* Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
Ο άγιος Βησσαρίων λατρεύεται από τους πιστούς σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, γι’ αυτό και έχουν ανεγερθεί ναοί στη μνήμη του. Στη Λάρισα η πρώτη, ιστορικά τεκμηριωμένη, παρουσία ναού του αγίου εντοπίζεται στα 1794, όταν ο μητροπολίτης Λαρίσης Διονύσιος Καλλιάρχης (1791-1806) ανήγειρε την ομώνυμη βασιλική του Αγ. Αχιλλίου και βρισκόταν ενσωματωμένος ως παρεκκλήσιο στη νοτιοανατολική πλευρά της βασιλικής. Περί το 1900κατεδαφίσθηκε μαζί με την υπόλοιπη βασιλική του αγίου Αχιλλίου και στη θέση του υψώθηκε ο προπολεμικός ναός του Αγ. Αχιλλίου. Έτσι ο αφιερωμένος στον άγιο Βησσαρίωνα ναός είχε ζωή εκατό περίπου χρόνων και μετά χάθηκε.
Όμως και σε κάποιο άλλο σημείο της πόλεως, είχε αρχίσει από τα τελευταία ακόμα χρόνια της τουρκοκρατίας (πριν από το 1870), να λατρεύεται ο άγιος Βησσαρίων. Ήταν στον χώρο του σημερινού Δημοτικού Ωδείου. Σύμφωνα με προφορική παράδοση, υπήρχε στο σημείο αυτό πολύ πριν από το 1881 μεγάλη κατοικία που ανήκε στην Νουριέχανούμ, η οποία ήταν στενή συγγενής του Αλή πασά και κρυπτοχριστιανή. Αυτή επέτρεψε στο υπηρετικό προσωπικό που ήταν χριστιανοί να μετατρέψουν ένα από τα δωμάτια όπου στεγάζονταν οι βοηθητικοί χώροι του σπιτιού, σε πρόχειρη εκκλησία[1]. Στο μέσον του δωματίου είχαν τοποθετήσει κάποια παλιά εικόνα του αγίου Βησσαρίωνος και οι χριστιανοί της περιοχής προσέρχονταν να ανάψουν μια λαμπάδα και να προσκυνήσουν την εικόνα του.
Μετά τον θάνατο της Νουριέχανούμ το μεγάλο αυτό αρχοντικό περιήλθε στην κατοχή του ανεψιού της Χουσνή μπέη, ο οποίος αρχές Οκτωβρίου του 1881, προσέφερε ευγενικά το αρχοντικό του για να καταλύσει ο βασιλέας Γεώργιος όταν επισκέφθηκε τη Λάρισα. Ικανοποιημένος από το κτίριο ο Γεώργιος το αγόρασε και το χρησιμοποιούσε για ανάκτορο κάθε φορά που επισκεπτόταν τη Λάρισα για να παρακολουθεί τα ετήσια γυμνάσια του ελληνικού στρατού.
Με την προτροπή του Γεωργίου Α', η σύζυγός του βασίλισσα Όλγα, ρωσίδα την καταγωγή, αποφάσισε το 1898 να ανεγείρει στο χώρο όπου υπήρχαν τα δωμάτια του προσωπικού, ναό μικρών διαστάσεων. Γράφει μια εφημερίδα της εποχής: «Από πολλών ημερών ήρχισεν η ανέγερσις του μικρού ναϊσκου εις τον περίβολον των ενταύθα ανακτόρων. Εις τον ναόν τούτον θα εκκλησιάζονται τα μέλη της βασιλικής οικογενείας, οσάκις μας επισκέπτονται[2)». Ο ναός αυτός αποτελούσε το παρεκκλήσιο των ανακτόρων και εμπλουτίσθηκε με τις εικόνες και τα άλλα ιερά κειμήλια του παρεκκλησίου του αγίου Βησσαρίωνος στη βασιλική του αγίου Αχιλλίου, ο οποίος ήταν τότε υπό κατεδάφιση. Αρχιτεκτονικά ήταν μονόχωρη σταυροειδής κατασκευή με τρούλο και αρκετά ψηλή για τις διαστάσεις της. Η τοιχοποιία του αρχικά ήταν από πελεκημένη πέτρα, αλλά το 1918 καλύφθηκε με επίχρισμα.
Μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α' το 1913, ο χώρος των παλαιών ανακτόρων περιήλθε στην κατοχή του γιού του, πρίγκιπα Νικολάου, ο οποίος το πούλησε το 1916 τον Δήμο. Στη συνέχεια ο Δήμος το εκχωρήθηκε στον επιχειρηματία Χαλήμαγα για να δημιουργήσει χώρους αναψυχής. Το 1918 κατεδαφίσθηκε το ανάκτορο και διαμορφώθηκε μια μεγάλη αυλή με κήπους, αλλά ο ναός του αγίου Βησσαρίωνος διατηρήθηκε και ανακαινίσθηκε από τον Λαρισαίο εστιάτορα Κωνσταντίνο Νατάκια. Έτσι ο μικρός ναός του αγίου Βησσαρίωνος περιήλθε στην κατοχή των Λαρισαίων και αποδόθηκε στη χρήση των πιστών της περιοχής.
Όμως ο καταστρεπτικός για την πόλη μας σεισμός της 1ης Μαρτίου του 1941 τραυμάτισε ανεπανόρθωτα το εκκλησάκι του αγίου Βησσαρίωνος. Αναγκαστικά κατεδαφίσθηκε και στη θέση του στήθηκε προσωρινά το ξύλινο παράπηγμα που βλέπουμε στη φωτογραφία.
Η λήψη της φωτογραφίας που δημοσιεύεται έγινε από το ύψος του διπλανού μιναρέ του Γενή τζαμί το 1950. Φωτογράφος είναι ο Τάκης Τλούπας. Η παράγκα του ναού αναγνωρίζεται στο κέντρο της εικόνας. Είναι μονόχωρος, οι τοίχοι ξύλινοι και η χαμηλή του στέγη είναι δίρριχτη, σκεπασμένη με κεραμίδια. Δυτικά υπάρχει ένας υποτυπώδης υπαίθριος νάρθηκας. Όλη η κατασκευή ήταν πρόχειρη και είχε σαν σκοπό να εξυπηρετήσει τις θρησκευτικές ανάγκες των περιοίκων. Ο χώρος της πλατείας μπροστά έχει μια μικρή πισίνα χωρίς νερό, ενώ οι δημοτικές υπηρεσίες είχαν διαμορφώσει όμορφα τον υπόλοιπο χώρο με άφθονες νησίδες πρασίνου. Αριστερά διακρίνεται ένα μέρος από τις εγκαταστάσεις του Ωδείου που ήταν πρόχειρες σε ένα ισόγειο κτίριο,πίσω φαίνονται τα σπίτια της οδού Νιρβάνα και στο βάθος δεξιά ο Μύλος του Παππά.
Από το 1955, με πρωτοβουλία δύο Λαρισαίων του Κώστα Ταμπασούλη και του Γιώργου Ζιαζιά και την ένθερμη οικονομική υποστήριξη του τότε ΟΥΗΛ (σήμερα ΔΕΥΑΛ) άρχισε να υλοποιείται σχέδιο ανέγερσης νέου ναού, τα επίσημα εγκαίνια του οποίου έγιναν στις 13 Οκτωβρίου 1957. Το 1961 αγιογραφήθηκε από τον Αγήνορα Αστεριάδη και σήμερα έχει καταστεί ένα σημαντικό μνημείο νεώτερης τέχνης.
[1].Μακρής Θρασύβουλος. Ο Άγιος Βησσαρίων, εφ. Λαρισαϊκός Τύπος, Λάρισα, 15 Σεπτεμβρίου 1943. Η εφημερίδα αυτή ήταν συνέκδοση των εφημερίδων «Ελευθερία» και «Ημερήσιος Κήρυξ» της Λάρισας κατά τη διάρκεια της κατοχικής περιόδου, με απαίτηση των γερμανών κατακτητών.
[2].εφ. Ελλάς, Αθήναι, φύλλο της 29 Ιουνίου 1898.
