Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
«Η κυβέρνηση δίνει τη μάχη του αυτονόητου. Η ΝΔ αρνείται να ανταποκριθεί στο συνταγματικό της ρόλο και πολιτεύεται με τη λογική του καπνογόνου και της άρνησης». Με αυτά τα λόγια σχολιάζει τις αλλαγές που επιχειρεί η κυβέρνηση με σχετικό νομοσχέδιο στις τηλεοπτικές άδειες, ο γενικός γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας Λευτέρης Κρέτσος.
Ο κ. Κρέτσος, με συνέντευξή του στην «Ε» υποστηρίζει ότι «μόνο η εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου μπορεί να βελτιώσει τις εργασιακές σχέσεις του κλάδου», ενώ εξίσου σημαντικές τομές θα υπάρξουν και στο άναρχο τοπίο του διαδικτύου, αφού εισάγεται η λέξη «Επιχείρηση». Σύμφωνα με τον γ.γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας «με τη χρήση του όρου αυτού, επιτυγχάνεται η διάκριση ανάμεσα στην επαγγελματικού τύπου δραστηριότητα και τις ερασιτεχνικές ιστοσελίδες, οποιαδήποτε και αν είναι η μορφή τους. Το Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών ΜΜΕ λειτουργεί σε εθελοντική βάση. Δεν επιβάλλουμε σε κανένα ενημερωτικό ιστότοπο να μπει στο Μητρώο. Παρέχουμε όμως σαφή κίνητρα εγγραφής».
Αναλυτικότερα η συνέντευξη με τον κ. Κρέτσο:
* Η ελληνική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν στα μέσα ενημέρωσης. Ποιες αλλαγές προβλέπονται στον χώρο;
- Στον χώρο της ενημέρωσης και του ευρύτερου κλάδου της Επικοινωνίας έχουμε δώσει σαφή δείγματα γραφής τους τελευταίους 9 μήνες. Ξεκινήσαμε με την επανασύσταση και επαναλειτουργία της ΕΡΤ. Προχωρήσαμε στον καταλογισμό του τέλους χρήσης των συχνοτήτων από τα τηλεοπτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας της τάξεως των 40 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, όταν η προηγούμενη κυβέρνηση άφησε τις σχετικές αποφάσεις στο συρτάρι. Παράλληλα μειώσαμε τις λειτουργικές δαπάνες της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας κατά ποσοστό 10%, συγχωνεύοντας τις δύο γενικές γραμματείες σε μία, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον αριθμό των μετακλητών υπαλλήλων και δίνοντας τέλος στους εργολάβους καθαριότητας στη Γραμματεία. Τέλος, προχωρήσαμε σε σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις, όπως η σύσταση του Μητρώου on-line media, καθώς και η σύσταση του Συμβουλίου Εθνικής Επικοινωνιακής Πολιτικής και του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων. Ασφαλώς το δημόσιο ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί στο νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες.
* Τι απαντάτε σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι με το νομοσχέδιο των τηλεοπτικών αδειών επιχειρείται να ελέγξετε τα κανάλια;
- Το ραδιοτηλεοπτικό στη χώρα μας, έμεινε για χρόνια χωρίς έλεγχο. Αυτό είναι αποκλειστική ευθύνη των κυβερνήσεων της τελευταίας 25ετίας, οι οποίες αντί να κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί έπρεπε να είχαν ολοκληρώσει μια ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία με έναν αξιόπιστο χάρτη συχνοτήτων. Όπως γνωρίζετε με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στον κλάδο της επικοινωνίας, τα πράγματα χειροτέρεψαν και οι ψευδαισθήσεις τελείωσαν. Εδώ που φτάσαμε, με τις καθημερινές ιστορίες για συμμορίες εκβιαστών στο διαδίκτυο και τα συσσωρευμένα τραπεζικά δάνεια το αίτημα για ρύθμιση έπρεπε να είναι καθολικό από όλες τις πλευρές του κοινοβουλίου.
* Εννοείτε ότι δεν έχουν το δικαίωμα να διαφωνούν οι βουλευτές της αντιπολίτευσης στις ρυθμίσεις της κυβέρνησης; Δεν θέλει η αντιπολίτευση να μπει τάξη στο τηλεοπτικό τοπίο;
- Εννοώ ότι η κυβέρνηση δίνει τη μάχη του αυτονόητου. Η ΝΔ αρνείται να ανταποκριθεί στον συνταγματικό της ρόλο και πολιτεύεται με τη λογική του καπνογόνου και της άρνησης. Πού ακριβώς δηλαδή διαφωνεί η αντιπολίτευση; Στο ότι τα κανάλια πρέπει να λειτουργούν με άδεια; Στο ότι οι δημοσιογράφοι του δημοσίου πρέπει να μην ροκανίζουν τις ελάχιστες θέσεις που έχουν απομείνει στον ιδιωτικό τομέα; Γιατί, ο συγκεκριμένος κλάδος των τηλεοπτικών ΜΜΕ και μόνον αυτός πρέπει να είναι εντελώς ασύδοτος, τη στιγμή που όλες οι άλλες βιομηχανίες της χώρας υφίστανται τα δεινά της οικονομικής κρίσης και συνεισφέρουν για να την ξεπεράσουμε; Θεωρώ επομένως ότι η αντιπολίτευση και κυρίως η ΝΔ κρύβεται πίσω από διαδικαστικά θέματα, όπως το πόσες άδειες, ποιος τις δίνει, αν είναι υψηλής ευκρίνειας ή όχι. Το ουσιαστικό ερώτημα είναι αν πρέπει να υπάρχει ουσιαστική ρύθμιση ή όχι και αν πρέπει να ολοκληρώσουμε τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες. Αντί να υπάρξει συναίνεση στη συγκρότηση του ΕΣΡ και να προχωρήσει γρήγορα τη διαδικασία του διαγωνισμού είχαμε ατέρμονες και συχνά επουσιώδεις συζητήσεις στη Βουλή.
* Δεν θα μπορούσε η αγορά ή μια διαδικασία αυτορρύθμισης να δώσουν λύση; Γιατί πρέπει να υπάρχει κρατική παρέμβαση στον τομέα της ενημέρωσης;
- Από ότι φάνηκε η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να λύσει τις παθογένειες του μιντιακού συστήματος. Το επάγγελμα του καναλάρχη παρέμεινε κλειστό για πολλές δεκαετίες. Η πολιτική ηγεσία ενορχήστρωνε το καθεστώς της ιδιότυπης νομιμοφάνειας με πρωτοφανείς ψευδορυθμίσεις και τρυφηλότητα. Ποιοι ήταν αυτοί που παζάρευαν την κρατική διαφήμιση με τα τέλη συχνοτήτων; Ποιοι ήταν αυτοί που δεν θέλησαν ποτέ να δώσουν όλες τις αρμοδιότητες στο ΕΣΡ και το άφησαν να απαξιωθεί; Ποιοι ήταν αυτοί που ανέχονταν τις τράπεζες, οι οποίες ανακεφαλαιοποιούνται με τους κόπους του ελληνικού λαού, να χορηγούν συνεχώς νέα δάνεια σε χρεωκοπημένες και προβληματικές επιχειρήσεις;
* Ωστόσο είναι πιθανό να δούμε αλλαγές στην ελληνική τηλεόραση και κλείσιμο κάποιων καναλιών. Αν συμβεί αυτό θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα ανεργίας στον χώρο των ΜΜΕ, ο οποίος έτσι κι αλλιώς περνά δύσκολες στιγμές. Τι απαντάτε σε αυτό;
- Αν δεν υπάρχουν βιώσιμοι τηλεοπτικοί σταθμοί οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να εργάζονται με τη Δαμόκλειο Σπάθη των απολύσεων στον λαιμό τους. Μόνο η εξυγίανση του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου μπορεί να βελτιώσει τις εργασιακές σχέσεις του κλάδου. Μόνο η προσέλκυση σοβαρών επενδυτών στην τηλεόραση μπορεί να αυξήσει τις θέσεις εργασίας. Μπορούν να καταβάλλονται κανονικά οι μισθοί των εργαζόμενων, όταν οι εργοδότες τους έχουν δυσκολίες στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ή όταν πολλές ελληνικές παραγωγές είτε σταματούν, είτε ολοκληρώνουν τον κύκλο τους αφήνοντας χρέη στους συντελεστές του; Ο ν.4339/2015 προβλέπει ελάχιστο αριθμό εργαζομένων στους 400 και ρητές δεσμεύσεις για το παρεχόμενο πρόγραμμα και την τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών ενός τηλεοπτικού σταθμού.
* Ο νόμος 4339/2015 προβλέπει επίσης τη δημιουργία μητρώου των ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Πρέπει να εγγραφούν όλες οι ιστοσελίδες;
- Η λέξη-κλειδί, στην οποία εφιστούμε την προσοχή, είναι η «Επιχείρηση». Με τη χρήση του όρου αυτού, επιτυγχάνεται η διάκριση ανάμεσα στην επαγγελματικού τύπου δραστηριότητα και τις ερασιτεχνικές ιστοσελίδες, οποιαδήποτε και αν είναι η μορφή τους. Το Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών ΜΜΕ λειτουργεί σε εθελοντική βάση. Δεν επιβάλλουμε σε κανένα ενημερωτικό ιστότοπο να μπει στο Μητρώο. Παρέχουμε όμως σαφή κίνητρα εγγραφής, όπως η πρόσβαση στην κρατική διαφήμιση. Οι προϋποθέσεις ένταξης στο Μητρώο είναι οι απολύτως στοιχειώδεις. Κατ’ ουσίαν, η υποχρέωση των Επιχειρήσεων εξαντλείται στην απλή δήλωση της νομικής τους μορφής, των μετόχων τους, του διευθυντή ή εκδότη της ιστοσελίδας, του αριθμού των εργαζομένων δημοσιογράφων που απασχολούν. Είναι προφανές πως δίνουμε έμφαση στη θεσμική κατοχύρωση της διαφάνειας της μετοχικής σύνθεσης των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, όπως ακριβώς ισχύει και για όλα τα υπόλοιπα ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.
* Μπορεί το Μητρώο να βάλει τάξη στο άναρχο πεδίο του διαδικτύου;
- Δυστυχώς τα κυκλώματα που αποκάλυψε η ΕΛ.ΑΣ. δεν είναι τα μόνα που δρουν στον χώρο του διαδικτύου και υπάρχει άμεση ανάγκη μιας ελάχιστης ρύθμισης. Δυστυχώς πολλοί δημοσιογράφοι στον χώρο του διαδικτύου εξακολουθούν να καρκινοβατούν μεταξύ της ανεργίας και της περιστασιακής και χαμηλά αμειβόμενης εργασίας. Με την πλήρη όμως λειτουργία του Μητρώου σε λίγους μήνες, μπορούμε να ενισχύσουμε τη διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης. Ταυτόχρονα μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η κρατική διαφήμιση, δηλαδή τα χρήματα του ελληνικού λαού, δεν θα τοποθετούνται σε λαθρόβιες διαδικτυακές επιχειρήσεις. Το Μητρώο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση της λογοκλοπής και του αθέμιτου πλουτισμού, το οποίο συν τοις άλλοις κατοχυρώνει το επάγγελμα του δημοσιογράφου στον χώρο του διαδικτύου.
* Θα υπάρξει διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση; Πώς θα ελέγξετε φαινόμενα κατασπατάλησης ή ελέγχου της κρατικής διαφήμισης από αιρετούς και κυβερνητικούς παράγοντες;
- Οφείλω να σας πω ότι η ύπαρξη νομοθεσίας για θέματα διαφάνειας στη διαφημιστική δραστηριότητα του Δημοσίου έχει 20ετή παρουσία στη χώρα μας. Ο πρώτος σχετικός νόμος αφορούσε το άρθρο 9 του Ν.2328/1995. Στη συνέχεια το π.δ 261/1997 καθόρισε τους όρους και τη διαδικασία ανάθεσης καθώς και την έγκριση από τον Υπουργό Τύπου και ΜΜΕ των προγραμμάτων προβολής των φορέων του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Παρ’ όλα αυτά ελάχιστοι δημόσιοι φορείς κατέθεσαν φάκελο ως όφειλαν από τις κείμενες διατάξεις. Έτσι η διαφάνεια στο πώς κατανέμεται η κρατική διαφήμιση παρέμεινε μέχρι σήμερα ζητούμενο.
