Της Μαρίνας Αποστολοπούλου
«Μεγάλο στοίχημα» για την Περιφέρεια Θεσσαλίας αλλά και για τη χώρα γενικότερα αποτελεί η «περίφημη » πλέον, ολοκλήρωση της διαδικασίας επανασύστασης της λίμνης της Κάρλας. Η οποία, αφού πέρασε από σαράντα κύματα από τον Δεκέμβριο το 2000 οπότε και εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ για την επανασύστασή της, τα τελευταία δυο χρόνια σχεδόν έχει «βαλτώσει» ή και «λιμνάσει» και τα υπό εξέλιξη σε αυτή έργα σταμάτησαν.
Στο μεταξύ ο καιρός περνάει, η τελική προθεσμία για την ολοκλήρωση του έργου όλο και πλησιάζει, καθώς η χρηματοδότησή του κατά το μέγιστο μέρος του είναι από κοινοτικά κονδύλια και ο Δεκέμβριος του 2015, οπότε και ολοκληρώνεται η διανυόμενη προγραμματική περίοδος δεν φαντάζει και τόσο μακρινός.
Από την επανασύσταση λοιπόν που ήταν το αρχικό ζητούμενο τα πράγματα πέρασαν στο στάδιο της «επανεκκίνησης» των έργων, που αποτελεί το νέο ζητούμενο, ώστε να ολοκληρωθούν μέσα στον προαναφερόμενο χρονικό ορίζοντα.
Ποια είναι τα βασικά «προβλήματα» της όποιας καθυστέρησης μπορεί να προκύψει και από τούδε και στο εξής; Η απρόσκοπτη χρηματοδότηση που αποτελεί προϋπόθεση για την εξέλιξη των έργων εντός προθεσμιών και φυσικά συνδέεται άρρηκτα με την ελληνική γραφειοκρατία και η... Αρχαιολογία! Η οποία έχει τους δικούς της αργούς ρυθμούς που όμως δεν συμβαδίζουν με τους πραγματικούς ρυθμούς και τις χρονικές απαιτήσεις που τίθενται για την ολοκλήρωση ενός έργου για το οποίο έχουν ήδη διατεθεί περί τα 180 εκ. σε σύνολο 250 εκ. ευρώ που ανέρχεται το όλο εγχείρημα.
Μέσα σε αυτό το «λιμνάζον» περιβάλλον, ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός, ζήτησε μετ’ επιτάσεως η αρμοδιότητα της Κάρλας να περάσει στην αρμοδιότητα της αιρετής Περιφέρειας Θεσσαλίας καθώς, διέβλεπε ότι αυτός θα ήταν και ο μόνος τρόπος να «ξεκολλήσει» το έργο και να υπάρξει αποτελεσματική υπέρβαση των γραφειοκρατικών εμποδίων και κυρίως των εμποδίων που ανέκυπταν διαρκώς από την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων που έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα και πιο δυσκίνητα.
Εν τέλει η επιδίωξη έγινε πραγματικότητα και η Κάρλα από τις 12 Μαΐου του 2014 ανήκει πλέον στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Βέβαια στην περίπτωση της Κάρλας και των πολλαπλών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν θα μπορούσε να πει κανείς ότι ισχύει το «πρόσεχε τι εύχεσαι». Καθώς, όπως έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει και ο Κώστας Αγοραστός, πρόκειται για μία «ωρολογιακή βόμβα». Ένα δύσκολο εγχείρημα, όπως λέει στην «Ε», καθώς πρόκειται για ένα έργο που έχει τελματώσει και προκειμένου να προχωρήσει αποτελεσματικά, χρειάζεται εκτός των άλλων και τη συνεργασία τόσο των Δήμων που «εμπλέκονται» στην υπόθεση όσο και των κατοίκων της περιοχής.
Το έργο είναι μείζονος σημασίας οικολογικής, περιβαλλοντικής, αναπτυξιακής και βεβαίως τουριστικής και οικονομικής για τη χώρα και επιπλέον, λόγω των καθυστερήσεων που σημειώθηκαν στην πραγματοποίησή του, πλέον έχει αναχθεί και σε «στοίχημα» προκειμένου η χώρα να μην χάσει 250 εκ. ευρώ από τα κοινοτικά ταμεία από όπου και η χρηματοδότηση.
Ως εκ τούτου οι εξελίξεις πέριξ της Κάρλας, βρίσκονται και στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία έχει κάθε λόγο να διατηρεί ειδικό ενδιαφέρον για την Κάρλα.
ΤΑΧΥΤΑΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Εμείς, επισημαίνει ο Κώστας Αγοραστός από τον Μάιο οπότε και περιήλθε στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας το έργο, προχωρήσαμε με ταχύτατους ρυθμούς σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου να «ξεκολλήσει» το έργο.
Είχαμε συνεργασία τόσο με τις αρμόδιες υπηρεσίες, όσο και συσκέψεις στα συναρμόδια υπουργεία-μεταξύ των οποίων και το Υπουργείο Πολιτισμού-προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.
Ξέρουμε, παρατηρεί, ότι αναλάβαμε μία «ωρολογιακή βόμβα» αλλά δεν υπήρχε άλλη λύση, προκειμένου να προχωρήσει. Προσπαθούμε να επιλύσουμε το ζήτημα επ’ ωφελεία των τοπικών κοινωνιών αλλά και του εθνικού συμφέροντος.
Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουμε είναι «διαχείριση κινδύνου», υπογραμμίζει. Όσο για το «αν» θα τηρηθεί η «προθεσμία», δηλαδή η ολοκλήρωση του έργου μέχρι το τέλος του 2015, όπως τονίζει ο κ. Αγοραστός αυτό εξαρτάται από τη γρήγορη εκταμίευση των χρημάτων.
ΤΑ ΔΥΟ ΕΜΠΟΔΙΑ
Δύο είναι τα βασικά εμπόδια για την επανεκκίνηση και ολοκλήρωση του έργου. Το θέμα της απρόσκοπτης χρηματοδότησης που αναφέρεται παραπάνω στο οποίο ως είναι φυσικό εμπλέκεται η ελληνική γραφειοκρατία και η... Αρχαιολογία. Η ανεύρεση διαφόρων αρχαιοτήτων ναι μεν έχει την ιστορικά και πολιτιστικά θετική της πλευρά αλλά οι διαδικασίες κινούνται τόσο αργά που εν τέλει «μπλοκάρουν» όλο το έργο. Μάλιστα το ζήτημα έθεσε με αρκετή... ένταση ο Κώστας Αγοραστός και στον Ευρωπαίο Επίτροπο Περιφερειακής Ανάπτυξης Γιοχάνες Χαν παρατηρώντας: «Δεν θα αφήσουμε γραφειοκρατία και υπηρεσίες, όπως η Αρχαιολογία, να καθυστερούν ένα τόσο σημαντικό έργο και για τον λόγο αυτό ετοιμάζουμε δυναμική παρέμβαση».
Έχουμε καθυστερήσει παρά πολύ, επισήμανε και στην «Ε» ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας. Έχουμε δυο εργολαβίες αρχαιολογικής υφής οι οποίες έχουν καθυστερήσει πάρα πολύ. Πρέπει οπωσδήποτε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί.
ΟΙ ΕΡΓΟΛΑΒΙΕΣ
Πού βρίσκονται όμως σήμερα τα πράγματα μετά την ανάληψη της αρμοδιότητας της Κάρλας από την Περιφέρεια Θεσσαλίας; Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί στο διάστημα των δυο τελευταίων μηνών ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός, προκειμένου να υπερκεραστούν τα εμπόδια; Ποιος είναι ο οδικός χάρτης ενεργειών που έχει διαμορφωθεί σχετικά με την επανέναρξη των εργολαβιών; Να σημειώσουμε δε ότι στην όλη υπόθεση εμπλέκονται τα υπουργεία ΥΠΟΜΕΔΙ (πρώην υποδομών), το ΥΠΕΚΑ, το Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία καλούνται να επιλύσουν εκκρεμότητες προκειμένου να επανεκκινήσει η ανασύσταση της λίμνης και βεβαίως το υπουργείο Πολιτισμού σε ό,τι αφορά το κομμάτι των αρχαιοτήτων.
Καταρχήν πέραν των συσκέψεων με υπουργεία και υπηρεσίες ο περιφερειάρχης είχε συναντήσεις με όλους τους εργολάβους που εμπλέκονται στην υπόθεση.
Οπότε η κατάσταση έχει διαμορφωθεί ως ακολούθως:
* Η εργολαβία που αφορά στην κατασκευή έργων μεταφοράς και διανομής νερού λίμνης Κάρλας (α’ φάση) είχε προχωρήσει σε ένα ποσοστό 10% και βρισκόταν υπό διάλυση λόγω παρέλευσης της προθεσμίας.
Μετά από ενέργειες της Περιφέρειας ματαιώθηκε η διάλυση της εν λόγω εργολαβίας, επήλθε σχετική συμφωνία με την κατασκευάστρια εταιρία, εγκρίθηκαν από την Περιφέρεια οι μελέτες εφαρμογής του έργου και αναμένονται τα χρήματα προκειμένου να πληρώσει η Περιφέρεια και να επανεκκινήσει η εργολαβία.
Τώρα, προκειμένου να συμβεί αυτό, χρειάζεται έγκριση χρηματοδότησης ποσού του 1.500.000 ευρώ περίπου, για την πληρωμή των θετικών ζημιών προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες του έργου από το ΥΠΟΜΕΔΙ. Ενώ όμως ο περιφερειάρχης είχε τη διαβεβαίωση του Υπουργείου, ότι τα χρήματα αυτά είναι εξασφαλισμένα, χθες σε επίσκεψή του στο Υπ. Υποδομών για το θέμα αυτό, διαπίστωσε ότι ακόμη το ζήτημα εκκρεμεί.
Επίσης για να πληρωθούν οι απαλλοτριώσεις πρέπει να γίνει τροποποίηση της σχετικής ΣΑΕ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προκειμένου να καλυφθεί η δαπάνη των 481.000 ευρώ που απαιτούνται (μέχρι στιγμής υπάρχουν 300 χιλιάδες).
Και τέλος απαιτείται η σύνταξη και έγκριση μνημονίου με την ΙΓ’ ΕΚΠΑ Βόλου προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες σε κάποια τμήματα του έργου όπου υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα, θέμα που είναι αρμοδιότητας του υπουργείου Πολιτισμού.
* Η εργολαβία που αφορά στην κατασκευή των έργων ενίσχυσης ύδρευσης της μείζονος περιοχής Βόλου (α’ φάση).
Είχε προχωρήσει κατά 65% και επίσης βρισκόταν υπό διάλυση λόγω παρέλευσης της προθεσμίας.
Και σε αυτή την εργολαβία μετά από ενέργειες της Περιφέρειας ματαιώθηκε η διάλυση και σε αυτή αναμένονται επίσης τα χρήματα προκειμένου να ξεκινήσουν εκ νέου τα έργα.
Εδώ απαιτείται: έγκριση δαπάνης χρηματοδότησης για την πληρωμή των θετικών ζημιών από το ΥΠΟΜΕΔΙ και τροποποίηση του τεχνικού δελτίου πράξης του έργου καθώς και παράταση προθεσμίας από το ΕΠΠΕΡΑΑ (ΥΠΕΚΑ).
* Κατασκευή έργων ανάδειξης περιβάλλοντος λίμνης Κάρλας
Το έργο βρίσκεται στο στάδιο της διοικητικής παραλαβής (απαιτείται τροποποίηση του τεχνικού δελτίου πράξης του έργου από το ΕΠΠΕΡΑΑ (ΥΠΕΚΑ).
* Κατασκευή υπολειπόμενων εργασιών έργου επαναδημιουργίας λίμνης Κάρλας (α’ φάση)
Το έργο είχε προχωρήσει σε ποσοστό 38% και βρίσκεται σε φάση εκτέλεσης αλλά με αργούς ρυθμούς.
Οι ενέργειες που το αφορούν έχουν να κάνουν με την τροποποίηση του τεχνικού δελτίου πράξης από το ΕΠΠΕΡΑΑ (ΥΠΕΚΑ), προκειμένου να χρηματοδοτηθεί (από το ΥΠΕΚΑ), η αποζημίωση για την απαλλοτρίωση γεωργικών εκτάσεων. Στο ζήτημα αυτό η Περιφέρεια περιμένει να πάρει τα λεφτά προκειμένου να πληρωθούν οι απαλλοτριώσεις.
Να συνταχθεί μνημόνιο με την ΙΓ’ΕΚΠΑ για συνέχιση των εργασιών μεταφοράς των αρχαιολογικών ευρημάτων (ΥΠΠΟ) και να γίνει παραχώρηση των δεσμευμένων εκτάσεων λόγω αρχαιολογικών ερευνών οι οποίες περατώθηκαν τον Αύγουστο του 2013, σύμφωνα με το μνημόνιο (ΥΠΠΟ).
* Κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων και έργων ορεινής υδρονομίας στη λεκάνη λίμνης Κάρλας.
Προβλέπεται να ξεκινήσουν οι εργασίες άμεσα καθώς η Περιφέρεια έχει έρθει σε συμφωνία με τον εργολάβο.
Όπως επισημαίνεται πάντως για να γίνουν οι πληρωμές στις εργολαβίες που αφορούν στην κατασκευή των έργων ενίσχυσης της ύδρευσης της μείζονος περιοχής Βόλου (α’ φάση), των έργων ανάδειξης περιβάλλοντος λίμνης Κάρλας, των υπολειπομένων εργασιών επαναδημιουργίας της λίμνης (α’ φάση) και των συμπληρωματικών έργων και έργων ορεινής υδρονομίας στη λεκάνη της λίμνης, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι τροποποιήσεις των τεχνικών δελτίων πράξης των έργων λόγω αλλαγής του δικαιούχου (ΥΠΕΚΑ), οι οποίες βρίσκονται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τη σύμφωνη γνώμη λόγω χαρακτηρισμού του έργου της Κάρλας ως «μεγάλο έργο». Η σχετική υπουργική απόφαση έχει ήδη υπογραφεί.
Εξάλλου, επειδή όλα τα παραπάνω έργα χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και η ολοκλήρωσή τους έχει τελική προθεσμία τον Δεκέμβριο του 2015 θα πρέπει η χρηματοδότησή τους να είναι συνεχής προκειμένου να μην δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στην εκτέλεση των εργασιών τους.
* Σχετικά με την εργολαβία «σκούπα» που αφορά υπόλοιπα εργασιών, όπως ανέφερε ο κ. Αγοραστός, η Περιφέρεια «τρέχει» τις μελέτες προκειμένου να γίνει η δημοπράτηση.
Υπάρχουν επίσης και δύο εργολαβίες οι οποίες είναι και οι μόνες που δεν χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και βρίσκονται υπό εξέλιξη:
* Συντήρηση-αποκατάσταση και λειτουργία των αντλιοστασίων Πηνειού, κόμβου Πέτρα και Καναλίων της λίμνης Κάρλας» και
* Αποκατάσταση βλαβών και συντήρηση του αντλιοστασίου κόμβου Πέτρας και λίμνης Κάρλας.
Η συνολική χρηματοδότηση ανέρχεται στο 1.780.000 ευρώ (ΥΠΟΜΕΔΙ).
