Το συμβούλιο πραγματοποιήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1891 με σκοπό να αποσαφηνιστούν τυχόν δικαιώματα και απαιτήσεις των συγγενών από την ακίνητη και κινητή περιουσία του αποθανόντος συζύγου της, καθώς και τα ζητήματα επιτροπείας των ανηλίκων τέκνων της. Η Πολυξένη Ποδάρα αποπλήρωσε τις οικονομικές απαιτήσεις τρίτων (με δάνειο που έλαβε από την Προνομιούχο Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας) και πλέον ήταν έτοιμη να διαχειριστεί την περιουσία των ανηλίκων παιδιών της, δηλαδή του κτήματος «Ιμπεξή» (κήπος Ποδάρα) στις όχθες του Πηνειού, μετά από το Αλκαζάρ.
Στις 24 Ιανουαρίου 1894 έλαβε ακόμα ένα δάνειο 3.000 δρχ. από τον έμπορο Μεναχέμ Ισαάκ Μεναχέμ υποθηκεύοντας (β’ υποθήκη) τον λαχανόκηπο (30 στρέμματα) και τμήμα του αμπελώνα (20 στρέμματα) που ανήκαν στην κυριότητα των έξι ανήλικων παιδιών της (το έβδομο παιδί της, ο μικρός Σωκράτης είχε εν τω μεταξύ αποβιώσει) [1]. Με τα χρήματα αυτά αγόρασε 50 στρέμματα γης (από τα 70 που είχαν πουληθεί το 1888), καθώς και τους πολύτιμους λίθους (διαμάντια και μαργαριτάρια) που είχε πουλήσει ο σύζυγός της (Σωκράτης Ν. Ποδάρας) στον Οθωμανό κτηματία Αντέμ Ιουσούφ στις 13 Νοεμβρίου 1889. Παράλληλα έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα την ενοικίαση του λιθόκτιστου καφενείου που είχε αναγείρει παλαιότερα ο σύζυγός της σε μία ειδυλλιακή τοποθεσία δίπλα από τον Πηνειό. Το καφενείο διέθετε φρέαρ (πηγάδι), μικρή αποθήκη και έναν βοηθητικό οικίσκο (ενός δωματίου). Το όλο συγκρότημα περιτριγυρίζονταν από εκατοντάδες οπωροφόρα δέντρα. Το 1894 ως ενοικιαστής (για ένα έτος) αναφέρεται ο καφεπώλης Γεώργιος Νικολάου Σβώλος από το Καζακλάρ (Αμπελώνας) [2]. Το 1895 θεωρείται ένα έτος ορόσημο και με ιδιαίτερη σημασία για τη μετέπειτα ζωή της Πολυξένης Ποδάρα. Συγκεκριμένα το έτος αυτό:
1) Εξόφλησε το δάνειο (και τους τόκους) στον Μεναχέμ Ι. Φαρατζή και εξάλειψε τη δεύτερη υποθήκη του κτήματος [3].
2) Ο κτηματίας Διονύσιος Σ. Γαλάτης (ως εγγυητής) ανέλαβε την εξόφληση του δανείου των 2.500 δρχ. που είχε λάβει το 1891 η Πολυξένη από την Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας [4]. Κατ’ αυτόν τον τρόπο εξάλειψε την πρώτη υποθήκη του κτήματος από την Τράπεζα. Η οφειλή θα ήταν πλέον αποκλειστικά προς τον Γαλάτη με τον οποίο διατηρούσαν συγγενική σχέση.
3) Η Πολυξένη έλαβε δάνειο 5.000 δρχ. με ετήσιο τόκο 14% [5] από τη Δέσποινα (Πιπίνα), χήρα του Αλεβίζου Αστερίου από τα Αμπελάκια [6]. Υποθήκευσε υπέρ της δανείστριας το κτήμα «Ιμπεξή», ενώ ως εγγυητής ορίστηκε ο ιατρός Λάρισας Αναστάσιος Ζαρμάνης. Το δανειστικό συμβόλαιο υπέγραψε ο Αρσένιος Τσουλάκης ως πληρεξούσιος (και μετέπειτα κληρονόμος) [7] της χήρας Αλεβίζου.
4) Την εκμετάλλευση του καφενείου της Πολυξένης Ποδάρα ανέλαβε ένας δραστήριος επιχειρηματίας, ο Ιωάννης Κόκκας. Ο τελευταίος ανανέωσε την επίπλωση του καφενείου και τοποθέτησε στέγαστρα στον κήπο, ενώ, εκτός από καφέ, αναψυκτικά, μπίρα, τσίπουρο, κρασιά και εισαγόμενα αλκοολούχα ποτά, σέρβιρε και εκλεκτούς μεζέδες, τους οποίους παρασκεύαζε ο ίδιος. Σύμφωνα με έναν όρο του μισθωτηρίου συμβολαίου, ο ενοικιαστής θα είχε τη δυνατότητα να προμηθεύεται λαχανικά και φρούτα εποχής επί πληρωμή (δίπλα από το καφενείο βρισκόταν ο λαχανόκηπος και ο αμπελώνας). Το παραποτάμιο καφενείο του Κόκκα συγκέντρωνε ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πολλές οικογένειες από τη Λάρισα και τα γύρω χωριά, τουλάχιστον μέχρι το 1897, χρονιά που ξέσπασε ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος.
5) Η Πολυξένη Ποδάρα ενοικίασε δύο αγροτεμάχια συνολικής εκτάσεως 50 στρεμμάτων που βρισκόταν στο χωριό Κιόσκι (περιοχή της Γιάννουλης), στις θέσεις «Μνήματα» και «Πέτρα». Τα κτήματα ανήκαν στην πλήρη κυριότητα της Ρουμπιγιέ Χανούμ, θυγατέρας του Ιμπραήμ αγά και συζύγου του αποβιώσαντα Οθωμανού κτηματία και βουλευτή Λαρίσης Δερβίς βέη Χαλήλ. Για την ενοικίαση αυτή δεν ορίστηκε χρηματικό τίμημα. Η Πολυξένη Ποδάρα ήταν υποχρεωμένη να παραδώσει 56 σταμπόλια σίτου (αμοιβή σε είδος) στις αποθήκες της Ρουμπιγιέ [8].
Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 και η προσωρινή τουρκική κατοχή της Θεσσαλίας (1897-1898) υπήρχε κατά γενική ομολογία η ταφόπλακα στην οικογενειακή ζωή, στις επαγγελματικές δραστηριότητες και στα όνειρα κάθε κατοίκου της Θεσσαλίας και ιδιαίτερα της Λάρισας. Σε αντίθεση με πολλούς κατοίκους που εγκατέλειψαν τη Λάρισα μετά από τη νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής του 1897, η οικογένεια της Πολυξένης Ποδάρα παρέμεινε στη Λάρισα. Τρία από τα παιδιά της (Νικόλαος, Χρήστος και Βασιλική) είχαν πλέον ενηλικιωθεί και είχαν αναλάβει αυτά τη φροντίδα της μητέρας τους και των τριών ακόμα ανήλικων αδελφών τους. Στο κτήμα «Ιμπεξή» στρατοπέδευσαν Τούρκοι στρατιώτες, οι οποίοι λεηλάτησαν κυριολεκτικά τον λαχανόκηπο, τον αμπελώνα και τον οπωρώνα και τις σοδειές των σιτηρών, ενώ πυρπόλησαν το καφενείο μετά από τη φυγή του ενοικιαστή Ιωάννη Κόκκα.
Μετά από το τέλος της τουρκικής κατοχής (1898), οι αδελφοί Νικόλαος και Χρήστος Ποδάρας άρχισαν τον επανασχεδιασμό των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους και τη διευθέτηση των οικονομικών υποχρεώσεών τους. Το κτήμα «Ιμπεξή» ήταν υποθηκευμένο στη Δέσποινα (Πιπίνα) Αλεβίζου Αστερίου και έπρεπε άμεσα να πληρωθούν οι δόσεις (και οι τόκοι) των συμφωνηθέντων. Επί πλέον έπρεπε να φροντίσουν για την αποκατάσταση της αδελφής τους Βασιλικής, η οποία αρραβωνιάστηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1898 τον συμβολαιογράφο της Λάρισας Νικόλαο Χρηστίδη [9].
(συνεχίζεται)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 048, αρ. 14721 (24 Ιανουαρίου 1894).
[2]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 048, αρ. 14885 (15 Απριλίου 1894).
[3]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 051, αρ. 15742 (13 Ιανουαρίου 1895).
[4]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 051, αρ. 15743 (13 Ιανουαρίου 1895).
[5]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 051, αρ. 15744 (13 Ιανουαρίου 1895).
[6]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Αλεβίζος Αστερίου (1833-1896): Ένας ευπατρίδης ευεργέτης από τα Αμπελάκια», Ελευθερία (Λάρισα), 24 Σεπτεμβρίου 2017.
[7]. Μετά από τον θάνατο του συζύγου της, η Δέσποινα Αστερίου είχε ορίσει με διαθήκη (27 Σεπτεμβρίου 1900) ως κληρονόμο της περιουσίας της τον Αρσένιο Μιχαήλ Τσουλάκη και τον Γεώργιο Κωνσταντίνου Παμπούρα από τα Αμπελάκια. Επίσης στις θυγατέρες του Αρσενίου Τσουλάκη (Πηνελόπη, Ευφροσύνη και Ελένη) κληροδότησε από κοινού 4.500 δρχ. και τα 3/4 εξ αδιαιρέτου των κοσμημάτων, επίπλων, σκευών και ιματισμού της κατοικίας της στα Αμπελάκια.
[8]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 049, αρ. 17676 (20 Ιανουαρίου 1895).
[9]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 37 (19 Δεκεμβρίου 1898).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
