σε όσα άγνωστα για τους πολλούς διαδραματίστηκαν την περίοδο αυτή, πολεμικές νίκες και ήττες, κοινωνικές ανατροπές, και στους δύο γύρους ενός μοιραίου εμφυλίου πολέμου αναφέρθηκε η γνωστή Λαρισαία ιστορικός και συγγραφέας, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαρία Ευθυμίου, στο πλαίσιο του Κύκλου Μάθησης του «Πανεπιστημίου των Πολιτών», που εντάσσονται στις δράσεις για την προώθηση της φιλοσοφίας της διά βίου μάθησης στο πλαίσιο του προγράμματος «Λάρισα – Πόλη που Μαθαίνει».
Για το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού για να μάθει όχι μόνο την ιστορία του τόπου του, αλλά και την παγκόσμια, όπως επίσης και για τους …μύθους της Ελληνικής Επανάστασης, μίλησε στην «Ε» –στο περιθώριο της συνάντησης με τους πολίτες- η κ. Ευθυμίου.
ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Αναφερόμενη στους μύθους της Ελληνικής Επανάστασης, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών στάθηκε στα παρακάτω σημεία:
*Επέτειος 25ης Μαρτίου του 1821: Εκείνη τη μέρα δεν έγινε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός. Δηλαδή ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν σήκωσε κάποιο λάβαρο με το οποίο και ξεκίνησε η Επανάσταση. Αυτή ξεκίνησε ήδη από τις 14 Μαρτίου στα Καλάβρυτα (με τη δολοφονία Οθωμανών φοροεισπρακτόρων) και, λίγο αργότερα, στην Πάτρα και την Καλαμάτα. Μέχρι τις 30 Μαρτίου είχε ξεσπάσει στα περισσότερα σημεία. Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε από τον Βασιλιά Όθωνα το 1838 ώστε να συμπίπτει με το θρησκευτικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Κρυφά σχολεία: Δεν υπήρξε κρυφό σχολειό μέχρι και τη δεκαετία του 1820. Το θέμα αυτό επιστημονικά έχει λήξει, καθώς δεν έχουν βρεθεί τεκμήρια που να οδηγούν σε τέτοιο συμπέρασμα. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξαν υψηλού επιπέδου ελληνικά σχολεία που λειτουργούσαν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν ασχολήθηκε με τα θέματα της γλώσσας παρά μόνο με τα της θρησκείας, αφού είχε μια θεοκρατική διοίκηση και διοικούσε με βάση το Ισλάμ. Ούτε ενίσχυε, ούτε έκλεινε σχολεία των «απίστων».
Οι ελεύθεροι των βουνών: Οι Έλληνες απολάμβαναν και ορισμένες ελευθερίες. Στα ψηλά βουνά οι Χριστιανοί ήταν ημι-ανεξάρτητοι. Δηλαδή πλήρωναν ένα φόρο μια φορά τον χρόνο και τίποτε άλλο. Το ίδιο συνέβαινε και στα μικρά νησιά. Οι Έλληνες που κατοικούσαν δίπλα σε μουσουλμάνους έπρεπε απλά να προσέχουν τη συμπεριφορά τους. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία λειτούργησε όπως, γενικά, λειτούργησαν οι Αυτοκρατορίες. Αν δεν την ενοχλούσες, σε άφηνε ήσυχο. Αν, όμως, υποψιαζόταν ότι την αμφισβητούσες, ήταν αμείλικτη.
Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ
Μεγάλο μέρος της ομιλίας της η κ. Ευθυμίου το αφιέρωσε στους δύο γύρους του εμφυλίου πολέμου το 1824 και 1825, στους οποίους συμμετείχαν οι μεγάλες προσωπικότητες της Επανάστασης, χωρισμένες σε ομάδες διεκδίκησης της εξουσίας, με πρωταγωνιστή τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος και φυλακίστηκε στην Ύδρα. Τον Οκτώβριο του 1827 οι στόλοι της Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας παρενέβησαν με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, διαφορετικά η Επανάσταση κινδύνευε σοβαρά καθώς, λόγω του εμφυλίου πολέμου, είχε ηττηθεί σε όλα τα μέτωπα από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ Πασά που κατέφθασε από την Αίγυπτο στις αρχές του 1825.
Η ΔΙΔΑΧΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ερωτηθείσα από την «Ε» αν τα Ελληνόπουλα μαθαίνουν σωστά Ιστορία, η κ. Ευθυμίου απάντησε: «Η δουλειά του σχολείου δεν είναι να μάθει στα παιδιά Ιστορία. Έτσι κι αλλιώς η εθνική ιστορία όπως διδάσκεται παντού, σε όλους τους λαούς, είναι στρογγυλεμένη. Δεν πρέπει να περιμένουμε τα πάντα στα σχολικά εγχειρίδια, τα οποία δεν μπορούν να καλύψουν πλήρως τα ιστορικά ζητήματα. Σαν λαός θεωρώ ότι δείχνουμε ενδιαφέρον για την ιστορία, όταν την ακούμε. Το θέμα είναι να επεξεργαστούμε τα μηνύματά της και να μην την παρακολουθούμε να περνά ως παθητικοί δέκτες».
* Αρκετοί Λαρισαίοι παρακολούθησαν χθες την πρώτη μέρα του κύκλου μάθησης με τίτλο «Ελληνική Επανάσταση: ένα δύσκολο εγχείρημα μιας περίπλοκης κοινωνίας», που διοργανώνει το «Πανεπιστήμιο των Πολιτών» του Δήμου Λαρισαίων με εισηγήτρια την κ. Μαρία Ευθυμίου. Την κ. Ευθυμίου παρουσίασε στο κοινό ο αντιδήμαρχος κ. Δημ. Δεληγιάννης.
Οι συναντήσεις με το κοινό συνεχίζονται σήμερα Σάββατο τις απογευματινές ώρες: 17:00 – 21:00 καθώς και αύριο Κυριακή 31 Μαρτίου, πρωινή ώρα 9:30 – 13:00 στο Επιμελητήριο Λάρισας, Παπακυριαζή 44.
*Η Μαρία Ευθυμίου είναι καθηγήτρια, μέλος του ΔΕΠ του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο διδάσκει Ελληνική Ιστορία της περιόδου της Τουρκοκρατίας, καθώς και Παγκόσμια Ιστορία. Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1955. Έχει διδαχθεί επτά ξένες γλώσσες. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε Επιτροπές Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει παρουσιάσει επιστημονικές ανακοινώσεις σε πολυάριθμα Διεθνή Συνέδρια Ιστορίας. Έχει μετάσχει σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκπαιδευτικές δράσεις σε επίπεδο Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Δίδαξε στο ευρύ κοινό -δωρεάν, σχεδόν καθημερινά, σε εσπερινή βάση- σε ολόκληρη την Ελλάδα. Είναι μητέρα δύο γιων, του Γιωργή και του Ρήγα Χατζηλάκου και αδελφή του πρώην υπουργού Πέτρου Ευθυμίου.
Του Γιώργου Ρούστα
