Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Είμαστε κάπου πολύ πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και το όνειρο ενός μαθητή Λυκείου που τον έλεγαν Σπύρο, και ζούσε στον Κολωνό στην Αθήνα ήταν να γίνει πιλότος.
Ερωτευμένος κυριολεκτικά με τα αεροπλάνα και τους πιλότους τους πήγε στη Σχολή Ικάρων που όμως λόγω της χαμηλής του βαθμολογίας δεν έγινε δεκτός.
Το πείσμα όμως του νεαρού ήταν μεγάλο και ήρθε η ώρα από Σπύρος να γίνει … Στηβ, ακλουθώντας τη μοίρα του μετανάστη διασχίζοντας τον Ατλαντικό και ακλουθώντας το όνειρό του στην Αμερική!
Την ιστορία του Σπύρου Πισσάνου, του Ελληνα αεροπόρου που πολέμησε στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μοίρα των εθελοντών Αμερικανών πιλότων American Eagles της RAF και στην 4η Μοίρα Δίωξης της Αμερικανικής USAF συμπληρώνοντας μάλιστα 10 βεβαιωμένες καταρρίψεις που τον κατέταξαν στους «άσους» θα ιχνηλατήσουμε σήμερα τιμής ένεκεν στα παιδιά της Ελλάδος που ξενιτεύτηκαν και μεγαλούργησαν!
Ας δώσουμε λοιπόν τον λόγο στους βιογράφους του για να γνωρίσουμε και εμείς έναν άνθρωπο που είναι ήρωας στην Αμερική όπου ακόμα ζει έχοντας συμπληρώσει το 96ο έτος της ηλικίας του:
…Δεν γνώριζε λοιπόν λέξη στα Αγγλικά και δεν είχε χρήματα, ούτε τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα. Βρήκε όμως τη λύση στο πρόβλημά του. Ένα πρωί αντί να πάει στο σχολείο πήρε τον δρόμο για τον Πειραιά, όπου και έβγαλε φυλλάδιο ναυτικού.
Η ζωή του ναυτικού αποδείχτηκε βαριά για τον νεαρό Στηβ. Στις ατελείωτες βάρδιες που δούλευε καθημερινά φτυάριζε κάρβουνο επαναλαμβάνοντας ακατάπαυστα τις μόνες δύο λέξεις που χρειαζόταν να ξέρει. «Τicket for New York,» ή αλλιώς «εισιτήριο για τη Νέα Υόρκη». Μετά από πολλές περιπέτειες τα καταφέρνει και αποβιβάζεται λαθραία στην Αμερική. Στη Ν. Υόρκη, όπου εργάζεται σαν σερβιτόρος και, πληρώνοντας απ' το μισθό του, παρακολουθεί μαθήματα πτήσης. Στις αρχές του 1942 εντάχθηκε εθελοντικά σε ομάδες αγγλόφωνων πιλότων που θα πολεμούσαν για την Αγγλική RAF. Εκεί έγινε Ανθυποσμηναγός, στo 71 Σμήνος των American Eagles.
Οι American Eagle στις 24 Οκτωβρίου 1942 συγχωνεύτηκαν με την 4η Μοίρα Δίωξης (4th Fighter Group) της USAAF, που είχε την έδρα της στο Ντέμπντεν, κοντά στο Στάνστεντ. Ο Πισσάνος ήταν ο μόνος μη Αμερικανός σε αυτήν την ομάδα, οπότε του προτάθηκε μια άμεση αλλαγή εθνικότητας, που ακολούθησε και μια μετονομασία σε Steven. Στο εξής θα ήταν ο Υποσμηναγός Steven Pissanos, του Σμήνους 334 της 4th FG, αλλά σύντομα, όταν σημείωσε τις πρώτες του καταρρίψεις σε ένα P-47C (Miss Plainfield) οι τοπικές εφημερίδες της γειτονιάς του στο Plainfield του Νιού Τζέρσεϊ τον αναφέρουν σαν τον «Ιπτάμενο Ελληνα» (The Flying Greek).
Ο Πισσάνος συμμετείχε σε πολλών ειδών επιχειρήσεις μεταξύ των κατεχομένων εδαφών της Γαλλίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Γερμανίας. Στις 29 Ιανουαρίου 1944, τα καταδιωκτικά της 4th FG συνόδευσαν 803 βομβαρδιστικά της 8ης Αεροπορικής Δύναμης σε μια επίθεση εναντίον της Φρανκφούρτης. Ο Σπύρος Πισσάνος πέτυχε μια διπλή νίκη πάνω από το Άαχεν, εναντίον 2 γερμανικών καταδιωκτικών Me-109F της Μοίρας Δίωξης JG 2.
Στις αρχές του 1943 η Μοίρα του παρέλαβε τα νέα καταδιωκτικά P-51B Mustang, μεγάλης ακτίνας δράσης, και ο Πισσάνος στις 3 Μαρτίου 1943, βρέθηκε πάνω από το Βερολίνο, συμμετέχοντας με τον νέο τύπου αεροπλάνο αλλά τα ίδια διακριτικά στην υποστήριξη του πρώτου βομβαρδισμού της USAF στη γερμανική πρωτεύουσα, που τελικά ματαιώθηκε λόγω κακοκαιρίας. Είχε ήδη 8 καταρρίψεις, όταν στις 5 Μαρτίου 1944 η Μοίρα του συνόδευσε βομβαρδιστικά εναντίον στόχων στη Ν. Γαλλία. Κατάφερε να καταρρίψει δυο ακόμα Me-109F αλλά στην επιστροφή η μηχανή του σταμάτησε, με αποτέλεσμα να προσγειώσει ανώμαλα το αεροπλάνο του στα περίχωρα της Χάβρης. Κρύφτηκε με τη βοήθεια των Γάλλων Μακί, εντάχτηκε στις δυνάμεις τους και πολέμησε μαζί τους για έξι μήνες, ενώ ταυτόχρονα εκτελούσε χρέη πράκτορα πληροφοριών για την OSS με σκοπό τον εντοπισμό στόχων για την αεροπορία. Μετά τις μάχες του Παρισιού επέστρεψε στον Αμερικανικό Στρατό, αλλά τότε πληροφορήθηκε ότι λόγω της συνεργασίας του με την Αντίσταση δεν θα του επιτρεπόταν πλέον να πετάξει, από φόβο μην αιχμαλωτιστεί και υποκύψει προδίδοντας τους συνεργάτες του. Έτσι προβιβάστηκε σε Σμηναγό και στάλθηκε σαν δοκιμαστής αεροπλάνων στις ΗΠΑ ως το τέλος του πολέμου.
Όταν επέστρεψε στην Αμερική, έγινε δεκτός με τιμές ήρωα στο Πλέινφιλντ, την πόλη στο Νιου Τζέρσεϊ που είχε εγκατασταθεί πριν τον πόλεμο. Ήταν μόλις 25 χρονών και είχε ήδη καταφέρει πολύ περισσότερα από όσα είχε τολμήσει να ονειρευτεί.
Σήμερα στα 96 του χρόνια ζει στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια. Παρακολουθεί τις Κυριακές τη λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, ενώ τον ελεύθερο του χρόνο τον μοιράζεται πίνοντας καφέ με τους Ελληνες ομογενείς και βετεράνους φίλους του.
Παρακολουθεί τακτικά τις ειδήσεις και όταν ακούει κακά μαντάτα για την Ελλάδα ο νους του ταξιδεύει στα νέα παιδιά που έχουν όνειρα, όπως είχε και αυτός. Τους καταλαβαίνει, και ελπίζει ότι η ιστορία του μπορεί ακόμα να τους εμπνεύσει…
