Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
Έχει γραφεί ότι: «Η ιστορία πάσχει από πρεσβυωπία. Όσο χρονικά μακρύτερα εντοπίζονται τα γεγονότα και τα πρόσωπα, τόσο καθαρότερα τα βλέπει και τα κρίνει». Και πραγματικά αυτή είναι η αλήθεια. Όμως για τον Κώστα Χατζή η καθαρή κρίση της ιστορίας ήταν από καιρό έτοιμη. Δεν υπάρχει δηλαδή ανάγκη να περάσει καιρός πολύς για να αξιολογηθεί, ούτε ακόμη υπάρχει κάποιος φόβος μήπως στο απώτερο μέλλον αλλοιωθεί.
Για τον Κώστα Χατζή δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Ρητόρευε κάθε Κυριακή και για μεγάλο χρονικό διάστημα στην εφημερίδα της πόλης μας «Ελευθερία», ενώ κείμενά του δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Σπαρμός» του Μάκη Λαχανά και στο περιοδικό «Αυτό», μια έκδοση ανήσυχων Λαρισαίων, που η θεματολογία του άφησε εποχή [1].
Γεννήθηκε το 1944 και παρακολουθώντας την πορεία στα χρόνια της ζωής του στην πόλη μας πότε από κοντά και πότε από μακριά, δεν έχω αποκρυσταλλώσει ακόμα την άποψή μου τι ήταν τελικά ο Κώστας Χατζής. Αν αφήσουμε κατά μέρος την επαγγελματική του ιδιότητα, [πολιτικός μηχανικός και καθηγητής στη Σχολή Τεχνολόγων Μηχανικών του ΚΑΤΕΕ και μετέπειτα ΤΕΙ της Λάρισας, απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκε], πώς μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε από την πληθώρα των γραπτών του; Συγγραφέας; Δημοσιογράφος; Χρονογράφος; Κοινωνικός αναλυτής; Στοχαστής; Ενεργός πολίτης;
Συγγραφέας πάντως ήταν. Γιατί εκτός των εκπαιδευτικών βιβλίων για τους φοιτητές των ΤΕΙ που έγραψε, ίσως από επαγγελματική ανάγκη, αλλά πιστεύω βαθιά και από ενσυνείδητη υπόληψη προς τους σπουδαστές-φίλους του, κυκλοφόρησε το 2000 το «Μεταξύ μας-Αντιθέσεις», το 2001 το βιβλίο «Εκτός...», με πολυάριθμες μικρές σκέψεις του, καταστάλαγμα σοφίας. Το 2003 εξέδωσε ένα άλλο βιβλίο του με τίτλο «Σεις οι γυναίκες...Σεις οι άνδρες», το οποίο περιέχει μικρά πεζά κείμενα, η θεματολογία των οποίων αναφέρεται στον τίτλο του βιβλίου. Το 2007 τις «Αντιθέσεις», με τα δημοσιευμένα στην «Κυριακάτικη Ελευθερία» κείμενα.
Δημοσιογράφος ο Κώστας Χατζής ήταν και με το παραπάνω. Πώς μπορεί κανείς να του στερήσει τον τίτλο αυτόν, όταν από το 1983 και για 30 τουλάχιστον χρόνια, συνεργάσθηκε με την εφημερίδα «Ελευθερία» χωρίς διακοπές. Κατά τη θητεία του αυτή γνώρισε από κοντά την εφημερίδα, τους ανθρώπους της, τη λειτουργία και τους αγώνες της και έγινε αναπόσπαστο μέλος με όλους.
Στα γραπτά του χρονογραφούσε την καθημερινότητα. Ένα επίκαιρο θέμα που κυριαρχούσε στα μέσα επικοινωνίας, μια ιδέα που επιπόλαζε, ένα σημαντικό γεγονός που συντάρασσε, μια ασήμαντη δήλωση που ιχνηλατούσε την υπόκωφη σπουδαιότητά της, όλα αυτά στην πένα του Κώστα Χατζή περνούσαν με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Τα έπλαθε ανάλογα με την περίπτωση (σοβαρή, αστεία, ή περίεργη), ανάλογα με τη διάθεση και την ευρηματικότητα της στιγμής και ανάλογα με το μήνυμα που ήθελε να περάσει στον αναγνώστη.
Προσωπικά πιστεύω πως ο Κώστας Χατζής ήταν όλα αυτά, μα περισσότερο ίσως ήταν ένας εξαίσιος αναλυτής των καθημερινών γεγονότων, ένας κοινωνικός στοχαστής, με ό,τι μπορεί να υποδηλώσει αυτός ο όρος. Βασιζόμενος σε ένα σπουδαίο, μεγάλο και καλά ενημερωμένο αρχείο από βιβλία, εφημερίδες, επιφυλλίδες και άρθρα κοινωνικής πολιτικής, και χάρη στη μελετηρή ιδιοσυγκρασία, στην ακαταπόνητη μνήμη και προ πάντων στην έμφυτη ευστροφία που διέθετε, επεξεργαζόταν το θέμα του με τρόπο επαγωγικό μεν, αλλά όμως κάθε φορά και με διαφορετικό τρόπο. Θυμάμαι ότι άλλοτε τον «συνέπαιρναν» οι ελληνο-αγγλικές προτάσεις των νεόκοπων αστών, λ. χ. «Πρέπει να αποκτήσεις fresh look, να γίνεις extreme chic, να δίνεις clean impression». Άλλοτε πάλι πάλευε ειρωνικά και έπαιζε εύστοχα με τις λέξεις, λ. χ. «Επιχείρησα να περιγράψω από τη στήλη αυτή πώς οι εφτά νάνοι κατάφεραν και έδιωξαν από την πατρίδα του τον ... Νανόπουλο». Όπου σαν επτά νάνους φωτογράφιζε τους διάφορους κοντόφθαλμους πανεπιστημιακούς καθηγητές και ακαδημαϊκούς και Νανόπουλος ήταν ο κορυφαίος και προικισμένος Έλληνας αστροφυσικός, ο οποίος δεν κρίθηκε από αυτούς ικανός για τα ημέτερα πανεπιστήμια. Και να φανταστεί κανείς ότι είναι ακριβώς αυτός που είχε ζητήσει συγγνώμη από τον Αϊνστάιν, γιατί απέδειξε το ευάλωτο της θεωρίας της σχετικότητας. Ακόμα ο Κώστας Χατζής σε αφόπλιζε με την απλότητα των σκέψεων και των νοημάτων του και σε καθιστούσε αμέσως μέτοχο των θετικών του επιχειρημάτων.
Επίσης ο Κώστας είχε ακόμα ένα χάρισμα που πολύ λίγοι το διαθέτουν. Ήταν σαφής στα νοήματά του, γλαφυρός στις περιγραφές και εύκολα κατανοητός. Ξέρω ανθρώπους οι οποίοι ξεκινούσαν την ανάγνωση της «Κυριακάτικης ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» με τις «Αντι-Θέσεις», ένα μονόστηλο που εκτεινόταν σε όλο το ύψος της εφημερίδας. Γι’ αυτό πολλοί τον θεωρούσαν σαν ένα από τα πιο άξια και δημιουργικά μυαλά της πόλης μας.
Όμως πέρα από όλα αυτά, ο Θεός τον είχε προικίσει σπάταλα. Του έδωσε μια ψυχή ωραία, έναν χαρακτήρα ήπιο και σεμνό, χωρίς αυτοπροβολή και κομπορρημοσύνη και ένα πολύπλευρο τάλαντο στην αναζήτηση θεμάτων, τα οποία τα ανέλυε από μια σκοπιά ειρωνική, ειρηνική και γαλήνια.
Ακόμα του είχε χαρίσει μια πολύτιμη και γλυκιά σύντροφο στη ζωή του, την ευρηματική και ταλαντούχα Κάκια μας, που του στεκόταν σαν ιδανική μούσα στις πολυποίκιλες αναζητήσεις του. Τέλος του δώρισε ένα προικισμένο αγόρι, άνδρας πλέον σήμερα, τον Γιάννη, ο οποίος ακολουθεί επαγγελματικά τα πατρικά βήματα και συγχρόνως ξεδιπλώνει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες, απαύγασμα πλούσιου κληρονομικού DNA.
Ως κατακλείδα θέλω να αναφέρω ότι θεωρώ τη γνωριμία, την πνευματική συγγένεια και τον συγχρωτισμό μου με την οικογένεια Χατζή, σαν μία από τις μεγαλύτερες ευλογίες που μου χάρισε στη ζωή ο Θεός.
————————————————————————-
[1]. Παρεμπιπτόντως, ψάχνω να βρω τεύχη του, μα δεν το έχω καταφέρει μέχρι σήμερα. Η «Φωτοθήκη» θα ήταν ευτυχής αν είχε έστω και αντίγραφά του.
