Για «ιστορική μέρα» έκανε λόγο η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά την εναρκτήρια ομιλία της, σημειώνοντας πως «οι μνήμες παραμένουν ολοζώντανες και μας γεμίζουν συγκίνηση και ευγνωμοσύνη για όσους αγωνίστηκαν απέναντι στην δικτατορία».
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε ότι σήμερα γιορτάζουμε τη Μεταπολίτευση, «την πιο ομαλή και προοδευτική περίοδο της σύγχρονης Ιστορίας μας. Μια πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κατάκτηση των Ελλήνων. Με ορόσημο την καθολική απόλαυση της δημοκρατίας και την άρση των αποκλεισμών και των διακρίσεων».
«Το πολιτειακό επιλύθηκε, το Κομμουνιστικό Κόμμα νομιμοποιήθηκε, η εθνική αντίσταση αναγνωρίστηκε, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων καταργήθηκαν. Μπορεί αυτά να ηχούν τώρα αυτονόητα, αλλά υπήρξαν σημαντικά βήματα για μια Πολιτεία ελευθερίας και ισότητας. Οι αδιάβλητες εκλογές, η απρόσκοπτη εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία και η σταθερότητα του κοινοβουλευτισμού δείχνουν το βάθος και την αντοχή των δημοκρατικών μας θεσμών, ακόμα και σε δύσκολες στιγμές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα», υπογράμμισε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Όπως υπογράμμισε η κα Σακελλαροπούλου, «την ιστορία μας σημάδεψε, όσο κανένα άλλο γεγονός, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνέχεια στην Ευρωζώνη. Συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, στους θεσμούς, στις αντιλήψεις και στον τρόπο ζωής μας. Η ευρωπαϊκή και η ελληνική ταυτότητα δεν διακρίνονται, είναι αναπόσπαστες. Η χώρα μας παγίωσε την παρουσία της στην καρδιά της Ένωσης, αποτελώντας εγγυητή ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Οι Έλληνες πρέπει να είναι περήφανοι για όσα κατάφεραν. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης άφησε πίσω της τη μεταπολεμική υστέρηση. Είναι πια μια άλλη Ελλάδα».
Η ύπατη πολιτειακή παράγοντας πρόσθεσε: «Περάσαμε, ωστόσο, αυτόν τον μισό αιώνα, μεγάλες δοκιμασίες και ανατροπές. Βιώσαμε τις αλλεπάλληλες κρίσεις της εποχής μας, με κορυφαία τη δημοσιονομική. Αναμετρηθήκαμε με συσχετισμούς και παράγοντες εξωτερικούς, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Γίναμε μάρτυρες τραγικών συμβάντων, στο Μάτι και τα Τέμπη, που μας πλήγωσαν βαθιά. Τα τραύματα της Μεταπολίτευσης μας καλούν σε αυτοκριτική, αναστοχασμό και εγρήγορση. Μας υπενθυμίζουν τη σημασία των συναινέσεων και του γενικού συμφέροντος έναντι της μικροπολιτικής και της αδράνειας για λόγους πολιτικού κόστους. Όπως και το καθήκον μας για μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή πολιτικής βίας και αμφισβήτησης των θεμελιωδών αξιών του πολιτεύματός μας. Η ποιότητα της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη, ούτε η ιστορία έχει γραμμική εξέλιξη. Ιδίως σε έναν κόσμο μεταβατικό και μετέωρο».
Το «παρών» στον κήπο του προεδρικού Μεγάρου έδωσαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, οι πολιτικοί αρχηγοί, υπουργοί, βουλευτές, ενώ η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα της εφετινής εκδήλωσης, κάλεσε δημάρχους ακριτικών και μαρτυρικών περιοχών, εκπροσώπους της Κοινωνίας των Πολιτών, διακεκριμένους αθλητές και αρχηγούς ομάδων που κατέκτησαν ευρωπαϊκά τρόπαια, πλημμυροπαθείς από τη Θεσσαλία, ανθρώπους από τον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών, Έλληνες που έχουν διακριθεί στο εξωτερικό για την επιστημονική τους έρευνα, αλλά και απλούς πολίτες που διακρίθηκαν για την προσφορά τους προς τον συνάνθρωπο και συγκίνησαν με τις πράξεις τους ολόκληρη την Ελλάδα. Μετά την ομιλία της Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Πρωθυπουργός, ο πρόεδρος της Βουλής και οι πολιτικοί αρχηγοί κατευθύνθηκαν στο κιόσκι του κήπου για την καθιερωμένη συζήτηση.
ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ
Νωρίτερα το δικό τους στίγμα έδωσαν ο πρωθυπουργός και οι πολιτικοί αρχηγοί στην ειδική συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας.
Ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην συνεδρίαση είπε πώς είναι ευκαιρία αναστοχασμού, επισημαίνοντας πως «πριν από μισό αιώνα τίποτα από όσα σήμερα θεωρούμε δεδομένα δεν υπήρχε. Η Ελλάδα ασφυκτιούσε κάτω από τη μπότα της χούντας».
Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για «την ανθεκτικότητα του λαού ο οποίος κράτησε ζωντανή την πίστη του στα δημοκρατικά ιδανικά και για «την τόλμη και τη σοφία όσων υλοποίησαν τη μετάβαση» κάνοντας εκτενή αναφορά στην προσφορά του Κωνσταντίνου Καραμανλή «του ηγέτη που ανέλαβε τη βαριά ευθύνη να ανατάξει τη χώρα και να διαχειριστεί την τραγωδία της Κύπρου», όπως είπε.
Τόνισε πως «στη διάρκεια αυτού του μισού αιώνα άλλαξαν πολλά στη χώρα μας με τη συμβολή πολλών πολιτικών» και συνέχισε λέγοντας πως «Η Ελλάδα προχώρησε αναμφισβήτητα. Όχι όσο έπρεπε και όσο θα μπορούσε καθώς χάθηκαν και μεγάλες ευκαιρίες. Σπαταλήθηκαν κοινοτικοί πόροι οι οποίοι προοριζόντουσαν για παραγωγικές επενδύσεις. Αναγκαίες αλλαγές συχνά έμειναν μισές. Ένα κράτος που συχνά συμβιβάστηκε με τις αγκυλώσεις του και κυβερνήσεις που δείλιασαν μπροστά στο πολιτικό κόστος».
Επεσήμανε ότι στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από τη γρήγορη σύγκλιση με τις πιο προηγμένες χώρες της ΕΕ. «Αυτή την προοπτική διεκδικούμε σήμερα αντλώντας συμπεράσματα από το χθες. Και όπως το 2023 η χώρα ήταν καλύτερη από το 2019 έτσι και το 2027 θα είναι καλύτερο από σήμερα. Σε αυτή την τελευταία φάση σημειώθηκαν κατακτήσεις καθόλου εύκολες και αυτονόητες».
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «θα ήταν λάθος τη σημερινή ημέρα οι επιμέρους σκιές να κρύψουν τη συνολική εικόνα μιας συγκεκριμένης διαδρομής», υπογραμμίζοντας πως «η Ελλάδα του 2024 δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 1974.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, κ. Σωκράτης Φάμελλος, στην τοποθέτησή του επεσήμανε πως «σήμερα τιμούμε όσες και όσους πάλεψαν ενάντια στη χούντα των Συνταγματαρχών για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας». Πρόσθεσε όμως πως «η σημερινή επέτειος είναι και μια διαρκής υπενθύμιση των κινδύνων του φασισμού, της αξίας της δημοκρατίας και των ατομικών δικαιωμάτων» και πως «οφείλουμε να επιβεβαιώσουμε και να υπενθυμίσουμε προς όλη την κοινωνία και ιδιαίτερα προς τη νέα γενιά, ότι ο αγώνας για τη δημοκρατία και την ελευθερία δεν σταματά ποτέ».
Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής κ. Νίκος Ανδρουλάκης ανέφερε πως «έχουμε χρέος να προστατεύσουμε τη Δημοκρατία από τις σύγχρονες αντιδημοκρατικές, ακροδεξιές δυνάμεις, που συνεχώς αυξάνουν την επιρροή τους και αμφισβητούν ανοιχτά τους θεσμούς μας». Σημείωσε πως «είναι ιστορικό μας καθήκον να αντικρίσουμε με θάρρος και σοβαρότητα τις προκλήσεις του σήμερα και την ποιότητα της Δημοκρατίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο», ενώ έκανε ειδική μνεία στην κυπριακή τραγωδία, τονίζοντας πως αυτή «χαράχτηκε βαθιά στην εθνική και δημοκρατική συνείδηση του τόπου, έγινε μέρος της ταυτότητας μας. Το προδοτικό πραξικόπημα, η παράνομη τουρκική εισβολή, η κατοχή της Μεγαλονήσου είναι γενετικά στοιχεία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, της ιστορικής μας συνείδησης». Κατέληξε δε λέγοντας: «Οφείλουμε να μη δεχθούμε καμιά πολιτική διχοτόμησης του νησιού από μια χώρα που δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της και βέβαια παραβιάζει και κυριαρχικά δικαιώματα γειτονικών χωρών».
Το ΚΚΕ εκπροσώπησε ο κ. Νίκος Καραθανασόπουλος ο οποίος τόνισε πως το κόμμα του «τιμά όλους και όλες που έδωσαν τη ζωή τους στα δύσκολα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας, τους ανθρώπους που βασανίστηκαν, εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν ή και με άλλους τρόπους διώχθηκαν από τη χούντα και γενικά από την κρατική καταστολή». Όπως υπογράμμισε, «είμαστε υπερήφανοι που το κόμμα μας, το ΚΚΕ, ήταν το κόμμα που έδωσε στον αντιδικτατορικό αγώνα τις περισσότερες θυσίες».
Ο Πρόεδρος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ κ. Κυριάκος Βελόπουλος στην τοποθέτησή του επεσήμανε πως «όταν μιλάμε για τα 50 χρόνια της Δημοκρατίας, δεν αρκεί μια ιστορική αναδρομή, γιατί κάθε χρόνο το κάνουμε έτσι κι αλλιώς. Πρέπει να δούμε τα αποτελέσματα των αγώνων των ανθρώπων εκείνης της γενιάς εάν ευοδώθηκαν και αν οι αξίες που ήθελαν να μεταλαμπαδεύσουν, υλοποιήθηκαν». Έκανε λόγο για αριθμητικό έλλειμμα της Δημοκρατίας στη σημερινή εποχή, σημειώνοντας ότι «πρέπει να δώσουμε μάχες για πλέρια Δημοκρατία του λαού».
Εκπροσωπώντας τη ΝΙΚΗ, η κ. Ασπασία Κουρουπάκη εξέφρασε την άποψη πως «σε πολλές χώρες υπάρχουν επέτειοι και εθνικές αργίες που συνδέονται με την ανατροπή απολυταρχικών ή δικτατορικών καθεστώτων. Υπάρχουν εορτασμοί για τη Δημοκρατία, που διεξάγονται με κάθε τιμή και μεγαλοπρέπεια. Στην Ελλάδα όμως, η ημέρα, κατά την οποία συντελέστηκε η Μεταπολίτευση δεν προσφέρεται για εορτασμό». Υπογράμμισε πως «το έγκλημα της Κύπρου δεν τιμωρήθηκε ποτέ. Και η ατιμωρησία αυτή αποτελεί το μεγάλο στίγμα της Μεταπολίτευσης».
Τη ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ εκπροσώπησε η κ. Σία Αναγνωστοπούλου η οποία στην τοποθέτησή της ανέφερε «Η Μεταπολίτευση και η αποκατάσταση της δημοκρατίας είναι βαθιά τομή στην ελληνική ιστορία του εικοστού αιώνα. Χωρίζει ένα πριν και ένα μετά Άρα, ως τέτοια πρέπει να την κρατήσουμε».
Η Πρόεδρος της ΠΛΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου τόνισε ότι «Η φετινή επέτειος των πενήντα ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας μας υπενθυμίζει ότι στο πολύ κοντινό παρελθόν στη χώρα μας αφαιρέθηκαν διά της βίας και των όπλων η δημοκρατία, τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των ανθρώπων, ότι στο πολύ κοντινό παρελθόν κάποιοι θέλησαν να βάλουν στο γύψο την ελεύθερη έκφραση, την πολιτική και κοινωνική ζωή και δημιουργία και ότι ταυτόχρονα κάποιοι άλλοι, πρωτίστως νέοι, δεν συμβιβάστηκαν και δεν υπέκυψαν, αλλά αγωνίστηκαν, εξεγέρθηκαν, αντιστάθηκαν και πλήρωσαν τους αγώνες τους με τη ζωή τους, με την υγεία τους, με τη σωματική τους ακεραιότητα, με την προσωπική ελευθερία τους».
Τέλος, ο κ. Ιωάννης Κόντης ο οποίος εκπροσώπησε τους Σπαρτιάτες υπογράμμισε την ανάγκη για προστασία της δημοκρατίας και «να πιστεύουμε όσα λέμε».