Στην είσοδο του Ευρωκοινοβουλίου, εκεί όπου έχουν τοποθετηθεί οι φωτογραφίες όσων έχουν θητεύσει πρόεδροι, ο Αλέξης Γεωργούλης μιλά για τα μεγάλα προβλήματα της Ευρώπης και τις κινητοποιήσεις των αγροτών, τάσσεται υπέρ της εμβάθυνσης της Ευρώπης αντί της όποιας διεύρυνσης και απαντά στο ερώτημα αν θα διεκδικήσει την επανεκλογή του στα έδρανα του Κοινοβουλίου, αφού δίνει το στίγμα της θητείας του και της δικής του συμβολής στον τομέα του πολιτισμού.
• Βρισκόμαστε λίγο πριν τις ευρωεκλογές. Ποιο είναι το διακύβευμα αυτής της εκλογικής αναμέτρησης, που από πολλές πλευρές χαρακτηρίζεται (για μία ακόμα φορά) κρίσιμη;
- Πράγματι είναι κρίσιμη για πολλούς λόγους, αλλά ο πιο σημαντικός, νομίζω, είναι η συμμετοχή του κόσμου, που συνεχώς μειώνεται εξαιτίας όλων αυτών των περίεργων που βλέπουμε γύρω μας, όπως είναι η άνοδος της ακροδεξιάς. Είναι φαινόμενα που συμβαίνουν εξαιτίας της αποχής, της μη συμμετοχής των πολιτών. Και όταν δεν συμμετέχουν, δεν σημαίνει ότι οι πολίτες απορρίπτουν αυτό που συμβαίνει - πολλές φορές μπορεί να έχουν άγνοια αυτού που συμβαίνει. Έχω κάνει αρκετές επαφές στην Ελλάδα με την κοινωνία των πολιτών, με πολίτες τελείως σε τυχαίο επίπεδο και έχω διαπιστώσει ότι δεν ξέρουν τι κάνει η Ευρώπη για εμάς ή δεν ξέρουμε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς για αυτή ή πώς θα μπορούν να συνδεθούν αυτά τα δύο άκρα. Ξεκίνησα να το ψάχνω γιατί παρατηρήσαμε ότι τα κονδύλια για τον πολιτισμό δεν φτάνουν ποτέ στους καλλιτέχνες ή στους συλλόγους, οπότε αναρωτηθήκαμε γιατί δεν φτάνουν, γιατί δεν ζητάνε οι καλλιτέχνες κονδύλια αφού υπάρχουν. Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι χάνεται η πληροφορία και έτσι συνειδητοποίησα ότι επειδή δεν περνάει πληροφορία ο πολίτης αδιαφορεί. Δεν τον νοιάζει τι συμβαίνει στην Ευρώπη, δεν μπορεί να καταλάβει τη διαδικασία πώς κάτι που γίνεται στην Ευρώπη θα φθάσει σ’ αυτόν, χωρίς να είναι δικό του το πρόβλημα.
• Αυτό, όμως, δεν είναι μια απλή ερμηνεία της αποχής. Μήπως η αποχή συνδέεται με τα πολύ μεγάλα προβλήματα, που παραμένουν άλυτα; Έχουμε μεταναστευτικό, έχουμε ακρίβεια… Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης διαπιστώνει ότι δεν υπάρχουν λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας...
- Νομίζω ότι ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης αν βλέπει ότι ένα πρόβλημα δεν λύνεται, δεν σηκώνεται να φύγει. Δεν παίρνει την πληροφορία, δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Για παράδειγμα στο μεταναστευτικό, το προσφυγικό, στη δική μας χώρα είναι πάρα πολύ έντονο, στις βόρειες στις κεντρικές χώρες δεν το γνωρίζει κανείς. Συνεπώς, δεν αδιαφορεί, αγνοεί το πρόβλημα.
• ...Δεν είναι τυχαίο, όμως, ότι η άνοδος της ακροδεξιάς παρατηρείται, μεταξύ άλλων, στις χώρες με έντονο μεταναστευτικό πρόβλημα, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα...
- Όταν δεν κατανοώ το πρόβλημα, δεν μπορώ να το λύσω και πηγαίνω στα άκρα! Αυτή είναι η δική μου προσέγγιση.
• Έχουν γίνει επαρκείς κινήσεις για την επίλυση των συγκεκριμένων προβλημάτων;
- Όχι, δεν έχουν γίνει κινήσεις. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι οι χώρες που είναι πιο μακριά από τα σύνορα δεν ασχολούνται με τον τρόπο που θα ‘πρεπε να ασχολούνται. Πολλές φορές λέμε -και δεν είναι μόνο το μεταναστευτικό, το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα θέματα- ότι τα σύνορα της Ευρώπης μπορεί να είναι η Ελλάδα (τυπικά), αλλά όταν το πρόβλημα αρχίζει να υπάρχει, λένε ότι είναι πρόβλημα της Ελλάδας. Είναι ίσως και η δομή της Ευρώπης που να ευνοεί αυτούς τους χειρισμούς, γιατί τελικά τα σύνορα δεν είναι κοινά... Τα σύνορα, όμως, καλείται η Ελλάδα να τα υπηρετήσει ως σύνορα της Ευρώπης.
• Συνεπώς επαναρχόμαστε σε αυτό που πολλά χρόνια τώρα έχουμε θέσει ως στόχο, αυτό της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας...
- Ναι, η Ευρώπη δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, δεν έχει ολοκληρώσει την ένωσή της. Χρησιμοποιώ πολλές φορές ως παράδειγμα ότι ο αρχιτέκτονας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο το έχει φτιάξει με έναν τρόπο το οποίο έμεινε ημιτελές. Αν το δούμε, θα νομίζουμε ότι υπάρχουν ακόμη σκαλωσιές και το έχει κάνει επίτηδες έτσι, γιατί η ενοποίηση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Έπρεπε να υπάρξει ένας κορονοϊός για να βγάλουμε μία κοινή πολιτική, μια στρατηγική για την υγεία. Μιλάμε για ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών, αλλά από την άλλη δεν έχουμε ίση αναγνώριση των πτυχίων, έχουμε διαφορετικά Συντάγματα όσον αφορά την Παιδεία. Έχουμε διαφορετικές πολιτικές και στρατηγικές όσον αφορά τις πολιτιστικές κληρονομιές ή το σύγχρονο πολιτιστικό προϊόν. Σε πολλά σημεία είμαστε με το ένα πόδι στην αντίληψη ότι το κράτος-μέλος έχει την απόλυτη εξουσία και με το άλλο πόδι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πει και θα πρέπει να ακολουθήσουν τα κράτη-μέλη.
• Ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα, μια περαιτέρω διεύρυνση ή εμβάθυνση, για να προχωρήσουμε στην ολοκλήρωση;
- Πρέπει να είναι η εμβάθυνση, να κατανοήσουμε ακόμα πιο βαθιά τη συνοχή που πρέπει να έχουμε και μετά η διεύρυνση θα είναι πιο εύκολη. Γιατί όταν μιλάμε για τη διεύρυνση, μιλάμε για αφομοίωση, μιλάμε για ενσωμάτωση, όσο μεγαλώνει η Ευρώπη, αλλάζει και η σύσταση, άρα πρέπει να αλλάξει και η νοοτροπία.
• Πρόσφατα είχαμε τις κινητοποιήσεις των αγροτών και είδαμε και τρακτέρ στην καρδιά της Ευρώπης. Το αγροτικό πρόβλημα αναδείχθηκε, με αποτέλεσμα οι υπουργοί Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξετάζουν μια τροποποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Μπορούμε να πάμε σε εκλογές με ανοιχτά τα μεγάλα αγροτικά προβλήματα ή σε εκλογές που θα έχουν προηγηθεί τροποποιήσεις στις αγροτικές πολιτικές και σε ποια κατεύθυνση;
- Η δική μου εκτίμηση -χωρίς να είναι το δικό μου πεδίο- είναι ότι θα πάμε στις εκλογές με ανοιχτά τα μεγάλα προβλήματα, γιατί αυτά τα προβλήματα δεν ξεκίνησαν τώρα. Ίσως να επιχειρηθούν και να γίνουν κάποιες «διορθωτικές» κινήσεις, αλλά για μένα δεν θα είναι διορθωτικές, γιατί όταν έχεις μεγάλα προβλήματα, πρέπει να κάνεις πολύ βαθιές σκέψεις και κινήσεις. Και αυτές δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη...
• Με την ευκαιρία αυτής της συζήτησης θα σας ξαναδούμε υποψήφιο στις ευρωεκλογές;
- Είναι κάτι που το συζητάω, είναι κάτι που με έχει διχάσει, γιατί από τη μία μου αρέσει πάρα πολύ αυτή η δουλειά που γίνεται εδώ - κάναμε πολλά πράγματα με τους συνεργάτες μου στο γραφείο, έχουμε αλλάξει πολλά πράγματα, βάλαμε το λιθαράκι μας σε πολύ σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τον πολιτισμό και λέω για τον πολιτισμό, γιατί εκεί εργαστήκαμε. Αλλά από την άλλη, έχω αποτραβηχτεί από αυτό που μου αρέσει πάρα πολύ, από την υποκριτική. Και είναι σαν να χάνω περισσότερο την επαφή με τη χώρα μου, γιατί όσο ασχολούμαστε εδώ με τα ευρωπαϊκά, είναι σαν να ζούμε στο εξωτερικό. Οπότε από τη μία νιώθω ότι κάπως απομακρύνομαι, αλλά την άλλη νιώθω ότι πρέπει να δουλέψω για να μπορέσει να ενωθεί αυτή η απόσταση...
• Τι τελικά υπερισχύει;
- Δεν έχω αποφασίσει ακόμη. Είμαι πολύ κοντά στο να αποφασίσω, αλλά δεν έχει πάρει ακόμη πρόσημο αυτή η απόφαση.
• Κάποιοι συνάδελφοί σας καλούν τους πολίτες σε αυτές τις ευρωεκλογές να προσέξουν τι και ποια πρόσωπα θα ψηφίσουν. Είπαν, μάλιστα, να μην προτιμήσουν τους celebrities, αλλά να εξετάσουν τι έχει κάνει ο καθένας και τι έχει προσφέρει. Αν τελικά διεκδικήσετε την ψήφο των συμπολιτών μας, για ποιον λόγο να σας επιλέξει πέραν της δεδομένης αναγνωρισιμότητάς σας;
- Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν μπορεί να σε ψηφίσει κάποιος αν είσαι άγνωστος. Αυτή είναι η απάντηση για τους celebrities. Celebrity σημαίνει γνωστός. Μπορεί να είσαι celebrity πολιτικός, μπορεί να είσαι celebrity γιατρός, μπορεί να είσαι celebrity και να είσαι ηθοποιός. Πρέπει να είσαι γνωστός για να μπορέσει ο κόσμος να σε ξέρει. Όλοι όσοι κατεβαίνουν σε εκλογές θέλουν να γίνουν γνωστοί. Το σημαντικότερο για μένα είναι να πάει κανείς να ψηφίσει και μετά να προσέξει τι πρέπει να ψηφίσει. Εννοείται ότι πρέπει να προσέχουμε τι ψηφίζουμε, αλλά αυτή η προσοχή δεν περιορίζεται την ημέρα που θα πάμε να ρίξουμε το φακελάκι, όλη μας τη ζωή πρέπει να παρακολουθούμε τι συμβαίνει στα κοινά.
Αν θέλετε να κάνω μία αυτοκριτική για το τι έχω κάνει αυτά τα χρόνια, μπορώ να πω ότι ήταν μια πάρα πολύ δημιουργική περίοδο. Μπήκα σε έναν χώρο τον οποίο δεν τον ήξερα καθόλου, αλλά νομίζω ότι λειτουργήσαμε πολύ δημιουργικά. Όσοι έχουν επιχειρήματα, μπορούν να καταφέρουν κάποια πράγματα, πάνε παρακάτω. Αν κοιτάξει κάποιος τι έχω κάνει εδώ και θα έλεγα όχι τι έχω κάνει εγώ, αλλά σαν γραφείο, ως ομάδα -γιατί σαν ομάδα έχουμε μάθει να λειτουργούμε-, μπορώ να πω ότι καταφέραμε και περάσαμε το 2% για τον πολιτισμό από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Όταν η κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν υπήρχε καν η λέξη πολιτισμός μέσα στο κείμενό της, εμείς καταφέραμε, όταν το ψηφίσαμε στο Ευρωκοινοβούλιο για να γυρίσει στην Κομισιόν, να έχουμε βάλει όχι μόνο τη λέξη πολιτισμός, αλλά και το 2%. Ήταν μεγάλη νίκη του Ευρωκοινοβουλίου απέναντι στην Κομισιόν.
