Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη
«Σκληρή είναι η απογοήτευσή μου και για το καπιταλιστικό σύστημα, όπως λειτουργεί σήμερα. Παραμερίσθηκαν οι πνευματικές αυθεντίες και οι οραματικοί πολιτικοί που είχαν να δώσουν πολλά στον καθημερινό άνθρωπο, επικρατούν πλέον σε ολόκληρο τον κόσμο οι χρυσοκάνθαροι χρηματιστές και τραπεζίτες. Προβλέπω ότι στο μέλλον θα καταρρεύσει και αυτός ο άγριος καπιταλισμός και θα επικρατήσει ένα μεικτό σύστημα, που θα σέβεται την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα κοινωνικά δικαιώματα και θα βλέπει τον άνθρωπο από ωφελιμιστική και όχι την εκμεταλλευτική του οπτική». Αυτά τονίζει σήμερα στην «Ελευθερία», παραχωρώντας συνέντευξη ο Βασίλης Μπρακατσούλας, με αφορμή την κυκλοφορία από τις εκδόσεις «ΚΕΔΡΟΣ» του βιβλίου του «ΗΛΙΑΣ ΗΛΙΟΥ η ζωή και η δράση του».
Η συνέντευξη
* Ο Ηλίας Ηλιού (1909-1985) έζησε και έδρασε σε μια εποχή που τη σημάδεψαν ιστορικά γεγονότα: Δικτατορίες, ολοκληρωτικά καθεστώτα, στρατιωτικά κινήματα, δύο καταστροφικοί παγκόσμιοι πόλεμοι, κατοχή και εμφύλιος. Πόσο δύσκολο ήταν τότε για ένα στέλεχος της Αριστεράς να παλέψει και να αγωνιστεί για τις ιδέες του;
- Όταν δημιουργήσαμε την ΕΔΑ και τη νεολαία της Αριστεράς (ΕΔΝΕ) δεν είχαν ακόμα σταματήσει οι εκτελέσεις. Διότι τον Μάρτη του 1952 εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης με άλλους τρεις καταδικασθέντες δήθεν για κατασκοπία, εν συνεχεία δε μετά από τρία χρόνια και ο Νίκος Πλουμπίδης, ηγέτης του ΚΚΕ. Η ανάμειξη επομένως τότε με τη δράση της Αριστεράς, απαιτούσε πίστη και αυτοθυσία, ο δε Ηλίας Ηλιού είχε αυτές τις αρετές.
* Ενταγμένος στο ΕΑΜ στη διάρκεια της κατοχής και αργότερα ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑ, μόχθησε για τους κοινωνικά αδικημένους και τους υπερασπίσθηκε με όλα τα μέσα: τον λόγο, τη γραφίδα, την πολιτική και δικανική συμμετοχή. Υπάρχουν σήμερα στην ελληνική πολιτική σκηνή πολιτικοί με τα παραπάνω χαρακτηριστικά του Ηλία Ηλιού;
- Δεν υπάρχει σήμερα αυτό το είδος των πολιτικών ανδρών και γυναικών. Σήμερα ορισμένοι πολιτικοί επιδίδονται σε άνομο πλουτισμό, διεκδικούν συνεχώς προνόμια και διευκολύνσεις, και ευκαιριακά και περιθωριακά παλεύουν για τα προβλήματα και τις ανάγκες του λαού. Αυτοί όμως είναι μειοψηφία διότι το σύνολο των πολιτικών επιτελεί ευόρκως το έργο του.
* Ανοίγει σήμερα δρόμους και ορίζοντες το πολιτικό προσωπικό, όλων σχεδόν των κομμάτων; Ή κυριαρχεί το κομματικό συμφέρον στις περισσότερες πρωτοβουλίες και προσπάθειες;
- Είναι μόνιμη η παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος ότι ενώ όταν είμεθα στην αντιπολίτευση υποσχόμαστε τα πάντα και όταν κυβερνούμε λησμονούμε τις υποσχέσεις μας. Πρέπει να υπάρχει συνέπεια λόγου και πράξεων και να είμεθα φειδωλοί στις υποσχέσεις μας και στα μεγάλα λόγια.
* Κοσμοείδωλο του Ηλία Ηλιού ήταν ο ανθρωπισμός. Μήπως έχει εκλείψει σήμερα αυτό το στοιχείο από τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία;
- Ο ανθρωπισμός στην πολιτική περιορίζεται σε πρόσωπα και πράξεις. Είναι ορατή η απαξίωση των ηθικών αξιών και κυριαρχεί ο ατομισμός.
* Ως δικηγόρος υπερασπισθήκατε επί χρόνια πολλά και αφιλοκερδώς στα δικαστήρια και στις διοικητικές αρχές διωκόμενους πολίτες, που αγωνιζόντουσαν για τις ιδέες και τα δικαιώματά τους.
* Από νεαρή ηλικία ενταχθήκατε στο αριστερό κίνημα και σύντομα αναδειχθήκατε στέλεχος των οργανώσεων της νεολαίας και των φοιτητών. Πήρατε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και αγωνισθήκατε ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑ, είχατε εκλεγεί το 1958 βουλευτής Καρδίτσας και στη συνέχεια άλλες τέσσερις φορές (1989-1996) του ΠΑΣΟΚ. Αν γυρίσουμε τον χρόνο πίσω ποιο γεγονός ή ποια γεγονότα έχουν μείνει στη μνήμη σας;
- Αν και προείδα την κατάρρευση του πολιτικού συστήματος στη Ρωσία, ιδίως όταν την επισκέφθηκα πρώτη φορά το 1959, συγκλονίστηκα όταν εισέβαλαν τα τανκς στην Τσεχοσλοβακία και κατέστρεψαν το όνειρο του λαού εκείνου για έναν σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο.
Σκληρή είναι η απογοήτευσή μου και για το καπιταλιστικό σύστημα, όπως λειτουργεί σήμερα. Παραμερίσθηκαν οι πνευματικές αυθεντίες και οι οραματικοί πολιτικοί που είχαν να δώσουν πολλά στον καθημερινό άνθρωπο, επικρατούν πλέον σε ολόκληρο τον κόσμο οι χρυσοκάνθαροι χρηματιστές και τραπεζίτες. Προβλέπω ότι στο μέλλον θα καταρρεύσει και αυτός ο άγριος καπιταλισμός και θα επικρατήσει ένα μεικτό σύστημα, που θα σέβεται την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα κοινωνικά δικαιώματα και θα βλέπει τον άνθρωπο από ωφελιμιστική και όχι την εκμεταλλευτική του οπτική.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Βασίλης Μπρακατσούλας γεννήθηκε το 1929 στο χωριό Κανάλια Καρδίτσας, όπου τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές το 1947 στο Φανάρι της Καρδίτσας και το 1952 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Άσκησε από τις αρχές του 1954 το επάγγελμα του δικηγόρου στην Καρδίτσα και από το 1970 στα δικαστήρια της Αθήνας, στον Άρειο Πάγο και στο Συμβούλιο Επικρατείας. Ως δικηγόρος υπερασπίσθηκε επί χρόνια πολλά και αφιλοκερδώς στα δικαστήρια και στις διοικητικές αρχές διωκόμενους πολίτες, που αγωνίζονταν για τις ιδέες και τα δικαιώματά τους.
Από νεαρή ηλικία εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα και σύντομα αναδείχθηκε στέλεχος των οργανώσεων της νεολαίας και των φοιτητών. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και αγωνίσθηκε ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών. Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑ, εκλέχθηκε το 1958 βουλευτής Καρδίτσας και στη συνέχεια άλλες τέσσερις φορές (1989-1996) του ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ και των κεντρικών επιτροπών της νεολαίας της ΕΔΝΕ και του ΠΑΣΟΚ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, νομάρχης Μαγνησίας, Ιωαννίνων, περιφερειάρχης Νoτίου Αιγαίου και γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Με τις ιδιότητές του αυτές έλαβε μέρος σε συνέδρια και διεθνείς συναντήσεις σε πολλές χώρες του κόσμου.
Είναι συγγραφέας πολλών νομικών, φιλοσοφικών και άλλων βιβλίων, συνεργάτης εφημερίδων σε θέματα πολιτικά, ιστορικά και λογοτεχνικού περιεχομένου και υπήρξε διευθυντής για πολλά χρόνια της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Η φωνή της Καρδίτσας». Για την πνευματική του προσφορά δημοσιεύθηκαν κατά καιρούς στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο και κατά τις παρουσιάσεις έργων του διατυπώθηκαν επαινετικά σχόλια.
Τιμήθηκε από την ελληνική Πολιτεία με διπλώματα και μετάλλια για τους εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες, την αντίστασή του στη Χούντα, και υπέστη διώξεις, εκτοπίσεις και φυλακίσεις σε Μακρόνησο, Γυάρο, Λέρο, Φυλακές Λάρισας και Αίγινας.
Επί δώδεκα χρόνια υπήρξε πρόεδρος της αντιστασιακής οργάνωσης υπό τον τίτλο Πανελλήνια Οργάνωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΟΑΕΑ).
