Χαμηλές οι προσδοκίες για το βαμβάκι
Τα σενάρια για ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών
Προβληματισμός επικρατεί στις τάξεις των βαμβακοπαραγωγών, μετά τον απολογισμό της φετινής εκκοκκιστικής περιόδου. Λίγο πριν τη λήξη της (31-12-20), οι προσδοκίες τους για την περαιτέρω ενίσχυση του εισοδήματος είναι χαμηλές.
Η μέση τιμή που κυριάρχησε φέτος στην αγορά ήταν 41-42 λεπτά, ενώ θολό παραμένει το τοπίο του extra πριμ για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Κάποιοι λαμβάνουν τα επιπλέον 2-3 λεπτά, άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι η επιβράβευση αυτή δεν είναι δεδομένη. «Όλη η Ελλάδα πληρώνεται με 32% απόδοση και 28 ίνα. Πώς γίνεται αυτό» αναρωτιέται ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Λαρισαίων αγροτών Φώτης Παπαδόπουλος.
Το θέμα των ημερών είναι το αίτημα του προέδρου της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, Βασίλη Μάρκου, να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση 70 ευρώ το στρέμμα στους βαμβακοπαραγωγούς, λόγω της απώλειας του εισοδήματος από την πανδημία του κορονοϊού. Κάποιοι παραγωγοί στηρίζουν θερμά το αίτημα αυτό, άλλοι πάλι θεωρούν παραπλανητική την τακτική αυτήν.
Την ίδια ώρα το Υπουργείο κράτα χαμηλούς τόνους και αφήνει να εννοηθεί ότι «οι κινήσεις αυτές οφείλονται σε κερδοσκοπικά παιχνίδια παικτών της αγοράς, ώστε να καθησυχάσουν τους παραγωγούς αναφορικά με τις χαμηλές τιμές που απολαμβάνουν εμπορικά».
Προσθέτουν δε ότι η διεθνής χρηματιστηριακή τιμή του βαμβακιού είναι καλή (70 σεντς, πέρυσι τέτοιον καιρό ήταν 64 σεντς) και το κόστος των αγροεφοδίων είναι αμετάβλητο.
Μάλιστα ο Μ. Βορίδης δήλωσε στη Βουλή ότι «δεν μπορεί να υπάρξει κρατική ενίσχυση σε περιπτώσεις εμπορικής διαταραχής».
Αρνητικός είναι ο απολογισμός και για τις στρεμματικές αποδόσεις. Ανεξαρτήτως των ζημιών που προκάλεσε ο «Ιανός», οι ποσότητες που συγκόμισαν φέτος οι παραγωγοί είναι λιγότερες από πέρυσι, λόγω των καιρικών φαινομένων. Η αστάθεια του καλοκαιριού, το γεγονός ότι τα ποτίσματα ολοκληρώθηκαν μέσα Αυγούστου, ενώ λόγω υψηλών θερμοκρασιών τον Σεπτέμβριο ίσως χρειάζονταν ένα ακόμα, συνέβαλαν στο να μην αναπτυχθεί σωστά το φυτό, να μην πάρει το απαραίτητο βάρος το καρύδι και να υπάρξουν χαμηλά κιλά.
Επιπλέον οι αγρότες υποτίμησαν το ρόδινο σκουλήκι, ενδιαφέρθηκαν μόνο για το πράσινο, με αποτέλεσμα αυτό να πλήξει την ανάπτυξη του φυτού. Το μόνο θετικό είναι ότι τα μειωμένα καλλιεργούμενα στρέμματα στην Ελλάδα (2.600.000) εξασφαλίζουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση γύρω στα 70 ευρώ το στρέμμα (64 ευρώ πέρυσι).
Ξεπούλησαν τα κάστανα σε Μελιβοία - Κίσσαβο
Χαμόγελα για μία ακόμα χρονιά για τους παραγωγούς καστάνου στους παραδοσιακούς Δήμους Αγιάς και Τεμπών, μετά την ολοκλήρωση της παραγωγικής διαδικασίας. Ήδη οι Συνεταιρισμοί που δραστηριοποιούνται στην περιοχή έχουν ξεπουλήσει, αποκομίζοντας ένα σημαντικό οικονομικό όφελος για τα μέλη παραγωγούς τους.
Καρποί Κισσάβου
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οργάνωσης Παραγωγών Καστάνου Καρδίτσας-Στομίου κ. Τριανταφύλλου (η οποία αριθμεί 72 μέλη), «Η φετινή παραγωγή κινήθηκε σε ικανοποιητικά ποσοστά. Παρήγαμε 390 τόνους, τους οποίους πουλήσαμε κατά το ήμισυ στη διεθνή (Ιταλία) και εγχώρια αγορά. Οι τιμές που απολαύσαμε ήταν για την κατηγορία Lux 3,53 ευρώ, στη δεύτερη κατηγορία 2,46 ευρώ και στην τρίτη κατηγορία 1 ευρώ. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη Οργάνωση Παραγωγών έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα Σχεδίων Βελτίωσης με προϋπολογισμό ένα εκατομμύριο ευρώ και την άνοιξη θα προχωρήσει στη δημιουργία ιδιόκτητων εγκαταστάσεων, ψυγεία - συσκευαστήρια. Εγκαταστάσεις που θα χρησιμοποιηθούν και για το ακτινίδιο, το οποίο παράγουν 15 μέλη παραγωγοί του. Αναφορικά με τη συγκομιδή καστάνου, αυτή πραγματοποιήθηκε ομαλά, παρά τα προβλήματα που σημειώθηκαν από την έλλειψη εργατών γης ανά την επικράτεια τη φετινή χρονιά, καθώς υπήρχε συνεργασία και προγραμματισμός από τα μέλη του Συνεταιρισμού.
Μελιβοία
Στα ίδια ικανοποιητικά με πέρυσι επίπεδα κινήθηκε η φετινή χρονιά και για τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μελιβοίας, ο οποίος διέθεσε την παραγωγή του σε Ιταλία, αλλά και στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συν/σμου κ. Βαγγέλη Κρανιώτη «οι τιμές διαμορφώθηκαν από το 1 ευρώ το κιλό για τα πιο ψιλά κάστανα έως και τα 3,40 ευρώ το κιλό για τα πιο χοντρά μεγέθη. Η συντριπτική πλειοψηφία της παραγωγής πουλήθηκε, ενώ ένα μικρό μέρος της αποθηκεύθηκε για να πουληθεί, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, ενδεχομένως σε ακόμα καλύτερες τιμές. Τα σκισμένα κάστανα πωλούνται από τον παραγωγό στις λαϊκές αγορές 1-1,5 ευρώ».
Αποζημιώσεις για τα αμύγδαλα
«Μαύρα Χριστούγεννα» θα περάσουν οι αμυγδαλοπαραγωγοί της Όσσας του Δήμου Τεμπών, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Αντώνη Ζέλφο, καθώς «δε φαίνεται φως στο τούνελ, σχετικά με την αποζημίωσή τους για τις ζημιές που υπέστησαν τις τρεις απανωτές χρονιές στην παραγωγή τους (2017-2019-2020) κι έτσι βρίσκονται σε πλήρη απόγνωση και άγνοια. Ο κ. Ζέλφος θυμίζει τις υποσχέσεις που έχουν λάβει μέχρι τώρα από το Υπουργείο για άμεση καταβολή αποζημίωσης ζημιών του 2017 έως στις 20-12-2020, για άμεση ένταξη την παραγωγική χρονιά 2019 στο πρόγραμμα ΠΣΕΑ (το σχετικό πόρισμα αναφέρει ότι η ζημιά ανέρχεται 80% σε επίπεδο Νομού), ενώ για τη ζημιά του 2020, η οποία προέκυψε από τον παγετό, ο κ. Ζέλφος προτείνει να δοθεί προκαταβολή ή ενίσχυση, ώστε να μπορέσουν οι αμυγδαλοπαραγωγοί να επιζήσουν και να συνεχίσουν την καλλιέργειά τους. Υπενθυμίζει δε ότι οι παραγωγοί πληρώνουν κάθε χρόνο ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ».
Δέσμευση Βορίδη για ροδάκινα - νεκταρίνια
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο ΥΠΑΑΤ, o Χρ. Κέλλας ζήτησε από τον υπουργό Μ. Βορίδη να μάθει σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία της έκτακτης de minimis στήριξης που θα λάβουν οι παραγωγοί για τα ροδάκινα και τα νεκταρίνια, οι οποίοι έπαθαν ζημιές από τα καιρικά φαινόμενα τον περασμένο Αύγουστο. Ζήτησε επίσης επίσπευση των διαδικασιών κατάρτισης φακέλου και έγκρισης του απαραίτητου κονδυλίου, ώστε άμεσα να ανακοινωθεί το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της καταβολής των αποζημιώσεων. Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο έχει αποφασίσει να ενισχύσει τους παραγωγούς ροδακίνων (συμπύρηνα, επιτραπέζια και νεκταρίνια) και σταφυλιών (crimson και superior) προκειμένου να καλύψει την απώλεια εισοδήματος που ήρθε ως αποτέλεσμα των σφοδρών βροχοπτώσεων, ενώ εγκαίρως ο κ. Κέλλας είχε καταθέσει σχετικό αίτημα. Ο υπουργός κ. Βορίδης απάντησε ότι «οι απαιτούμενες διαδικασίες έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με τον ΕΛΓΑ (έχει καταρτιστεί ο κατάλογος των ποικιλιών που έχουν υποστεί ζημιά) και απομένει η συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών για το ύψος της αποζημίωσης. Αμέσως μετά, οι υπηρεσίες του Υπουργείου θα είναι σε θέση να προσδιορίσουν και τον χρόνο καταβολής, η οποία με έναν πρώτο υπολογισμό τοποθετείται στις αρχές του νέου έτους».
Μαθήματα που θα έπρεπε να πάρουμε από τις καταστροφές του «ΙΑΝΟΥ»
Στα προηγούμενα τέσσερα σημειώματα αναφέρθηκα στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στις περιοχές Καρδίτσας, Φαρσάλων, Αλμυρού κ.λπ. από τον «Ιανό». Στο διάστημα αυτό εμφανίστηκαν διάφορα δημοσιεύματα για τις ευθύνες που υπάρχουν. Από τη μεριά των προσκείμενων στην Κυβέρνηση η κύρια αιτία είναι οι «πρωτοφανείς» καιρικές συνθήκες, από τη μεριά της αντιπολίτευσης προφανώς φταίνε οι κυβερνώντες. Μια ιστορία επίρριψης ευθυνών εκατέρωθεν που έχουμε ζήσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια.
Ακούστηκε: το πρόβλημα της έντασης των καιρικών φαινομένων, ότι τα πρόχειρα φράγματα που είχαν κατασκευαστεί το καλοκαίρι για να συγκρατήσουν το νερό και να βοηθήσουν στην άρδευση των χωραφιών δεν είχαν αφαιρεθεί εκτός από δύο, ότι το Δασαρχείο δεν έδινε άδεια να κοπούν δασικά δέντρα για να καθαριστούν τα ρέματα (αυτό που είδα με τα μάτια μου είναι ότι η κοίτη του Γαβριά ήταν γεμάτη δέντρα που προφανώς δεν επέτρεπαν την εύκολη απορροή του νερού- η φωτογραφία με την όμορφη βλάστηση είναι ο Γαβριάς), ότι δεν καθαρίστηκαν τα ρέματα στα πεδινά (αρμοδιότητας Περιφέρειας, ΤΟΕΒ) και ορεινά (αρμοδιότητας Δασαρχείου).
Ο κ. Αλεξάκος, πρώην νομάρχης και δήμαρχος Καρδίτσας, μηχανικός και υπάλληλος Δημόσιας Υπηρεσίας αναφέρθηκε στο τι έπρεπε να γίνει που προφανώς γνωρίζει καλά. Αναφέρθηκε όμως και στην έλλειψη υπαλλήλων που γνωρίζουν τα θέματα. Ο ένας συνταξιοδοτήθηκε και ο άλλος παροπλίστηκε γιατί δεν ήταν προσκείμενος στους κυβερνώντες. Αυτό είναι ένα από τα τραγικά χαρακτηριστικά της Δημοσίας Διοίκησης να παροπλίζονται ικανοί υπάλληλοι που δεν είναι «δικοί» μας. Χαρακτηριστικό του κομματικού πελατειακού συστήματος που μας κυβερνά.
Αλλά όλη η Διοίκηση έχει μόνο δύο υπαλλήλους γνώστες του θέματος; Νεότεροι δεν υπάρχουν; Όταν συνταξιοδοτείται ένας ικανός υπάλληλος δεν μένει τίποτα από πίσω του; Η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στα σχέδια αντιμετώπισης πλημμυρών που εκπονήθηκαν το 2017 και από τότε η Περιφέρεια δεν εφάρμοσε τις προτάσεις. Φυσικά ούτε λόγος για το ότι επί 4,5 χρόνια δεν προχώρησε καμία μελέτη ή έργο για ταμιευτήρες νερού που θα προστάτευαν τις περιοχές από τις πλημμύρες, θα αποθήκευαν νερό για αρδεύσεις,θα παρήγαγαν υδροηλεκτρική ενέργεια και θα αποτελούσαν απόθεμα νερού για ξηρές περιόδους που αναμένουμε να έχουμε με την κλιματική αλλαγή.
Ήταν μόνο θέμα Περιφέρειας η προώθηση των μελετών έργων που προβλέπονταν και στα ΣΔΥ (Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων) του 2014 και στο σχέδιο Φάμελλου του 2017; Το ερώτημα βέβαια απευθύνεται και στις προηγούμενες Κυβερνήσεις (της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ) των τελευταίων πολλών ετών που δεν φρόντισαν να δρομολογήσουν έργα ταμίευσης υδάτων τόσο απαραίτητα για τη θωράκιση της Θεσσαλίας από πλημμύρες, ξηρασίες, καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων από υπεραντλήσεις για ύδρευση και άρδευση, καταστροφή της ποιότητας των υπογείων υδροφορέων που κάνουν τα Φάρσαλα να μην έχουν πόσιμο νερό.
Η σημερινή εικόνα δείχνει έργα ημιτελή για δεκαετίες (Ληθαίος από το 2007, Αγιονέρι από το 2006, Μεσοχώρα - έτοιμη εδώ και 19 χρόνια με απώλεια ενέργειας αξίας 30.000.000 ευρώ / χρόνο, Συκιά - ημιτελής εδώ και 11 χρόνια). Κακοσυντηρημένα δίκτυα ανοικτών αγωγών με τεράστιες απώλειες νερού. Γεωτρήσεις των ΤΟΕΒ χωρίς κλειστά δίκτυα μεταφοράς νερού όπως υπόσχονταν όταν έκαναν το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπογείων Υδάτων (ΠΑΥΘ) στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και σήμερα λειτουργούν αντλίες με μεγάλες παροχές που όταν το νερό περισσεύει το αφήνουν να τρέχει (χάνεται) στα κανάλια. Να μη μιλήσω για πρόγραμμα προστασίας των επικλινών εδαφών από τη διάβρωση που δεν υπάρχει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.
Το Υπουργείο Γεωργίας πιστεύει (και χρηματοδοτεί μελέτες για να το στηρίζουν) ότι τα προγράμματα νιτρορρύπανσης, βιολογικής γεωργίας μέχρι και οι εξισωτικές αποζημιώσεις προστατεύουν τα εδάφη από τη διάβρωση! Όλα αυτά όταν ξεσπά η κάθε κρίση και καταστροφή αποδίδονται από το πολιτικό προσωπικό στα αντίπαλα πολιτικά σχήματα και φυσικά στους ξένους που εποφθαλμιούν τη χώρα μας και μας φορτώνουν με μνημόνια.
Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε τα προβλήματα στο μέλλον; Να τελειώσουμε πρώτα ό,τι ημιτελές υπάρχει άμεσα. Είναι βέβαιο ότι κάθε ημιτελές έργο όταν περατωθεί θα παράγει πλούτο για να γίνουν και τα επόμενα. Η συνεχής έναρξη έργων (με κόψιμο κορδέλας) που αφήνονται ημιτελή βολεύει προσωρινά το πελατειακό σύστημα αλλά βλάπτει ουσιαστικά τη χώρα και όλους μας. Πίστευα ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας και ο Περιφερειάρχης της Θεσσαλίας συνεπικουρούμενοι από την αντιπολίτευση θα όριζαν μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων να αξιολογήσει τι έγινε και γιατί είχαμε αυτές τις καταστροφές. Να καταλογίσει τις ευθύνες όπου πρέπει και κυρίως να εξηγήσει αντικειμενικά τι έπρεπε να έχει γίνει. Αμέσως μετά, με τα πορίσματα των ειδικών να καταστρώσουμε ένα μακροχρόνιο σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Τα έργα είναι γενικά γνωστά τόσο από τα ΣΔΥ όσο και από τα σχέδια αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Θα πρέπει τα έργα να ιεραρχηθούν, να ωριμάσουν (να γίνουν μελέτες κ.λπ.) ώστε κάθε φορά που βρίσκονται χρήματα να προωθούνται.
Έτσι θα δεσμευτούν οι σημερινοί αλλά και οι μελλοντικοί διαχειριζόμενοι τις τύχες της χώρας και της περιοχής και στα επόμενα λίγα χρόνια θα έχουμε μια διαφορετική Θεσσαλία και Ελλάδα. Καθώς γίνεται μια συζήτηση για την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης (ένα από τα σημαντικά θέματα της Επιτροπής Πισσαρίδη) μήπως πρέπει να βρεθεί τρόπος να μην μπορεί κάθε πολίτης ή ομάδα πολιτών ξοδεύοντας 2-3.000 ευρώ να καθυστερεί έργα και επενδύσεις για πολλά χρόνια; Που πάνε φυσικά και τη χώρα χρόνια πίσω.
Όνειρα φθινοπωρινής νύχτας; Μάλλον.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
