Στο σημερινό σημείωμα θα αναφερθούμε σε συμπληρωματικές πληροφορίες για τη ζωή της, αφού τα σχετικά με την εκπαιδευτική της δραστηριότητα έχουν δημοσιευθεί και είναι ήδη γνωστά. Η Αγγελική Σκόδρα γεννήθηκε στη Λάρισα περί τα μέσα του 19ου αιώνα. Ήταν θυγατέρα του Κωνσταντίνου Σκόδρα του Μαργαρίτη, ο οποίος εξασκούσε το επάγγελμα του πεταλωτή. Διέμενε στη συνοικία Παράσχου (Αγίου Νικολάου), όπου ο πατέρας της είχε στην πλήρη κυριότητά του δύο κατοικίες. Αυτές βρισκόταν η μία δίπλα από την άλλη και μεταξύ των κατοικιών του Χασαν εφένδη Μωραΐτη και της χήρας Βάγιας Ευσταθίου. Όταν ο πατέρας της συνταξιοδοτήθηκε (1882), μεταβίβασε τη μία εξ αυτών ως προίκα στη θυγατέρα του Ζωή, όταν αυτή παντρεύτηκε τον Χριστόδουλο Αθανασιάδη. Το 1885 μεταβίβασε τη δεύτερη κατοικία στην άλλη του θυγατέρα Αγγελική που τότε ήταν διευθύντρια της Α’ Δημοτικής Σχολής Θηλέων στη Λάρισα. Η παλαιά αυτή κατοικία (μαζί με αποθήκες) βρισκόταν πάνω σε οικόπεδο εκτάσεως 500 τετραγωνικών πήχεων [3].
Η Ζωή Κ. Σκόδρα-Αθανασιάδη σε νεαρή όμως ηλικία έμεινε χήρα. Τον Ιούλιο του 1890 εγκαταστάθηκε μόνιμα σε μία άλλη κατοικία που ανήκε στον μακαρίτη σύζυγό της και μεταβίβασε στην αδελφή της Αγγελική την κατοικία στη συνοικία Παράσχου αντί 1.500 δρχ. [4]. Η Αγγελική Σκόδρα την ενοικίασε αρχικά στον συμβολαιογράφο Αγαθάγγελο Ιωαννίδη και μετά από τον Σεπτέμβριο του 1894 στον ανθυπολοχαγό Θεόδωρο Σταματάκη [5]. Τον Μάρτιο του 1899, τη μεταβίβασε εκ νέου στην αδελφή της Ζωή, αντί 2.245 δρχ. [6].
Τον Δεκέμβριο του 1890 η Αγγελική Σκόδρα μετατέθηκε στην Αγυιά [7]. Την περίοδο εκείνη (Μάιος 1891), άρχισε την ανέγερση της μεγάλης διώροφης έπαυλης στη συνοικία Παράσχου, πάνω στο οικόπεδο (η παλαιά οικία και οι αποθήκες κατεδαφίστηκαν) που είχε στην πλήρη κυριότητά της (από το 1885). Ως γενικό πληρεξούσιο όρισε τον εμπορομεσίτη Αθανάσιο Σκόδρα [8], ο οποίος ανέθεσε στους εργολάβους Δημήτριο Αντωνίου και Μιχαήλ Παπαδημητρίου την κατασκευή των πατωμάτων, των κουφωμάτων και τον ελαιοχρωματισμό του κτιρίου αντί 1.282 δρχ. Τα σχέδια, αλλά και η επίβλεψη του έργου είχε ανατεθεί στους μηχανικούς Ζαχαρία Μαλικούτη και Αστέριο Μπασδέκη. Επιθυμία της Αγγελικής Σκόδρα ήταν όπως τα παράθυρα και οι πόρτες της κατοικίας να είναι ίδια με τα αντίστοιχα του τότε νεοαναγειρόμενου δημοτικού ξενοδοχείου «Το Στέμμα». Σύμφωνα με το εργολαβικό συμβόλαιο, οι εργολάβοι θα παρέδιδαν την κατοικία μέσα στο χρονικό περιθώριο των 61 ημερών και οποιαδήποτε καθυστέρηση θα βάρυνε με χρηματικές ρήτρες τους πρώτους [9].
Δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί ποια ήταν η σχέση της Αγγελικής Σκόδρα με τον Αθανάσιο Σκόδρα που ορίστηκε ως πληρεξούσιός της. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν συγγενική (ίσως αδελφός ή θείος της ;), αλλά τίποτα δεν είναι τεκμηριωμένο. Δεν είναι επίσης εξακριβωμένο ποια είναι η σχέση της αφενός με την Ευανθία Δ. Σκόδρα (το 1892 παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Χατζή), αφετέρου δε, με τον λοχία Κωνσταντίνο Σκόδρα. Η περαιτέρω έρευνα θα μας διαφωτίσει επί του θέματος.
Ένα άλλο ζήτημα που τέθηκε παλαιότερα από τον Νικόλαο Παπαθεοδώρου είναι το πότε παντρεύτηκε τον ζωγράφο και αγιογράφο Νικόλαο Αργυρόπουλο. Ο Αργυρόπουλος είχε ήδη τρία παιδιά από τον πρώτο του γάμο [10] και ως εκ τούτου ο δεύτερος γάμος του πρέπει να έγινε μετά από το 1896, χρονολογία γέννησης του τρίτου παιδιού του. Η Αγγελική Σκόδρα συνταξιοδοτήθηκε το 1910. Έκτοτε ακολουθούσε τον σύζυγό της σε διάφορες πόλεις όπου αυτός αγιογραφούσε: Χαλκίδα, Αθήνα, Ελευσίνα, Μασσαλία της Γαλλίας. Απεβίωσε στην τελευταία την 1η Μαρτίου 1929.
Η Αγγελική Σκόδρα εκτός από τα διδασκαλικά της καθήκοντα επέδειξε μεγάλη κοινωνική και φιλανθρωπική δραστηριότητα. Διετέλεσε επί σειρά ετών έφορος της «εν Χριστώ Αδελφότητος των Κυριών Λαρίσης» [11]. Διετέλεσε επίσης μέλος της επιτροπής του Σωματείου «Εργάνη-Αθηνά» (παράρτημα Λαρίσης), το οποίο διοργάνωσε το 1902 στη Χαλκίδα την Πανελλήνια Έκθεση της Γυναικείας Βιοτεχνίας. Στις αίθουσες του Παρθεναγωγείου Λαρίσης εκτέθηκαν όλα τα χειροτεχνήματα της έκθεσης που είχαν κατασκευαστεί από γυναίκες της Λαρίσης και του Τυρνάβου [12]. Τα έσοδα από τις πωλήσεις αυτών, διατέθηκαν με πρωτοβουλία της, για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών των απόρων μαθητριών της Λάρισας.
Η επί σειρά ετών συνεισφορά της Αγγελικής Σκόδρα στα εκπαιδευτικά δρώμενα της Λάρισας ήταν τεράστια. Τον Φεβρουάριο του 1904 ο τότε υπουργός επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Σπυρίδων Στάης (1859-1932), με επίσημο έγγραφο που της απέστειλε «εξέφραζε την πλήρη ευαρέσκεια αυτού διά την λυσιτελή και τελεσφόρονεπιτέλεσιν του έργου της διαπαιδαγωγήσεως της θηλείας νεότητοςήν οι γονείς έχουσι εμπιστευθεί εις την μεγάληνπείραν και τον ζήλον αυτής» [13].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γιάννης Ρούσκας, «Αγγελική Σκόδρα. Η «ευπαίδευτος και πεπειραμένη διευθύντρια» της Α’ Δημοτικής Σχολής Θηλέων της Λάρισας», Θεσσαλικό Ημερολόγιο (Λάρισα), τ. 64 (2013), σελ. 231-237.
[2]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, «Νικόλαος Αργυρόπουλος και Αγγελική Σκόδρα. Ένα άγνωστο ζευγάρι», Larissanet (Λάρισα), 23 Ιουλίου 2016.
[3]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 012, αρ. 3447 (28 Φεβρουαρίου 1885).
[4]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 035, αρ. 10264 (7 Ιουλίου 1890).
[5]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 049, αρ. 15210 (8 Σεπτεμβρίου 1894).
[6]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 070, αρ. 26297 (24 Μαρτίου 1899).
[7]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 66 (3 Ιανουαρίου 1891).
[8]. Το πληρεξούσιο συντάχθηκε ενώπιον του ειρηνοδίκη Αγυιάς Αναστασίου Δ. Στάμου (αρ. 5834/25-4-1891).
[9]. Αρχείο Ροδόπουλου, φκ. 038, αρ. 11281 (14 Μαΐου 1891).
[10]. Τον Γεώργιο (1887-περίπου 1930), τον Στέφανο (1890-1969) και τον Κωνσταντίνο (1895-1936). Βλ. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, ό.π.
[11]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 624 (7 Απριλίου 1902).
[12]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 629 (12 Μαΐου 1902).
[13]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 326 (13 Φεβρουαρίου 1904).
