Από την ικμάδα του εδάφους, το νερό με τα διαλυμένα σε αυτό θρεπτικά στοιχεία ανεβαίνει προς τους φυτικούς ιστούς. Αναπαράγονται τα ακραία κύτταρα και εμφανίζεται η νέα βλάστηση με τα νέα όργανα, τα άνθη, τα φύλλα, τους καρπούς, τους βλαστούς κ.λπ. Αρχίζει η φωτοσύνθεση και η παραγωγή σακχάρων και πρωτεϊνών, πλέον «κινούνται οι χυμοί».
Τα αναπαραγωγικά όργανα των δένδρων, «οι ανθοφόροι οφθαλμοί», άρχισαν ήδη να φουσκώνουν για να σχηματισθούν σε λίγες ημέρες τα «μπουμπούκια». Αυτά θα ανοίξουν και θα εμφανισθούν τα άνθη με τα χρωματιστά πέταλα, τους στήμονες, τον ύπερο και τις μυρωδιές, για να στήσουν το ερωτικό τους παιχνίδι, μαζί με το αεράκι και τα έντομα με πρωταγωνίστριες τις μέλισσες, προκειμένου να γονιμοποιηθούν και να δέσουν τους καρπούς τους. Πρώτες τον χορό θα σύρουν οι αμυγδαλιές με τα λευκά τους άνθη, θα ακολουθήσουν οι βερικοκιές και αυτές με λευκά άνθη, ύστερα οι ροδακινιές και οι νεκταρινιές με τα ροζ, οι αχλαδιές και οι δαμασκηνιές με τα λευκά, προς το τέλος του Μάρτη οι μηλιές με τα ροζ και τέλος οι κερασιές και οι βυσσινιές με τα λευκά τους άνθη.
Όλα αυτά τα νέα όργανα των δένδρων είναι πολύ ευαίσθητα, όπως ακριβώς ευαίσθητοι είναι όλοι οι οργανισμοί κατά την περίοδο της κυοφορίας καθώς ευαίσθητα είναι και όλα τα νεογνά. Είναι ευαίσθητα σε προσβολές, κυρίως από μύκητες και βακτήρια, τα οποία προκαλούν σοβαρές ασθένειες, πολύ ζημιογόνες τόσο για τα ίδια τα δένδρα όσο και για τα άνθη και τους νεαρούς καρπούς. Οι καιρικές συνθήκες αυτής της περιόδου, Φεβρουάριος-Μάρτιος, δηλαδή, θερμοκρασίες από 8-10 βαθμούς Κελσίου μέχρι 20-25 βαθμούς Κελσίου, δροσιά, ομίχλες, βροχές, υψηλή σχετική υγρασία, είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη των μυκήτων και βακτηρίων, που προσβάλλουν τα διάφορα όργανα, προκαλούν ασθένειες και ζημιώνουν τα δένδρα και τους καρπούς τους.
Οι πιο γνωστές ασθένειες είναι:
α) η μονίλια η οποία προσβάλλει όλα τα πυρηνόκαρπα, δηλαδή, αμυγδαλιά, βερικοκιά, κερασιά, βυσσινιά, ροδακινιά, νεκταρινιά, δαμασκηνιά, ο εξώασκος ο οποίος προσβάλλει κυρίως τη ροδακινιά, τη νεκταρινιά και την αμυγδαλιά, το κορύνεο την αμυγδαλιά, ροδακινιά, βερικοκιά, κερασιά, το ωίδιο τη ροδακινιά και τη βερικοκιά, το πολύστιγμα την αμυγδαλιά, η ανθράκνωση την κερασιά και τη βυσσινιά, το φουσίκοκκο τη ροδακινιά και την αμυγδαλιά, β) το βακτηριακό κάψιμο το οποίο προσβάλλει τα μηλοειδή, δηλαδή, αχλαδιά, μηλιά, κυδωνιά, το φουζικλάδιο, το οποίο επίσης προσβάλλει μηλιά, αχλαδιά, κυδωνιά, η σεπτορίαση και η σκωρίαση την αχλαδιά.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η προστασία των δένδρων, από το στάδιο της λευκής ή της ροζ κορυφής (λευκό ή ροζ μπουμπούκι), καθ’ όλη τη διάρκεια της άνθισης και μέχρι το σχηματισμό των μικρών καρπιδίων. Οι απαραίτητοι ψεκασμοί είναι δύο, ένας στο στάδιο του λευκού ή του ροζ μπουμπουκιού και ο δεύτερος στο 5-10% της άνθισης. Εάν ο καιρός είναι βροχερός ή πολύ υγρός θα χρειασθούν επιπλέον ένας ή δύο ακόμη ψεκασμοί. Κατάλληλα φάρμακα είναι ειδικά μυκητοκτόνα, κατόπιν σχετικής συνταγής από γεωπόνους - συνταγογράφους. Για τους ερασιτέχνες κυκλοφορούν και μικροσυσκευασίες.
Σχετικές οδηγίες φυτοπροστασίας εκδίδονται από το αρμόδιο γι’ αυτό κέντρο προστασίας φυτών και ποιοτικού ελέγχου Βόλου, οι οποίες συνήθως καταχωρούνται και στην «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», συχνά ανακοινώνονται και από το τμήμα φυτοπροστασίας της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και κτηνιατρικής, καθώς και από την ιστοσελίδα του υπουργείου αγροτικής Ανάπτυξης minagric.gr – γεωργικές προειδοποιήσεις.
Την περίοδο της ανθοφορίας, η οποία διαρκεί περίπου 20 ημέρες για το κάθε είδος, τα δένδρα κινδυνεύουν κυρίως από μύκητες και βακτήρια και όχι από έντομα και διάφορους εχθρούς. Αυτό θα πρέπει να το ξέρουν όλοι όσοι έχουν δένδρα, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, ώστε κατά την περίοδο της άνθισης που είναι απαραίτητα τα έντομα και κυρίως οι μέλισσες για τη γονιμοποίησή τους, να μην χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα φάρμακα, αλλά μόνο μυκητοκτόνα ή βακτηριοκτόνα. Σε περιπτώσεις παρουσίας εντόμων, όπως αφίδων, κοκκοειδών ή αυγών αφίδων ή τετρανύχων ή άλλων εντόμων, μπορεί να γίνει επέμβαση με εντομοκτόνα ή με θερινά λάδια είτε κατά το στάδιο του λευκού ή του ροζ μπουμπουκιού είτε μετά το τέλος της ανθοφορίας.
Του Κώστα Γιατρόπουλου*
* Ο Κων. Γιατρόπουλος είναι γεωπόνος
