Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη
Μέλη Κοινοβουλίων και γερουσιαστές ελληνικής καταγωγής από όλον τον κόσμο πήραν μέρος στον «Πολιτιστικό Περίπατο στα βήματα του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου» που διοργάνωσε προς τιμή τους το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» (ΔΙ.Κ.Α.Μ.) του Α.Π.Θ., από την Παρασκευή 5 έως την Κυριακή 7 Ιουλίου 2013.
Τα μέλη της «Παγκόσμιας Διά-Κοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού», Πα.Δ.Ε.Ε. («World Hellenic Inter-parliamentary Association, W.H.I.A) έχουν στόχο την οικοδόμηση σχέσεων φιλίας και συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών προέλευσής τους, την προβολή του ελληνικού πολιτισμού και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, την προώθηση θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, όπως ο επαναπατρισμός των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα και η υποστήριξη του Ελληνισμού της Διασποράς.
Στόχος της πρωτοβουλίας του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» Α.Π.Θ. ήταν να ενημερωθούν τα μέλη της Πα.Δ.Ε.Ε. για τους στόχους του Κέντρου, που είναι η διεπιστημονική μελέτη, αλλά και η προβολή του αριστοτελικού έργου διεθνώς, και να διερευνηθούν τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να συμβάλουν τα μέλη της Πα.Δ.Ε.Ε. στην προβολή, σε παγκόσμιο επίπεδο του έργου και των σκοπών του του ΔΙ.Κ.Α.Μ.
Σήμερα η πρόεδρος του ΔΙΚΑΜ και καθηγήτρια στο ΑΠΘ κ. Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου, μιλάει στην «Ε.τ.Δ.».
Η συνέντευξη
* Ποιοι είναι οι στόχοι του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» Α.Π.Θ;
- «Στόχος του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» Α.Π.Θ είναι η μελέτη και προβολή σε διεθνή κλίμακα του Αριστοτελικού έργου μέσα από μία διεπιστημονική προσέγγιση σε πεδία που καλύπτουν, όχι μόνον τους παραδοσιακούς κλάδους της φιλοσοφίας, αλλά και τομείς που σχετίζονται µε ένα πλήθος επιστηµονικών πεδίων, όπως αυτά των Ανθρωπιστικών Σπουδών, της Βιολογίας, Φυσικών και Μαθηματικών Επιστημών, Νομικών/Πολιτικών Επιστημών, των Επιστημών Υγείας και των Τεχνολογικών Επιστημών. Αυτό, άλλωστε, αποτελεί και τον καινοτόμο χαρακτήρα του Κέντρου, καθιστώντας το μοναδικό στο είδος του σε διεθνές επίπεδο».
* Μπορείτε να αναφερθείτε στον «Πολιτιστικό Περίπατο στα βήματα του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου» που διοργάνωσε για μέλη Κοινοβουλίων και γερουσιαστές ελληνικής καταγωγής από όλον τον κόσμο το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» (ΔΙ.Κ.Α.Μ.) του Α.Π.Θ.;
- «Το πρόγραμμα του «Πολιτιστικού περιπάτου» που διοργάνωσε το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» (ΔΙ.Κ.Α.Μ.) προς τιμήν των μελών της Πα.Δ.Ε.Ε. περιελάμβανε επίσκεψη στη «Σχολή Αριστοτέλους» στην αρχαία Μίεζα, στον τόπο όπου ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο, στο Μουσείο των τάφων των Μακεδόνων βασιλέων στη Βεργίνα, (τις αρχαίες Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα δηλαδή της αρχαίας Μακεδονίας), στoν αρχαιολογικό χώρο των αρχαίων Σταγείρων, γενέτειρας του Αριστοτέλη, καθώς και περίπλου του Αγίου Όρους.
Δόθηκε έτσι η ευκαιρία στα μέλη της «Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού» να γνωρίσουν από κοντά τα μνημεία αυτά της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ταυτόχρονα ενημερώθηκαν για τους στόχους του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» Α.Π.Θ. και συζήτησαν για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να συμβάλουν στην προβολή, σε παγκόσμια κλίμακα, του έργου και των σκοπών του του ΔΙ.Κ.Α.Μ.».
* Πόσο σημαντική και αναγκαία είναι σήμερα η προβολή του ελληνικού πολιτισμού και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η προώθηση θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, όπως ο επαναπατρισμός των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα και η υποστήριξη του Ελληνισμού της Διασποράς;
- «Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα, περισσότερο από ποτέ, να φέρουμε στο προσκήνιο το πολυτιμότερο κεφάλαιο που διαθέτουμε ως λαός, το κεφάλαιο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία είναι ταυτόχρονα και κληρονομιά όλου του πολιτισμένου κόσμου. Είναι καιρός, όπως συνηθίζω να λέω, να αναδείξουμε και να προβάλουμε αυτό που μπορεί να αλλάξει την εικόνα της πατρίδας μας προς τα έξω και ταυτόχρονα να προσφέρει την καλλιέργεια στους δικούς μας ανθρώπους, αλλά και την ψυχική ανάταση. Μια προσπάθεια γνωριμίας για το ευρύτερο κοινό και προβολής διεθνώς της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μπορεί να βοηθήσει τους Έλληνες να ανακτήσουν την υπερηφάνειά τους και τους ξένους να ξαναβρούν τον σεβασμό για τη χώρα που, μεταξύ άλλων, έβαλε τα θεμέλια του Δυτικού τουλάχιστον πολιτισμού, της δημοκρατίας και των επιστημών».
* Η κρίση που μαστίζει τη χώρα εκτιμάτε ότι είναι μόνο οικονομική ή έχει και άλλες διαστάσεις; Είστε αισιόδοξη ότι ο λαός θα την ξεπεράσει και αυτή;
- «Η κρίση αυτή δεν είναι μόνον οικονομική ασφαλώς, αλλά και βαθύτατα κοινωνική. Δεν είναι εύκολο να ξεπερασθεί γρήγορα. Απαιτείται χρόνος και θυσίες από τον λαό, αλλά ταυτόχρονα είναι απόλυτη ανάγκη οι πολιτικοί μας να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Να αφήσουν τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες και να ενεργούν πάντα με μοναδικό τους γνώμονα το καλό της πατρίδας. Εμείς πάλι, οι πολίτες, ο καθένας από εμάς χωριστά, παρόλες τις οικονομικές δυσκολίες, οι οποίες σε πάρα πολλές περιπτώσεις γίνονται αιτία να καταρρακωθεί το ηθικό του απλού καθημερινού ανθρώπου, είναι ανάγκη να βάλουμε τα δυνατά μας, ώστε να μην μας παραλύσει αυτή η κατάσταση. Πρέπει ο καθένας από εμάς χωριστά να βάλει έστω και ένα μικρό λιθαράκι στην προσπάθεια να βρούμε και πάλι τη χαμένη, από πολλές απόψεις, αξιοπρέπειά μας, λόγω της εικόνας που δημιουργείται για την πατρίδα μας στο εξωτερικό, και να θυμίζουμε με κάθε ευκαιρία στους ξένους τον σεβασμό που οφείλουν γι’ αυτά που έχει προσφέρει σε όλο τον κόσμο ο ελληνικός πολιτισμός. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε, ότι η Ελλάδα είναι αυτή που έδωσε τα φώτα της στην Ευρώπη. Μέσα από όλα αυτά, πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα βρούμε πάλι τον δρόμο μας και θα ξεπεράσουμε την κρίση, γιατί οι Έλληνες έχουμε αποδείξει σε όλη τη διαδρομή της μακραίωνης ιστορίας μας, ότι διαθέτουμε μία ανεξάντλητη δύναμη».
* Ο Αριστοτέλης, είναι ο οικουμενικός φιλόσοφος, το έργο του οποίου έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους στον ελληνιστικό κόσμο, στη βυζαντινή λόγια παράδοση, στον αραβικό κόσμο, και στη μεσαιωνική διανόηση της Ευρώπης. Η επίδρασή του, συνεχίζει να δίνει το «παρών» στο πνευματικό γίγνεσθαι του σύγχρονου Δυτικού πολιτισμού; Πρόκειται, κατά συνέπεια, για ένα έργο το οποίο αξίζει να μελετήσουμε προκειμένου να αναδείξουμε την οικουμενικότητα, τη διαχρονικότητα και την επικαιρότητά του;
- «Ναι, βεβαίως, είναι πράγματι έτσι. Και αυτός ακριβώς είναι ο στόχος του «Διεπιστημονικού κέντρου Αριστοτελικών Μελετών»: να αναδείξει ακριβώς αυτή τη μοναδική στην ιστορία της ανθρωπότητας συμβολή του αριστοτελικού έργου που άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια του επί 2.500 χρόνια και συνεχίζει και σήμερα να δίνει το «παρών». Ελπίζουμε, άλλωστε, ότι στις δύσκολες μέρες που περνάει η πατρίδα μας με την οικονομική κρίση, θα έχουμε στο πλευρό μας τους Έλληνες απανταχού της γης, τους Έλληνες της ομογένειας, ώστε και με τη δική τους βοήθεια να υλοποιήσουμε τον βασικό μας στόχο. Να καταστήσουμε δηλαδή το Αριστοτελικό Κέντρο ένα σημείο αναφοράς τόσο για τους ειδικούς μελετητές και σπουδαστές της αριστοτελικής φιλοσοφίας παγκοσμίως, όσο και για όσους επιθυμούν να κάνουν μία πρώτη γνωριμία με το έργο του Σταγειρίτη φιλοσόφου Αριστοτέλη. Και αυτό διότι το Αριστοτελικό Κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, που φέρει το όνομά του, βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα αρχαία Στάγειρα, τον τόπο όπου γεννήθηκε ο Αριστοτέλης, αλλά και από τη Μίεζα, τον τόπο όπου Μακεδόνας φιλόσοφος δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο».
Ποια είναι
H Δήμητρα Σφενδόνη-Mέντζου είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών», ΑΠΘ. Έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις και συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια σε Πανεπιστήμια του Καναδά, των Η.Π.Α., των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη Μόσχα, στο Πεκίνο και στη Σεούλ. Διεξήγαγε έρευνα ως υπότροφος του Bρετανικού Συμβουλίου στο Πανεπιστήμιο της Oξφόρδης και του Iδρύματος Fulbright στο Πανεπιστήμιο Harvard. Tο 1987 ήταν μία από τις προταθείσες δέκα Eλληνίδες υποψήφιες για το βραβείο «Γυναίκα της Eυρώπης» του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έχει δημοσιεύσει έναν μεγάλο αριθμό βιβλίων και επιστημονικών μελετών σε έγκυρα διεθνή περιοδικά στους τομείς της Aριστοτελικής Φιλοσοφίας, της Φιλοσοφίας της Eπιστήμης, της Θεωρίας της Γνώσης και της Φιλοσοφίας του C. S. Peirce. Κυριότερα βιβλία της: Φιλοσοφία της Επιστήμης (2004), Ο Αριστοτέλης Σήμερα. Πτυχές της Αριστοτελικής Φυσικής Φιλοσοφίας υπό το πρίσμα της Σύγχρονης Επιστήμης (2010), Πραγματισμός-Ορθολογισμός-Εμπειρισμός (3η έκδ. 2012, 1η έκδ. 2003), Aristotle and Contemporary Science, τόμοι. I-ΙΙ (ed., 2000, 2001). Στη διάρκεια της προεδρίας της, η Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία (2006-8) επέτυχε να λάβει η Ελλάδα, για πρώτη φορά από το 1900, την εντολή από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP) για τη διοργάνωση του 23ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας (Αθήνα 2013). Διετέλεσε επί οκτώ θητείες Πρόεδρος της «Ενώσεως Υποτρόφων Προγράμματος Fulbright: Τμήμα Βορείου Ελλάδος, αξίωμα το οποίο κατέχει και σήμερα. Επί του παρόντος είναι Αντιπρόεδρος για το 2013-14 και εκλεγμένη-Πρόεδρος για το 2014-15 της «Charles S. Peirce Society» (Η.Π.Α.), Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Οργανωτικής Επιτροπής και Μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Προγράμματος του 23ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Φιλοσοφίας. Από τον Ιούλιο του 2011 είναι Ιδρυτική Πρόεδρος του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
