Αρμόδια για το σύνολο των διαδικασιών διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και την απλούστευση και βελτιστοποίηση διοικητικών διαδικασιών, η υφυπουργός Εσωτερικών σε συνέντευξή της στην «Ε» αναλύει πτυχές του ολιστικού σχεδίου της κυβέρνησης για την αναμόρφωση του Δημοσίου κάνοντας ειδικές αναφορές στο Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, στο νέο σύστημα αξιολόγησης καθώς και στο ψηφιακό εργαλείο, που θα υπολογίζει με τρόπο αλγοριθμικό τη βέλτιστη στελέχωση των φορέων.
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης μιλά για τον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη Δημοτική Αστυνομία καθώς πολιτική επιδίωξη, όπως επισημαίνει, είναι «να αποτελέσει τον πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό θεσμό για την εύρυθμη λειτουργία κάθε πόλης, όπως συμβαίνει άλλωστε σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Μεταξύ των παρεμβάσεων περιλαμβάνονται προσλήψεις προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ, ο καθορισμός προδιαγραφών και του τύπου του εξοπλισμού των δημοτικών αστυνομικών, η σύσταση Τμήματος Εποπτείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοτικής Αστυνομίας στο Υπουργείο Εσωτερικών, καθώς και η έκδοση Κανονισμού Λειτουργίας της Δημοτικής Αστυνομίας.
Η κα Χαραλαμπογιάννη αναφέρεται στην αξιοποίηση στελεχών με επιστημονική συγκρότηση στον τομέα της διοικητικής επιστήμης με αφορμή και την πρόσφατη επίσκεψή της στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο περιθώριο της οποίας απάντησε στις ερωτήσεις της «Ε» και προαναγγέλλει τη θεσμοθέτηση ενιαίου Κώδικα Προσωπικού του Δημοσίου, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι «διάσπαρτες διατάξεις δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου και εργαζόμενους πολλών ταχυτήτων, κάτι που δεν βοηθά τους σκοπούς της πολιτικής μας...»
* Κυρία υφυπουργέ, το αίτημα για αποτελεσματικό δημόσιο τομέα είναι διαχρονικό αλλά οι ασκούμενες πολιτικές για την επίτευξή του φαίνεται ότι δεν είναι άμεσης απόδοσης. Το Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού είναι ικανό να αλλάξει πρακτικά τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής δημόσιας διοίκησης;
- Από το 2019 που ανέλαβε καθήκοντα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, υλοποιούμε ένα ολιστικό σχέδιο αναμόρφωσης του Δημοσίου, με σκοπό αυτό που ρωτάτε: Τη διαρκή βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης. Όλες μας οι πολιτικές εκεί συντείνουν και κάθε μια που υλοποιείται και ωριμάζει, αλλάζει προς το καλύτερο την εικόνα του Δημοσίου. Κάποιες από τις πολιτικές μας έχουν ήδη δείξει απτά αποτελέσματα, όπως είναι η απλούστευση διαδικασιών, η ψηφιοποίηση πολλών υπηρεσιών, καθώς και η κάλυψη κενών μέσα από τον ετήσιο κύκλο στελέχωσης.
Καθοριστικός κρίκος σε αυτή την αλυσίδα αλλαγών είναι, όπως σωστά εντοπίσατε, το Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, το οποίο καλύπτει μια ανάγκη, που αναδείχθηκε ακριβώς γιατί το Δημόσιο αλλάζει και προσαρμόζεται στη σημερινή πραγματικότητα. Ποια είναι αυτή η ανάγκη; Να συγκεντρώσουμε σε ένα, ενιαίο πληροφοριακό σύστημα, το σύνολο των λειτουργιών της διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού: Από το μητρώο των δημοσίων υπαλλήλων, τα ψηφιακά οργανογράμματα και τα γενικά και ειδικά περιγράμματα θέσεων εργασίας, έως τη στοχοθεσία- αξιολόγηση, τον προγραμματισμό προσλήψεων, την κινητικότητα και την όσο το δυνατόν καλύτερη και ταχύτερη ενσωμάτωση των νέων υπαλλήλων στο περιβάλλον εργασίας και τις απαιτήσεις της θέσης τους. Κι από τις προαγωγές και τοποθετήσεις προϊσταμένων ως τη διαχείριση απουσιών και αδειών, τις δυνατότητες ανάπτυξης μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ανθρώπινου δυναμικού και την πληροφόρηση των πολιτών για όλα όσα αφορούν στο ανθρώπινο δυναμικό της δημόσιας διοίκησης.
Και βέβαια, μεγάλη είναι η βοήθεια που προσφέρουν οι διαλειτουργικότητες, καθώς το σύστημα αυτό θα διασυνδέεται με τρίτα συστήματα όπως το ΑΣΕΠ, η ΕΡΓΑΝΗ, η Διαύγεια. Η τεχνολογία είναι μεγάλος μας σύμμαχος και, μαζί με τις άλλες μεταρρυθμίσεις, αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης.
* Η αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί πυλώνα ενός αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισής του. Με ποιο τρόπο θα αντιμετωπίσετε την αμφισβήτηση που παρατηρείται σε όλους τους συλλογικούς φορείς των δημοσίων υπαλλήλων για την αντικειμενικότητα των υφιστάμενων αξιολογήσεων;
- Όπως γνωρίζετε, αλλάξαμε εκ βάθρων το παλαιό σύστημα αξιολόγησης, το οποίο δικαίως είχε δημιουργήσει επιφυλάξεις κι αμφιβολίες. Ενώ οι πολίτες είχαν παράπονα από τις συναλλαγές τους με το Δημόσιο, εν τούτοις το 97% των υπαλλήλων κρίνονταν ως «άριστοι» ή «πολύ καλοί».
Στη θέση του, λειτουργεί το νέο σύστημα που συνδέει τη στοχοθεσία με την αξιολόγηση κι αυτά τα δυο με το σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής. Από την άλλη, κεντρικός άξονας της πολιτικής μας είναι οι δεξιότητες κάθε υπαλλήλου και η δυνατότητά του να τις εξελίσσει και να τις βελτιώνει από την πρώτη μέρα που αναλαμβάνει καθήκοντα, έως την ημέρα της συνταξιοδότησής του. Άρα, αντικείμενο της αξιολόγησης αποτελεί η συνεχής βελτίωση της απόδοσής του.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι προϊστάμενοι των μονάδων που εντάσσονται στο σύστημα προσδιορίζουν τους στόχους της επόμενης χρονιάς ώστε αυτοί να είναι ρεαλιστικοί, συγκεκριμένοι, εφαρμόσιμοι, χρονικά προσδιορισμένοι και μετρήσιμοι (κριτήρια SMART) και όπου χρειάζεται, αξιοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να προτείνει αλλαγές και διορθώσεις.
Ήδη στη στοχοθεσία του 2023 η ΤΝ έκανε προτάσεις βελτίωσης σε περισσότερους από 155.000 στόχους, τη μεγάλη πλειοψηφία των οποίων οι προϊστάμενοι αποδέχθηκαν. Πράγματι ακούω ορισμένους να διαφωνούν, όπως λέτε, αλλά δεν βλέπω στοιχεία που να τεκμηριώνουν τις διαφωνίες τους. Θα έλεγα ότι κάθε χρονιά η εμπειρία θα βελτιώνει τη στοχοθεσία και ότι η αξιολόγηση θα κάνει πιο αποτελεσματικές τις δημόσιες υπηρεσίες και βέβαια, είναι αυτονόητο ότι, όπου διαπιστωθεί ανάγκη επιμέρους διορθωτικών κινήσεων, είμαστε έτοιμοι να τις κάνουμε.
* Χαρακτηρίσατε εμβληματικό έργο το ψηφιακό εργαλείο που θα υπολογίζει με τρόπο αλγοριθμικό τη βέλτιστη στελέχωση των φορέων και θα τροφοδοτεί με τη σειρά του αυτόματα, το πληροφοριακό σύστημα του ΑΣΕΠ. Με τα αποτελέσματα του αλγορίθμου θα επιτευχθεί αυτόματα και η αναθεώρηση των οργανογραμμάτων των δημόσιων υπηρεσιών με ό,τι αυτό συνεπάγεται;
- Είναι πραγματικά μια από τις πιο σημαντικές μας μεταρρυθμίσεις, ο τρόπος με τον οποίο στελεχώνουμε το ελληνικό Δημόσιο, κάνοντας πράξη το αξίωμα «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση» και βέβαια χωρίς να διαταράσσουμε τη δημοσιονομική ισορροπία της χώρας. Περνάμε σε μια νέα εποχή ως προς τον στρατηγικό προγραμματισμό και την αποδοτική στελέχωση του Δημοσίου, αξιοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Εισάγουμε, δηλαδή, ένα ηλεκτρονικό εργαλείο, το οποίο θα ενσωματώνει όλη την απαραίτητη πληροφορία, που βρίσκεται διασκορπισμένη σε διάφορα μητρώα και ψηφιακές υποδομές, και συνεπώς θα συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών του δημόσιου τομέα σε ανθρώπινο δυναμικό με κύρια κριτήρια την εξειδίκευση και τις δεξιότητες που απαιτεί κάθε θέση η οποία πρέπει να καλυφθεί.
Έτσι εξοικονομούμε χρόνο και μειώνουμε το λειτουργικό κόστος. Στη συνέχεια, όπως επισημαίνετε, θα τροφοδοτείται αυτόματα το πληροφοριακό σύστημα του ΑΣΕΠ μέσω διαλειτουργικότητας όπως ήδη ανέφερα, δηλαδή της δυνατότητας διαφορετικών πληροφοριακών συστημάτων να ανταλλάσσουν και να ενσωματώνουν πληροφορίες με οργανωμένο και αυτόματο τρόπο. Είναι πολύ σημαντικό το ότι επιλέξαμε τον πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό ως την κύρια διαδικασία επιλογής προσωπικού, ώστε να μπορούμε ταχύτερα να προχωρούμε σε προσλήψεις.
* Στις προτεραιότητες του Υπουργείου Εσωτερικών έχετε θέσει και την αναδιοργάνωση της Δημοτικής Αστυνομίας. Με ποιες πρωτοβουλίες θα καταστεί η Δημοτική Αστυνομία πραγματικό εργαλείο στην υπηρεσία των δήμων και των πολιτών; Εξετάζετε την ενίσχυσή της και με μεταφορά αρμοδιοτήτων από την Ελληνική Αστυνομία;
- Πράγματι η αναβάθμιση της Δημοτικής Αστυνομίας είναι στις προτεραιότητες του Υπουργείου Εσωτερικών, τόσο σε ό,τι αφορά στις αρμοδιότητές της, όσο και στο ρυθμιστικό της πλαίσιο. Πολιτική μας επιδίωξη είναι η Δημοτική Αστυνομία να αποτελέσει τον πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό θεσμό για την εύρυθμη λειτουργία κάθε πόλης, όπως συμβαίνει άλλωστε σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι, πλέον, οι προσλήψεις του προσωπικού που θα στελεχώνει τη Δημοτική Αστυνομία γίνονται μέσω ΑΣΕΠ. Στις αρχές της νέας χρονιάς αναμένονται τα πρώτα αποτελέσματα της 1Κ/2024 προκήρυξης του ΑΣΕΠ για συνολικά 1213 νέες προσλήψεις στελεχών της Δημοτικής Αστυνομίας σε δήμους όλης της χώρας.
Επίσης καθορίστηκαν οι προδιαγραφές και ο τύπος του εξοπλισμού των δημοτικών αστυνομικών, καθώς και τα θέματα που αφορούν στο ειδικό διακριτικό σήμα της Δημοτικής Αστυνομίας, στη στολή του ειδικού ένστολου προσωπικού, στα διακριτικά των βαθμών της ιεραρχίας και στον τύπο της ειδικής ταυτότητας του προσωπικού της Δημοτικής Αστυνομίας. Για τον καλύτερο συντονισμό του προσωπικού, συστήσαμε στο Υπουργείο Εσωτερικών το Τμήμα Εποπτείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοτικής Αστυνομίας που υπάγεται στη Διεύθυνση Προσωπικού Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης και το Τμήμα Οργάνωσης και Λειτουργίας Δημοτικής Αστυνομίας που υπάγεται στη Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Γενικής Διεύθυνσης Αποκέντρωσης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Γενικής Γραμματείας Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης.
Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση των στελεχών της Δημοτικής Αστυνομίας, γι’ αυτό στο προσεχές διάστημα θα εκδοθεί ΚΥΑ που θα αφορά στην οργάνωση της εισαγωγικής εκπαίδευσης, της μετεκπαίδευσης και της επιμόρφωσης του ειδικού ένστολου προσωπικού της Δημοτικής Αστυνομίας. Ο σχεδιασμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων γίνεται σε συνεργασία με το ΕΚΔΔΑ και την ΕΛ.ΑΣ. Τέλος, πρόκειται να εκδώσουμε τον Κανονισμό Λειτουργίας της Δημοτικής Αστυνομίας, με τον οποίο καθορίζονται τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ επίσης θα εισάγουμε ειδικό σύστημα αξιολόγησης του ειδικού ένστολου προσωπικού της Δημοτικής Αστυνομίας.
* Βρισκόμαστε στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, την εξέλιξη του οποίου παρακολουθείτε τα τελευταία χρόνια. Εξετάζετε το ενδεχόμενο προώθησης μιας συνεργασίας για την αξιοποίηση της διοικητικής επιστήμης στη διαμόρφωση πολιτικών για θέματα της αρμοδιότητάς σας;
- Η αξιοποίηση στελεχών με επιστημονική συγκρότηση στον τομέα της διοικητικής επιστήμης, την οποία σωστά επισημαίνετε, βρίσκεται στον πυρήνα της σύλληψης του επιτελικού κράτους, το οποίο στηρίζεται στην προγραμματική διακυβέρνηση, τη διάκριση πολιτικής και υπηρεσιακής διοίκησης, την καλή νομοθέτηση και την παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου, στο πλαίσιο του ενοποιημένου σχεδίου κυβερνητικής πολιτικής.
Ήδη έχουμε συστήσει τον κλάδο των επιτελικών στελεχών, με επιστημονική κατάρτιση σε κρίσιμους τομείς άσκησης δημόσιων πολιτικών, ώστε οι λειτουργίες αυτές να γίνονται με προδιαγραφές και η σχετική εμπειρία και τεχνογνωσία να παραμένει στην υπηρεσία. Και τώρα, ετοιμάζουμε το επόμενο μεγάλο μας βήμα: Θέλουμε να δείξουμε στους πολίτες, είτε είναι δημόσιοι υπάλληλοι είτε όχι, πόσο σημαντική γίνεται η σταδιοδρομία σε αυτό το Δημόσιο που αλλάζει, προσαρμόζεται και πολλές φορές καθοδηγεί τις εξελίξεις, συνεπώς είναι μια πολύ ελκυστική επιλογή για επαγγελματική σταδιοδρομία ανθρώπων που έχουν δυνατότητες και θέλουν να τις διοχετεύσουν στον επαγγελματικό τους βίο.
Όσο προχωρούμε το πολιτικό μας σχέδιο για συνολική αλλαγή της φυσιογνωμίας του Δημοσίου, τόσο αυτό αποκτά μια ισχυρή ταυτότητα και γίνεται η καλύτερη επαγγελματική επιλογή για νέες και νέους όπως τους περιγράφετε στην ερώτησή σας, αλλά και όσους θέλουν να βελτιώσουν τα προσόντα τους μέσα στον εργασιακό τους χώρο, να καταρτιστούν, να αποκτήσουν εμπειρία στο αντικείμενο πάνω στο οποίο απασχολούνται, κι όλα αυτά μέσα σε ένα περιβάλλον ασφάλειας, σταθερότητας και επαγγελματικής εξέλιξης. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται οι απόφοιτοι των Πανεπιστημίων, ιδιαίτερα της διοικητικής επιστήμης, καθώς είναι σταθερή η ανάγκη σύνδεσης των ΑΕΙ με την αγορά εργασίας και ειδικότερα με έναν δημόσιο τομέα ο οποίος αποκτά τα χαρακτηριστικά που σας προανέφερα. Με μια φράση, κύριε Κατσανάκη, το Δημόσιο γίνεται όλο και καλύτερο και γι’ αυτό θα διεκδικεί με αξιώσεις τους καλύτερους, για να εργαστούν σε αυτό.
* Είναι αλήθεια ότι στα σχέδιά σας είναι ένας νέος, ενιαίος Κώδικας για τους δημοσίους υπαλλήλους;
- Κεντρικός πυλώνας των αλλαγών που επιφέρουμε στο Δημόσιο είναι η ολόπλευρη προσπάθεια για βελτίωση των συνθηκών εργασίας και συνεπώς της απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού του. Είναι αλήθεια ότι οι διάσπαρτες διατάξεις δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου και εργαζόμενους πολλών ταχυτήτων, κάτι που δεν βοηθά τους σκοπούς της πολιτικής μας. Άλλος Κώδικας για τους δημοσίους υπαλλήλους, άλλος για τους δημοτικούς, άλλες διατάξεις για τους εργαζόμενους με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου κ.λπ.
Στο προηγούμενο διάστημα μελετήσαμε βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται κι αποφασίσαμε να θεσμοθετήσουμε έναν ενιαίο Κώδικα Προσωπικού του Δημοσίου, ο οποίος θα περιλαμβάνει κοινές διατάξεις για το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου. Παράλληλα θα έχει και ειδικότερες ρυθμίσεις στο μέτρο που αυτές επιβάλλονται, λόγω της θεσμικής αυτοτέλειας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σκοπός μας είναι αυτός ο Κώδικας να απαντά σε προβλήματα που έχουν καταγραφεί κατά την εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου, να επιφέρει βελτιώσεις και γενικότερα να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της δημόσιας διοίκησης.
