Η ευρύτερη οικογένεια Παρασκευόπουλου είχε και στη Λάρισα "Χαρτεμπορικό Οίκο" με τυπογραφείο και βιβλιοδετείο, όπως χαρακτηριζόταν στην επιγραφή του το κατάστημα του Π. Α. Παρασκευόπουλου, το οποίο βρισκόταν στην ανατολική πλευρά της Κεντρικής πλατείας, κοντά στο καφενείο "Νέος Κόσμος". Ο Κων. Παρασκευόπουλος του Βόλου κατά την περίοδο 1915-1925 κυκλοφόρησε αρκετά χρωμολιθόγραφα επιστολικά δελτάρια με απόψεις του Βόλου και της Λάρισας. Οι απόψεις αυτές είναι ενδιαφέρουσες από ιστορική άποψη, αλλά τεχνικά η χρωμολιθογραφική τους απόδοση υστερεί και υπολείπεται των αντίστοιχων του συμπατριώτη του Στέφανου Στουρνάρα και του δικού μας Γεωργίου Βελώνη, οι οποίες κυκλοφόρησαν την ίδια περίπου περίοδο. Η δημοσιευόμενη φωτογραφία έχει ταχυδρομηθεί στις 9 Σεπτεμβρίου 1923, όμως η λήψη της τοποθετείται λίγα χρόνια πριν. Απεικονίζει ένα μεγάλο μέρος της Κεντρικής πλατείας και μερικά από τα κτίρια που υπήρχαν στη νότια και δυτική πλευρά της.
Όπως διαπιστώνουμε, ο χώρος της πλατείας είναι επίπεδος, χωμάτινος και κενός στο τμήμα που απεικονίζεται και μόνο μια χαμηλή δενδροστοιχία περιφερειακά και δύο μοναχικά δένδρα σπάζουν τη μονοτονία του. Τη διασχίζουν μερικοί διαβάτες. Στο κέντρο της φωτογραφίας όμως υπάρχουν τέσσερα άτομα τα οποία βρίσκονται πιο κοντά στο φακό και αναγνωρίζονται. Είναι νεαρής ηλικίας. Ένας είναι πλανόδιος λαχειοπώλης, δύο εφημεριδοπώλες και ο τέταρτος φαίνεται να τους συνοδεύει. Τα ίδια αυτά άτομα τα συναντούμε και σε μια άλλη κάρτα του Παρασκευόπουλου. Βρίσκονται να ποζάρουν στο οδόστρωμα της οδού Αλεξάνδρας (Κύπρου), καθώς η κυκλοφορία την περίοδο εκείνη ήταν μηδαμινή. Η λήψη της έγινε από τη διασταύρωσή της με την οδό Μ. Αλεξάνδρου και φαίνεται ότι και οι δύο φωτογραφίες είναι τραβηγμένες την ίδια ημέρα.
Τα κτίσματα που διακρίνονται στη φωτογραφία, μικρά και μεγάλα, είναι συνολικά επτά. Ξεκινώντας από αριστερά, το πρώτο που διακρίνεται είναι το κτίριο Κατσαούνη, όπως ήταν γνωστό από το όνομα του ιδιοκτήτη του. Επρόκειτο για ένα κομψό διώροφο νεοκλασικό. Στο ισόγειο στεγάστηκαν κατά καιρούς διάφορα καταστήματα (Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας, ζαχαροπλαστείο Dorée του Δ. Α. Πάτσου και άλλα). Στον όροφο για χρόνια υπήρχαν τα γραφεία της Ιης Μεραρχίας Ιππικού. Από τον εξώστη του τον Ιούνιο του 1917 χαιρέτισε το συγκεντρωμένο πλήθος στην πλατεία ο Γάλλος στρατηγός Sarrail, όταν τα στρατεύματα της Αντάντ κατέλαβαν κατά τη διάρκεια του εθνικού διχασμού τη Λάρισα.
Το επόμενο διώροφο κτίριο οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και το 1920 αγοράσθηκε από την Εμπορική Τράπεζα. Αφού δέχθηκε ορισμένες βελτιώσεις και προσθήκες εσωτερικά και εξωτερικά, στέγασε το τοπικό υποκατάστημα της Τράπεζας.
Ακολουθεί το τριώροφο κτίριο «Πανελλήνιον». Κτίσθηκε το 1908 από τους αδελφούς Μποσινιώτη. Στο ισόγειο στεγάσθηκαν κατά καιρούς καφεζαχαροπλαστεία και αίθουσες ψυχαγωγίας. Σπουδαίοι αθηναϊκοί θίασοι και γνωστά μουσικά συγκροτήματα της εποχής παρήλασαν από την αίθουσα αυτή, ενώ οι περισσότερες και πιο επίσημες χοροεσπερίδες δόθηκαν στους χώρους της. Οι υπόλοιποι δύο όροφοι λειτούργησαν ως ξενοδοχείο με το όνομα «Πανελλήνιον». Κατά τον σεισμό του 1941 ο τελευταίος όροφος έπαθε σοβαρές καταστροφές και ισοπεδώθηκε. Το 1976 κατεδαφίσθηκε ολόκληρο το κτίριο και οικοδομήθηκε το σημερινό πολυώροφο κτίσμα.
Το επόμενο ισόγειο κτίριο στη γωνία Κούμα και Ακροπόλεως (Παπαναστασίου) λειτουργούσε μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες σαν ζαχαροπλαστείο με διαφορετικά ονόματα και από διάφορους επιχειρηματίες (Ελληνικόν, Γαλλικόν, Μέγα, κ.ά.).
Το πέμπτο στη σειρά είναι το μέγαρο του Ιωάννη Νικόδημου. Βρισκόταν στη νοτιοδυτική γωνία της πλατείας, εκεί όπου σήμερα στεγάζεται το Δημαρχείο. Προπολεμικά για πολλά χρόνια στέγαζε τη Νομαρχία. Ο ιδιοκτήτης μετά το θάνατό του το 1925 κληροδότησε το κτίριο στο Δήμο.
Αμέσως μετά μόλις διακρίνεται χαμηλά η ισόγεια κατοικία του ιατρού Κωνσταντίνου Βλάχου[1]. Μεταπολεμικά η κατοικία αυτή αγοράστηκε από τον Δήμο. Μεταπολεμικά επί δημαρχίας Δημητρίου Χατζηγιάννη, οι χώροι του κτηρίου του Νικόδημου και της κατοικίας του Κων. Βλάχου κατεδαφίσθηκαν, ολόκληρη η έκταση ενσωματώθηκε και στη θέση τους ανεγέρθηκε το σημερινό Δημαρχιακό Μέγαρο,
Το τελευταίο προς τα δεξιά κτίσμα βρισκόταν στη δυτική πλευρά της πλατείας και ανήκε στον γαιοκτήμονα Νικόλαο Καρανίκα. Είχε αγοράσει τον χώρο από τον ισραηλίτη Μουσών Αβραάμ και έκτισε στα 1910 τη όμορφη διώροφη αυτή οικοδομή που υπήρχε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 στη γωνία των οδών Βασιλίσσης Σοφίας (Παπαναστασίου) και Ίωνος Δραγούμη. Στον επάνω όροφο έμενε ο ιδιοκτήτης με την οικογένειά του, ενώ στο ισόγειο λειτουργούσαν διάφορα καταστήματα. Πιο ονομαστό ήταν το καφεζαχαροπλαστείο με το όνομα «Βασιλικόν». Η προνομιακή γωνιακή θέση του με θέα προς την Κεντρική Πλατεία έδωσε τη δυνατότητα στον αρχιτέκτονα να οικοδομήσει ένα θαυμάσιο σε σύνολο μέγαρο, αντλώντας ιδέες από την αρχιτεκτονική φόρμα του νεοκλασικισμού. Εκείνο όμως που του έδινε χάρη και ομορφιά ήταν ένα θαυμάσιο σύμπλεγμα, τοποθετημένο πάνω από το κεντρικό τμήμα του στηθαίου της στέγης. Πού πήγε τόση ομορφιά;
------------
[1]. Ο Κωνσταντίνος Βλάχος γεννήθηκε στη Λάρισα, σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες. Δραστηριοποιήθηκε στη Λάρισα επαγγελματικά και πολιτικά. Το 1917, κατά την περίοδο του εθνικού διχασμού, μετά την καθαίρεση το αιρετού δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα από την κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης, διορίσθηκε δήμαρχος Λαρίσης μέχρι το 1920.
* Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com
