Είναι ακριβώς η ίδια εικόνα και η φυγή από τα γήινα, που αισθάνεσαι όταν βρεθείς στο Άγιο Όρος, με τα μικρά μοναστήρια, τα κελιά, κ.λπ., εικόνα την οποία διατηρούμε βαθιά μέσα μας όσοι έχουμε επισκεφθεί το «μοναδικό στον κόσμο» Άγιο Όρος. Άλλωστε, αυτό το λευκό του ασβέστη, και την αρμονία μέσα στα δάση της πατρίδας μας, δεν ύμνησαν με διηγήματα και ποιήματα οι Ογκόλιθοι των ποιητών και διηγηματογράφων της πατρίδας μας, τους οποίους η σύγχρονη ισοπέδωση των πάντων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, φρόντισε να αποκόψει από τα παιδικά χρόνια των παιδιών και εγγονών μας, περιορίζοντας στο ελάχιστο τη μελέτη τους στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, στα κατεξοχήν παραγωγικά χρόνια διαμόρφωσης του χαρακτήρα των παιδιών μας.
Τόσο στο Δημοτικό όσο και στο Γυμνάσιο οι ογκόλιθοι της Λογοτεχνίας μας (Παλαμάς, Δροσίνης, Παπαδιαμάντης, Καραγάτσης, Καρκαβίτσας, Ελύτης, Ρίτσος κ.λπ.) θα έπρεπε να έχουν τον πρώτο λόγο στον ευαίσθητο χαρακτήρα των μικρών παιδιών. Οι δάσκαλοι των δικών μας παιδικών χρόνων δεν διέθεταν ούτε «Ντοκτορά», ούτε πολλά άλλα της εποχής μας, όμως διέθεταν μια βαθιά γνώση της Ελληνικής πραγματικότητας και μια, επίσης, βαθιά γνώση στη μελέτη των όσων έγραψαν και μας άφησαν όλοι οι ογκόλιθοι της ελληνικής Λογοτεχνίας. Μας δίδαξαν και μάθαμε πολύ καλά τι σημαίνει Ελλάδα, με όλες τις φυσικές ομορφιές της, και τι σημαίνει Ορθοδοξία, την οποία ζήσαμε στην πράξη με τους συχνούς εκκλησιασμούς, ολοκλήρου του σχολείου, ιδίως εμείς στα χωριά μας.
Αλλά ας επανέλθουμε στον Παππού «Άι-Λια». Η ευλάβεια των Ραψανιωτών δημιούργησε παραδόσεις και διηγήσεις που οι αείμνηστες γιαγιάδες μας, αγράμματες μεν, αλλά με βαθιά βιωματική γνώση της ελληνικής πραγματικότητος και των θρησκευτικών μας παραδόσεων, μετέφεραν σε εμάς στην παιδική μας ηλικία. Η γιαγιά μου έλεγε επί λέξει «παιδί μ’ η Άι-Λιας πολλές φορές τη νύχτα βγαίνει με ένα γκαζούλι (φαναράκι) και γυρνάει μέσα στο δάσος...». Πού το ξέρεις γιαγιά; «Μα αφού εγώ τον είδα με τα μάτια μ’ όταν ήμαν μικρή...». Ωραίες διηγήσεις, ωραίες παραδόσεις, που η λαϊκή σοφία δημιούργησε και σφυρηλάτησε τις ψυχές των παιδιών της παιδικής μας ηλικίας.
Για τον ξένο επισκέπτη της Ραψάνης, που θα ήθελε να δει και να περιηγηθεί, έστω και για λίγο το δάσος, ο Προφήτης Ηλίας στην κορυφή προσφέρει ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο θέαμα, εκτός από την απέριττη και μοναδική εικόνα που σου δίνει από κοντά το εκκλησάκι αυτό, αν το επισκεφθείς μέσα αισθάνεσαι το ίδιο δέος με τις παλιές του εικόνες, τον μικρό του χώρο, τα ψαλτήρια και τον απλό και εξίσου απέριττο τέμπλο του, που, όμως, όλα αυτά δένουν αφάνταστα με το όλο τοπίο του πρασίνου και της ασβέστης.
Ο επισκέπτης, όταν καθίσει στα φιλόξενα παγκάκια έξω από το εξωκλήσι, αντικρύζει προς τη δυτική πλευρά ένα μεγάλο μέρος της κοιλάδας των Τεμπών, με τα μικρά ή μεγάλα «Φιόρδ» που δημιουργεί ο Πηνειός ποταμός. Απέναντι αντικρύζει σαν σε φωτογραφία την κωμόπολη των Αμπελακίων με τη μεγάλη και γνωστή παράδοση και κάτω, παράλληλα με τον Πηνειό, αντικρύζει το νέο απόκτημα της περιοχής μας, τον εθνικό δρόμο Αθηνών – Θεσσαλονίκης με τις στοές (Γαλαρίες) και όλα τα σύγχρονα επιτεύγματα που ο άνθρωπος δημιούργησε στον τομέα αυτόν.
Ο ίδιος επισκέπτης από τον Άι-Λια θα αντικρύσει, ακριβώς απέναντι, σαν σε φωτογραφία παλαιού «καρτ-ποστάλ» ολόκληρη τη μεγαλοπρέπεια της Ραψάνης, με τα αμφιθεατρικά κτισμένα σπίτια της, το πράσινο, τις μεγάλες εκκλησίες «Της Παναγίας» και «Αγίου Αθανασίου «και τη μεγάλη «πλατεία» της, που νομίζω ότι όμοιά της, σε μέγεθος, κατασκευή και ομορφιά, δεν υπάρχει σε όλη την περιοχή μας. Ο ίδιος ο επισκέπτης, αν στρέψει το βλέμμα του στην ανατολική πλευρά, θα αντικρύσει σε κοντινή απόσταση τα καταπράσινα «αμπέλια», που ο μόχθος και ο ιδρώτας των παλαιών Ραψανιωτών δημιούργησε και οι νέοι συνεχίζουν επάξια και επαυξάνουν σήμερα και στο βάθος θα αντικρύσει τον κάμπο της «νυχτερέμης» (που έγραψε κι ύμνησε ο Καρκαβίτσας στα διηγήματά του, αναφέροντας ιδιαίτερα και τη Ραψάνη, ως το κεφαλοχώρι της περιοχής) και πέραν του κάμπου, το χιλιοτραγουδισμένο «Αιγαίο», που καθημερινά στέλνει το ζήδωρο αεράκι του στη Ραψάνη δροσίζοντας όλη την περιοχή.
Καλό είναι να γνωρίζουν, όσοι δεν το ξέρουν και δεν έχουν επισκεφθεί τη Ραψάνη, ότι τον κάμπο αυτόν της «νυχτερέμης» και της γύρω περιοχής, και τη θάλασσα του Αιγαίου στο βάθος, ύμνησε με τα διηγήματά του και ο Καραγάτσης (ψευδώνυμο), κατά κόσμον Δημήτριος Ροδόπουλος.
Όπως είναι γνωστό, η οικογένεια Ροδόπουλου τα προπολεμικά χρόνια παραθέριζε κάθε καλοκαίρι στη Ραψάνη. Ο Καραγάτσης, γνωστός για τα ανεπανάληπτα διηγήματά του, διαθέτοντας αυτό το πλούσιο ταλέντο που του χάρισε ο Θεός, έγραψε πολλά από τα διηγήματά του, καθήμενος στο προαύλιο του Αγίου Αθανασίου, κάτω από ένα αιωνόβιο δέντρο, «το καραγάτσι» (το οποίο, δυστυχώς, σήμερα ο χρόνος εξαφάνισε), κι έτσι ο ίδιος πήρε το ψευδώνυμο Καραγάτσης και με αυτό το ψευδώνυμο καθιερώθηκε στην ελληνική λογοτεχνία.
Για την πληρότητα του λόγου, όπως λέμε εμείς οι νομικοί, θα πρέπει να διευκρινίσω στον αναγνώστη ότι ο Προφήτης Ηλίας που διαπραγματεύεται το παρόν σημείωμά μου είναι ο Προφήτης Ηλίας που βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ραψάνης, ενώ υπάρχει και ο Προφήτης Ηλίας που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ραψάνης, σε μια ιδανική θέση, σε ύψωμα με απεριόριστη θέα στον κάμπο της Λάρισας από το ένα μέρος και στις κατάφυτες πλαγιές του Κάτω Ολύμπου από το άλλο μέρος, εκεί υπάρχουν και τα κατάλοιπα των συνόρων για την περίοδο που η ελεύθερη Ελλάδα επί Τουρκοκρατίας έφθανε μέχρι τη Θεσσαλία.
Η λαϊκή σοφία των Ραψανιωτών προγόνων μας καθιέρωσε στην ντοπιολαλιά τα ονόματά των δύο αυτών εκκλησιών «Άι-Λιας ο απαλ’νος» και «Άι-Λιας ο ακατ’νός». Δεν γνωρίζω αν ο αείμνηστος φίλος και συνάδελφός μου Νίκος Νικούλης περιέλαβε στο βιβλίο του (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών) τις ντοπιολαλιές «Απαλ’νός» και «Ακατ’νος»!!
Κλείνοντας το σημείωμά μου αυτό, δεν μπορώ να μην αναφέρω το ποίημα -τραγούδι «ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ», που από τα παιδικά μου χρόνια μέχρι σήμερα με συγκινεί ιδιαίτερα, και το οποίο με τόση ευαισθησία τραγούδησε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης:
Εις το βουνό ψηλά εκεί
είναι εκκλησιά ερημική.
Το σήμαντρό της δε χτυπά, δεν
έχει ψάλτη ουδέ παππά...».
Στον τίτλο του σημειώματός μου αυτού αναφέρεται και το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων. Όμως, σεβόμενος το βήμα που με τόση προθυμία μάς παρέχει η αγαπημένη μας εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», θα επανέλθω σε άλλο σημείωμά μου για τους Αγίους Θεοδώρους, ένα μοναστήρι με μεγάλη παράδοση, ιστορικές αγιογραφίες και κατασκευή από την εποχή των Παλαιολόγων, στοιχεία τα οποία αναδεικνύονται σήμερα, με τις αναστηλωτικές και λοιπές εργασίες στις αγιογραφίες, χάρη στο μεγάλο ενδιαφέρον του σεβασμιότατου Μητροπολίτου μας κ.κ. Ιερώνυμου, του περιφερειάρχου κ. Αγοραστού, του δημάρχου Τεμπών, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Λαρίσης, του προέδρου της Κοινότητας Ραψάνης κ. Τάκη Ζήλου και των δύο προοδευτικών Συλλόγων μας, του Συλλόγου Γυναικών Ραψάνης και του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης.
Για μία ακόμα φορά ευχαριστώ θερμά την αγαπημένη μας εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», τους αρχισυντάκτες και όλο το συντακτικό προσωπικό, που πάντα με μεγάλη προθυμία μάς παρέχουν βήμα για να εκθέτουμε τις σκέψεις μας.
Από τον Αντώνη Γ. Δρογκούλα,
δικηγόρο
