Φιλόλογοι του νομού Λάρισας και όχι μόνο, έχουν ξεκινήσει την οργάνωση μιας συλλογικής κίνησης διαμαρτυρίας, προς τον υπουργό Παιδείας κ. Νικ. Φίλη, και... μπαίνουν σε θέση μάχης, διαμαρτυρόμενοι, όπως τονίζουν για «τις διαδοχικές μειώσεις των φιλολογικών αντικειμένων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, στη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών».
Συνέταξαν σχετική επιστολή, που μέχρι σήμερα έχουν συνυπογράψει περίπου 350 φιλόλογοι, από τον νομό Λάρισας κυρίως, αλλά και από την Πιερία, τη Φθιώτιδα κ.ά. την οποία θα αποστείλουν στον υπουργό και υποστηρίζουν τα εξής: «Κύριε Υπουργέ. Αιφνιδιαστήκαμε με την απόφαση να μειωθούν περαιτέρω οι ώρες των φιλολογικών μαθημάτων. Η φιλολογική κοινότητα είναι εμβρόντητη, καθώς η απόφαση να μειωθούν οι ώρες των Αρχαίων στην Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου ήρθε να προστεθεί στις διαδοχικές μειώσεις των φιλολογικών αντικειμένων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο στη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Στα χρόνια αυτά είχαμε: εξοβελισμό των Λατινικών (από τη Β’ Λυκείου) και μειώσεις ωρών Ιστορίας (Γ’ Γυμνασίου), Νεοελληνικής γλώσσας (Α’ Γυμνασίου) το 2014, μείωση των ωρών Λογοτεχνίας (Γ’ Λυκείου) και κατάργηση του Επιταφίου (από τη Γ’ Λυκείου) το 2015. Μετά από τις αλλεπάλληλες αφαιρέσεις η προσθήκη μιας ώρας Νεοελληνικής Γλώσσας στην Α’ Γυμνασίου φαντάζει τουλάχιστον ειρωνική, εφόσον στην επιχειρηματολογία σας υπερθεματίσατε για την ανάγκη αύξησης των ωρών διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής.
Ενδεχομένως στις επιλογές σας να προκρίνονται οι απόψεις για μείωση της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας από το πρωτότυπο στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Κανείς όμως δεν αντιλαμβάνεται γιατί η αναγκαιότητα αύξησης των ωρών διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής αφορά μόνο τους μαθητές της Α’ Γυμνασίου. Επιπλέον, γιατί η μείωση της ώρας της Αρχαίας δεν εξισορροπείται με ενίσχυση της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με ποιο επιστημονικό και παιδαγωγικό κριτήριο εξαιρούνται οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων από τα γνωσιολογικά και παιδαγωγικά οφέλη μιας τέτοιας επιλογής;
Άραγε ο παραγκωνισμός του ανθρωπιστικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης αναβαθμίζει την ποιότητα του σχολείου ή εξυπηρετεί αλλότριους προς τις αρχές της παιδαγωγικής επιστήμης στόχους;
Αναμφισβήτητα το αποτελεσματικότερο μέσο για την κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει είναι η γλώσσα, γιατί συνιστά μια βαθύτερη διανοητική λειτουργία κριτικής αντίληψης και λογικής οργάνωσης της σκέψης.
Ο σχεδιασμός της εκπαιδευτικής πολιτικής δεν μπορεί να αγνοεί τις σύγχρονες προσεγγίσεις για τη γλωσσική εκπαίδευση. Στην εποχή μας η γλωσσική διδασκαλία οφείλει να συμβάλλει στον κλασικό αλλά και τον κριτικό γραμματισμό των νέων. Η πολυπλοκότητα των μέσων και των περιστάσεων επικοινωνίας αναδεικνύουν ως απαραίτητο εφόδιο του σύγχρονου ενεργού δημοκράτη πολίτη την ικανότητα να αποκωδικοποιεί τον γραπτό λόγο, να αναστοχάζεται και να είναι σε θέση να παράγει ο ίδιος τεκμηριωμένο λόγο, προφορικό ή γραπτό. Η καλλιέργεια της γλωσσικής ικανότητας βέβαια απαιτεί σχολικό χρόνο κατά τον οποίο ο μαθητής να εργάζεται και να ανατροφοδοτείται από τον εκπαιδευτικό και τους συμμαθητές του. Πρόκειται για μια διαδικασία μάθησης που η εμπειρία μας έχει αποδείξει ότι δεν τελεσφορεί στο ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο που προτείνεται.
Εάν πρωτεύων στόχος της Πολιτείας μας είναι να ενισχύσει το ανθρώπινο κεφάλαιο και τους δημοκρατικούς θεσμούς, θα πρέπει να στοχεύσει στη διεύρυνση και ενδυνάμωση όλων των φιλολογικών μαθημάτων. Αυτό συνεπάγεται ένα ωρολόγιο πρόγραμμα με περισσότερες διδακτικές ώρες φιλολογικών μαθημάτων (Γλώσσα, Λογοτεχνία, Αρχαία από μετάφραση, Αρχαία από πρωτότυπο, Ιστορία), απαγκίστρωση από τη βιβλιοκεντρική παράδοση και λειτουργία εργαστηρίων δημιουργικής γραφής, τελείως διαφορετική επιλογή ύλης και φυσικά αναδόμηση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών που τόσα χρόνια έχει επιβληθεί στο ελληνικό σχολείο ερήμην των μάχιμων φιλολόγων.
Και φυσικά θεωρούμε δεδομένο ότι σε κάθε προσπάθεια με στόχο τη βελτίωση της διδασκαλίας των φιλολογικών μαθημάτων, η διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας θα πρέπει να διατηρήσει τη σύνδεση της με τις παλαιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας. Για μας είναι αδιανόητο οι μελλοντικές γενιές να μην γνωρίζουν τον Επιτάφιο του Περικλή και να μην έχουν έρθει σε επαφή με την αρχαία ελληνική γλώσσα από το πρωτότυπο.
Κύριε Υπουργέ,
είμαστε υποχρεωμένοι να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για την απόφασή σας και να σας καλέσουμε να επαναπροσδιορίσετε τις αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γυμνασίου, με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών, γεγονός που αναπόφευκτα σας οδηγεί να δώσετε σε όλα τα φιλολογικά μαθήματα τη θέση που τους αρμόζει στο ελληνικό σχολείο.
Έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε λάθη, αλλά έχουμε και το καθήκον να τα διορθώνουμε (Pierre de Ronsard, 1524-1585, Γάλλος ποιητής)».
ΛΕΝΑ ΚΙΣΣΑΒΟΥ
