Της Ζωής Παρμάκη
Ο Θοδωρής Κερμελιώτης είναι δημοσιογράφος και μάλιστα Λαρισαίος. Είναι μόλις 33 χρόνων και όμως έχει ήδη πραγματοποιήσει το όνειρο χιλιάδων συναδέλφων του. Έχει εργαστεί στο CNN και αυτή τη στιγμή εργάζεται στο Al Jazeera. Το χτύπημα στο Παρίσι και η κατάρριψη του ρώσικου πολεμικού αεροσκάφους από τους Τούρκους σημαίνει «συναγερμό» για τον ίδιο και για το μέσο στο οποίο εργάζεται, οπότε και η επικοινωνία μαζί του γίνεται με μεταμεσονύκτια μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την Ντόχα του Κατάρ.
Η δημοσιογραφία προέκυψε αβίαστα, όπως λέει, οπότε «σπούδασα δημοσιογραφία και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και μετά έκανα ένα μεταπτυχιακό σε International Journalism στο City University του Λονδίνου το 2005». Κάνοντας το μεταπτυχιακό στο Λονδίνο δεν υπήρξε και λόγος ο Θοδωρής να επιστρέψει στην Ελλάδα αλλά επιχείρησε να βρει δουλειά πάνω στο αντικείμενό του στο εξωτερικό. «Ήταν συνειδητή επιλογή, γιατί το μιντιακό περιβάλλον στην Ελλάδα ήταν από τότε απωθητικό ενώ οι εργασιακές σχέσεις καθορίζονταν περισσότερο από γνωριμίες παρά από αξιοκρατικά κριτήρια. Συνηθίζεται να λέγεται συχνά τα τελευταία χρόνια της κρίσης ότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες για τους νέους στην Ελλάδα, αλλά για αρκετούς από τη γενιά μου δεν υπήρχαν από παλιά, τουλάχιστον στον χώρο των media. Δεν θέλω όμως να κάνω γενικεύσεις, γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν επέμεινα καθόλου στην αναζήτηση δημοσιογραφικής δουλειάς στην Ελλάδα - μπορεί άλλοι να έχουν διαφορετική εμπειρία».
Στο Λονδίνο αρχικά εργάστηκε για μια εταιρία που δραστηριοποιείται στο χώρο των media, την «Durrants» και παράλληλα δημοσίευε άρθρα για διάφορα μέσα όπως είναι οι Times, το openDemocracy, The Pavement, άλλοτε αμισθί κι άλλοτε επί πληρωμής. «Το φθινόπωρο του 2009 δημοσιεύτηκε μία θέση στο site του CNN, έκανα αίτηση, πέρασα από συνέντευξη και με πήραν. Ξεκίνησα να δουλεύω εκεί τον Οκτώβριο 2009 κι έμεινα συνολικά έξι χρόνια», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει ότι «στο CNN εξειδικεύτηκα σε θέματα Αφρικής. Όμως, μιας κι η ελληνική κρίση κυριάρχησε στη διεθνή επικαιρότητα πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, έγραψα διάφορα άρθρα για την Ελλάδα, κυρίως για το κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο της κρίσης και το προσφυγικό θέμα».
Μετά από έξι χρόνια όμως δουλειάς στο CNN ήρθε μια ημέρα η πρόταση από το Al Jazeera. Το αραβικό κανάλι και ειδησεογραφικό site στην Ντόχα του Κατάρ, που έχει ως έμβλημά του τη φράση «Η γνώμη και η άλλη γνώμη». «Το περασμένο καλοκαίρι έλαβα ένα μήνυμα από ανθρώπους του Al Jazeera English για το αν θα με ενδιέφερε να εργαστώ για την ιστοσελίδα τους. Έγιναν συνομιλίες και τελικά μου έγινε πρόταση για τη θέση του deputy online editor. Αποφάσισα να τη δεχτώ, οπότε από τα μέσα περίπου Οκτωβρίου δουλεύω για αυτούς», αναφέρει περιγράφοντας τη διαδικασία συνεργασίας με το μεγάλο μέσο επικοινωνίας.
Η κοινωνικοποίηση τις πρώτες ημέρες στον μιντιακό κολοσσό δεν ήταν και τόσο εύκολη αναφέρει ο Λαρισαίος δημοσιογράφος, ωστόσο στο άκουσμα ότι είναι Έλληνας οι συνάδελφοί του- που δεν είναι μόνο Άραβες αλλά από όλα τα μέρη του πλανήτη- τον αντιμετώπισαν αρκετά φιλικά. «Η κοινωνικοποίηση φαίνεται να απαιτεί προσπάθεια, ενώ η ζωή εκτός δουλειάς περιορίζεται κυρίως στα κλιματιζόμενα εμπορικά κέντρα, λόγω ζέστης, και σε μπαρ ξενοδοχείων όπου είναι τα μοναδικά μέρη που διατίθεται αλκοόλ. Οι ντόπιοι είναι μειοψηφία στην Ντόχα, καθώς υπάρχει μεγάλος αριθμός ξένων που έχουν έρθει εδώ από δυτικές χώρες, κι ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων από χώρες κυρίως της Νοτιοανατολικής Ασίας που δουλεύουν στα πολλά κατασκευαστικά έργα που γίνονται αλλά και στον τομέα των υπηρεσιών», υπογραμμίζει και αναφέρει σχετικά με το επίπεδο των γνώσεων ότι «γενικά υπάρχει πολύ υψηλό επίπεδο γνώσεων και ικανοτήτων το οποίο πιστεύω αντικατοπτρίζεται στη δουλειά που κάνει το Al Jazeera όλα αυτά τα χρόνια».
Συζητώντας για τους μισθούς ο Θοδωρής λέει ότι γενικά στην Ντόχα είναι υψηλοί για τους ξένους, «αν προέρχεσαι βέβαια από δυτική χώρα κι έρχεσαι εδώ να δουλέψεις για μία μεγάλη εταιρία. Δυστυχώς όμως, η πραγματικότητα είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία ξένων εδώ – άνθρωποι κυρίως από χώρες της ΝΑ Ασίας αλλά και κάποιες χώρες της Αφρικής – ζουν με πάρα πολύ χαμηλούς μισθούς». Περιγράφοντας όμως την κατάσταση, που στους περισσότερους Ευρωπαίους η εργασία στο Κατάρ φαντάζει ως όνειρο, λέει ότι «ως Ευρωπαίος εδώ, είσαι πιο “ορατός” κι εκτίθεσαι άμεσα σε ένα κόσμο προνομίων, ενώ ταυτόχρονα συνειδητοποιείς κι αποδέχεσαι ότι αυτή η πραγματικότητά σου δεν συμμερίζεται από όλους μιας και οι περισσότεροι είναι “αόρατοι” εξαιτίας του βιοτικού τους επιπέδου, της χώρας καταγωγής τους και της φτώχειας τους. Όλοι έχουν τα ίδια όνειρα και τις ίδιες προσδοκίες για το μέλλον, από όπου κι αν κατάγονται, αλλά εδώ εμπεδώνεις με ένα ωμό τρόπο ότι μόνο αν τύχει κι έχεις το “σωστό” διαβατήριο σου δίνεται η δυνατότητα να τα κυνηγήσεις και να τα πραγματοποιήσεις».
Η ομάδα στην οποία εργάζεται στην ιστοσελίδα του Al Jazeera είναι επιφορτισμένη με το να ασχολείται με όλα τα μεγάλα θέματα παγκόσμιας επικαιρότητας, να τα παρουσιάζει γρήγορα κι έγκυρα και να φωτίζει πλευρές τους που έχουν μείνει στο σκοτάδι. Σχολιάζοντας τον τρόπο που καλύπτεται μια είδηση από τα μέσα σε όλο τον πλανήτη ο Θοδωρής αναφέρει το χτύπημα στο Παρίσι «σίγουρα πολλά δυτικά μέσα αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο και διέθεσαν μεγαλύτερο δυναμικό στα γεγονότα του Παρισιού, το οποίο ως ένα βαθμό εξηγείται. Αυτό δεν ισχύει για το Al Jazeera, το οποίο κάλυψε με την ίδια αφοσίωση τόσο την επίθεση στη Βηρυτό, πριν από το Παρίσι, όσο και τα γεγονότα στο Μπαμάκο. Το Al Jazeera ούτως ή άλλως φημίζεται για τη δέσμευσή του να προσφέρει μία διαφορετική οπτική γωνία σε σχέση με άλλα δυτικά μέσα. Το ζήτημα αυτό γενικά είναι πολύπλοκο, και δεν αφορά μόνο τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς αλλά και το κοινό και την προτίμηση που δείχνει σε διάφορα θέματα. Πάντως, ενώ σίγουρα αξίζει να υπάρξει μια συζήτηση για το πόσο ισορροπημένη είναι η κάλυψη ή μη διάφορων γεγονότων, και για το τι ηθικές συνέπειες απορρέουν από αυτό, δεν πιστεύω ότι στις μέρες μας υπάρχει έλλειμμα πληροφόρησης – μια απλή αναζήτηση στο Google News αποδεικνύει το αντίθετο».
Η ΑΦΡΙΚΗ
Η Αφρική για τον Θοδωρή Κερμελιώτη αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο, στο CNN κάλυπτε για χρόνια θέματα από χώρες κυρίως της υποσαχάριας Αφρικής, αρχικά ως αρθρογράφος και μετά ως αρχισυντάκτης. «Η Αφρική είναι μία πολυδιάστατη και πολύ πλούσια ήπειρος, τόσο σε επίπεδο ιστορίας και πολιτισμού όσο και σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού και πρώτων υλών. Αποτελείται άλλωστε από 54 χώρες όπου μένουν 1 δισεκατομμύριο – κυρίως νέοι – άνθρωποι που μιλάνε περίπου 2.000 διαφορετικές γλώσσες. Σίγουρα σε πολλές χώρες εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλα προβλήματα, τα οποία συχνά σχετίζονται με τα αυταρχικά “κληροδοτήματα” των αποικιακών και μετα-αποκιακών πολιτικών και παρεμβάσεων. Όμως οι οικονομικές και δημογραφικές δυνατότητές τους είναι τέτοιες που καθιστούν το - όχι πολύ μακρινό - μέλλον ελπιδοφόρο. Αυτή την κοινωνική δυναμική προσπαθούσαμε να αναδείξουμε με τη δουλειά μας όλα αυτά τα χρόνια, μακριά από αναχρονιστικά κλισέ και προκαταλήψεις, αλλά και χωρίς αποσιώπηση των επίμονων προβλημάτων».
Δεν βάζει τέλος στους προορισμούς και στις νέες εμπειρίες που αυτοί συνεπάγονται «θα ήθελα να πιστεύω πως, θα υπάρξουν πολύ ακόμα προορισμοί, που δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι γεωγραφικοί. Χωρίς καμία διάθεση ρομαντισμού ή εξιδανίκευσης, μπορείς να μάθεις πολλά από αυτή η δουλειά - μέσα από την έρευνα, την προσπάθεια για ακρίβεια, τον συνδυασμό απόψεων, με την επαφή με ενδιαφέροντες ανθρώπους, τα ταξίδια, αλλά και τα πολλά λάθη».
