Οι περιπέτειες του έργου είναι γνωστές και προέρχονται κυρίως από την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων σε διάφορους φορείς. Με σχετική καθυστέρηση και κατόπιν απαίτησης της ΕΕ, η οποία χρηματοδοτεί το έργο, συστάθηκε ο Φορέας Διαχείρισης της Κάρλας. Τον Μάιο του 2014 κλήθηκε να διαχειριστεί το έργο, στο σύνολό του πια, η Περιφέρεια Θεσσαλίας παραλαμβάνοντας ένα έργο σε τελματώδη κατάσταση. Με τις κατάλληλες ενέργειες και με την σωστή αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων σημειώθηκαν κάποιες δραστικές ενέργειες, οι οποίες ικανοποίησαν την Επιτροπή Ελέγχου του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα το έργο της ανασύστασης της λίμνης Κάρλας. «Ετσι, αποδείχθηκε ότι οι Περιφέρειες μπορούν να αναλάβουν τόσο μεγάλα έργα και να τα υλοποιούν μέσα στις προθεσμίες. Συνεπώς, αποκαταστήσαμε και το κύρος της χώρας σε ό,τι αφορά στην υλοποίηση των μεγάλων έργων», δήλωνε χαρακτηριστικά ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κων. Αγοραστός.
Στόχος του έργου είναι η περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, η αποτελεσματική αντιπλημμυρική θωράκιση της ευρύτερης περιοχής, η βαθμιαία ανάταση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα των παρακάρλιων περιοχών, η εξεύρεση επαρκών ποσοτήτων πόσιμου νερού από γεωτρήσεις για την ενίσχυση της ύδρευσης του πολεοδομικού συγκροτήματος μείζονος περιοχής Βόλου. Η παράμετρος αυτή είναι η σπουδαιότερη διότι έχει τον μεγαλύτερο δείκτη ωφελιμότητας για τους κύκλους της ΕΕ και τη μεγαλύτερη συμμετοχή, ώστε το έργο αυτό να έχει κριθεί ως αμιγώς περιβαλλοντικό. Ηδη στην ευρύτερη περιοχή έχουν επιστρέψει 181 είδη πτηνών και 13 είδη ψαριών, καθώς και πελεκάνοι.
Η ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ
Προ ημερών ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός, ο οποίος έχει αναλάβει προσωπικά την ολοκλήρωση της ανασύστασης της λίμνης, χαρακτηρίζοντας την ως «ένα προσωπικό στοίχημα», προκειμένου να αποδείξει στην Κυβέρνηση γιατί πρέπει να υπάρξει περιφερειακή διακυβέρνηση, ανακοίνωσε ότι το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ξεκινούν δύο νέα έργα συνολικού προϋπολογισμού 5.381.535,18 ευρώ για την εύρυθμη λειτουργία του συνόλου του έργου της ανασύστασης της λίμνης Κάρλα. Υπέγραψε μάλιστα τις συμβάσεις των έργων που υλοποιούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και φορέα Υλοποίησης την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Σύμφωνα με τον κ. Αγοραστό «με τα δύο νέα αυτά έργα αντιμετωπίζουμε ζητήματα της εύρυθμης λειτουργίας των έργων της λίμνης Κάρλας. Τοποθετούμε νέα μηχανήματα στα αντλιοστάσια ώστε να αφήνουν οικολογικό αποτύπωμα σύμφωνα με τις νέες οδηγίες και τοποθετούμε μηχανισμούς ελέγχου λειτουργίας και εποπτείας. Παράλληλα δημιουργούμε προϋποθέσεις χρήσης νερού για άρδευση έτσι ώστε να ωφελείται η τοπική κοινωνία και διαμορφώνουμε τις τάφρους για την ομαλή λειτουργία του έργου. Εναρμονιζόμαστε στις σύγχρονες απαιτήσεις αφουγκραζόμενοι και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών».
ΤΑ ΟΦΕΛΗ
Στόχος αυτών των εργολαβιών είναι να ενισχυθεί η υδραυλική λειτουργία (τροφοδοτική κατάσταση) του σημερινού υδρευτικού και αρδευτικού συστήματος, με την αξιοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων αντλιών στο κεντρικό αντλιοστάσιο που βρίσκεται στο ύψος του Συκουρίου. Σήμερα οι αντλίες τροφοδοτούν με νερό του Πηνειού το δίκτυο της λίμνης με 3 κυβικά μέτρα νερού/ δευτερόλεπτο. Με την υλοποίηση των παραπάνω έργων η ροή θα αυξηθεί τουλάχιστον στα 7 κ.μ. νερού/ δευτ., με απώτερο σκοπό τα 15 κ.μ. νερού. Με την ομαλή ροή του νερού από τον Πηνειό στην Κάρλα, θα ενισχυθεί ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, άρα θα προκύψει φθηνό νερό για άρδευση, ενώ στα σύνορα του Νομού Μαγνησίας η επάρκεια νερού θα αναβαθμίσει το υδρευτικό σύστημα του Βόλου. Να σημειωθεί ότι σήμερα στα χωριά Στεφανοβικείου, Ριζόμυλου το κόστος άρδευσης ανέρχεται στα 80-100 ευρώ/ στρ., ενώ όταν ολοκληρωθούν τα έργα το κόστος θα μειωθεί στα 10-20 ευρώ.
Ουσιαστικά η μελέτη θα αφορά τις απαιτούμενες παρεμβάσεις για να μπορεί να τροφοδοτείται η Κάρλα με νερό από τον Πηνειό (με άντληση και όχι βαρύτητα). Οπως είναι γνωστό η τροφοδοσία της νέας λίμνης πραγματοποιείται μέσω άντλησης με νερά από τον Πηνειό και η μεταφορά τους στον ταμιευτήρα γίνεται μέσω ανοικτών τάφρων (αρδευτικών, στραγγιστικών κ.λπ.) ή μέσω συλλεκτήρων με ακατάλληλα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και κλίσεις, με περιορισμένη παροχετευτικότητα και με τεράστιες απώλειες. Η λύση αυτή θεωρείται προσωρινή μα αναγκαστική, καθώς δεν εξασφαλίζει πλήρως τον έλεγχο και την προστασία από ρύπανση των υδάτων, έως ότου το Υπουργείο Υποδομών οριστικοποιήσει τις μελέτες και τα έργα που θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη τροφοδοσία του ταμιευτήρα Κάρλας με βαρύτητα μέσω επενδυμένων αγωγών μεταφοράς - διωρύγων από τον νέο, ήδη κατασκευασμένο ρουφράκτη της Γυρτώνης.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
Πώς όμως μεταφέρεται το νερό από τον Πηνειό στο δίκτυο της Κάρλας; Με τη χρήση αντλιών του ΤΟΕΒ Πηνειού -στο ύψος του κόμβου Συκουρίου- το νερό μεταφέρεται από τον Πηνειό αρχικά στην ανοικτή τσιμεντένια διώρυγα (2Δ), μέσω της οποίας το νερό φθάνει στο Μελισσοχώρι. Εν συνεχεία μέσω της χωμάτινης τάφρου 6Τ και 7Τ, το νερό οδηγείται ως τα όρια των Νομών Λάρισας και Μαγνησίας, μέσω των Κοινοτήτων Γαλήνης, Πλατυκάμπου (το δίκτυο περνά δίπλα από τον οικισμό), Γλαύκης, Νάματα, Μελία, Μόδεστο, Αναγέννηση (αριστερά και παράλληλα από τον ΠΕΟ Λάρισας Βόλου), Μέλισσα, Λοφίσκο, Αχίλλιο, Νίκη, Σωτήριο (το δίκτυο περνά δίπλα από τον οικισμό), ενώ το πρώτο χωριό του δικτύου στα όρια της Μαγνησίας είναι το Στεφανοβίκειο. Στο ύψος των Καναλίων και δια της βαρύτητας το νερό εισέρχεται στη λίμνη Κάρλα.
Κατά μήκος του δικτύου λειτουργούν, με ευθύνη του ΤΟΕΒ Πηνειού, 11 θυροφράγματα (μέχρι το χωριό Αναγέννηση), τα οποία ρυθμίζουν την ροή του νερού, ώστε να εμπλουτίζονται, κυρίως τον χειμώνα, οι ταμιευτήρες, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν τους άνυδρους μήνες του καλοκαιριού, για την άρδευση. Στο μεταξύ, για τον εμπλουτισμό όλων των ταμιευτήρων η πρόσφατη προκηρυχθείσα εργολαβία προβλέπει την τοποθέτηση υπογείως και χωρίς να χαλάσει ο δρόμος στην ΠΕΟ Λάρισας –Βόλου, σύγχρονων σωλήνων (κλειστών κεντρικών αγωγών) αποφεύγοντας απώλειες νερού κατά την μεταφορά του.
Οπως και να ’χει η λίμνη Κάρλα με την ολοκλήρωση των έργων ανασύστασης θα διακρίνεται για τον αντιπλημμυρικό της χαρακτήρα, τον αποστραγγιστικό (σχετικά με τα χωράφια), το αρδευτικό (δίκτυο ΤΟΕΒ) και τον τροφοδοτικό (ύδρευση Βόλου). Μία ακόμη πτυχή που αναπτύσσεται σταδιακά είναι η πολιτιστική και η τουριστική, καθώς ολοένα και αυξάνονται οι επισκέψεις μαθητών, οικολόγων και φίλων της υπαίθριας ζωής, στο Μουσείο, στην παλαιόσκαλα, κ.ά.
Του Γιώργου Ρούστα
