Εν τω μεταξύ ήδη από τις 22 Δεκεμβρίου 1904 η χώρα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο, αφού είχαν προκηρυχθεί εκλογές για τις 20 Φεβρουαρίου 1905. Στην περιοχή μας το κενό του Μελά στις υποψηφιότητες των βουλευτών αναπληρώθηκε πολύ σύντομα. Σε εφημερίδα των Αθηνών, δέκα ημέρες μετά τον θάνατό του, διαβάζουμε:
"Αναχωρεί σήμερον εις Αγυιάν προσκληθείς παρά των εκλογέων της επαρχίας εκείνης και ιδιαιτέρως των πολιτικών φίλων του πολυκλαύστου πολιτικού Λέοντος Μελά, ίνα θέση υποψηφιότητα κατά τας επικειμένας βουλευτικάς εκλογάς ο κ. Αγαμέμνων Σλήμαν. Κολακευόμεθα να ελπίζωμεν ότι οι εκλογείς της Αγυιάς θα αποστείλωσιν εις το Κοινοβούλιον τον πλήρη ευρέος μέλλοντος νέον, όστις παρά το νεαρόν της ηλικίας του κέκτηται πατρικότητα και διαύγειαν πνεύματος, οξείαν αντίληψιν και παρέχει ελπίδας ευδοκιμήσεως εν τω σταδίω εις ό πλήρης ελπίδων κατέρχεται"[2].
Ο Αγαμέμνων Σλήμαν γεννήθηκε στο Παρίσι το 1878. Γονείς του ήταν ο διάσημος αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν ο οποίος ανακάλυψε την Τροία και τις Μυκήνες και η δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου ελληνίδα Σοφία Εγκαστρωμένου. Είχε προηγηθεί το 1872 η γέννηση της Ανδρομάχης, ενδιάμεσα μεσολάβησαν τρεις τουλάχιστον αποβολές[3] της Σοφίας και τον Αύγουστο του 1877, από τους πρώτους μήνες της νέας κυήσεώς της, μετακόμισε στο Παρίσι για καλύτερη ιατρική παρακολούθηση. Ο τοκετός πραγματοποιήθηκε στις 15 Μαρτίου του επομένου έτους. Η βάπτιση έγινε στην ορθόδοξη εκκλησία των Παρισίων και ο πατέρας Ερρίκος Σλήμαν, ενώ είχε προγραμματίσει να τον ονομάσει Οδυσσέα, μετέβαλε γνώμη και επέλεξε το όνομα Αγαμέμνων, επειδή πρόσφατα είχε ανακαλύψει στις Μυκήνες το χρυσό προσωπείο του βασιλιά των Ατρειδών. Μάλιστα κατά την βάπτιση πρωτοτύπησε και απαίτησε από τον ιερέα, ανάμεσα από τις ευχές του θρησκευτικού μυστηρίου να απαγγείλει και ορισμένους στίχους από την Ιλιάδα. Τον Μάϊο του 1878 η Σοφία με το νεογέννητο επέστρεψαν στην Ελλάδα, όπου ο Αγαμέμνων πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην περίφημη κατοικία "Ιλίου Μέλαθρον" [4] της οδού Πανεπιστημίου. Σπούδασε επί πέντε χρόνια στο Παρίσι, ασχολήθηκε με επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, νυμφεύθηκε με επεισοδιακό γάμο το 1902 την 16χρονη γαλλίδα Nadine Bornemann και επέστρεψε στην Ελλάδα όπου ασχολήθηκε με την πολιτική και τις μεγάλες κτηματικές εκτάσεις του (τσιφλίκια) στην περιοχή της Αγιάς, ακολουθώντας το παράδειγμα του κουνιάδου του Λέοντος Μελά.
Στη συνέχεια στο σημείωμά μας δεν θα παρακολουθήσουμε τη ζωή του Αγαμέμνονα Σλήμαν. Είναι λίγο-πολύ καταγραμμένη[5] και εύκολα προσιτή. Θα επικεντρωθούμε στη δραστηριότητά του στην περιοχή μας ως πολιτικός και στις σχέσεις του με τους άλλους τοπικούς πολιτικούς παράγοντες και τους ψηφοφόρους του.
Αναφέρθηκε στην αρχή η αιφνίδια είσοδός του στην πολιτική σκηνή. Μετά τον θάνατο του συζύγου της αδελφής του Ανδρομάχης, του Λέοντος Μελά, υποδείχθηκε άμεσα ως ο μόνος ικανός να τον διαδεχθεί στις εκλογές της 20ης Φεβρουαρίου 1905, κατά τις οποίες εκλέχθηκε βουλευτής με το κόμμα του Θ. Δεληγιάννη. Στις επόμενες εκλογές που έγιναν στις 26 Μαρτίου 1906 επανεξελέγη, όπως και στις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 (όπου για πρώτη φορά συμμετείχε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος) και έλαβε την πρώτη θέση μεταξύ των 24 Βουλευτών που εκλέχθηκαν στον νομό Λαρίσης, με ψήφους 21.123[6]. Ακολουθούν και άλλες επιτυχείς εκλογές για τον Αγαμέμνονα Σλήμαν: Νοέμβριος 1910, Μάρτιος 1912 (ήλθε κατά σειράν 7ος με 19.999 ψήφους), Δεκέμβριος 1915, Νοέμβριος 1920, Μάρτιος 1933, Ιούνιος 1935[7]. Συνολικά είχε εκλεγεί βουλευτής στην επαρχία Αγιάς του νομού Λαρίσης 9 φορές, επίδοση πρωτοφανής μέσα σε τριάντα χρόνια. Σ' αυτά πρέπει να προστεθεί και η θητεία του ως Διοικητής Ηπείρου για πολύ μικρό χρονικό διάστημα (10 Οκτωβρίου 1935 - 11 Νοεμβρίου 1935) επί κυβερνήσεως Γεωργ. Κονδύλη. Για τη δράση του ως βουλευτή Αγιάς όλα αυτά τα χρόνια θα αναφέρουμε την άποψη του ιστορικού Γιάνη Κορδάτου, η οποία απηχεί σε μεγάλο βαθμό και την πραγματικότητα.
"Το 1905 στην πολιτική σκηνή εμφανίζεται ο Αγαμέμνων Σλήμαν, γιος του γερμανού αρχαιολόγου, που δεν είχε καμία σχέση με τον τόπο. Το μόνο προσόν ήταν η αντιδραστικότητά του. Τύπος παλιού φεουδάρχη, μισούσε τους αγρότες και σιχαινόταν τους κολλιγάδες. Τους θυμόταν μόνον τις παραμονές των εκλογών και ξοδεύοντας αλύπητα, έβγαινε βουλευτής."[8]
Χαρακτηριστικό γεγονός το οποίο στιγμάτισε την πολιτική και όχι μόνο ζωή του ήταν η διένεξη που είχε με τον πρωτοπόρο του αγροτικού κινήματος Μαρίνο Αντύπα. Ο Σλήμαν όταν ενημερώθηκε για τις ριζοσπαστικές θέσεις του στο αγροτικό θέμα, τον κατήγγειλε στις αρχές ως αναρχικό. Ο Αντύπας κλήθηκε σε απολογία, κατά την οποία διαπίστωσε ότι πίσω απ' όλη αυτή την καταγγελία κρυβόταν ο Αγαμέμνων Σλήμαν. Ταξίδευσε το 1906 στην Αθήνα και όταν τον συνάντησε στην Πλατεία Συντάγματος ζήτησε εξηγήσεις. Λέγεται ότι ο Αντύπας ρώτησε τον Σλήμαν: “Γιατί με κατηγορείς;” και ο πολιτικός και μεγαλογαιοκτήμονας του απάντησε: “Σε κατηγορώ με το δικαίωμα ενός ελεύθερου πολίτη”. Τότε ο Αντύπας τον χαστούκισε δυνατά σχολιάζοντας: “Τότε κι' εγώ σε χαστουκίζω με το δικαίωμα ενός ελεύθερου πολίτη”. Όπως γράφτηκε σε μερίδα του τύπου της εποχής , “το χαστούκι αυτό ακούστηκε σε όλη την Ελλάδα”.
Το 1935 ο Αγαμέμνων Σλήμαν, χωρισμένος από την Nadine Bornemann, εγκαθίσταται μόνιμα στο Παρίσι, όπου γνωρίζει και νυμφεύεται την ποιήτρια Σοφία Αντωνοπούλου. Δεν ευτύχησε να αποκτήσει τέκνα και από τους δύο γάμους του και πέθανε το 1954 στο Παρίσι, με τη ρητή εντολή να ταφεί εκεί και όχι στο επιβλητικό Μαυσωλείο που είχε κατασκευάσει ο πατέρας του στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου είχαν ενταφιασθεί και οι γονείς του, ο Ερρίκος και η Σοφία Σλήμαν.
Αυτός ήταν ο Αγαμέμνων Σλήμαν. Μια έντονα αμφισβητούμενη και αυτοκαταστροφική προσωπικότητα. Πόσο Έλληνας ήταν;
-----------------------------------------------------
[1].Ο Λέων Μ. Μελάς (1872 - 1905) ήταν πολιτικός. Γεννήθηκε στη Μασσαλία και ήταν γιος του πολιτικού Μιχαήλ Μελά και αδελφός του γνωστού μακεδονομάχου Παύλου Μελά. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1892 αναγορεύτηκε διδάκτορας νομικής. Ήταν νυμφευμένος από το 1892 με την Ανδρομάχη Σλήμαν, κόρη του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν, με την οποία είχε αποκτήσει τρεις γιους. Το 1902 εκλέχτηκε βουλευτής Λαρίσης με το κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1905.
[2]. εφ. "Εμπρός", Αθήναι, φύλλο της 18ης Ιανουαρίου 1905.
[3]. "According to Schliemann, she suffered no less than three miscarriages". Βλέπε: David Traill, Schliemann of Troy. Treasure and Deceit, New York (1997), σελ. 181.
[4]. Είναι έργο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ (1837-1923), ο οποίος το σχεδίασε το 1878 ως κατοικία του αρχαιολόγου και ερευνητή Ερρίκου Σλήμαν. Η κατασκευή του περατώθηκε το 1881. Η ομοιότητά του με το αρχοντικό Σκαλιώρα στην πόλη μας είναι εμφανής. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος. Το αρχοντικό Σκαλιώρα, εφ. "Ελευθερία", Λάρισα, φύλλο της 3οης Δεκεμβρίου 2015, όπου και η σχετική φωτογραφία.
[5]. Πρόσφατα (2017) κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Αρχείο" ένα βιβλιαράκι μικρού σχήματος 72 σελίδων της Ελένης Μπόμπου-Πρωτοπαπά με τίτλο "Αγαμέμνων Σλήμαν. Ο περιπόθητος υιός", με πολλά ενδιαφέροντα νέα στοιχεία από τη ζωή του.
[6]. Στο νομό Λαρίσης υπαγόταν μέχρι το 1940 και ο Βόλος (επαρχίες Μαγνησίας και Αλμυρού). Βλέπε: Γρηγορίου Αλέξανδρος, Κωνσταντίνος Καρακίτης (1871-1934), γαιοκτήμονας, τραπεζίτης και βουλευτής της Λάρισας, εφ. "Ελευθερία", Λάρισα, φύλλο της 3ης Ιουνίου 2018.
[7]. Βλέπε: Καζάκης Φοίβος, Δημήτριος Αστερ. Καζάκης βουλευτής και γερουσιαστής και οι Θεσσαλοί βουλευταί και γερουσιασταί (1881-1946), Λάρισα (Δεκέμβριος 2006).
[8]. Κορδάτου Γιάνη, Ιστορία της επαρχίας Βόλου και Αγυιάς από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, Αθήνα (1960) σελ.108.
Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
