Συνέντευξη: Γιώργος Νούλης
Ο Πάνος Χρυσοστόμου είναι ένας χαρισματικός και πολύ σεμνός άνθρωπος. Το αντιλαμβάνεσαι, από την πρώτη χειραψία και την πρώτη στιγμή. Είναι από αυτούς τους ανθρώπους, που θέλεις να τους έχεις φίλους. Γεννημένος στην Αθήνα το 1966, θεώρησε απολύτως φυσικό μετά από σπουδές Μουσικής και Δημοσιογραφίας να στραφεί με αξιώσεις σε μια πιο εξειδικευμένη εκδοχή ρεπορτάζ. Έτσι, ως επαγγελματίας πια από το 1988, "αλλά με καρδιά ερασιτέχνη" έγινε συντάκτης, στέλεχος περιοδικών, εφημερίδων, παραγωγός αλλά και παρουσιαστής πολιτιστικών εκπομπών στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, με ειδίκευση στη μουσική και τον κινηματογράφο. Μεταξύ άλλων για 12 χρόνια μουσικοκριτικός στο "Ποπ και Ροκ", "free lancer" συνεργάτης σε δεκάδες έντυπα μέχρι σήμερα, με παρουσία κατά καιρούς σε όλα τα μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα στην Ελλάδα και πρόσφατα δημιουργός όλων των κινηματογραφικών λημμάτων στην εγκυκλοπαίδεια "Δομή".
Τα τελευταία δέκα χρόνια, εν μέσω οικογένειας, τριών παιδιών, κριτικών για τις ταινίες, συνεντεύξεων με καλλιτέχνες του εξωτερικού και φυσικά τις μουσικές εκπομπές του στην Ελληνική Ραδιοφωνία, αποφάσισε να εκθέσει και μια σειρά εμπειριών του, μέσω της συγγραφής βιβλίων. Το "Μη Μιλάς" των εκδόσεων "Bee Group" είναι το πέμπτο του βιβλίο, αλλά το πρώτο του μυθιστόρημα και έρχεται πέντε χρόνια μετά το προηγούμενο, το "Είμαι... blogger και είμαι καλά" (Μάιος 2009, εκδόσεις "Μετρονόμος" . Η συγγραφική του διαδρομή ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2004 με το βιβλίο "Τάσος Ψαρράς –Μονογραφία" (έκδοση της "Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών"), συνεχίστηκε με το "Graffiti Ιστορίες-Διηγήματα" (Μάιος 2005 από τις εκδόσεις "Άγκυρα") και το βιογραφικό "Νίκος Μαμαγκάκης-Μουσική ακούω, ζωή καταλαβαίνω" (τον Δεκέμβριος 2006, από τις εκδόσεις "Άγκυρα", το οποίο ήταν υποψήφιο για κρατικό βραβείο λογοτεχνίας στην κατηγορία "χρονικού-Μαρτυρίας").
Η συγγραφική καθυστέρηση οφείλεται απολύτως στα διοικητικά καθήκοντα που ανέλαβε στην ΕΡΑ, ως αναπληρωτής διευθυντής προγράμματος και διευθυντής του ραδιοφώνου "Kosmos" αλλά και την επιλογή του να μετάσχει στον αδέσμευτο δρόμο της ΕΡΤ Open, που ακολούθησε το "μαύρο" στην ΕΡΤ.
Για το νέο του βιβλίο, το "Μη μιλάς", το οποίο παρουσιάστηκε προ ημερών στη Λάρισα σε πανελλήνια πρώτη, καθώς είναι εμπνευσμένο από την προσωπική εμπειρία και τον αγώνα του Λαρισαίου επιχειρηματία Νίκου Πιτσούλη ενάντια στην τραπεζική αυθαιρεσία, ο συγγραφέας μίλησε στην "Ε" τόσο γι αυτό όσο και για τον ίδιον... ως μια απλή γνωριμία.
* Τελικά κ. Χρυσοστόμου ο τίτλος "Μη Μιλάς..." είναι σύσταση και προτροπή; Ποιος είναι ο συμβολισμός του, γιατί ο ήρωας της πραγματικής ιστορίας, από την οποία εμπνευστήκατε, όχι μόνο "μίλησε", αλλά είπε πολλά και κατάφερε περισσότερα...
- Είναι από ευγενική έως και φορτική πίεση με όλα τα ενδιάμεσα στάδια. Όταν σε όλη τη ζωή μας μαθαίνουμε ουσιαστικά να μην μιλάμε για όλα, αλλά μόνο γι αυτά που κυρίως δεν ενοχλούν, η στιγμή που θα υπερβούμε το προσωπικό «Μη Μιλάς» του καθενός μας, θα είναι η πρώτη μεγάλη νίκη. Για τον ήρωα του βιβλίου αυτό είναι παράλληλα το πρώτο μονοπάτι αυτογνωσίας. Ακριβώς εκεί έγκειται η αλληγορία του τίτλου.
* Έχοντας και εσείς βιώσει, μια αντίστοιχη περιπέτεια με το κλείσιμο της ΕΡΤ, αντιλαμβάνομαι, πως οι αναγνώστες δεν θα δυσκολευτούν να βρουν κοινά και ταυτόσημα στοιχεία, με τον φανταστικό ήρωα του βιβλίου... Μάλλον τον ήρωά σας, τον κουβαλάτε στη ψυχή σας...
- Είναι αλήθεια αυτό και είναι μάλλον φυσικό. Όταν γράφεις ένα μυθιστόρημα, ακόμα κι αν βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, είναι λογικό να υπάρχουν και πολλά βιωματικά στοιχεία. Η ιστορία σε μια ανάγνωση της, είναι μια σύγχρονη εκδοχή αυτής του Δαβίδ με τον Γολιάθ. Αναφέρεται δηλαδή σε κάθε αδύναμο που επιχειρεί να τα βάλει με κάποιον πιο δυνατό από αυτόν και το τολμά. Η περιπέτεια που ζήσαμε κάποιοι από εμάς, ήταν ακριβώς αυτό. Όσοι και όσες μείναμε στον αγώνα της ελεύθερης ΕΡΤ μέσα από το ERT open, αντιπαρατεθήκαμε με ένα πανίσχυρο και οργανωμένο σύστημα. Και υψώσαμε ανάστημα απέναντι στον θηριώδη ...«Γολιάθ» της τότε κυβέρνησης με όπλο μας αντί για σφεντόνα, το δίκαιο.
* Δώστε μας μια "εικόνα" του βιβλίου σας, τί πραγματεύεται και ποιο ήταν αυτό που σας "κέντρισε" για να ξεκινήσετε τη συγγραφή του;
-Με δυο γραμμές, μια ομάδα ενεργών πολιτών από τη μικρή Ελλάδα τα βάζει με τα μεγαθήρια του τραπεζικού συστήματος σε έναν δρόμο με ίντριγκες, απειλές, αλλά και ηρωισμό που στο τέλος φέρνει ένα είδος δικαίωσης. Από μόνη της αυτή η ιστορία, που μόλις σας περιέγραψα, είναι ελκυστική για οποιονδήποτε μπορεί να ...φανταστεί τα υπόλοιπα!
* Ζούμε αναμφίβολα σε μια δύσκολη, μνημονιακή, εποχή... Έχει τη δυνατότητα ένας απλός πολίτης να υπερασπιστεί το δίκιο του, αναμετρώμενος με μεγαθήρια, μπορεί να βγει αλώβητος στη "μάχη" με τους ισχυρούς; Μήπως τελικά αρκείται στο συμβιβασμό και παραβλέπει τη δικαιοσύνη και την κάθαρση;
- Αν το έκαναν οι ήρωες του βιβλίου στην πραγματικότητα, τότε όλοι μπορούν... Συμβιβασμό επιδιώκουν συνήθως οι χαμένοι ή τουλάχιστον αυτοί που νιώθουν ότι χάνουν ή φοβούνται. Και είναι ανθρώπινο κάποτε να νιώθει κανείς έτσι. Όμως επειδή η κάθε ιστορία είναι διαφορετική νομίζω ότι ένας ενεργός πολίτης πρέπει τελικά να σταθμίζει κατά περίπτωση μέχρι που θα φτάσει.
* Το βιβλίο ξεκίνησε το "ταξίδι" του από τη Λάρισα, τιμής ένεκεν, αφού από δω ξεκίνησαν όλα και "άνοιξε πανιά" ανά την Ελλάδα. Τι έχετε αποκομίσει από το σύντομο, για την ώρα, ταξίδι σας, τί απήχηση βρίσκει;
- Η Λάρισα είναι πολύ αγαπημένο μέρος για μένα, έχω πολλούς φίλους εδώ και έκανα περισσότερους με τη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Έτσι δεν είμαι πολύ σίγουρος ακόμα αν τα σπουδαία λόγια που μέχρι τώρα άκουσα για το «Μη Μιλάς...», έχουν απόλυτη αντικειμενικότητα!
* Δέκα χρόνια, πέντε βιβλία δεν είναι και λίγα... για έναν νέο άνθρωπο. Και απ΄ ότι μαθαίνω, ετοιμάζονται και άλλα... Είναι τόσο εύκολη η συγγραφή ενός βιβλίου;
- Δεν είναι βέβαια εύκολο να γράφεις βιβλία γιατί πριν απ’ όλα πρέπει να αφοσιωθείς, αφιερώνοντας πάρα πολύ χρόνο αν θες να γίνει κάτι σωστά. Όμως εγώ νιώθω ότι είναι λίγα αυτά τα πέντε βιβλία που κυκλοφόρησα σε δέκα χρόνια, γιατί γράφω όσο θυμάμαι τον εαυτό μου! Όχι πάντοτε εντατικά, όχι πάντα με την «πολυτέλεια» του ελεύθερου χρόνου, αλλά γράφω. Πάντα έγραφα. Και έχω τουλάχιστον άλλα δύο βιβλία έτοιμα να πάρουν τον δρόμο τους όταν έρθει αυτή η στιγμή.
* Δημοσιογράφος, συγγραφέας, ραδιοφωνικός παραγωγός, blogger, οικογενειάρχης με τρία παιδιά... Πώς τα καταφέρνετε όλα αυτά, πώς βρίσκετε το μέτρο και τις ισορροπίες;
-Δεν είμαι σίγουρος αν έχω βρει αυτό το «μέτρο» που περιγράφετε... Εννοώ ότι παθιάζομαι εύκολα με όσα ασχολούμαι κατά περιόδους. Πάντως Blogger δεν είμαι πια! Από εκεί και έπειτα, η βάση των ενασχολήσεων μου, αλλά και μια δύναμη ισορροπίας, παραμένει η οικογένεια και οι αγαπημένοι μου άνθρωποι.
* Και μια απλοϊκή απορία... Βιβλία διαβάζετε;
- Διαβάζω πολύ όταν βρω τον χρόνο, αλλά ποτέ τις περιόδους που γράφω ο ίδιος για να ολοκληρώσω κάτι.
* Κάποιος συγγραφέας ή κάποιο βιβλίο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη συγγραφική σας εξέλιξη και εν τέλει τι σας συναρπάζει περισσότερο, η δημοσιογραφία ή η λογοτεχνία;
- Μου άρεσε πάντα ο Έντγκαρ Αλαν Πόε και ίσως να μην ξεκινούσα το γράψιμο αν δε με είχαν συνεπάρει οι "short stories" του. Αλλά μέχρι τώρα δεν έχουν εκδοθεί έργα μου με επιρροή από αυτόν. Όλα τα βιβλία μου είναι πολύ διαφορετικά. Ίσως αργότερα! Όσο για την τελευταία ερώτηση σας η δημοσιογραφία σήμερα είναι πολύ μακριά από αυτό που θα έπρεπε να είναι κι έτσι δεν με συγκινεί καθόλου. Απλώς είναι ένα επάγγελμα που προσπαθώ να κάνω όσο μπορώ καλύτερα μετά από 27 χρόνια στον χώρο. Όμως η λογοτεχνία πάντα θα με συγκινεί όσα χρόνια κι αν περάσουν γιατί παραμένει αλώβητη στον ...ρεαλισμό, κεντρίζοντας διαρκώς τη φαντασία. Γι’ αυτό και νομίζω ότι τα επόμενα βιβλία μου θα είναι μάλλον πιο πολύ λογοτεχνήματα παρά τεκμηριώσεις!
