Συμβουλίου Ασφαλείας καταρτισμένου από άξιους, έμπειρους και υπερκομματικούς (και πιστέψτε με υπάρχουν) αξιωματούχους είναι το πρώτο βήμα».
Αυτά αναφέρει, μεταξύ άλλων, με συνέντευξή του στην «Ε» ο πρώην Πρέσβης Νίκος Κανέλλος, ο οποίος μετά την αποχώρησή του από το διπλωματικό σώμα, εγκαταστάθηκε στα αγαπημένα του Αμπελάκια. Από την ιστορική αυτήν Κοινότητα, ο έμπειρος διπλωμάτης παρακολουθεί τις κινήσεις στη διεθνή σκακιέρα και παρεμβαίνει, σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα σε εκπομπές στο διαδίκτυο και αρθρογραφώντας. Στην «Ε» αναφέρεται στην ελληνοτουρκική διπλωματική μάχη, στις κινήσεις του προέδρου Ερντογάν, ενώ προτείνει για την αναβάθμιση της διπλωματικής μας παρουσίας το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών να στηρίξει τις επιλογές της στην αξιοκρατική επιλογή των στελεχών της σε όλους τους τομείς.
Η συζήτηση με τον Λαρισαίο διπλωμάτη έχει ως εξής:
* Κύριε Κανέλλο, ποια η εκτίμησή σας για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και από ποιους παράγοντες εξαρτώνται;
- Η πορεία όλων των σχέσεων, στη Διπλωματία και τις Διεθνείς Σχέσεις και όχι μόνο των ελληνοτουρκικών, εξαρτάται από δύο παράγοντες: Την ιστορία όπως αυτή έχει διαμορφωθεί, και τις συγκυρίες δύναμης και συμφερόντων που αναπτύσσονται και εξελίσσονται ανά πάσα στιγμή. Στην ιστορία, εκτός από τα λάθη μετράνε και οι χαμένες ευκαιρίες. Αμφότερα πρέπει να αξιολογηθούν με επαρκή τρόπο, διαύγεια και αυτοκριτική. Με τον τρόπο που λειτουργούμε στη χώρα μας δεν είναι εύκολο να γίνει η ανατομία των λαθών και των ευκαιριών, για τον απλούστατο λόγο ότι η κομματική μικροσκοπιμότητα το «απαγορεύει». Οι συγκυρίες της δύναμης και τα συμφέροντά είναι αναγνωρίσιμα και εμφανώς ορατά. Η Ευρώπη έχει τις κεραίες της στραμμένες προς τα συμφέροντα της προς Ανατολάς. Η Ανατολική Μεσόγειος και η Ευρασία αποκτούν τεράστια σημασία για τις επόμενες τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Ανταγωνισμός Κίνας - Ρωσίας - ΗΠΑ (με σημαντική θέση και για την Τουρκία) για ενεργειακούς ρόλους και δρόμους μεταφορών. Η εκτίμησή μου λοιπόν περιλαμβάνεται στην εξής φράση: Η πορεία των σχέσεών μας με την Τουρκία έχει εξελιχθεί εις βάρος μας λόγω πρωτίστως κρίσιμων λαθών, αλλά μπορεί, έστω και την ύστατη στιγμή, να ανατραπεί το χειρότερο με κατάλληλους χειρισμούς και την απόλυτη ενότητα.
* Θα ωφελούσε μια νέα επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και υπό ποιες προϋποθέσεις;
- Πάντα κάθε συνομιλία και διάλογος μπορεί να αποβεί είτε χρήσιμος, είτε καταστρεπτικός. Είναι συναισθηματική υπερβολή και «λαϊκισμός» να λέμε ότι ο διάλογος είναι πάντα ωφέλιμος. Εδώ που φτάσαμε χρειάζεται να εντείνουμε τις κεραίες μας για το τι ακριβώς συμβαίνει γύρω μας και να μην προχωρήσουμε πέραν των διερευνητικών συνομιλιών, προτού χαράξουμε μια μακροχρόνια στρατηγική με ενωμένο το εθνικό όραμά μας. Η σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας καταρτισμένου από άξιους, έμπειρους και υπερκομματικούς (και πιστέψτε με υπάρχουν) αξιωματούχους είναι το πρώτο βήμα.
* Το πρόσφατο επεισόδιο με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Άγκυρα, αλλά και η διπλωματική ρήξη της Τουρκίας με τη Γαλλία παλιότερα και την Ιταλία πρόσφατα, δείχνει ότι ο Ερντογάν, θέλει να εξαναγκάσει την Ευρώπη να αποσύρει την υποστήριξή της προς την Ελλάδα μετατρέποντας τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε ευρωτουρκικές. Συμφωνείται με την άποψη αυτή;
- Όχι, δεν συμφωνώ για τον εξής απλό λόγο: Στη διπλωματία της η Τουρκία στηρίζεται σε μια πολλαπλή χρήση «εκβιασμών» και συμφερόντων. Δεν πρόκειται η Ε.Ε. να τη χρεωθεί έτσι εύκολα. Ούτε να αποσύρει την υποστήριξή της από την Ελλάδα. Ο άμεσος εξάλλου στόχος της Τουρκίας δεν είναι να γίνει μέλος της Ε.Ε., αλλά να μπει και να επηρεάσει τους μηχανισμούς της. Το κύριο μέσο είναι η ανάπτυξη της οικονομικής της ισχύος.
* Επίσης στην κρίση που έχει προκύψει στην Ουκρανία με τη Ρωσία, ο Ερντογάν θέλει να ωφεληθεί έναντι της Ρωσίας, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί δίαυλο επικοινωνίας με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Ο Τούρκος πρόεδρος τελικά είναι τόσο καλός παίχτης στη διεθνή σκακιέρα ή βρίσκεται σε διπλωματικό αδιέξοδο;
- Τη δεκαετία που η χώρα μας έμπαινε στα μνημόνια, η Τουρκία ανέπτυξε τη νέα της πολιτική με στόχο να πρωταγωνιστήσει τόσο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όσο και στην περιοχή του Καυκάσου της Ευρασίας, αλλά και της Αφρικής, μέσω της αναπτυξιακής βοήθειας και της συνεργασίας της με την Κίνα. Η αλήθεια, κατά την εκτίμησή μου, στην ερώτησή σας βρίσκεται στη μέση. Ξεκίνησε πολύ δυνατά, αλλά κάπου πρέπει πλέον να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να εκσυγχρονίσει την κοινωνία του, η οποία αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα. Τα διπλωματικά αδιέξοδα δεν πρέπει να φοβίζουν τα σύγχρονα κράτη. Καμία διπλωματία δεν στερείται μεγάλων κινδύνων.
* Όσον αφορά τη χώρα μας, αυτή πράγματι έχει αναβαθμίσει τελευταία τη διπλωματική της παρουσία, αλλά δεν ξέρω αν αυτό το έχουμε εξαργυρώσει;
- Η αναβάθμιση της διπλωματικής μας παρουσίας δεν μπορεί να γίνει με την πολιτική ενός ισχνού προϋπολογισμού του Υπ. Εξωτερικών. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που λείπει. Η χώρα μας πρέπει να εκσυγχρονίσει την ασπίδα και τα όπλα της, μετατρέποντάς τα σε σύμβολα ποιότητας και έντονου ανταγωνισμού. Να εμπνευστεί από νέα οράματα και να στηρίξει τις επιλογές της στην αξιοκρατική επιλογή των στελεχών της σε όλους τους τομείς.
* Επιτρέψτε μου να κλείσω με μια προσωπική ερώτηση. Τι δουλειά έχει ένας Πρέσβης στα Αμπελάκια; Πώς είναι η ζωή στο χωριό; Πώς περνάτε τον χρόνο σας;
- Δεν θα υπήρχε καλύτερος τρόπος από το να επιστρέψω στις ρίζες μου και να δείξω, όπως το έκανα νομίζω με συνέπεια στα 40 σχεδόν χρόνια της επαγγελματικής μου διαδρομής, την τεράστια σημασία της ανάπτυξης της περιφέρειας. Η απλότητα ζωής, εξάλλου και η μόνιμη επαφή με τη φύση, είναι η βάση του οράματός μου για την Ελλάδα. Κάθε μέρα αυξάνω τις δραστηριότητές μου στη διπλωματία με την εκπομπή «διπλωματικό Αποτύπωμα» στη web tv με το blog μου στη Huffington post, με άρθρα μου σε περιοδικά και εφημερίδες και με ομιλίες μου στο πλαίσιο και του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας του οποίου είμαι αντιπρόεδρος. Ακόμη ασχολούμαι με τη ζωγραφική και τη συγγραφή του τρίτου βιβλίου με τα πολιτικά και διπλωματικά συμπεράσματα που ετοιμάζω. Εξάλλου, ζούμε σε ένα κομμάτι της υπεροχής θεσσαλικής γης, το οποίο μας καλεί πάντα να το υπερασπιστούμε και να το εκπροσωπήσουμε επάξια.
Ποιος είναι ο Νίκος Κανέλλος
Ο Νικόλαος Δ. Κανέλλος γεννήθηκε στη Λάρισα το 1954. Οι παππούδες του είναι από τη Ρεντίνα των Αγράφων και τη Ζαγορά του Πηλίου, οι γιαγιάδες του από τη Μακρυνίτσα και τα Άνω Λεχώνια, οι γονείς του από τον Βόλο, ο ίδιος όμως γεννημένος στη Λάρισα. Τα τελευταία 16 χρόνια διαμένει στα ιστορικά Αμπελάκια.
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έκανε μεταπτυχιακό στις Ευρωπαϊκές Σπουδές και το Διεθνές Δίκαιο στη Νομική του Πανεπιστημίου Nice, στη Γαλλία. Εισήλθε στον διπλωματικό κλάδο του ΥΠΕΞ το 1981 και υπηρέτησε στο Στρασβούργο, στα Τίρανα, στο Χιούστον (ΗΠΑ), στο Αργυρόκαστρο, στη Βαρκελώνη, στη Χάγη και στην Πρίστινα, στη Σλοβακία. Παράλληλα ασχολείται με τη μουσική και τη ζωγραφική. Εκθέσεις του έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στην Ολλανδία, στην Ισπανία, στο Κόσοβο, στη Σλοβακία, ενώ το 2011 συμμετείχε με δύο έργα του στην Biennale της Jagodina στη Σερβία. Το βιβλίο «Η τελευταία προειδοποίηση, Λόγος Α’: Η απάντηση του Σπάρτακου» αποτέλεσε το πρώτο του πολιτικό μυθιστόρημα. Τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με τον τίτλο του «Ιππότη των Γραμμάτων και Τεχνών».
