ως «Μήδεια» κάνει λόγο η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας κ. Παπανάτσιου, επισκεπτόμενη περιοχές του Πηλίου. Προφανώς αντίστοιχες ζημιές έχουν σημειωθεί και στην ελαιοπαραγωγή του νομού Λάρισας. «Δυστυχώς η κατάσταση είναι τραγική. Πάρα πολλά κτήματα έχουν υποστεί ζημιά στο φυτικό κεφάλαιο και θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα 3-4 ετών να επανέλθουν στην κανονική τους καρποφορία. Η καταστροφή αυτή έρχεται να προστεθεί στη μειωμένη περσινή παραγωγή, στην καταστροφή της παραγωγής από παθογόνα το 2019 και στη μηδενική σχεδόν παραγωγή το 2018. Οι παραγωγοί της ελιάς βρίσκονται σε δυσμενέστατη κατάσταση, καθώς επί σειρά ετών έχουν υποστεί μείωση του εισοδήματός τους και η πρόσφατη καταστροφή κινδυνεύει να αποτελέσει τη χαριστική βολή για το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας στο Ν. Πήλιο» αναφέρει χαρακτηριστικά η πρώην υφυπουργός Οικονομικών και προσθέτει και τις παρακάτω παραμέτρους: Είναι απαραίτητο να γίνουν άμεσα οι επισκέψεις των εκτιμητών του ΕΛΓΑ προκειμένου να μπορέσουν οι παραγωγοί στη συνέχεια να κλαδέψουν και να απομακρύνουν τα κατεστραμμένα κλαδιά πριν το καλοκαίρι. Είναι απαραίτητο να βρεθούν άμεσα οικονομικά μέτρα ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών που υπέστησαν ζημιά, με σκοπό την αποκατάσταση- αντικατάσταση του φυτικού κεφαλαίου και την αποζημίωσή τους για την απώλεια εισοδήματος που θα έχουν τα επόμενα έτη. Επιπλέον πρέπει να εξασφαλιστεί ότι θα ενισχυθούν όλοι ανεξαιρέτως οι πληγέντες αγρότες χωρίς διαχωρισμούς και άλλους οικονομικούς περιορισμούς. Τέλος, πρέπει να ληφθούν μέτρα για την απομάκρυνση των σπασμένων κλαδιών στη δασική πευκόφυτη περιοχή, καθώς με την αύξηση των θερμοκρασιών θα υπάρξει κίνδυνος πυρκαγιάς. Το Δασαρχείο οφείλει άμεσα να εξετάσει τις προτάσεις του Δήμου Ν. Πηλίου για την αντιμετώπιση της κατάστασης και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες».
Νέο πρόγραμμα Βιολογικής Γεωργίας μετά το καλοκαίρι
Σε νέο πρόγραμμα της Βιολογικής Γεωργίας για την τριετία 2021-2023 φαίνεται πως έχει καταλήξει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, το πρόγραμμα «γέφυρα» πριν το ξεκίνημα της νέας περιόδου της ΚΑΠ θα αφορά μόνο τη διατήρηση και όχι νέες εντάξεις. Θα αφορά διατήρηση φυτικής και ζωικής παραγωγή. Θα καλούνται να ενταχθούν από την: 1η Προκήρυξη του 2016 που αφορά 10.300 παραγωγούς. Οι έχοντες τριετείς δεσμεύσεις ήδη είναι εκτός επιδότησης εδώ και έναν χρόνο (καλύπτουν τα έξοδα πιστοποίησης από το Μέτρο 3.1). 2η Προκήρυξη του 2017 που αφορά 4.567 κτηνοτρόφους με τριετείς δεσμεύσεις που έληξαν φέτος οι πληρωμές τους. 3η Προκήρυξη του 2019 που αφορά 2.297 παραγωγούς. Λαμβάνουν την τελευταία τους πληρωμή το 2021. Αν και μέχρι τον Οκτώβριο δεν είχαν βρεθεί κονδύλια (για αυτό δεν έγινε προκήρυξη το 2020) αυτήν την εποχή βρέθηκαν κονδύλια, τα οποία είναι από το ΠΑΑ και από το Ταμείο Ανάκαμψης (Next Generation Europe). Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΑγροΤύπου, η προκήρυξη αναμένεται να δημοσιευθεί μετά το καλοκαίρι του 2021.
Σπήλιος Λιβανός: Οι εκκρεμότητες πληρωμών
«Δεν έχει δοθεί το 3% της βασικής ενίσχυσης 2020, το 5% του πρασινίσματος και το 10% των γεωργών νεαρής ηλικίας». Αυτό απάντησε σε ερώτηση που κατέθεσε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Κ. Βελόπουλος, ο υπΑΑΤ Σπήλιος Λιβανός, προσθέτοντας πως αναφορικά με την καταβολή των ενισχύσεων οι δικαιούχοι έλαβαν το σύνολο των ενισχύσεων που δικαιούνται. Επισήμανε δε ότι «δεν προκύπτει διάκριση πληρωμών σε ενίσχυση εθνικού αποθέματος και βασική ενίσχυση, καθότι ανήκουν στο ίδιο καθεστώς».
Χαμόγελα για τη βιομηχανική ντομάτα
Η καλλιέργεια της βιομηχανικής ντομάτας επανακάμπτει και σε αυτό συμβάλλουν και οι καλές τιμές που δίνουν οι βιομηχανίες, με μπόνους σε πρωιμότητα και οψιμότητα. Σύμφωνα με τον ΘΕΣΤΟ “πέρυσι πήγαν καλά οι τιμές και φέτος έχουμε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά εκτάσεις με βιομηχανική ντομάτα αυξημένες σε ποσοστό 7-8% σε σχέση με πέρυσι”. Επίσης για πρώτη φορά αναγράφονται στα συμβόλαια η δωρεάν ασφαλιστική κάλυψη για αιτίες που δεν αποζημιώνει ο ΕΛΓΑ. Ήδη ο τιμοκατάλογος από το εργοστάσιο Νομικός έχει ανακοινωθεί, ενώ αναμένεται αύξηση της παραλαφθείσας ποσότητας κατά 10%, φθάνοντας δηλαδή τους 220.000 τόνους. Ανάλογη αύξηση αναμένεται και για την Damavand, η οποία στοχεύει στους 110.000 τόνους, ενώ επίσης έχει γνωστοποιήσει τον φετινό τιμοκατάλογό της.
Οι 100 πρώτοι των επιδοτήσεων
Με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, τον ΕΛΓΟ, εννέα νομικά πρόσωπα-επιχειρήσεις, έναν πολιτισμικό οργανισμό το Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο και κατά πλειοψηφία φυσικά πρόσωπα, απαρτίζεται η λίστα με τους 100 δικαιούχους που έλαβαν τα μεγαλύτερα ποσά από το καθεστώς βασικής ενίσχυσης το 2019. Ο σχετικός κατάλογος βρίσκεται αναρτημένος σε ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ (https://transpay.opekepe.gr/) όπου τα στοιχεία είναι προσβάσιμα προς όλους. Σε αυτά τα ποσά μπορεί παράλληλα να προστεθεί κατά περίπτωση και το πρασίνισμα, που είναι περίπου ίσο με το 50% του ποσού της βασικής ενίσχυσης. Λίγο-πολύ τα ίδια ονόματα παραμένουν στην κορυφή της λίστας, όπως και το 2018, με κάποια όμως να μην εμφανίζονται καθόλου (ολική μεταβίβαση;). Στον νομό Λάρισας συναντάμε στην 8η θέση τη Φαρσαλινή Β.Μ., στη 14η θέση τον Ελασσονίτη Αθ.Κ., στην 22η θέση τον Ν.Ν. από το Κιλελέρ, στην 29η θέση και στην 30ή τους Ελασσονίτες Ζ.Π. και Ν.Κ.
Η διάκριση της Περιφέρειας Θεσσαλίας στις εξαγωγές
Σημαντικές γεωγραφικές ανισότητες ως προς τις εξαγωγικές επιδόσεις το διάστημα 2018-2019 καταγράφει μελέτη του ΣΕΒΕ με τίτλο «Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά Περιφέρεια». Το 2019, οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν ιστορικό ρεκόρ, καθώς άγγιξαν τα 33,4 δισ. ευρώ και αυξήθηκαν κατά 318,7 εκατ. σε σχέση με το 2018. Το ίδιο διάστημα η εξαγωγική επίδοση, δηλαδή οι εξαγωγές αγαθών ως ποσοστό του ΑΕΠ, βελτιώθηκε από το 17,9% στο 18,2%. Οι πολύ ενθαρρυντικές αυτές επιδόσεις, ωστόσο, προήλθαν αποκλειστικά από τέσσερις γεωγραφικές Περιφέρειες της χώρας και συγκεκριμένα την Κεντρική Μακεδονία, την Ηπειρο, την Αττική και τη Θεσσαλία. Το σύνολο των υπόλοιπων Περιφερειών της χώρας εμφάνισε μείωση της εξαγωγικής του δραστηριότητας, αυξάνοντας έτσι τις περιφερειακές ανισότητες. Ιδιαίτερα θετική κρίνεται η εικόνα των εμπορευματικών συναλλαγών της Περιφέρειας Θεσσαλίας, η οποία αύξησε κατά 4,7% τις εξαγωγές της και κατέχει πλέον το 4,2% των ελληνικών εξαγωγών και το 6,2% αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή.
Πιλοτικός αγρός:
Η εφαρμογή της πρώτης δόσης λίπανσης και διαφοροποιημένη δόση
Οι φετινές καιρικές συνθήκες του χειμώνα μέχρι σήμερα ήταν μάλλον ανοιξιάτικες με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό προκάλεσε γρήγορη ανάπτυξη των σιτηρών. Σε κάποιους αγρότες που έσπειραν πολύ πρώιμα και με μεγάλη ποσότητα σπόρου η πρόσφατη χιονόπτωση προκάλεσε πλάγιασμα των φυτών. Ελπίζω ότι οι φυτείες αποκαταστάθηκαν καθώς το σιτάρι δεν είχε «καλαμώσει» και λογικά τα φυτά θα επανήλθαν. Να δούμε η δεύτερη χιονόπτωση τι θα προκαλέσει.
Η ανάπτυξη του σκληρού σιταριού έκανε αναγκαία την πρώιμη εφαρμογή της πρώτης δόσης των επιφανειακών αζωτούχων λιπασμάτων. Το granoduro.net συνέστησε να κάνουμε μια επιφανειακή λίπανση στο τέλος Ιανουαρίου στο τεμάχιο μετά το βάμβακι με μια μικρή ποσότητα νιτρικής αμμωνίας. Δεν μπορέσαμε να το κάνουμε, καθώς ο ξηρός καιρός θα μείωνε ουσιαστικά την απορρόφηση και θα αύξανε τις απώλειες. Με βάση την πρόβλεψη του καιρού για βροχές από 11 μέχρι 14/2 εφαρμόσαμε την επιφανειακή λίπανση στις 10/2/21 για τα τεμάχια της ακατεργασίας με χρήση του granoduro.net ενώ ο παραγωγός στις 8-2-21 με το δικό του λιπασματοδιανομέα εφάρμοσε 26 κιλά/ στρέμμα ή 12 μονάδες αζώτου (τεμάχια 1,4,7). Το λίπασμα που χρησιμοποιήσαμε ήταν ουροθειική αμμωνία 46-0-0 με επιβραδυντή σύμφωνα με τις συνήθειες του παραγωγού.
Στα τεμάχια με ακατεργασία και σύμφωνα με τις οδηγίες του granoduro.net οι δόσεις - στόχος που εφαρμόσαμε ήταν:
1. Μετά από βαμβάκι με δυνατότητα άρδευσης (στόχος παραγωγής 600 κιλά/στρέμμα): 12,1 μονάδες στο τέλος του αδελφώματος ή 26,3 κιλά/στρέμμα 46-0-0 (τεμάχια 3,5 στο σχήμα).
2. Μετά από κουκί με δυνατότητα άρδευσης (στόχος παραγωγής 600 κιλά/στρ.) 4,5 μονάδες αζώτου ή 19 κιλά/στρέμμα 46-0-0 (τεμάχια 2 και 6 στο σχήμα).
3. Μετά από κουκί χωρίς άρδευση (στόχος παραγωγής 400 κιλά/στρ) 2,3 μονάδες αζώτου ή 5 κιλά/στρέμμα 46-0-0 (τεμάχιο 8).
Για την εφαρμογή των λιπασμάτων στα τεμάχια (2, 3, 5, 6, 8) χρησιμοποιήθηκε λιπασματοδιανομέας REKOR που ήταν εφοδιασμένος με τον ειδικό εξοπλισμό για μεταβλητή δόση λίπανσης της AUGMENTA που περιέγραψα αναλυτικά στα φύλλα της «ΕτΔ» 21ης και 28ης Δεκεμβρίου 2020. Για να έχουμε μια σύγκριση των τεμαχίων με μεταβλητή δόση λιπασμάτων με την ομοιόμορφη χωρίσαμε τα τεμάχια στα δύο, με το ένα μέρος να δέχεται μεταβλητή δόση λιπάσματος και το άλλο ομοιόμορφη. Επομένως στα τεμάχια 2, 3 και 8 εφαρμόστηκε μεταβλητή δόση λιπασμάτων και στα 4, 5, 7 ομοιόμορφη, στις δόσεις του granoduro.net. Το τελικό σχέδιο φαίνεται στο σχήμα:Το σύστημα της AUGMENTA έχει τον αισθητήρα που μετρά το ανακλώμενο ηλιακό φως από τη φυτεία και εκτιμά έναν δείκτη βλάστησης τον AUGMENTA INDEX. Ενδιαφέρον έχει ο χάρτης με τον δείκτη AUGINDEX που φαίνεται στο σχήμα. Ο χάρτης δημιουργήθηκε με πέρασμα του τρακτέρ με τον αισθητήρα να λειτουργεί χωρίς να εφαρμόζει λίπασμα από όλο το χωράφι ανά 16 μέτρα που είναι το πλάτος διανομής του λιπάσματος. Ο δείκτης όπως δείχνει η δεύτερη εικόνα ξεχωρίζει σαφέστατα το τμήμα που είχε προηγούμενη καλλιέργεια το κουκί που προφανώς έχει επάρκεια αζώτου κάτι που δείχνει το μέγεθος του δείκτη που είναι κοντά στο 1. Εάν εφαρμόζαμε το λίπασμα με βάση τον δείκτη αυτό τότε προφανώς στο τεμάχιο μετά το κουκί θα εφαρμόζαμε λιγότερο λίπασμα. Αυτό δείχνει η τρίτη εικόνα που δείχνει τη θεωρητική εφαρμογή του λιπάσματος με 100 κιλά/εκτάριο (10 κιλά/στρέμμα). Στην εικόνα το τμήμα που έχει με κίτρινο το τεμάχιο μετά το κουκί (αντιστοιχεί περίπου σε 80 κιλά/εκτάριο) και με πράσινο μετά το βαμβάκι (που αντιστοιχεί με λίγο πάνω από τα 100). Ο παραγωγός δεν έκανε διαφοροποίηση της λίπανσης στα δύο τεμάχια και εφάρμοσε την ίδια ποσότητα και στα δύο. Το ίδιο αποτέλεσμα μείωσης του λιπάσματος μετά το κουκί έδωσε και η χρήση του granoduro.net που μας συνέστησε να εφαρμόσουμε τη μισή δόση λιπάσματος στο τεμάχιο μετά το κουκί (9κιλά/στρ.) έναντι 26 κιλών/στρ. στο τεμάχιο μετά το βαμβάκι.Η θεωρητική εφαρμογή λιπάσματος το VFM (εικονική διαχείριση λιπάσματος) που φαίνεται στην τρίτη εικόνα, στο τμήμα με προηγούμενη καλλιέργεια το κουκί θα εφαρμόζαμε περίπου 8 έναντι 10,5 κιλά/στρέμμα στο τεμάχιο μετά το βαμβάκι. Αυτό δίνει μια εξοικονόμηση της τάξεως του 20% ή χονδρικά 1 ευρώ /στρ. Από την άλλη το granoduro.net δίνει μεγαλύτερη μείωση, αλλά τη συμπληρώνει με τη δεύτερη δόση που συνιστά όπως θα δούμε αργότερα. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η ορθολογική εφαρμογή λιπάσματος θα έχει οφέλη στην καλλιέργεια, την απόδοση και την ποιότητα, αλλά και θα περιορίσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Διότι το επιπλέον αζωτούχο λίπασμα δεν θα χρησιμοποιηθεί από τα φυτά και με βροχερή άνοιξη θα εκπλυθεί προς τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους προκαλώντας μελλοντικά τη νιτρορύπανση των υπόγειων υδροφορέων, ενώ μέρος θα χαθεί στην ατμόσφαιρα ως οξείδια του αζώτου που είναι αέρια του θερμοκηπίου.
Ας έχουμε επίσης υπόψη ότι η νέα ΚΑΠ ζητά μείωση των λιπασμάτων και της απώλειας θρεπτικών στοιχείων που θα είναι προϋπόθεση για τις μελλοντικές επιδοτήσεις.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
