ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ, ΑΘΗΝΑ
Δημοσιονομικό κενό 5,7 δισ. ευρώ τη διετία 2015-16 για την κάλυψη του οποίου η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, προβλέπει η έκθεση αξιολόγησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ελλάδα που δόθηκε χθες Τρίτη, στη δημοσιότητα.
Στην έκθεση γίνεται λόγος για αναθεώρηση του καθεστώτος ΦΠΑ με εξορθολογισμό (κατάργηση) των χαμηλών συντελεστών του, 10.000 απολύσεις στο Δημόσιο το 2014 και άλλες 2.000 απολύσεις στις αρχές του 2015, διαθεσιμότητα 3.000 υπαλλήλων από τους δήμους τον Σεπτέμβριο 2014, «χαλάρωση» του καθεστώτος των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα και καθιέρωση του δικαιώματος της ανταπεργίας (lock out) για τους εργοδότες, μειώσεις μισθών σε συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων, διατήρηση φόρων (όπως έκτακτη εισφορά), νέες παρεμβάσεις σε γάλα (πρώτο τρίμηνο 2015), κυριακάτικη λειτουργία καταστημάτων και άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων όπως δικηγόρων και μηχανικών.
Στην έκθεση επισημαίνεται με έμφαση πως «όχι μόνο δεν υπάρχει χώρος για αξιοσημείωτες αυξήσεις μισθών και συντάξεων έως το 2016, αλλά αντιθέτως για να μην χρειαστούν νέες περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων θα πρέπει να σημειωθεί «δραματική βελτίωση στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου», κάνοντας ειδική αναφορά στις επιδόσεις των φοροεισπρακτικών / φοροελεγκτικών μηχανισμών.
Παράλληλα, ο επικεφαλής της ομάδας στελεχών του ΔΝΤ στην τρόικα κ. Πολ Τόμσεν έστειλε χθες μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση που επανέλαβε την πρόθεσή της για μείωση των φορολογικών συντελεστών. «Αναφορικά με τους φορολογικούς συντελεστές, ασφαλώς και συμφωνώ ότι οι βασικοί φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα είναι υπερβολικά υψηλοί και θεωρώ σωστό τον μακροπρόθεσμο στόχο για τη μείωσή τους. Επομένως, είναι κάτι που θα το υποστήριζα σθεναρά αλλά βέβαια πρέπει να επιτευχθεί χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων», δήλωσε σε τηλεδιάσκεψη στην οποία παρουσίασε την έκθεση.
Αναλυτικά:
Η έκθεση του ΔΝΤ επισημαίνει την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων ύψους 5,7 δισ. ευρώ προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό της διετίας 2015-2016, ενώ αθροιστικά την τετραετία 2014-2017 το δημοσιονομικό κενό τοποθετείται στα 7,7 δισ. ευρώ.
«Οι σημερινές προβλέψεις υποδεικνύουν την ύπαρξη δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2015, το οποίο οι (ελληνικές) αρχές προτίθενται να κλείσουν, σε πρώτο βαθμό, μέσω της επέκτασης μέτρων που εκπνέουν, περιλαμβανομένης της εισφοράς αλληλεγγύης», αναφέρεται στην έκθεση και υπογραμμίζεται πως κυβέρνηση και τρόικα θα εξετάσουν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου εκ νέου το δημοσιονομικό κενό του 2015. Τότε θα διαφανεί και το εάν και κατά πόσον οι δημοσιονομικοί στόχοι επιτυγχάνονται, αλλά και το εάν υπάρχει η δυνατότητα μείωσης των φορολογικών συντελεστών.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τοποθετεί στα 12,6 δισ. ευρώ το χρηματοδοτικό κενό μετά τον Μάιο 2015, ενώ για τα επίπεδα του χρέους αναφέρει πως αφού κορυφωθεί στο περίπου 174% του ΑΕΠ το τρέχον έτος, το χρέος αναμένεται να μειωθεί στο 128% του ΑΕΠ το 2020 και στο 117% του ΑΕΠ το 2022, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ενδεχόμενα επιπλέον μέτρα ανακούφισης από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας.
Αυστηρή στάση κρατά το ΔΝΤ στο θέμα των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών τις οποίες τοποθετεί ακόμη και 6 δισ. ευρώ υψηλότερα (στο ακραίο σενάριο) σε σχέση με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Το Ταμείο υποστηρίζει πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν σήμερα μια «σοβαρή απειλή» για την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να στηρίξουν την ανάκαμψη.
Το Ταμείο διαπιστώνει κόπωση των ελληνικών Αρχών στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, ενώ στέκεται στη σημασία της δέσμευσης της ζώνης του ευρώ να στηρίξει την Ελλάδα, παρέχοντας πρόσθετη χρηματοδότηση και περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους.
Το ΔΝΤ εκτιμά πως η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,6% του ΑΕΠ φέτος, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης και με ρυθμό 2,9% του ΑΕΠ το 2015. Συγκεκριμένα, αναγνωρίζει πως η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι στην αρχή ενός ενάρετου κύκλου, κάτι που όπως τονίζει αντανακλά πάνω απ' όλα την αποφασιστικότητα που επέδειξε η κυβέρνηση, η οποία έβγαλε προς το παρόν από το τραπέζι το κίνδυνο του Grexit.
Το Ταμείο εμφανίζεται να ανησυχεί ιδιαίτερα για το γεγονός ότι οι εξαγωγές έχουν αποτύχει να αποτελέσουν ισχυρή κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, σε αντίθεση με άλλες χώρες της ευρώ- περιφέρειας, κάτι που όπως υποστηρίζει καταδεικνύει ότι «οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι ακόμη πολύ μακριά από την κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να επιτευχθεί μια πιο διατηρήσιμη βελτίωση του αισθήματος των επενδυτών».
Για τις αποκρατικοποιήσεις η έκθεση του ΔΝΤ αναφέρει πως ο στόχος εσόδων για το 2014 έχει μειωθεί από τα 2,7 δισ. ευρώ στα 1,5 δισ. ευρώ και ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης αναμένεται να ανακτηθεί το διάστημα 2015-2016. Για τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις έως το 2022 το Ταμείο τα προσδιορίζει πλέον στα 22,4 δισ. ευρώ.
Από την έκθεση προκύπτει πως αξιολόγηση που θα ξεκινήσει στα τέλη του Αυγούστου συνδέεται με δόση ύψους 3,5 δισ. ευρώ, ενώ και η αξιολόγηση του Νοεμβρίου συνδέεται με δόση αντίστοιχου ύψους (3,5 δισ. ευρώ).
Το ΔΝΤ σημειώνει στην έκθεσή του πως η κόπωση στην προσαρμογή είναι πλέον εμφανής κάτι που αποδεικνύεται, όπως αναφέρει, από τις πρωτοβουλίες για το «κοινωνικό μέρισμα» και τις δηλώσεις τύπου «όχι νέα μέτρα». Σύμφωνα με το Ταμείο η συγκεκριμένη στάση της πολιτικής ηγεσίας δείχνει ότι όσο προχωρά το πρόγραμμα η πολιτική δέσμευση για τη στρατηγική του χρέους θα δοκιμαστεί σοβαρά.
Για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις το ΔΝΤ αναφέρει πως προχωρούν, αν και με άνισο τρόπο. Ενδεικτικά για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας υπογραμμίζει πως καθυστέρησαν, αλλά και ότι είναι ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της επόμενης αναθεώρησης του προγράμματος να αρθούν οι περιορισμοί σχετικά με τις ομαδικές απολύσεις, κάτι που όπως υποστηρίζει θα βελτιώσει σημαντικά το επενδυτικό κλίμα.
Στην έκθεση σημειώνεται πως οι ελληνικές αρχές θα επανεξετάσουν την ανάγκη για περαιτέρω μεταρρύθμιση των συντάξεων για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του ασφαλιστικού συστήματος. Όπως σημειώνεται, οι ασφαλιστικές δαπάνες στην Ελλάδα ανέρχονται στο 17% του ΑΕΠ και συγκαταλέγονται μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ. Το ΔΝΤ σημειώνει πως η σύνδεση μεταξύ εισφορών και οφέλους είναι «αδύναμη», ενώ το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι κατακερματισμένο με τους κανόνες παροχών να διαφέρουν σημαντικά ανά ταμείο, κάτι που ισχύει ειδικά στον ΟΑΕΕ.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προαναγγέλλει νέες αλλαγές στον κατώτατο μισθό με μείωση των ωριμάνσεων. Συγκεκριμένα, αναφέρει πως θα πρέπει να αλλάξει το καθεστώς των μισθολογικών ωριμάνσεων για τους μακροχρόνια ανέργους, ώστε να έχουν οι επιχειρήσεις κίνητρο για προσλήψεις από ανέργους αυτής της κατηγορίας.
Πρόκειται ουσιαστικά για τα επιδόματα που προκύπτουν από την πρόοδο του χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας. Το ΔΝΤ αναφέρει πως τα εν λόγω επιδόματα θα πρέπει να περικοπούν κατά 50% στις περιπτώσεις μακροχρόνια ανέργων εργαζομένων (σημειώνεται πως σύμφωνα με τον ν. 4046/2012, οι μισθολογικές ωριμάνσεις έχουν ανασταλεί έως ότου το ποσοστό της ανεργίας να διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 10%).
Η έκθεση του ΔΝΤ αναφέρεται και στα νέα «διαρθρωτικά ορόσημα» που θα πρέπει να υλοποιήσει η κυβέρνηση έως τον Μάρτιο του 2015 και στα οποία περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ, ο εξορθολογισμός των συντελεστών του φόρου και η απλούστευση στη διαχείρισή του (Οκτώβριος 2014). Ακόμη, τον ίδιο μήνα θα υπάρξουν αλλαγές στο μισθολόγιο του Δημοσίου που θα εφαρμοσθούν από την 1η Ιανουαρίου 2015 θίγοντας κυρίως υπαλλήλους Υποχρεωτικής και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (το Ταμείο επισημαίνει ότι αμείβονται καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα), ενώ θα υπάρξουν αλλαγές και στους δημοσιονομικούς κανόνες.
Έως τον Οκτώβριο η κυβέρνηση να έχει θεσπίσει νομοθεσία για την ευθυγράμμιση του πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ και να αλλάξει τη νομοθεσία για τις απεργίες και τα εργατικά συνδικάτα. Τον Νοέμβριο θα πρέπει να έχει υιοθετήσει πακέτο μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος με βάση τις αναλογιστικές μελέτες που θα ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο (στο επίκεντρο θα βρεθούν κύριες συντάξεις, επικουρικές και εφάπαξ). Τον ίδιο μήνα θα πρέπει να έχουν αντιμετωπισθεί όλα τα θέματα που έχουν προσδιορισθεί από την έκθεση του ΟΟΣΑ σχετικά με τα εμπόδια στον ανταγωνισμό, στο χονδρικό εμπόριο, στις κατασκευές, στις τηλεπικοινωνίες και στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
«Η Ελληνική Κυβέρνηση αναμένει ότι, όπως και το 2013, οι προβλέψεις της θα επαληθευτούν και ότι δεν θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα λιτότητας για την εξασφάλιση των οικονομικών και δημοσιονομικών στόχων το 2015-16», επισήμανε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών σχολιάζοντας την έκθεση του ΔΝΤ.
«Η ικανοποιητική πορεία του προϋπολογισμού με τη σημαντική υπέρβαση στόχων, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αύξηση ρευστότητας έπειτα από την έξοδο του Ελληνικού Δημοσίου και των τραπεζών στις αγορές, και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα μηδενίσουν την όποια δημοσιονομική απόκλιση. Αυτό που προέχει είναι η ελάφρυνση του δημοσίου χρέους για την οποία έχουν δεσμευτεί οι εταίροι, σε συνδυασμό με την πιστή εφαρμογή των καίριων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών και υποστήριξε πως «η έκθεση του ΔΝΤ επιβεβαιώνει την τεράστια πρόοδο που έχει κάνει η ελληνική οικονομία με την επίτευξη πλεονασμάτων που θέτουν τη βάση για επενδύσεις και ανάπτυξη».
