Μια παρέα με κοινό ενδιαφέρον την εξερεύνηση των μονοπατιών και των απεριόριστων δυνατοτήτων της τεχνολογίας,
συγκεντρώθηκε μπροστά σε μια οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή, εισήλθε στο παγκόσμιο δίκτυο επικοινωνίας και συνδέθηκε σε πραγματικό χρόνο με τον αστροναύτη Tim Peake, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, με τον οποίο και συνομίλησε.
- «Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας στο διάστημα;», τον ρώτησαν τα παιδιά.
- «Τα παιχνίδια τύπου μπάσκετ ή πινγκ-πονγκ είναι δύσκολα στον διαστημικό σταθμό λόγω έλλειψης βαρύτητας, αλλά και πολλών ευαίσθητων επιστημονικών οργάνων» τους, απαντά εκείνος και τους αποκαλύπτει ότι στον διαστημικό σταθμό, όταν κάνουν διάλειμμα από τις έρευνες της αποστολής τους, οι αστροναύτες παίζουν με πλαστικά πιστόλια τα «Nerf» (όπλα που ρίχνουν μικρές μπαλίτσες από αφρολέξ)!
Η εμπειρία τούς εξιτάρισε, καθώς μιλώντας στην «Ε» δεν κρύβουν τη χαρά και τον ενθουσιασμό τους που είναι από τα ελάχιστα παιδιά παγκοσμίως τα οποία κατάφεραν να έχουν επαφή με έναν άνθρωπο που έφτασε στο διάστημα.
Οι έξι έφηβοι, Γιώργος Καμπίσιος, Αναστασία Κοσμέτου, Δημήτρης Κοσμέτος, Χρήστος Κοσμέτος, Λαμπρινή Μπαράκου και Δημήτρης Παπαμαργαρίτης, αποτελούν μέλη της ομάδας των «Παρατηρητών της Γης» («The Earth Watchers»), με μέντορα – καθηγητή τους τον Γιάννη Μπαρά.
Η ομάδα δημιουργήθηκε χάρη στη λειτουργία της Επιστημονικής Εκπαιδευτικής Ένωσης για την Προώθηση των Επιστημών, Τεχνολογίας, Μαθηματικών και Ρομποτικής - S.T.E.M. Robotics Academy, στη Λάρισα.
Πώς έγινε η συνομιλία όμως με τον αστροναύτη;
Ο κ. Μπαράς, μιλά στην «Ε», πιάνοντας το νήμα της «διαστημικής» ιστορίας τους από την αρχή: «Η ομάδα της STEM Robotics Academy “The Earth Watchers” αποφάσισε να συμμετέχει στο εκπαιδευτικό ερευνητικό πρόγραμμα της E.S.A. (European Space Agency – το αντίστοιχο στην Ευρώπη της Αμερικάνικης NASA), με τίτλο «Mission Space Lab».
Οι ομάδες μαθητών, που συμμετέχουν, πρέπει να προτείνουν τη διεξαγωγή ενός επιστημονικού πειράματος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με τη χρήση του μικροϋπολογιστών που διαθέτει ο δορυφόρος.
Μετά από επαφές με επιστήμονες και μελέτη στο διαδίκτυο η ομάδα μας σχεδίασε ένα ερευνητικό πείραμα που σκοπό έχει να διαπιστώσει την υγεία των φυτών του πλανήτη μας.
Σχεδίασε, τεκμηρίωσε και υποστήριξε το θεωρητικό μέρος του πειράματος και υπέβαλε την πρότασή της στην ESA.
Η ομάδα μετά από έρευνα διαπίστωσε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει γι’ αυτόν τον σκοπό την κάμερα υπερύθρων με την οποία είναι εξοπλισμένος ο δορυφόρος. Συγκεκριμένα στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης τα φυτά απορροφούν τις ακτίνες, αλλά ένα συγκεκριμένο φάσμα φωτός δεν απορροφάται από τα φυτά και αντανακλάται πίσω.
Η υπόθεση στο πείραμά μας ήταν ότι με την κάμερα υπερύθρων θα μπορούσαμε να μετρήσουμε πόσο φως απορροφάται από τα φυτά και κατά συνέπεια την υγεία των φυτών.
Toν Οκτώβριο του 2017 το project εγκρίθηκε και προκρίθηκε στα 100 καλύτερα μεταξύ 400 άλλων έργων από ομάδες μαθητών όλης της Ευρώπης.
Κατόπιν η ESA μας απέστειλε όλο το απαραίτητο υλικό που θα χρειαζόμασταν για το πείραμα, ένα μικροϋπολογιστή και αισθητήρια όργανα όπως και του δορυφόρου.
Η ομάδα μας ξεκίνησε τον Νοέμβρη του 2017 τον προγραμματισμό του μικροϋπολογιστή και τις δοκιμές για τη συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων του πειράματός μας.
Κάναμε πολλές δοκιμές και επιβεβαιώσαμε την ορθότητα των υπολογισμών μας. Γράψαμε τον κώδικα του πειράματος και τον Φλεβάρη του 2018 αποστείλαμε το πρόγραμμα του project στην ESA για έλεγχο.
To πρόγραμμά μας πέρασε όλους τους απαραίτητους ελέγχους από την ESA κι εγκρίθηκε να «τρέξει» στους υπολογιστές του Διεθνή Δορυφορικού Σταθμού.
Εκτελέστηκε στις 21/4/18 για 180 λεπτά. Ο δορυφόρος διέγραψε δύο πλήρεις τροχιές της Γης και τράβηξε φωτογραφίες με το λογισμικό που αναπτύξαμε.
Η ομάδα μας έλαβε τις φωτογραφίες από τον δορυφόρο στις 12/5/2018, προχώρησε σε ανάλυσή τους με ειδικό λογισμικό, με το οποίο επιβεβαιώσαμε την ορθότητα των υποθέσεων της έρευνάς μας.
Με μεγάλη χαρά ειδοποιηθήκαμε από την ESA ότι η εργασία μας ήταν από τις 10 καλύτερες σε σύνολο 100 πειραμάτων που πραγματοποιήθηκαν στον δορυφόρο.
Σαν επιβράβευση θα είχαμε την ευκαιρία μιας ζωντανής συνομιλίας με τον αστροναύτη Tim Peake, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, όπως κι έγινε.
Ήταν μια διάκριση η οποία μας έδωσε μεγάλη χαρά. Όταν η ομάδα ξεκινούσε τον Σεπτέμβρη τη συμμετοχή της στο ερευνητικό πρόγραμμα, δεν φανταζόμασταν ότι η εργασία μας θα επιβραβεύονταν για την πρωτοτυπία και καινοτομία της καθώς και για την επιστημονική της αρτιότητα».
Στην έρευνα βοήθησαν ενεργά και οι μαθητές: Αγορογιάννης Άκης, Λυκοκώστας Χρήστος και Λίταινας Αναστάσιος.
-“S.T.E.M. Robotics Academy”: Η S.T.E.M. Robotics Academy είναι ένας Εκπαιδευτικός Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός, με έδρα τη Λάρισα, στον οποίο συμμετέχουν εκπαιδευτικοί, ερευνητές, επιστήμονες, αλλά και επαγγελματίες με αγάπη και ενδιαφέρον για τις επιστήμες των πεδίων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) και την Εκπαιδευτική Ρομποτική.
Ο σκοπός της STEM Robotics Academy είναι να βοηθήσει και να εκπαιδεύσει όχι μόνο τους μαθητές που ενδιαφέρονται για τη Ρομποτική, τις Νέες Τεχνολογίες και Θετικές Επιστήμες, αλλά και να δώσει όραμα στην επόμενη γενιά επιστημόνων, μηχανικών, σχεδιαστών, καινοτόμων κατασκευαστών και επιχειρηματιών. Υποστηρίζει τη συμμετοχή μαθητών σε ερευνητικά προγράμματα, φεστιβάλ, μαθητικά συνέδρια και διαγωνισμούς.
Της Λένας Κισσάβου
