Καθαρά τα κρέατα - ακατάλληλες οι συνθήκες διατήρησης των ψημένων

Το πόρισμα του ΕΦΕΤ για το κρεοπωλείο που έστειλε με γαστρεντερίτιδα στο νοσοκομείο 33 Λαρισαίους * Τι αναφέρει το Βιβλίο καταγραφής ασθενών του εφημερεύοντος ΓΝΛ και η έκθεση του ΕΟΔΥ

Την επιβολή διοικητικού προστίμου, την παραπομπή της υπόθεσης στην Εισαγγελία και τον ορισμό επανελέγχου, εισηγούνται οι Επιθεωρητές της Περιφερειακής Διεύθυνσης Θεσσαλίας του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) μετά την αυτοψία σε κρεοπωλείο και τις παρατηρήσεις που αποτελούν -όπως σημειώνεται και στο πόρισμα- «μη συμμορφώσεις από τις απαιτήσεις των διατάξεων της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας που ενέχουν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία».

Ο λόγος για κρεοπωλείο της Λάρισας (σ.σ. αναλαμβάνει και το ψήσιμο των κρεάτων) από το οποίο προμηθεύτηκαν ψημένα κρέατα δεκάδες συμπολίτες, 33 εκ των οποίων το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, 16 Απριλίου 2023, κατέληξαν στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας. Την παρέμβαση των Επιθεωρητών του ΕΦΕΤ προκάλεσαν τέσσερις καταγγελίες Λαρισαίων (σ.σ. 3 εκ των οποίων επώνυμες), σύμφωνα με τις οποίες ο πρώτος προμηθεύτηκε κοκορέτσι ψητό, ο δεύτερος προμηθεύτηκε ψημένο κατσίκι, ο τρίτος ψημένο αρνί και ο τέταρτος ψητό κατσίκι, κεμπάπ και κοκορέτσι, με αποτέλεσμα οι ίδιοι, αλλά και μέλη των οικογενειών τους, να καταλήξουν στα Επείγοντα του ΓΝΛ με συμπτώματα όπως έμετοι και διάρροια.
Από τον έλεγχο του ΕΦΕΤ, όπως σημειώνεται και στο πόρισμα, «δεν διαπιστώθηκαν αλλοιωμένα κρέατα και εντόσθια», «οι χώροι του κρεοπωλείου και του ψητοπωλείου ήταν καθαροί», «ο θερμοθάλαμος και οι ψησταριές ήταν σε καλή κατάσταση», ωστόσο το πρόβλημα φαίνεται να προκλήθηκε από τις συνθήκες διατήρησης των ψημένων κρεάτων με αφορμή και τις πολλές παραγγελίες.
«ΠΟΛΛΕΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ»
Στα ευρήματα του ελέγχου -σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε»- σημειώνεται μεταξύ άλλων πως «η επιχείρηση οφείλει να έχει εγκαταστήσει και να εφαρμόζει σύστημα αυτοελέγχου που στηρίζεται στις αρχές του HACCP για την πρόληψη των κινδύνων στα τρόφιμα σύμφωνα με τον ΚΑΝ. ΕΚ. 852/2004. Η μη εφαρμογή συστήματος αυτοελέγχου οδηγεί σε μη αναγνώριση των κινδύνων. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με δήλωση του υπεύθυνου της επιχείρησης κατά τον έλεγχο, η έψηση των κρεάτων και των παρασκευασμάτων έλαβε χώρα από το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου έως την Κυριακή του Πάσχα, για να προλάβουν να ετοιμάσουν τις παραγγελίες οι οποίες ήταν πολλές. Μετά την έψηση και αφού είχε μειωθεί η θερμοκρασία των ψημένων μετά την παραμονή τους εκτός ψησταριάς, τυλιγμένα σε λαδόκολλα τοποθετούνταν σε κουτιά από φελιζόλ κλειστά. Αυτά τα κουτιά τοποθετούνταν στους δύο ψυκτικούς θαλάμους της επιχείρησης.
Οι παραπάνω χειρισμοί ενέχουν μικροβιολογικούς κινδύνους για τα τρόφιμα και συγκεκριμένα:
Η ελεγχόμενη επιχείρηση δεν διαθέτει υποδομή για συντήρηση «εν ψυχρώ» ψημένων τροφίμων διότι οι δύο ψυκτικοί θάλαμοι που διαθέτει είναι θάλαμοι συντήρησης νωπών κρεάτων. Η τοποθέτηση ψημένων προϊόντων στους ίδιους θαλάμους ενέχει σοβαρό κίνδυνο να οδηγήσει σε επιμολύνσεις των ετοίμων για κατανάλωση τροφίμων. Η ελεγχόμενη επιχείρηση δεν διαθέτει υποδομή (χώρων ή θαλάμων) για παραμονή μεγάλων ποσοτήτων ψημένων κρεάτων ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία τους μετά την έψηση, διαδικασία που είναι απαραίτητη πριν την τοποθέτησή τους στο ψυγείο. Η μη ύπαρξη υποδομής ενέχει σοβαρούς κινδύνους επιμόλυνσης.
Η τοποθέτηση των ψημένων κρεάτων σε κουτιά από φελιζόλ δυσκολεύει την ψύξη του τροφίμου, ειδικότερα στην περίπτωση που αυτά στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο. Η διαδικασία αυτή (τοποθέτηση του ψημένου τροφίμου σε κουτί φελιζόλ και μετά τοποθέτηση στο ψυγείο), όπως αναφέρθηκε, καθυστερεί την ψύξη και το τρόφιμο παραμένει περισσότερο χρόνο στην επικίνδυνη θερμοκρασιακή ζώνη μεταξύ 5-60 βαθμών Κελσίου. Η παραμονή του τροφίμου στην επικίνδυνη θερμοκρασιακή ζώνη δίνει τη δυνατότητα σε σπορογόνα βακτήρια που δεν καταστρέφονται κατά την έψηση, αλλά και σε άλλα βακτήρια που βρέθηκαν στο τρόφιμο λόγω επιμόλυνσης μετά την έψηση να πολλαπλασιαστούν. Ο τρόπος αυτός λοιπόν που χρησιμοποιήθηκε για τη συντήρηση των ψημένων τροφίμων, ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τον πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών και παραγωγή τοξινών που μπορεί να οδηγήσουν σε τροφιμογενή νόσο».
Στο πόρισμα περιγράφονται τέλος και οι υπόλοιποι έλεγχοι (αρχεία, τιμολόγια αγοράς κ.λπ.), ενώ στα συμπεράσματα του πορίσματος γίνεται ειδική αναφορά στις συνθήκες συντήρησης ψημένων κρεάτων, με τον ΕΦΕΤ να σημειώνει πως «η επιχείρηση οφείλει να προβεί σε διορθωτικές κινήσεις» σύμφωνα και με τα σχετικά ευρήματα.
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΟΔΥ
Σημειώνεται πως ο ΕΦΕΤ ζήτησε και έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στην οποία σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι «το Τμήμα Τροφιμογενών και Υδατογενών Νοσημάτων της Διεύθυνσης Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για τα Λοιμώδη Νοσήματα του ΕΟΔΥ, ενημερώθηκε στις 19/04/2023 μέσω δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο, σχετικά με κρούσματα γαστρεντερίτιδας που επισκέφθηκαν το Γενικό Νοσοκομείο (Γ.Ν.) Λάρισας το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, 16/04/23.
Από τα συμπληρωμένα δελτία καταγραφής ασθενών που απέστειλε το Γ.Ν. Λάρισας στις 20/4/23, κατά την εφημερία της 16ης/4/23 καταγράφηκαν 34 κρούσματα με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας, εκ των οποίων το 1 διαπιστώθηκε ότι δεν σχετιζόταν με τη συρροή». Ο αριθμός των καταγεγραμμένων κρουσμάτων ανά ημερομηνία και εξάωρο έναρξης συμπτωμάτων παρουσιάζονται σε γράφημα ενώ «αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των κρουσμάτων, η διάμεση ηλικία τους είναι τα 46,5 έτη (ελάχιστη: 3 έτη -μέγιστη: 88 έτη), ενώ 16 (48,5%) είναι γυναίκες. Η πληροφορία για τον τόπο κατοικίας είναι ελλιπώς καταγεγραμμένη, ωστόσο σύμφωνα με τις προκαταρκτικές πληροφορίες, πρόκειται κυρίως για κατοίκους Λάρισας. Το κύριο σύμπτωμα των ασθενών είναι οι έμετοι (33- 100%) και ακολουθούν οι διάρροιες (22-66,7%), ενώ πυρετό δεν εκδήλωσε κανένα κρούσμα (0%). Σημειώνεται ότι δεν προσήλθαν κρούσματα στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας». Στην έκθεση του ΕΟΔΥ σημειώνεται επίσης πως «κατά την τηλεφωνική συνέντευξη βάσει δομημένου ερωτηματολογίου που πραγματοποιήθηκε μέχρι το μεσημέρι της 21ης Απριλίου 2023 με 7 από τα 33 κρούσματα διαπιστώθηκε ότι και οι 7 ασθενείς είχαν καταναλώσει στις 16/4/2023 μαγειρεμένο τρόφιμο το οποίο είχαν προμηθευτεί» από το συγκεκριμένο κρεοπωλείο. Σημειώνεται τέλος ότι «κατά την τηλεφωνική επικοινωνία με τους 2 εκ των 7 ασθενών διαπιστώθηκε ότι επιπλέον 5 άτομα (μέλη των οικογενειών τους ή φιλικά πρόσωπα που συμμετείχαν στο γεύμα με τα κρούσματα) εμφάνισαν συμπτώματα γαστρεντερίτιδας, αλλά λόγω την ήπιων συμπτωμάτων δεν επισκέφθηκαν το Γ.Ν. Λάρισας».
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ