Ο ίδιος γεννήθηκε το 1856 στη συνοικία Αρναούτ (Άγιος Αθανάσιος) της Λάρισας, όπου ο πατέρας του Γεώργιος διατηρούσε παντοπωλείο από το 1850. Η σύζυγός του Αικατερίνη [1] του χάρισε τρία παιδιά: δύο αγόρια (Ανδρέας και Αθανάσιος) και μία θυγατέρα (Βασιλική).
Το 1872 ο Ανδρέας, σε ηλικία 16 ετών, προσελήφθη ως βοηθητικός υπάλληλος στο φαρμακείο που ίδρυσε τη χρονιά εκείνη ο ιατρός και μετέπειτα δήμαρχος της πόλης Αναστάσιος Ζαρμάνης [2]. Ο τελευταίος μόλις είχε επιστρέψει από περιοδεία που είχε πραγματοποιήσει χάριν της μετεκπαιδεύσεώς του στο Μονπελιέ της Γαλλίας, στη Φλωρεντία, στη Νάπολη και στην Πίζα της Ιταλίας (1870-1872). Μέσα σε λίγα χρόνια ο Κοντογεώργος από απλός υπάλληλος εξελίχθηκε σε ικανότατο εμπειρικό φαρμακοποιό με αποτέλεσμα ο Ζαρμάνης να τον διορίσει διευθυντή του φαρμακείου του.
Μετά την απελευθέρωση της Λάρισας (1881), ο Ζαρμάνης υπέβαλλε αίτηση στην Επιτροπή του Ιατροσυνεδρίου για την διατήρηση του φαρμακείου του. Σύμφωνα με την τότε νομοθεσία ουδείς ιατρός δεν μπορούσε να είναι παράλληλα και κάτοχος φαρμακείου χωρίς να κατέχει πτυχίο φαρμακοποιού έστω και εάν το φαρμακείο του λειτουργούσε πριν από την 23η Ιουνίου 1878 [3]. Η αίτηση του Ζαρμάνη απορρίφθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1882 [4]. Παράλληλα ο Κοντογεώργος υπέβαλλε και αυτός αίτηση για την απόκτηση νόμιμου πτυχίου φαρμακοποιού η οποία απορρίφθηκε (απ. 446/8-10-1882) επειδή ο ίδιος δεν ήταν κάτοχος δικού του φαρμακείου (ΦΕΚ 138/Α/18-10-1882). Απορρίφθηκαν επίσης οι αιτήσεις και άλλων εμπειρικών ή μη φαρμακοποιών της Λάρισας, όπως του Νικολάου Ευθυμίου, του Λεωνίδα Δημητρούλια, του Ηρακλή Φίλωνος, του Θρασύβουλου Γεωργιάδη, του Θεμιστοκλή Σταματόπουλου και του Βασιλείου Στελούδη (ΦΕΚ 163/Α/11-11-1882).
Ο Αναστάσιος Ζαρμάνης τότε μεταβίβασε την κυριότητα του φαρμακείου στον Κοντογεώργη ο οποίος κατόπιν εξετάσεων «ευρέθη ικανός εις το τεχνικόν ιδίως μέρος της φαρμακοποιίας και εκρίθη ικανός ίνα μετέρχεται την φαρμακευτικήν εν Ελλάδι ως και να διατηρηθή τον εν Λαρίσση φαρμακείον αυτού» [5].
Δύο χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του φαρμακείου του, ο Κοντογεώργος αγόρασε στη συνοικία Σαρατσλάρ της Λάρισας, την μεγάλη έπαυλη του Οθωμανού κτηματία Ρασήμ Ζβερήμ Χόντζα που είχε ήδη μεταναστεύσει στη Μικρά Ασία. Η πώληση η οποία πραγματοποιήθηκε με την διαμεσολάβηση του κτηματία Χαϊρεντίν εφένδη Αλή, είχε ως τίμημα τις 85 χρυσές λίρες Τουρκίας (1.910,80 δρχ.) [Ροδόπουλος 2915/1884].
Παράλληλα με την λειτουργία του φαρμακείου, ο Κοντογεώργος διακρίθηκε ως επιχειρηματίας στον χώρο της εστίασης. Από το 1885 έως το 1887 υπήρξε ενοικιαστής και διαχειριστής του καφενείου και εστιατορίου του Κουρά Μαχμούτ που βρισκόταν στη συνοικία Κουραχανέ της Λάρισας [Ροδόπουλος 3410/1885, 3715/1885, 4203/1885]. Τον Ιανουάριο του 1887 μετεγκατέστησε το φαρμακείο του σε νεόδμητο κατάστημα ιδιοκτησίας του Οθωμανού κτηματία και βουλευτή της Λάρισας Δερβίς βέη Χαλήλ βέη που βρισκόταν στη συνοικία Ξυλοπάζαρο (οδός Μακεδονίας) της πόλης. Το πρώτο μισθωτήριο συμβόλαιο είχε διετή διάρκεια και το συνολικό μίσθωμα συμφωνήθηκε στις 76 χρυσές λίρες Τουρκίας (1.710 δρχ.) [Ιωαννίδης 6146/1887].
Το 1893 μεταβίβασε στην κυριότητα του υφαντή Παυσανία Χριστοδούλου Μαντζανά την πατρική του κατοικία στη συνοικία Αρναούτ έναντι 1.775 δρχ. [Ιωαννίδης 15519/1893]. Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Λάρισας (συνεδρίαση 9ης Ιανουαρίου 1897) ο Κοντογεώργος υπέγραψε σύμβαση με τον τότε δήμαρχο της Λάρισας Κωνσταντίνο Αναστασιάδη «για την αποκλειστική διάθεση φαρμάκων στους απόρους της πόλης» [Ιωαννίδης 21193/1897]. Με την έναρξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου και την προσωρινή κατοχή της Θεσσαλίας, το φαρμακείο ανέστειλε τις εργασίες του και ο Κοντογεώργος κατέφυγε στη Λαμία. Επέστρεψε στη Λάρισα στα τέλη του 1898 και τουλάχιστον μέχρι το 1908 το φαρμακείο του αναφέρεται ανάμεσα στα οκτώ που λειτουργούσαν στην πόλη την περίοδο αυτή. Συνεργάστηκε με τον φαρμακοποιό της Καρδίτσας Ηρακλή Καραθάνο διαθέτοντας από κοινού στο Λαρισαϊκό κοινό το εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό «Τσάγεζι» (Κόκκινο νερό).
Μετά από αυτήν την χρονολογία τα ίχνη του Κοντογεώργου «χάνονται» από την Λάρισα. Δεν εντοπίστηκε καμία πηγή που να αναφέρεται στη μετέπειτα επαγγελματική του δραστηριότητα. Υποθέτουμε (χωρίς να είναι τεκμηριωμένο) ότι μεταβίβασε την άδεια του φαρμακείου του στον Ηρακλή Καραθάνο[6] ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 1910 εμφανίζεται ως κάτοχος φαρμακείου ση Λάρισα.
Όπως προαναφέρθηκε, ο Κοντογεώργος είχε άλλα δύο αδέλφια. Τον Αθανάσιο και την Βασιλική. Ο Αθανάσιος ήταν ταχυδρομικός υπάλληλος στη Λάρισα. Παραιτήθηκε από την υπηρεσία στις 21 Σεπτεμβρίου 1884 (ΦΕΚ 379/Α/24-9-1884). Η Βασιλική παντρεύτηκε στη Λάρισα (10 Φεβρουαρίου 1891) τον καπνοπώλη Ιωάννη Ευαγγέλου και ο φαρμακοποιός αδελφός της την προίκισε με κοσμήματα, ενδύματα, μετρητά και με την οικία στη συνοικία Σαρατσλάρ, η αξία των οποίων αποτιμήθηκε στις 250 χρυσές τουρκικές λίρες (5.625 δρχ.) [Ιωαννίδης 11077/1891]. Ο Κοντογεώργος αρραβωνιάστηκε τον Μάρτιο του 1903 στη Λαμία την Ευαγγελία Μπάλα την οποία νυμφεύθηκε λίγο αργότερα [7]. Άγνωστο παραμένει το έτος θανάτου του.
(*) [Ροδόπουλος] & [Ιωαννίδης] & [Φίλιος]: Βλ. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας. Συμβολαιογραφικά Αρχεία Ανδρέα Ροδόπουλου, Αγαθάγγελου Ιωαννίδη και Αναστασίου Φίλιου. Ο πρώτος αριθμός παραπέμπει στον αύξοντα αριθμό συμβολαίου και ο δεύτερος στο έτος σύνταξής του.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Απεβίωσε στη Λάρισα στις 2 Μαρτίου 1899. Βλ. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 47 (6 Μαρτίου 1899).
[2]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Αναστάσιος Δ. Ζαρμάνης (1832-1904)», Ελευθερία (Λάρισα), φ. 33216 (23 Οκτωβρίου 2016).
[3]. Νόμος ΑΚΒ΄ (22 Ιουνίου 1882): «Περί ασκήσεως των ιατρικών εν γένει επαγγελμάτων εν ταις προσαρτηθείσαις Επαρχίαις» (ΦΕΚ 55/Α/25-6-1882).
[4]. Υπουργική απόφαση 37724 (13 Οκτωβρίου 1882): «Περί του εν Λαρίση φαρμακείου του Α. Ζαρμάνη» (ΦΕΚ 138/Α/18-10-1882).
[5]. Υπουργική απόφαση 1643 (21 Ιανουαρίου 1883): «Περί διατηρήσεως του εν Λαρίσση φαρμακείου του Ανδρέου Κοντογεώργου» (ΦΕΚ 28/Α/24-1-1883). Για τις προσπάθειες απόκτησης της άδειας του φαρμακείου, βλ. Μάρκος Σγάντζος , «Οι ιατροί, φαρμακοποιοί και μαίες της Θεσσαλίας στα τέλη του 19ου αιώνα», Θεσσαλικό Ημερολόγιο (Λάρισα), τ. 51 (2007), σ. 257-288. Ειδικώς, σ. 277-278.
[6]. Πατέρας του φαρμακοποιού και πολιτευτή Δημητρίου Καραθάνου. Γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1900. Σπούδασε στην Φαρμακευτική Σχολή Αθηνών και μετά τη λήψη του πτυχίου του (1922), εγκαταστάθηκε στη Λάρισα όπου εργάστηκε στο φαρμακείο του πατέρα του. Διετέλεσε πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου, ενώ ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και την πολιτική. Κατά τη διάρκεια της κατοχής ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση. Το 1951 εκλέχθηκε πρώτος δημοτικός σύμβουλος και στη συνέχεια δήμαρχος της Λάρισας. Απεβίωσε τον Μάρτιο του 1954.
[7]. Σάλπιγξ (Λάρισα). φ. 672 (9 Μαρτίου 1903).
* Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
