Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Ήταν ο κατακτητής της Ευρώπης και η παγκόσμια Ιστορία- όχι τυχαία- τον αποκάλεσε Μέγα. Ήταν όμως, πάλι η ίδια η Ιστορία που επιφύλαξε γι’ αυτόν ένα άδοξο τέλος, καθώς πέθανε εξόριστος στη νήσο της Αγίας Ελένης στη μέση του Ατλαντικού...
Αμετανόητος μέχρι τέλους στα πιστεύω του ο ίδιος θα δηλώσει χαρακτηριστικά λίγο πριν το τέλος: «Ο θάνατος δεν είναι τίποτα. Το να ζεις όμως νικημένος και άδοξα είναι σαν να πεθαίνεις κάθε μέρα».
Ήταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης, μια από τις κορυφαίες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας και πολιτική και στρατιωτική μεγαλοφυία, ο αυτοκράτορας της Γαλλίας λειτούργησε ως καταλύτης για τις εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο, συνδέοντας το όνομά του με μια σειρά από θριάμβους.
Χαρισματικός ηγέτης, κορυφαίος στρατηγός και διπλωμάτης από τους λίγους, κατάφερε να οδηγήσει τα στρατεύματά του στην κατάκτηση ολόκληρης σχεδόν της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και ήταν ο βαρύς χειμώνας που τον σταμάτησε στην εκστρατεία για την κατάληψη της Ρωσίας το 1812, που θα τον στείλει τελικά στην εξορία. Ο Μέγας Ναπολέων επανήλθε όμως το 1815 για να ηττηθεί οριστικά στο Βατερλό, που έμεινε σαν λέξη συνώνυμη της πανωλεθρίας στα στόματα των λαών όλου του κόσμου!
Είναι ο ήρωας των Γάλλων, όμως, Άγγλοι , Βέλγοι, Γερμανοί, Αυστριακοί και Ρώσοι, ακόμα και σήμερα δεν θέλουν ούτε το όνομά του να ακούσουν.
Από τη μεγάλη Μάχη του Βατερλό πέρασαν 200 χρόνια και ο Βοναπάρτης φαίνεται ακόμα να ζει με τη σκιά του, πάνω στο άλογο, το σπαθί στο χέρι, και τους τελευταίους της Σιδηράς Φρουράς να πέφτουν ένας προς ένας δίπλα του στο όνομα ενός αυτοκράτορα-κατακτητή που ακόμα δεν ξεχάστηκε...
Δεν ξεχάστηκε γιατί;
Αυτό είναι και το θέμα της σημερινής ιχνηλασίας που πάλι θα ασχοληθεί με... αντικείμενα, μόνο που αυτή τη φορά θα έχει τη μορφή... νομίσματος και θα είναι το ευρώ!
Πάμε λοιπόν από το 1815 στο 2015, που συμπληρώνονται 200 χρόνια από το Βατερλό.
... Με αφορμή λοιπόν τη συμπλήρωση δύο αιώνων από την εμβληματική μάχη του Βατερλό, η οποία καθόρισε την ιστορία της Ευρώπης για περίπου έναν αιώνα, η βελγική κυβέρνηση αποφάσισε να εκδώσει ένα αναμνηστικό νόμισμα των 2 ευρώ. Κόπηκαν πάνω από 180.000 νομίσματα προτού η Γαλλία μπλοκάρει την κυκλοφορία τους, όπως της επιτρέπει η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως αναφερόταν στη σχετική επιστολή της γαλλικής κυβέρνησης «η μάχη του Βατερλό έχει μια ιδιαίτερη απήχηση στη συλλογική συνείδηση των Γάλλων για τους οποίους δεν είναι απλώς μια στρατιωτική σύγκρουση».
Η αντίδραση από πλευράς της Γαλλίας ήταν άμεση, η οποία έσπευσε να επισημάνει πως μια τέτοια κίνηση ουσιαστικά θα συνιστούσε μια ανώφελη αναβίωση παλιών διχασμών μεταξύ χωρών που σήμερα μετέχουν στην ΕΕ, προκαλώντας πιθανότατα εντάσεις.
Το Βέλγιο όμως δεν έκανε πίσω. Αντιθέτως φρόντισε να εκμεταλλευτεί ένα κενό στους κανονισμούς της Ευρωζώνης- που επιτρέπει υπό ειδικές προϋποθέσεις την κοπή νομίσματος και εφόσον αυτά θα χρησιμοποιηθούν μόνο εντός της χώρας- προκειμένου να προχωρήσει κανονικά με την έκδοση του νομίσματος για την επέτειο στις 18 Ιουνίου, των 200 ετών από την ιστορική μάχη.
Έτσι προχώρησε στην κοπή 7.000 νομισμάτων αξίας όμως όχι 2 ευρώ αλλά 2,5 ευρώ τα οποία θα χρησιμοποιηθούν μόνο σε συναλλαγές σε καταστήματα εντός του Βελγίου, τα οποία όμως παράλληλα αναμένεται να έχουν υψηλή αξία για τους συλλέκτες. Γι’ αυτό και θα διατίθενται και σε ειδική θήκη έναντι όμως του ποσού των 6 ευρώ.
Όπως δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών, θέλοντας να κατευνάσει τα πράγματα, η έκδοση του αναμνηστικού αυτού νομίσματος δεν είχε ως σκοπό να εξοργίσει τη Γαλλία, τονίζοντας ότι «στόχος μας δεν είναι να αναβιώσουν διαμάχες του παρελθόντος. Στη σύγχρονη Ευρώπη υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά ζητήματα να αντιμετωπίσουμε». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «στη σύγχρονη ιστορία δεν έχει υπάρξει σημαντικότερη μάχη από εκείνη του Βατερλό που να εξάπτει σε τέτοιο βαθμό τη φαντασία».
Με αφορμή την κυκλοφορία των αναμνηστικών αυτών νομισμάτων έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα το ζήτημα σχετικά με το κατά πόσον τέτοιου είδους κινήσεις αναζωπυρώνουν εθνικά πάθη που συνδέονται με κορυφαία γεγονότα στην ιστορία της Ευρώπης.
Είναι χαρακτηριστική η έντονη αντίδραση της Ιταλίας, αλλά και άλλων χωρών, στην πρόταση της Γαλλίας για την έκδοση αναμνηστικού νομίσματος αξίας 2 ευρώ με αφορμή τη συμπλήρωση 500 χρόνων από τη νικηφόρα για τους Γάλλους μάχη του Marignano τον Σεπτέμβριο του 1515. Πάντως, η Γαλλία έχει τη δυνατότητα να μιμηθεί το Βέλγιο και να εκδώσει επετειακό νόμισμα αξίας 2,5 ευρώ!
Ποια θα ήταν η αντίδραση της Αγγλίας -έστω σε πολιτικό επίπεδο, καθώς δεν είναι κράτος-μέλος της ευρωζώνης- σε πιθανή πρόταση της Γαλλίας για έκδοση νομίσματος που θα δείχνει μέρος της ταπετσαρίας του Bayeux όπου απεικονίζεται η κατάκτηση της Αγγλίας από τους Νορμανδούς το 1066; Κι αν η Γερμανία αποφασίσει να εκδώσει επετειακό νόμισμα προς ανάμνηση του νικηφόρου για την Πρωσία γαλλοπρωσικού πολέμου του 1870-71; Ακόμα, στην περίπτωσή μας θα νομιμοποιείται να αντιδράσει η Ιταλία σε πιθανή πρόταση της Ελλάδας για έκδοση αντίστοιχου νομίσματος για την 75η επέτειο του ΟΧΙ;
