, με λεπτομερές πλάνο δειγματοληψιών, μεθόδων και ανάλυσης, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, ενώ ενημερώθηκαν οι συμμετέχοντες για τα αποτελέσματα ήδη διενεργούμενων δειγματοληψιών προηγούμενων ημερών. Δόθηκαν επίσης κατευθυντήριες οδηγίες για τη συλλογή και την καύση/υγειονομική ταφή των νεκρών ζώων στους αρμόδιους αντιπεριφερειάρχες και υπαλλήλους της Περιφέρειας, ώστε να προστατευθεί άμεσα ο πληθυσμός. Έγινε παρουσίαση του επιχειρησιακού σχεδίου εντομολογικής επιτήρησης, ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα δυνητικές απειλές στις πληγείσες περιοχές. Τέλος, παρουσιάστηκε το επιχειρησιακό σχέδιο της επιδημιολογικής επιτήρησης μεταδιδόμενων νοσημάτων στις πληγείσες περιοχές (π.χ. γαστρεντερίτιδα, λεπτοσπείρωση κ.α.) και αποφασίστηκε να δοθούν επιπλέον οδηγίες στις υγειονομικές αρχές για ενδελεχή κλινική αξιολόγηση των κρουσμάτων εμπύρετης γαστρεντερίτιδας.
Ειρήνη Αγαπηδάκη: Οι πολίτες να αντιμετωπίζουν τα λιμνάζοντα ύδατα ως δυνητικά μολυσμένα
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη κατά την ενημέρωση που πραγματοποίησε χθες το πρωί από το Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος και της Πολιτικής Προστασίας στη Λάρισα τόνισε ότι οι πολίτες στις πληγείσες περιοχές θα πρέπει να μην καταναλώνουν μολυσμένο νερό και όλα τα στάσιμα και λιμνάζοντα ύδατα πρέπει να τα αντιμετωπίζουν ως δυνητικά μολυσμένα και πρόσθεσε «Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούμε εμφιαλωμένο νερό για κάθε είδους εργασία. Για την προσωπική μας υγιεινή, για να πιούμε νερό, για να μαγειρέψουμε ενδεχομένως, ακόμα και για εργασίες που πρέπει να κάνουμε μέσα στο σπίτι. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι πολίτες ότι σε όλες τις πληγείσες περιοχές διενεργούνται έλεγχοι από το αρμόδιο εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε σχέση με την ποιότητα του νερού και οι κατά τόπους αρχές ανακοινώνουν πότε είναι ασφαλές να έχουν οι πολίτες πρόσβαση και να δώσουν στην κυκλοφορία το δίκτυο υδροδότησης. Άρα, μέχρι να έχουν οι πολίτες επίσημα ενημέρωση από τις τοπικές αρχές ότι το νερό της περιοχής είναι ασφαλές, θα πρέπει να χρησιμοποιούν εμφιαλωμένο νερό. Εξίσου σημαντικό είναι να αποφεύγουμε την επαφή με τα μολυσμένα ύδατα, τις λάσπες, να μην αφήνουμε τα κατοικίδιά μας να παίζουν μέσα στις λάσπες ή να πίνουν νερό από αυτό γιατί, όπως είπαμε, το αντιμετωπίζουμε όλοι ως δυνητικά μολυσμένο. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι όλα αυτά τα στάσιμα ύδατα έχουν φερτά υλικά που έχουν παρασυρθεί όλες αυτές τις ημέρες από τις πλημμύρες, νεκρά ζώα, και είναι σημαντικό να μπορούμε να έχουμε τη δυνατότητα να απομονώνουμε τα ζωντανά κατοικίδια, ζώα εκτροφής, από τις περιοχές στις οποίες υπάρχουν νεκρά ζώα. Σε σχέση με αυτό οι πολίτες που εντοπίζουν νεκρά ζώα που έχουν παρασυρθεί από τις πλημμύρες στις διάφορες περιοχές είναι σημαντικό να ειδοποιούν την Περιφέρεια, τους δήμους, τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να γίνεται άμεσα η συλλογή των ζώων και να προχωρήσουμε στις διαδικασίες καύσης και ταφής».
Υπουργείο Υγείας
Οδηγίες προστασίας μετά από πλημμύρα
Οδηγίες για την κυκλοφορία των πολιτών σε πλημμυρισμένες περιοχές:
Μην εισέρχεστε, μην περπατάτε ή οδηγείτε σε πλημμυρισμένες περιοχές με τρεχούμενα ή λιμνάζοντα νερά αν δεν είναι απολύτως απαραίτητο.
Μην πλησιάζετε σε πλημμυρισμένες περιοχές που υπάρχουν στύλοι ηλεκτροδότησης ή ηλεκτρικά καλώδια που έχουν πέσει. Εάν χρειάζεται να εισέλθετε σε πλημμυρισμένες περιοχές φορέστε γαλότσες και χρησιμοποιήστε ένα μακρύ ραβδί για να ελέγξετε το βάθος του νερού, και να αποφύγετε αγωγούς λυμάτων και αποχετεύσεις που μπορεί να υπάρχουν κάτω από το νερό.
Οδηγίες για τον καθαρισμό του σπιτιού:
Φορέστε γαλότσες, αδιάβροχα γάντια, μακριά ρούχα και αδιάβροχο. Αν για την καθαριότητα χρησιμοποιήσετε λάστιχο ή νερό με πίεση, μπορεί να προκαλέσετε πιτσίλισμα οπότε συστήνεται να φοράτε μάσκα προσώπου και γυαλιά αν είναι εφικτό.
Συνιστάται απολύμανση των χώρων όπου είναι εφικτό με απολυμαντικό τύπου χλωρίνης η άλλο απολυμαντικό. Μετά το πέρας των εργασιών, πλύνετε τα ρούχα αυτά ξεχωριστά με ζεστό νερό και απορρυπαντικό και πλύνετε καλά τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι. Απομακρύνετε και πετάξτε από το σπίτι σας αντικείμενα τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με το νερό της πλημμύρας, σε περίπτωση που δεν μπορούν να πλυθούν ή να απολυμανθούν (π.χ. στρώματα, είδη οικοσκευής, κτλ.). Προσοχή σε κάθε διαδικασία να φοράτε γαλότσες, αδιάβροχα γάντια, μακριά ρούχα και αδιάβροχο.
Οδηγίες για την κατανάλωση νερού και τροφίμων:
Μην πίνετε νερό από το δίκτυο ύδρευσης και μην το χρησιμοποιείτε για να πλένετε πιάτα, να πλένετε τα χέρια σας, να βουρτσίζετε τα δόντια ή να πλένετε ή να προετοιμάζετε φαγητό, έως ότου ληφθούν όλα τα κατάλληλα μέτρα διασφάλισης της ποιότητας του. Να χρησιμοποιείτε εμφιαλωμένο νερό. Μην τρώτε κανένα προϊόν που καλλιεργείται σε έκταση ή κήπο που έχει πλημμυρίσει, εκτός εάν έχει μαγειρευτεί.
Πετάξτε τρόφιμα, σε κλειστές ή ανοιχτές συσκευασίες τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με τα νερά της πλημμύρας. Πετάξτε οποιοδήποτε φαγητό στο ψυγείο ή τον καταψύκτη σας εάν δεν έχει λειτουργήσει για μερικές ώρες. Τα νερά της πλημμύρας μπορεί να έχουν παρασύρει τρωκτικά και ερπετά από άλλες περιοχές τα οποία μπορεί να είναι επικίνδυνα. Τα ούρα των τρωκτικών μπορεί να επιμολύνουν το νερό με παθογόνους μικροοργανισμούς.
Επισημάνσεις για την ασφάλεια των πολιτών:
Οι μεγάλες υδατοσυλλογές μπορεί να αποτελέσουν εστία ανάπτυξης κουνουπιών τα οποία μπορεί με τη σειρά τους να προκαλέσουν όχληση και ενδεχομένως νοσήματα όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου. Σε περίπτωση που έχετε τραυματισμούς και ανοιχτές πληγές, αποφύγετε την έκθεσή τους σε νερό πλημμύρας γιατί υπάρχει κίνδυνος λοίμωξης. Μην χρησιμοποιείτε ηλεκτρικές συσκευές εάν μπορεί να έχουν βραχεί. Ενεργοποιήστε τες μόνο όταν έχουν ελεγχθεί από εξειδικευμένο ηλεκτρολόγο.Kρατήστε τα παιδιά σας ασφαλή ως εξής:
Μην τα αφήνετε να παίζουν σε περιοχές με πλημμύρες. Πλένετε τα χέρια των παιδιών συχνά και πάντα πριν από τα γεύματα. Πλένετε τα παιχνίδια που έχουν μολυνθεί από τα νερά της πλημμύρας με ζεστό νερό και απορρυπαντικό. Τα μαλακά παιχνίδια μπορούν να τοποθετηθούν σε ζεστό πλυντήριο (60ºC). Οι γονείς με βρέφη με διάρροια και έμετο θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή.
Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας εάν αρρωστήσετε μετά από κατά λάθος κατάποση μολυσμένου νερού ή λάσπης, ιδιαίτερα εάν αναπτύξετε διάρροια, πυρετό ή κοιλιακό άλγος εντός 2 εβδομάδων από την επαφή με πλημμυρικά νερά ή λύματα.
