Αλλά ειδήσεις, με αντίκτυπο στη λαρισινή και τις κοινωνίες του κόσμου, θετικές και αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον του πλανήτη μας.
Ειδήσεις καλές αλλά και από εκείνες που νιώθεις ένα σφίξιμο όταν τις διαβάζεις.
Γεγονότα που έτυχαν δημοσιότητας λόγω της σπανιότητάς τους, ή των συνεπειών τους. Που αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων, που επηρεάζουν, έμμεσα ή άμεσα, πολύ περισσότερους απ΄ όσο αρχικά νομίζουμε. Που μας αφορούν, που μας κάνουν να νοιαστούμε, να προβληματιστούμε, να κινητοποιηθούμε, αν χρειαστεί.
Αυτά που φιλοξενούμε και αναδεικνύουμε κάθε μέρα…
ΛΑΡΙΣΑ
Πόλη του Πολιτισμού …και του καφέ
Δε θα μπορούσε παρά αυτή να είναι μια από τις καλύτερες ειδήσεις τη χρονιά που πέρασε. Η παράδοση των σηράγγων των Τεμπών στις αρχές του περασμένου Απρίλη, ολοκλήρωσε ένα μνημειώδες, για τα ελληνικά δεδομένα έργο. Λέμε ελληνικά, γιατί μπορεί εμείς να εκστασιαζόμαστε με την κατασκευή μιας σήραγγας μήκους 6 χιλιομέτρων, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οδικές και σιδηροδρομικές σήραγγες απλά είναι ατελείωτες…
Εδώ όμως, η ολοκλήρωση της εθνικής οδού Αθηνών- Θεσσαλονίκης, απαίτησε τουλάχιστον επτά δεκαετίες, χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και πακτωλό χρημάτων. Η δε «παράκαμψη» των Τεμπών, είναι ένα θέμα που ανάγεται στους ιστορικούς χρόνους, με δεδομένο ότι απασχόλησε τον Πέρση βασιλέα Ξέρξη, στην εκστρατεία του στην Ελλάδα.
«Τα έργα αυτά ανήκουν σε έναν και μοναδικό ιδιοκτήτη, στον ελληνικό λαό», ήταν η φράση που εκστόμισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στα εγκαίνια και την οποία πρέπει να θυμόμαστε.
Όπως κάθε ελληνικό έργο όμως έχει και τα προβληματάκια του. Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς -και δυστυχώς ακόμη δεν μας το έχουν εξηγήσει επαρκώς- το γεγονός ότι συχνά-πυκνά οι σήραγγες κλείνουν για κάποιες ώρες. Για «έργα αναβάθμισης του φωτισμού», λένε οι αρμόδιοι, χωρίς να μας διαφωτίζουν έτι περισσότερο.
Η αρχική επένδυση για το έργο ανήλθε σε ποσό 1.3 δισεκατομμυρίων ευρώ, η χρηματοδότηση της οποίας προήλθε από ίδια κεφάλαια 121 εκατ.), δανεισμό (583 εκατ.), κρατική ενίσχυση (296 εκατ.) και εκμετάλλευση (έσοδα από διόδια 300 εκατ.).
Οι σήραγγες των Τεμπών άνοιξαν στις 10:03 το πρωί της 7ης Απριλίου, με ένα λευκού χρώματος αγροτικό όχημα να είναι το πρώτο που χρησιμοποίησε τον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο.
Με βάση το επιβαλλόμενο όριο ταχύτητας ένα ΙΧ μπορεί να διασχίσει τις δύο πρώτες σήραγγες (η πρώτη μήκους 2 χλμ και η δεύτερη μήκους 6 χλμ) σε 4,5 λεπτά, ενώ συνολικά ο χρόνος από Λάρισα προς Πλαταμώνα υπολογίζεται σε μισή ώρα περίπου (28 λεπτά). Στις αστοχίες του έργου, η απουσία κόμβου εξόδου προς τα παράλια του νομού.
Επιτέλους
καθαρό νερό!
Κι αν οι εποχούμενοι έχουν πλέον έναν σύγχρονο ευρωπαϊκών προδιαγραφών δρόμο για να ταξιδεύουν, στο θεσσαλικό κάμπο υπάρχουν κι άλλα, επίσης παλαιά προβλήματα.
Ένα από αυτό που βαίνει προς οριστική επίλυση, έχει να κάνει με το πόσιμο νερό σε χωριά του δήμου Κιλελέρ. Εκεί όπου, λόγω της υπεράντλησης, εδώ και αρκετά χρόνια οι βρύσες τρέχουν δηλητήριο νιτρικών, με αποτέλεσμα το νερό να μην χρησιμοποιείται για μαγείρεμα ή πόση, παρά μόνο για πλύσιμο.
Σε χωριά όπως το Μαυροβούνι, το Μοσχοχώρι, τα Κυπαρίσσια κ.ά. που ξεδιψούν ακόμη με εμφιαλωμένο νερό ή και υδροφόρες (η φωτογραφία είναι αρχείου και προέρχεται από την περιοχή του Ζαππείου), θα κατασκευαστούν δίκτυα ύδρευσης και δεξαμενές με τα οποία θα αντιμετωπιστεί.
Η Λάρισα αναζητά
την ταυτότητά της
Και από τα χειροπιαστά έργα που δίνουν πρακτικές λύσεις σε εκείνα που προσθέτουν αξία σε μία πόλη και της δίνουν ταυτότητα.
Χρόνια τώρα η Λάρισα έχει κάνει μια στρατηγική επιλογή: Θα είναι μια πόλη του Πολιτισμού. Σ΄αυτόν –και όχι μόνο- επενδύει, μέσω αυτού αναδεικνύεται στο πανελλήνιο. Με «αιχμές του δόρατος» τα αρχαία θέατρα, τα μουσεία της, το «Θεσσαλικό», την Πινακοθήκη, τον αρχαιολογικό της πλούτο κ.ά. η πρωτεύουσα του κάμπου θέλει να συνδέσει το όνομά της με τον Πολιτισμό και τις Τέχνες.
Και δεν είναι μόνο οι ιθύνοντες που θέλουν. Είναι και οι δημιουργοί και οι πολίτες που πιέζουν. Έτσι πρέπει να ερμηνευτεί η μουσική παράσταση – παρέμβαση της Συμφωνικής Ορχήστρας να παίξει αποσπάσματα από τους «Γάμους του Φίγκαρο» στο γιαπί του Δημοτικού Θεάτρου του πρώην ΟΥΗΛ.
«Κάνουμε μια συμβολική κίνηση στα μπετά, για να εκφράσουμε την επιθυμία μας σύντομα αυτό το έργο να αποπερατωθεί. Η δυναμική της Λάρισας στον πολιτισμό είναι μεγάλη και οι μεγάλες μουσικές παραγωγές που πραγματοποιούνται τα τελευταία δέκα χρόνια επιβάλλουν την ολοκλήρωση του, ώστε ο κόσμος της Λάρισας να μπορεί να απολαμβάνει αυτό που του αξίζει», δήλωνε ο μαέστρος Χρ. Κτιστάκης, με τη λαρισαία σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου να υπερακοντίζει: «Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια. Είναι πνευματική τροφή για όλους. Η Λάρισα επιθυμεί την αποπεράτωση του και θεωρώ ότι η στιγμή είναι κατάλληλη για να γίνουν. Τώρα πια δε χρειάζονται λόγια αλλά πράξεις».
* Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να ενταχθεί και η Βιοκλιματική προσέγγιση στο χώρο του Φρουρίου. Πολλοί βιαστήκανε να την απορρίψουν, όταν έμπαιναν οι σιδερένιοι στύλοι, αρκετοί –όχι πάντως όλοι- άλλαξαν γνώμη στην πορεία, ο δήμος όμως βραβεύτηκε τον Ιούνιο γι΄αυτήν την παρέμβαση.
Τώρα μάλλον την έχουμε αποδεχτεί.
Νέα είδη ζωής
και αρχαία ευρήματα
Από τον αρχαιολογικό αλλά και φυσικό πλούτο της περιοχής, διαλέξαμε δύο ειδησάρια που αξίζει να μνημονευτούν στο σημείωμα αυτό:
- Το πρώτο συνδέεται με τα έργα στις σήραγγες των Τεμπών. Εκεί αποκαλύφθηκε, στην είσοδο της Κοιλάδας, το ιερό της θεάς Κυβέλης και βυζαντινά μνημεία, μέσα στην πυκνή βλάστηση. Ο σπουδαίας ιστορικής σημασίας αρχαιολογικός χώρος, ήρθε στο φως κατά τις εργασίες διάνοιξης των σηράγγων.
- Το δεύτερο μας πάει «ψηλά» στο σπήλαιο της Μελισσότρυπας» στην Ελασσόνα. Εκεί, μετά από 5ετή έρευνα επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου σε συνεργασία με τρία Πανεπιστήμια του εξωτερικού, ανακάλυψαν τρεις νέους και μοναδικούς οργανισμούς στον κόσμο.
Πρόκειται για ασπόνδυλα ενδημικά είδη (1 αμφίποδο, 1 πλατυέλμινθα και 1 ισόποδο) που διαβιούν στο εσωτερικό του σπηλαίου. Τρία νέα είδη σε σύνολο 7 τέτοιων μοναδικών οργανισμών που διαβιούν σε μία λίμνη με συγκεντρώσεις θείου. Η μελέτη τόσο της γένεσης του σπηλαίου όσο και της πανίδας του έχει δείξει ότι αποτελεί ένα αξιόλογο γεωλογικό και βιολογικό μνημείο.
Πόλη του καφέ
Φυσικά η Λάρισα παραμένει μια ζωντανή πόλη, πόλη της ΑΕΛ και του καφέ.
Η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση της παγκόσμιας κατάταξης με ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση 4,52 κιλά καφέ, ενώ η Λάρισα θεωρείται ότι κατέχει αναλογικά την πρώτη θέση στην Ελλάδα καταναλώνοντας τον χρόνο 150 τόνους μόνον εσπρέσο.
Η πόλη διαθέτει 450 καφετέριες, στις οποίες εργάζονται 6.500 άτομα.
ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Προλαβαίνουμε να σώσουμε τη Γη;
«Κάθε φέτος και χειρότερα», λέει ο λαός, όταν πρόκειται να περιγράψει μια κατάσταση –συνήθως οικονομική- η οποία διαρκώς επιδεινώνεται. Κάτι που δεν ισχύει μόνο για τα οικονομικά.
Ολοένα πιο αντιληπτή γίνεται στον απλό πολίτη –γιατί στην πλειονότητά τους οι επιστήμονες έχουν πειστεί- η κλιματική αλλαγή. Δεν χρειάζεται να διαθέτει κανείς σοφία μετεωρολόγου. Η συχνότητα και η ένταση αυτών που αποκαλούμε ακραία καιρικά φαινόμενα, είναι τέτοια, ώστε εμπειρικά και μόνο καταλήγουμε στο παραπάνω συμπέρασμα.
Και μπορεί η ραγδαία χιονόπτωση που ταλαιπώρησε τους Λαρισαίους, όπως και την υπόλοιπη χώρα, στην αυγή του περασμένου χρόνου, να εντάσσεται σε μια περιοδική επανάληψη του φαινομένου, από την άλλη όμως οι εικόνες νεαρών συμπολιτών μας που έκαναν «σνόουμπορντ» στο λόφο του Φρουρίου, ή η εμφάνιση «snowmobile» πλάι σε αλυσοδεμένα οχήματα στον κέντρο της Λάρισας, μόνο σε κινηματογραφικές ταινίες θα μπορούσε κάποιος να τις δει.
Οι εξάρσεις των καιρικών φαινομένων ήταν πολύ πιο συχνές, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ώστε μόνο όσοι, για άλλους λόγους δε θέλουν να αποδεχτούν το προφανές, επιμένουν να διαφωνούν.
Με πρώτο και καλύτερο βεβαίως τον πλανητάρχη…
Ένα-δύο γεγονότα είναι όμως αρκετά για να πειστούμε:
- Στα τέλη του περασμένου Αυγούστου ένα ρωσικό δεξαμενόπλοιο το «Κριστόφ ντε Μαρζερί» ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Αρκτική χωρίς συνοδεία παγοθραυστικών. Μην ξεγελιέστε: αυτό δε συνέβη λόγω του ζεστού Αύγουστου, αλλά εξαιτίας της τήξης των πάγων στον Βόρειο Πόλο.
Το πλοίο ολοκλήρωσε το ταξίδι από το Χάμαρσφεντ της Νορβηγίας στο Μποριεόνγκ της Νότιας Κορέας σε μόλις 19 ημέρες, περίπου 30% ταχύτερα από ό,τι μέσω της συμβατικής νότιας διαδρομής, εκείνης δηλαδή που διασχίζει τη διώρυγα του Σουέζ. Μάλιστα, μέσα σε 6 ημέρες διέπλευσε το λεγόμενο «βορειοδυτικό πέρασμα», όπου συνήθως οι πάγοι απαιτούν τη χρήση παγοθραυστικού. Χαράς ευαγγέλια για τις ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρίες του κόσμου (ίσως είναι αυτός ένας από τους λόγους για τη στάση του Τραμπ).
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η Αρκτική θα είναι απαλλαγμένη από τους πάγους –για ένα τουλάχιστον χρονικό διάστημα του έτους-, πριν το τέλος του αιώνα. Το 2017 καταγράφεται ως μία από τις τρεις πιο θερμές χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Κι ενώ για το εμπόριο φαίνεται να ανοίγουν «νέες δουλειές», η αύξηση της κυκλοφορίας των εμπορικών πλοίων πέρα από τους κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων (ποιος θυμάται το «Exxon Valdez», το 1989 στις ακτές του Καναδά…), θα συντελέσει από μόνη της στην ταχύτερη τήξη των πάγων.
Κι όπως συνέβη με τον τυφώνα «Κατρίνα» στη Νέα Ορλεάνη, οι περιβαλλοντικές καταστροφές (πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις κ.ο.κ.), αποτελούν «ευκαιρία» για εταιρίες που κερδίζουν από τις συνέπειές τους.
- Μόλις ενάμισι μήνα νωρίτερα στην αντίθετη γωνιά της Υφηλίου, ένα παγόβουνο, λίγο μεγαλύτερο από την έκταση του ν. Λάρισας, αποσπάστηκε από την κρηπίδα πάγου της Ανταρκτικής.
Οι επιστήμονες παρακολουθούσαν από χρόνια τη γιγαντιαία ρωγμή που διέσχιζε την περιοχή και η οποία έφτασε στην άλλη άκρη (διασχίζοντας 200 χλμ.), στα μέσα Ιουλίου, απελευθερώνοντας το παγόβουνο έκτασης 6.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Το ρολόϊ της
«Αποκάλυψης»
Το ερώτημα είναι αν το πιο νοήμων όν που πάτησε ποτέ στη Γη, έχει απάντηση για τα φαινόμενα που απειλούν το «σπίτι» του αλλά και τον ίδιο. Παρότι συνειδητοποιεί τις αλλαγές, μπορεί μάλιστα και να προβλέψει τις εξελίξεις, εντούτοις η αντίδρασή του είναι σπασμωδική, περιορισμένη και ασυνεχής. Οι παγκόσμιες συμφωνίες φαίνεται να μην αρκούν για να αντιστρέψουν την κατάσταση ή να το κάνουν αυτό όταν –ίσως- είναι πολύ αργά.
Γι αυτό και ένα παγκόσμιο ρολόϊ, το «ρολόϊ της Αποκάλυψης», όπως έχει ονομαστεί είναι πιο κοντά στην καταστροφή του κόσμου. Οι επιστήμονες (και όχι θρησκόληπτοι εσχατολόγοι) μετακίνησαν τους δείκτες του κατά 30 δευτερόλεπτα πιο μπροστά, με τη «δωδεκάτη ώρα» να απέχει μόλις 2,5 λεπτά. Ένας από τους λόγους που διακρίνουν ότι έρχεται η συντέλεια, είναι και η κλιματική αλλαγή (μαζί με την πυρηνική απειλή, την άνοδο του φασισμού κ.ά).
Αν αυτό σας κάνει πιο αισιόδοξους, να σημειώσουμε ότι το 1953, με την κούρσα των εξοπλισμών λόγω του Ψυχρού Πολέμου, το ρολόϊ είχε φτάσει μόλις 2 λεπτά πριν το τέλος. Στη συνέχεια όμως οι δείκτες γύρισαν πίσω (ναι, γίνεται κι αυτό), και το 1991 απείχαν 17 λεπτά από την «ώρα μηδέν».
Με ποδήλατο, χωρίς
πλαστική σακούλα
Γίνεται πάντως κατανοητό ότι δεν αρκούν οι συμφωνίες των ηγετών του κόσμου, χρειάζεται και η συνδρομή κάθε κατοίκου αυτού του πλανήτη για να αλλάξουμε τη μοίρα μας.
Πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο, διότι, ακόμη κι αν συνειδητοποιούμε την αναγκαιότητα, αυτό δε γίνεται με την ίδια ένταση σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Για παράδειγμα: Μπορεί η κυβέρνηση της Νορβηγίας να προσφέρει 1.200 δολ. σε κάθε κάτοικο του Όσλο για την αγορά ηλεκτρικού ποδηλάτου, με στόχο να απαλλαχτεί η πρωτεύουσα από τη μόλυνση του αυτοκινήτου, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι όμως (π.χ. σε Κίνα, Ινδία κ.ά), που δεν έχουν βιώσει την ευημερία των Σκανδιναβών, έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν κάποτε το δικό τους αυτοκίνητο.
Εδώ, στην Ελλάδα μόλις τώρα μπαίνει ο στόχος της μείωσης της πλαστικής σακούλας στην καθημερινή χρήση. Το βήμα, αργοπορημένο και μικρό (στη Βουλγαρία ισχύει ήδη, η Ιταλία την έχει απαγορέψει από το 2011). Κάθε μία από τις 250-350 σακούλες που παίρνουμε κάθε χρόνο στο σούπερ μάρκετ θα χρεώνεται μόλις 3 λεπτά το ευρώ (7 λεπτά το 2019), όταν π.χ. στην Ιρλανδία κοστίζει 36 λεπτά και στην Πολωνία 30.
Είναι λοιπόν σαφές ότι τα βήματα της ανθρωπότητας είναι δειλά και αποσπασματικά και επηρεάζονται από γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Γι αυτό και οι αποφάσεις έρχονται καθυστερημένα, ακόμη περισσότερο αργεί η εφαρμογή τους, οπότε και τα αποτελέσματα μοιάζουν ασήμαντα απέναντι στην απειλή.
Ζωή στη Γή
ή στον Άρη;
Κι επειδή οι επιστήμονες έχουν πειστεί ήδη ότι δε θα προλάβουμε την καταστροφή, προτείνουν …να αλλάξουμε σπίτι.
Ο γνωστός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ απηύθυνε έκκληση στις μεγάλες χώρες του πλανήτη να επισπεύσουν την αποστολή αστροναυτών και τη δημιουργία βάσεων στη Σελήνη και τον Άρη προκειμένου, όπως είπε, να υπάρχει διέξοδος σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στη Γη - κάτι καθόλου απίθανο, σύμφωνα με τον ίδιο.
«Ξεμένουμε από χώρο και τα μόνα μέρη να πάμε, είναι οι άλλοι κόσμοι» - Οι αστροναύτες πρέπει να φτάσουν το αργότερο έως το 2025 στον «κόκκινο πλανήτη» ανέφερε ο Χόκινγκ.
Η πρότασή του παρότι εκπορεύεται από υπαρκτά γενεσιουργά αίτια (κλιματική αλλαγή, εξάντληση των φυσικών πόρων και την κατάρρευση της βιοποικιλότητας), έχει πολιτική διάσταση: ελπίζει, λέει, ότι θα ενώσει τα ανταγωνιζόμενα έθνη προς ένα κοινό στόχο, την αντιμετώπιση δηλαδή την κοινής για όλους μας πρόκλησης.
Πόσο εφικτή είναι η αποίκιση του Άρη; Την απάντηση δίνει ένα Έλληνας αστροφυσικός, ο Σταμάτης Κριμιζής. Αφού σημειώνει ότι τα διαπλανητικά ταξίδια είναι σχεδόν αδύνατα (άλλωστε κανένα από τα 11 σήματα που λάβαμε από το διάστημα δεν ήταν εξωγήινο), συμφωνεί με τον Χόκινγκ ότι μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη θα μπορούσε να γίνει μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Για δε τον εποικισμό σημειώνει: Πρέπει κατ΄αρχήν να μεταφέρεις εκεί 2.000 ανθρώπους και αυτοί να ξεκινήσουν μια δραστηριότητα για την παραγωγή τροφίμων, καυσίμων και ό,τι άλλο χρειαστεί για την επιβίωσή τους. Δεν είναι τόσο εύκολο. Και το δυσκολότερο: Η αποικία θα πρέπει να δημιουργηθεί και να ζήσει στο υπέδαφος, σε βάθος περίπου ενός μέτρου, καθώς ο Άρης έχει μια υποτυπώδη ατμόσφαιρα, χωρίς οξυγόνο, αλλά με διοξείδιο του άνθρακα, ενώ δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο όπως η Γη να μας προστατεύει από την κοσμική ακτινοβολία και τις εκλάμψεις του Ήλιου.
Ο άνθρωπος (και μάλιστα ο άνθρωπος του 20ου και 21ου αι., όχι γενικά η ανθρωπότητα) είναι υπεύθυνος για την καταστροφή του «σπιτιού» του. Ο πλανήτης βρίσκεται στην αρχή της έκτης μαζικής εξαφάνισης ειδών, καθώς το 30% των σπονδυλωτών ζώων βρίσκονται σε μείωση, τόσο σε όρους πληθυσμού όσο και γεωγραφικής εξάπλωσης, προειδοποιεί επιστημονική μελέτη. Βασικό αίτιο αποτελεί η εξαφάνιση των οικοσυστημάτων τους, η υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, η ρύπανση και η εισβολή ξένων ειδών ή ασθενειών. Αιτίες που έχουν έναν και μόνο υπεύθυνο: τον άνθρωπο εξολοθρευτή. Ένα σύγχρονο κατακτητή με πρωτόγονα ένστικτα, όπως αποδείχτηκε και στην εξαφάνιση μιας φυλής του Αμαζονίου, που δεν είχε έρθει ποτέ σε επαφή με τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά σφαγιάστηκε.
Άρα, γιατί δε θα συμπεριφερθούμε ανάλογα και στον Άρη;. Ίσως γιατί δε θα υπάρχει κάτι για να καταστρέψουμε, πέρα από τους εαυτούς μας…
ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Οι έλληνες, οι «άλλοι» και οι χιμπατζήδες
Πόσο σοφός είναι ο «σοφός λαός»; Εν προκειμένω, ο ελληνικός.
Το ερώτημα προσέγγισε –με ένα τρόπο- έρευνα, που διεξήγαγε η «διαΝΕΟσις» (πρόκειται για έναν μη κυβερνητικό ερευνητικό οργανισμό). Ρωτηθήκαμε λοιπόν για μια σειρά κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων και από τις απαντήσεις μας, μπορεί να αποκτήσει κανείς μια γενικότερη αντίληψη για το πώς σκεφτόμαστε.
Ορισμένα από τα στοιχεία που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
- Ένας στους 4 πιστεύουμε σε κάποιες «χθόνιες» δυνάμεις, όχι της φύσης, αλλά των ανθρώπων. Πιστεύουμε στις θεωρίες συνωμοσίας, μεταξύ των οποίων και ότι κάποιοι μας ψεκάζουν! Διόλου πρωτότυπο θα πείτε, αφού πολλοί είναι βέβαιοι για τις ύποπτες γραμμές που αφήνουν στους ουρανούς οι πτήσεις των πολιτικών αεροσκαφών, ικανές να τροφοδοτήσουν –πέρα από τη φαντασία- και τηλεοπτικές εκπομπές με μεγάλη μάλιστα τηλεθέαση.
Δεν έχει σημασία αν μπορεί να βρει κάποιος έστω και ένα ψήγμα αληθείας σε όλα αυτά. Αλλά το ότι πολλοί συνάνθρωποί μας σκέφτονται μοιρολατρικά, είναι έτοιμοι να πιστέψουν οτιδήποτε τους παρέχετε με έναν τρόπο μυστικιστικό, θεωρώντας ότι κατέχουν την υπέρτατη γνώση. Θα μου πείτε, εδώ κάποιοι πιστεύουν ακόμη ότι η Γη είναι επίπεδη…
- Ακόμη περισσότεροι (σχεδόν 4 στους 10), εμφανιζόμαστε γνήσιοι νεοέλληνες, απόγονοι των οπαδών του Καποδίστρια και όσων εχθρεύονται το ίδιο το κράτος. Έτσι, θεωρούμε τη φοροδιαφυγή «θεμιτή άμυνα κατά της υπερβολικής φορολόγησης».
Αλλά αυτό δεν είναι αντικρατισμός και φιλελευθερισμός, όπως θα πουν κάποιοι, αλλά μια πέρα για πέρα αντικοινωνική στάση.
-Αντίθετα φιλελεύθερη είναι η στάση των περισσοτέρων απέναντι στη σχέση μας με τους πρόσφυγες και μετανάστες: Γυρίζοντας την πλάτη στο εθνικιστικό «Έλληνας γεννιέσαι», οι μισοί από εμάς λένε ότι «Έλληνας γίνεσαι» και 7 στους 10 τάσσονται υπέρ του να δίνεται η ελληνική υπηκοότητα αμέσως στους στα παιδιά των νόμιμων μεταναστών. Για τη σημαία έχουμε ακόμη ενστάσεις…
Χιμπατζήδες
με κινητά
Άντε να πείσεις όμως τώρα τους απανταχού «ελληναράδες» όταν άλλη επιστημονική έρευνα (αιρετική με μια έννοια), αναφέρει ότι στον ελλαδικό χώρο μπορεί να περπάτησε για πρώτη φορά ο προ-άνθρωπος. Η θεωρία βασίζεται σε δύο απολιθώματα του αποκαλούμενου «Γκρεκοπίθηκου» που ανακαλύφθηκαν στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, ηλικίας 7,2 εκατ. ετών. Ας μη βιαστούν να πανηγυρίσουν πάντως, γιατί την εποχή εκείνη ο άνθρωπος έμοιαζε περισσότερο με τους χιμπατζήδες.
Και δεν χρειάζεται να μας πει ο Δαρβίνος για τη σχέση μας μαζί τους. Σε πολλά, τους μοιάζουμε ακόμη. Όπως για παράδειγμα στο συναισθηματικό στρες που νιώθουμε με την απώλεια ενός συγγενικού μας προσώπου, την έλλειψη ελευθερίας ή την καταστροφή του σπιτιού μας. Οι απόγονοι του χιμπατζή στρεσάρονται βεβαίως και από την απώλεια του κινητού τους τηλεφώνου, αλλά ποιος είπε ότι αν δίναμε για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα τέτοιο στον πρόγονό μας, δε θα συνέβαινε το ίδιο όταν του το παίρναμε.
«Μάθημα»
συνύπαρξης
Επιστρέφω όμως στην έρευνα για την συνύπαρξή μας με τους πρόσφυγες, για να θυμηθούμε ότι ένα τέτοιο μάθημα έδωσε η λαρισινή κοινωνία στις αρχές του περασμένου χρόνου, υποδεχόμενη και αγκαλιάζοντας προσφυγόπουλα από την καθημαγμένη Συρία.
Μια προσφυγοπούλα κρατώντας μια ελιά στα χέρια της πέρασε πρώτη στο προαύλιο του 26ου δημοτικού σχολείου, στις αρχές του Φεβρουαρίου. Την ακολουθούσαν άλλοι 36 μαθητές και μαθήτριες, με το σχολικά τους σακίδια στην πλάτη. Τα ελληνικά θρανία είναι πια το νέο τους σχολείο, στο οποίο προσπαθούν να μάθουν ελληνικά, μαθηματικά, αγγλικά, θεατρική αγωγή, νέες τεχνολογίες και γυμναστική. Μια διαδικασία που συνεχώς βελτιώνεται, έχοντας νικήσει κατά κράτος αμφιβολίες, μεμψιμοιρίες, διχαστικές και ρατσιστικές αντιλήψεις.
Φορολογία
και παιδεία
Ενώ λοιπόν όλα είναι θέμα παιδείας, στην Ελλάδα είναι θέμα αποκλειστικά και μόνο θέμα φορολογίας.
Ακόμη και τα έσοδα των σχολικών επιτροπών που μπορεί να προέρχονται από κληροδοτήματα, ή απλά από τη μίσθωση ενός κυλικείου, το υπ. Οικονομικών τα φορολογεί! Αλλά έτσι πως θα λειτουργήσει το ήδη υποβαθμισμένο –και λόγω οικονομικής πολιτικής- ελληνικό σχολείο;
Στον αντίποδα της ελληνικής, η ευρωπαϊκή πραγματικότητα, όπου τέτοιου είδους ζητήματα μοιάζουν λυμένα από καιρό. Κι εκεί ασχολούνται με θέματα μεγαλύτερης ουσίας. Για παράδειγμα ορισμένα σχολεία της Βρετανίας αποφάσισαν να τιμωρούν τους γονείς με πρόστιμο, όταν τα παιδιά τους αργούν στο σχολείο.
Που να το πεις εδώ αυτό…
Αλλού, αξιόλογες πρωτοβουλίες δεν προέρχονται από κρατικές πρωτοβουλίες αλλά από ιδιωτικές.
Χαρακτηριστική η περίπτωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας αναψυκτικών η οποία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την πώληση αναψυκτικών σε όλα τα σχολεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα τέλη του 2018, ένα εγχείρημα για την προώθηση της υγιεινής διατροφής στα σχολεία.
Τσιγάρο και
δικαιώματα
Κι επειδή και η υγεία είναι θέμα παιδείας, δύο παραδείγματα, διαμετρικά αντίθετων αντιλήψεων, μας έρχονται από ισάριθμα σημεία του κόσμου. Το ενδιαφέρον είναι ότι …αλλού θα το περίμενε κανείς και αλλού το συναντά.
Στην ευρωπαϊκή Αυστρία λοιπόν, ετοιμάζονται να καταργήσουν, πριν ακόμη εφαρμόσουν τον αντικαπνιστικό νόμο. Όχι προφανώς γιατί πείστηκαν ότι κάτι τέτοιο δεν βοηθά τη δημόσια υγεία. Πολιτικοί είναι οι λόγοι: επειδή αυτό αξιώνει το ακροδεξιό – εθνικιστικό κόμμα, κυβερνητικός εταίρος πια του συντηρητικού λαϊκού. Κάποιοι θα χειροκροτήσουν υπέρ του δικαιώματος των καπνιστών, η αλήθεια όμως είναι ότι οι πολιτικές σκοπιμότητες συχνά μπαίνουν πάνω από τις πολιτικές υγείας, ακόμη και με έναν τόσο ωμό τρόπο.
* Στο θεοκρατικό Ιράν όμως, ο γενικός εισαγγελέας της πόλης Κόμ απαγόρευσε τη χρήση ναργιλέ σε όλους τους δημόσιους χώρους.
Ο εισαγγελέας επικαλέστηκε λόγους δημόσιας υγείας για να δικαιολογήσει την απόφασή του, προσθέτοντας ότι οι παραβάτες θα διώκονται από τον νόμο και τα καταστήματα που προσφέρουν ναργιλέ στους πελάτες τους «θα κλείνουν».
Στο Ιράν ισχύει από το 2006 απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους, με εξαίρεση τον δρόμο, αν και συχνά αυτή δε γίνεται απολύτως σεβαστή.
* Κι αν για τους θεριακλήδες οι ειδήσεις είναι «γλυκόπικρες», για τις γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας, ενός άλλου απολυταρχικού καθεστώτος, το 2017 είχε τις ανατροπές του.
Εκεί οι αρχές της χώρας επέτρεψαν, για πρώτη φορά, σε γυναίκες να πάνε σε ένα γήπεδο με την ευκαιρία της εθνικής γιορτής της χώρας, όπως μετέδωσε το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο SPA. Η «άδεια» αφορούσε την παρακολούθηση μιας συναυλίας, με τις γυναίκες (μαζί με τους συζύγους και τα παιδιά τους) να κάθονται σε συγκεκριμένη κερκίδα και οι μοναχικοί άνδρες σε άλλη.
- Ακόμη, από τον ερχόμενο Μάρτιο στη χώρα θα ξαναλειτουργήσουν, μετά από 35 χρόνια, οι κινηματογράφοι.
Τα σινεμά, όπως και πολλά ακόμη δημόσια θεάματα, είχαν απαγορευθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο μουσουλμανικό βασίλειο.
Αν και η αλλαγή γίνεται για οικονομικούς λόγους, με στόχο την ανάπτυξη της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας η οποία θα μπορούσε να ωφελήσει την οικονομία της Σαουδικής Αραβίας, που πλήττεται από την πτώση των τιμών του πετρελαίου, δεν παύει να είναι ένα βήμα εκσυγχρονισμού και εκπολιτισμού της χώρας.
Ποιος είπε λοιπόν ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ...
Επιμέλεια: Δημήτρης Χατζηευθυμίου
